Η Καραμπέτη στον Δανίκα: «Οι μητέρες να μη μεγαλώνουν τα αγόρια τους διαφορετικά από τις κόρες»

Η «Φόνισσα» λοιπόν. Δηλαδή η Φραγκογιαννού. Δηλαδή η ηρωίδα του Παπαδιαμάντη που πνίγει κοριτσάκια για να τα απαλλάξει από τη μελλοντική κόλαση μιας ανδροκρατούμενης κοινωνίας. Δηλαδή η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη. Καλύτερα δεν γίνεται! Ενα από τα μεγάλα κινηματογραφικά γεγονότα της χρονιάς. Πρώτα θα κάνει πρεμιέρα στο επερχόμενο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και ύστερα, στις 30 Νοεμβρίου, θα ανοίξει για το ευρύ κοινό.

Μερικές λεπτομέρειες απαραίτητες. Πρώτη, τα ονόματα των ηθοποιών που πλαισιώνουν μια εντελώς μεταμορφωμένη Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: Ελενα Τοπαλίδου, Πηνελόπη Τσιλίκα, Γεωργιάννα Νταλάρα, Χρήστος Στέργιογλου, Στάθης Σταμουλακάτος, Δημήτρης Ημελλος, Χριστίνα Μαξούρη, Ολγα Δαμάνη, Αγορίτσα Οικονόμου, Μιχάλης Οικονόμου, Βερόνικα Δαβάκη, Νίκη Παπανδρέου, Μάνια Παπαδημητρίου, Μαρία Σκουλά, Γιάννης Τσορτέκης και Γαλήνη Χατζηπασχάλη.

Δεύτερη, το όνομα της Εύας Νάθενα, που με ρίσκο υπογράφει τη σκηνοθεσία. Ρίσκο επειδή είναι η πρώτη της σκηνοθεσία. Παρεμπιπτόντως, η Εύα, από τις πιο επιμελείς και συνεπείς μαθήτριες του Διονύση Φωτόπουλου στη σκηνογραφία και την ενδυματολογία. Και τρίτη, ίσως η πιο ανατριχιαστική λεπτομέρεια, η συνεχιζόμενη και κλιμακούμενη «φυλοκτονία». Οπου επί των ημερών μας, του 21ου αιώνα, εκατομμύρια κοριτσάκια, κυρίως στον Τρίτο Κόσμο, χάνονται, είτε δολοφονούνται, είτε εξαφανίζονται. Σκεφτείτε μόνο τι κάνει η Χαμάς. Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, προφήτης μιας επίγειας κόλασης που δεν έχει τελειωμό.

Σκηνή 1: Γυναικοκτονίες

Απέναντί μου σε κάποια γωνιά στο καφέ της γειτονιάς, η Καρυοφυλλιά μαζί με την Εύα Νάθενα. Η πρωταγωνίστρια και η σκηνοθέτις. Η κουβέντα με τη Φραγκογιαννού.

- Στην ιστορία της Φραγκογιαννούς, που έγραψε ο Παπαδιαμάντης το 1903, μπαίνει ευθέως η κατάσταση της γυναίκας.

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Ακριβώς αυτό. Εκεί θέλει να επικεντρωθεί και η ταινία».

- Σήμερα ποια είναι η κατάσταση της γυναίκας;

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Εχει κληρονομήσει όλη την καταπίεση που υπήρχε αιώνες πριν και παρόλο που έχει κάνει αγώνες και έχει κατακτήσει κάποια πολιτικά δικαιώματα και μια καλύτερη κοινωνική θέση, επί της ουσίας η ανισότητα, δυστυχώς, συνεχίζει να υπάρχει και χρειαζόμαστε πολύ δρόμο ακόμα για να ’ρθουμε στην πολυπόθητη ισότητα».

- Τι είναι αυτό το φαινόμενο με τις γυναικοκτονίες που συμβαίνουν τελευταία;

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Μέσα στην πανδημία, νομίζω, όταν όλοι κλειστήκαμε μέσα στα σπίτια μας και υποφέραμε πολύ από λόγους υπαρξιακούς, κοινωνικούς, πολιτικούς, ήρθαν στην επιφάνεια όλα αυτά τα φαινόμενα της βίας, της έντονης κτητικότητας, ενός ανδρικού εγωισμού, ο οποίος δεν ανέχεται η γυναίκα του να τον εγκαταλείπει και για να ξαναγίνει άνδρας τη δολοφονεί. Αν δεν μπορώ να σε έχω εγώ, δεν μπορεί να σε έχει κανένας άλλος».

- Ταυτόχρονα όμως έχουμε και το φαινόμενο μιας απελευθερωμένης κοινωνίας με τη σεξουαλική διαφορετικότητα. Πώς συνυπάρχουν;

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Είναι ένα φαινόμενο μιας μεταβατικής κοινωνίας, η οποία ακόμα δεν έχει βρει την ταυτότητά της και παραπαίει ανάμεσα σε αυτό που είναι ήδη γνωστό και παραδομένο σε αυτήν από το παρελθόν και σε ένα μέλλον το οποίο έρχεται καλπάζοντας».

- Δεν έχει δικαίωμα καθένας να έχει τη δική του σεξουαλική ταυτότητα;

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Εννοείται, φυσικά, εμείς είμαστε υπέρμαχοι».

Εύα Νάθενα: «Αλλά πολλές φορές για να γίνει η ειρήνη, αυτό λέει η Καρυοφυλλιά, πρέπει να γίνει η επανάσταση πριν. Και την ώρα που γίνεται η επανάσταση δεν γίνεται με μέτρο. Καμία επανάσταση δεν γίνεται με μέτρο, μπορεί να χρειάζεται να σπάσουν τα στερεότυπα».

- Οταν θέλεις μια παρένθετη μητέρα και δύο αγόρια, δεν είναι προσβλητικό για τη γυναίκα;

Εύα Νάθενα: «Ο Παπαδιαμάντης έγραψε έναν καθρέφτη που τον έβαλε απέναντί μας. Δεν τον κοιτάξαμε ποτέ. Ο Ελύτης γράφει ένα βιβλίο το 1976 και λέει: “Κάποτε το παρελθόν θα μας αιφνιδιάσει με τη δύναμη της επικαιρότητάς του”. Δεν θα έχει αλλάξει εκείνο, αλλά το μυαλό μας. Το μυαλό μας, 120 χρόνια μετά το αφήγημα του Παπαδιαμάντη, διαβάζει σοφά -ελπίζω- αυτό που έγραψε αυτός ο άνθρωπος και μας προείπε: ότι αυτό που γίνεται τώρα θα ξαναγίνεται και θα ξαναγίνεται. Ετσι ίσως πρέπει να το διαβάσουμε, από τη ρίζα μας, από το κύτταρό μας. Και θέλω να πω ότι, ναι, φτάνει σε μια ανισορροπία, φτάνει σε ακραίες πράξεις ή δηλώσεις, φτάνει ακόμα και η ίδια η γυναίκα σε ακρότητες προκειμένου να πάρει την ελευθερία που στερήθηκε. Εμείς με αυτή την ταινία εστιάζουμε και δείχνουμε το τραύμα».

Σκηνή 2: «Η δολοφονία ως δώρο αγάπης»

- Η Φραγκογιαννού, που έπνιγε κορίτσια για να μην υποφέρουν στο μέλλον, είναι δικαιωμένη ηθικά;

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Τα πράγματα δεν είναι άσπρο - μαύρο. Το νόμισμα έχει δύο όψεις και το μαχαίρι δύο κόψεις. Δεν είναι ηθικά δικαιωμένη, δεν είναι δυνατόν να δικαιώνουμε την παιδοκτονία. Απλώς διερευνούμε τα αίτια αυτής της πράξης. Εδώ η κοινωνική βία οπλίζει το χέρι της. Η Φραγκογιαννού σκοτώνοντας αυτά τα μικρά παιδιά θεωρεί ότι τους κάνει ένα δώρο αγάπης. Τα λυτρώνει από ένα μέλλον μαύρο, δυσοίωνο και προκειμένου να τα απαλλάξει από αυτή την άγρια και σκληρή ζωή την οποία η ίδια βίωσε θεωρεί ότι κάνει το θέλημα του Θεού. Αλλά φυσικά η πράξη είναι καταδικαστέα. Δεν λέμε εμείς ότι είναι ηθικά αθώα. Μάλιστα επικοινωνεί με τον Θεό και λέει: “Στείλε μου σημάδι”».

- Εσύ έχεις υποστεί τέτοια βία στη ζωή σου;

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Δημήτρη μου, κάποιες από εμάς ήμασταν τυχερές και δεν το βιώσαμε αυτό. Κατά μία έννοια, βιώνουμε όμως όλο αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή στο κοινωνικό σύνολο, είναι σαν να κακοποιούμαστε εμείς οι ίδιες. Για κάθε γυναίκα που βιάζεται, διασύρεται, κακοποιείται κακοποιούμαι εγώ η ίδια».

Εύα Νάθενα: «Η ταινία ακολουθώντας το αφήγημα αναλαμβάνει να δείξει τη βία που παρήγαν οι γυναίκες προς τις γυναίκες, που ήταν αναγκασμένες να το κάνουν. Αυτό είναι το πιο σκληρό που διαχειριστήκαμε».

- Μήπως η γυναίκα, η μητέρα, έτσι εκπαιδεύει το παιδί της, το αγόρι της;

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Αυτό είναι το μεγάλο σφάλμα. Και αυτό θα πρέπει να το αντιληφθούν πλέον οι μητέρες και να πάψουν να μεγαλώνουν τα αγόρια τους με διαφορετικό τρόπο απ’ ό,τι τις κόρες τους. Γιατί το μόνο που κάνουν είναι ακριβώς να διαιωνίζουν και να αναπαράγουν την ιδεολογία της πατριαρχίας. Η ίδια η μητέρα έχει τεράστια ευθύνη σε αυτό».

- Εγώ τα τελευταία χρόνια βλέπω συνεχώς ταινίες, όπου η γυναίκα είναι κυρίαρχη στο παιχνίδι. Κερδίζει τους άνδρες.

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Θέλουν να αλλάξουν κάτι. Θέλουν να συμβάλουν σε αυτή την αλλαγή της νοοτροπίας. Η τέχνη πάντα προσπαθούσε να αρθρώσει έναν δημόσιο λόγο ούτως ώστε να επιτύχει κάτι. Ομως η κυρίαρχη νοοτροπία δεν δέχεται εύκολα τα μηνύματα της τέχνης. Παρευρέθη σε μια συζήτηση όπου ήταν οι μητέρες πολύ γνωστών κοριτσιών, που έχασαν τη ζωή τους. Μέσα στην αίθουσα ήμασταν άνθρωποι ευαισθητοποιημένοι. Αυτοί που έπρεπε να πάρουν το μήνυμα, δηλαδή οι μελλοντικοί δολοφόνοι, κακοποιητές, δεν θα πατήσουν σε αυτή την αίθουσα».

- Οι άνδρες εννοείς.

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Και οι γυναίκες. Εμείς δεν είμαστε φεμινίστριες, φανατικές, οι οποίες έχουμε κηρύξει πόλεμο κατά των ανδρών. Εμείς αγαπάμε τους άνδρες (μας). Και στο ερώτημα που έθεσες, αν τη δικαιώνει η ταινία, κάνει ακριβώς αυτό που έκανε και ο Παπαδιαμάντης. Δηλώνει “αναποφάσιστη” με την καλή έννοια, τη δικαιώνει κατά το ήμισυ, όπως τη δικαίωσε και ο Παπαδιαμάντης, λέει ότι πεθαίνει μεταξύ του βράχου του Αγίου Σώστη και της βραχονησίδας, ακριβώς στη μέση, μεταξύ ανθρώπινης και Θείας Δικαιοσύνης. Σαν να λέει: “Αποφάσισε εσύ, άνθρωπε που διαβάζεις όλα αυτά, τι είναι αυτή, αθώα ή ένοχη;”».

Σκηνή 3: «Παύσετε τον νόμο της προίκας»

- Η Φραγκογιαννού είναι θύμα της κοινωνίας;

Εύα Νάθενα: «Φυσικά. Το 1836, περίπου 70 χρόνια προτού γράψει αυτό το διήγημα ο Παπαδιαμάντης, η Δημογεροντία της Σκοπέλου έστειλε ένα γράμμα στην κυβέρνηση και λέει: “Σας παρακαλούμε πολύ, παύσετε τον νόμο της προίκας, για να παύσουν οι ανομολόγητοι φόνοι θηλέων βρεφών”. Εβδομήντα χρόνια μετά δεν έχει παύσει ο νόμος. Γράφει ο Παπαδιαμάντης αυτό το διήγημα. Και δεν το γράφει τυχαία, γνώριζε τι συνέβαινε και αποφάσισε να γράψει ένα αφήγημα. Αυτό κάνει η ταινία. Παίρνει το έργο του Παπαδιαμάντη και εξετάζει σε τι προσέθεσε η Ιστορία σε αυτό. Τι είπαν οι ψυχίατροι που εξέτασαν τον χαρακτήρα της Φραγκογιαννούς; Οτι θα έπασχε από μια σχιζοτυπική διαταραχή. Ομως πίστευε ότι αυτό που κάνει το κάνει για καλό. Δηλαδή πήρε η ταινία όλες αυτές τις ειδικές απόψεις και είπε: “Τώρα λοιπόν, 120 χρόνια μετά, μπορούμε να διαβάσουμε έτσι αυτό το αφήγημα”».

- Η πρώτη σου ταινία δεν είναι;

Εύα Νάθενα: «Η πρώτη μου μεγάλου μήκους, έχω κάνει μία μικρού μήκους με θέμα την Αντιγόνη, και αυτή στο ίδιο πλαίσιο».

- Μεγάλο το ρίσκο.

Εύα Νάθενα: «Δεν το πήρα εγώ, το πήρε ο παραγωγός Διονύσης Σαμιώτης, στον οποίο θα είμαι πάντα ευγνώμων. Ηταν καθ’ υπόδειξιν πολλών ανθρώπων που είχαν διακρίνει στο παρελθόν ότι ήδη σκηνοθετώ. Δηλαδή δεν είμαι μόνο σκηνογράφος και ενδυματολόγος. Οι προτάσεις που κάνω δίνουν σκηνοθετική γραμμή. Αλλά δεν λέω ότι είμαι σκηνοθέτρια, είμαι μια εικαστικός που έκανα μια ταινία».

- Για να επιστρέψουμε στη γυναίκα, δεν έχει και μια πονηράδα για να επιβιώσει;

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Αναγκάζεται να επιβιώσει και γι’ αυτό καταφεύγει σε τρόπους που, εάν τα πράγματα ήταν διαφορετικά, δεν θα τους επέλεγε».

- Την ελκύουν η εξουσία και το χρήμα, όμως...

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Ετσι όπως το θέτεις είναι σαν να είναι το προπατορικό κακό. Είναι ο νόμος της ζούγκλας που αναγκάζει το θύμα στην προσπάθειά του να επιβιώσει να μετέλθει όλα τα μέσα που περνάνε από το χέρι του. Η έλξη προς την εξουσία και το χρήμα είναι ένα φαινόμενο που αφορά τον άνθρωπο, όχι τη γυναίκα μόνο. Οχι ότι δεν υπάρχει και αυτό το φαινόμενο, αλλά δεν είναι αυτό που χαρακτηρίζει τη σύγχρονη γυναίκα».

- Μήπως την εξωραΐζεις;

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Καθόλου! Αντικειμενικά μιλάω. Υπάρχει και αυτό, υπάρχει και το άλλο. Σαφώς και δεν μπορούμε να το αρνηθούμε. Το θέμα είναι να εξετάσουμε τα αίτια. Το γιατί αυτές οι γυναίκες στις οποίες εστιάζεις αυτή τη στιγμή έφτασαν σε αυτό το σημείο. Δεν είναι και οι ίδιες θύματα της πατριαρχίας; Δεν αναγκάζονται να επιβιώσουν υιοθετώντας αυτές τις συμπεριφορές; Δεν θα τις καταδικάσουμε. Θα κατανοήσουμε τα κίνητρά τους και θα τις αγκαλιάσουμε και θα προσπαθήσουμε μέσα από την τέχνη να τις κάνουμε να κατανοήσουν τον λάθος δρόμο που πήραν».

Σκηνή 4: «Θα ήθελα να παίξω Μπέργκμαν»

- Ο προηγούμενος κινηματογραφικός σου ρόλος ήταν η Ευτυχία, σωστά;

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Στο σινεμά, ναι. Πάνε τέσσερα χρόνια ήδη».

- Εχεις παίξει σε πολλές ταινίες;

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Οχι όσες θα ήθελα. Γιατί σε εμάς που δουλεύουμε πολύ στο θέατρο οι προτάσεις έρχονται πάρα πολύ νωρίς. Δύο χρόνια πριν έχω κλείσει, ας πούμε, μια σπουδαία παράσταση με έναν σπουδαίο σκηνοθέτη. Δυστυχώς, μου έχει τύχει λίγους μήνες προτού γυριστεί μια εξαιρετική ταινία,να μου έχει γίνει αυτή η πρόταση, αλλά επειδή έπρεπε τα γυρίσματα να γίνουν εκτός Αθηνών να αναγκάζομαι να πω όχι και να χάσω τον σπουδαίο αυτό ρόλο».

- Βλέποντας το κινηματογραφικό σου βιογραφικό θα έλεγα ότι οι δύο μεγάλοι ρόλοι σου είναι οι δύο τελευταίοι. Βέβαια είσαι ακόμα πολύ νέα και φρεσκότατη.

Εύα Νάθενα: «Εγώ δεν ξέρω καμία νέα που θα ανέβαινε 2.500 μέτρα στον Ψηλορείτη για να κάνει ένα πλάνο της “Φόνισσας”».

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Τρεισήμισι ώρες ανάβαση και τρεις ώρες κατάβαση. Με τα πόδια ανεβήκαμε πέρυσι τον Οκτώβριο».

- Γιατί έγινε αυτό το πλάνο εκεί;

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Γιατί ήταν σαν τάμα για μένα και γιατί σε αυτό το σεληνιακό τοπίο εκεί πάνω ήταν οπτικοποιημένος ο Γολγοθάς που πίστευα ότι πρέπει να ανεβαίνει αυτή η γυναίκα κάθε φορά που πάει να προσευχηθεί».

- Σε ποια ταινία θα ήθελες να είχες παίξει στο εξωτερικό;

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Θα ήθελα να είμαι μια ηρωίδα του Μπέργκμαν».

- Γαμώτο, δεν ήσουν στη Σουηδία...

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Επαιξα μία στο θέατρο, στις “Σκηνές από ένα γάμο”, με τον Μηνά Χατζησάββα, το 2005 και το 2006, δύο συνεχείς σεζόν. Και τώρα που ξαναπαίζεται, από τον Νίκο Ψαρρά και τη Μαρίνα Ασλάνογλου, ξανασυμμετέχω μέσα από ένα επτάλεπτο βίντεο. Κυρίως οι γυναίκες ταυτίζονται πάρα πολύ με την ιστορία αυτού του ζευγαριού. Mια κυρία μού είπε: “Είδα την προσωπική μου ιστορία”».

Σκηνή 5: «Συνυπάρχω με τους άνδρες»

- Δεν έχεις κουραστεί να δίνεις μάχες με τους σκηνοθέτες, με τους συμπρωταγωνιστές, με τους άνδρες;

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Με τους σκηνοθέτες μου πάντα συνυπάρχω αρμονικά και με τους άνδρες μου επίσης».

- Ποιος είναι ο πιο αγαπημένος σου σκηνοθέτης; Ο Κώστας Κουτσομύτης;

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Μη με βάζεις τώρα να διαλέξω σαν τη μάνα που πρέπει να διαλέξει ανάμεσα στα παιδιά της. Στην τηλεόραση ο Κουτσομύτης, σαφέστατα».

- Για τα «Βαμμένα κόκκινα μαλλιά;».

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Τι να πρωτοδιαλέξω; Τα “Βαμμένα κόκκινα μαλλιά”, τον “Κίτρινο φάκελο”, το “Η αγάπη άργησε μια μέρα”;.

- Στο θέατρο;

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Δασκάλα μου η Μάγια Λυμπεροπούλου, αυτή μου έμαθε το θέατρο. Ο Γιώργος Μιχαηλίδης, στον οποίο υπήρξα επί οκτώ χρόνια μαθήτρια στο Ανοικτό Θέατρο, και από εκεί και πέρα ποιον να πρωτοαναφέρω: τον Μίνω Βολανάκη, τον Γιάννη Χουβαρδά, τον Μιχαήλ Μαρμαρινό, από τους νεότερους τον Δημήτρη Καραντζά, την Ελένη Σκότη...».

- Τον Δημήτρη Λιγνάδη;

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Εχοντας δουλέψει μία φορά μαζί του, δεν θα τον έβαζα στους ανθρώπους που με επηρέασαν βαθιά».

- Θα πρέπει να έχεις πολλές προτάσεις στο θέατρο.

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Ναι, συνεχώς».

- Και πώς επιλέγεις; Με τα χρήματα;

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Για όνομα του Θεού! Μα στο Εθνικό Θέατρο ξέρεις ποιοι είναι οι μισθοί, 1.200 ευρώ καθαρά, είναι δυνατόν;».

-Γιατί, κακό είναι να πάρεις παραπάνω χρήματα;

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Οχι, αλλά επιλέγεις καλλιτεχνικά. Στην Ελλάδα όσο περισσότερη τέχνη κάνεις τόσο λιγότερο αμείβεσαι».

Σκηνή 6: «Ο μέγας Σαίξπηρ»

- Εκτός από τους πολέμους στο Ισραήλ και την Ουκρανία, έχουμε και στις προσωπικές σχέσεις, στα οικονομικά. Καθημερινά βρίσκεται σε μια εμπόλεμη κατάσταση ο άνθρωπος.

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Είναι ένα θλιβερό φορτίο. Ο μέγας Σαίξπηρ το έδωσε καταλυτικά στο έργο του “Η Τρικυμία”, όπου ο Πρόσπερο στο τέλος, που είναι ο άνθρωπος του πνεύματος που έχει καταφέρει να δαμάσει τα στοιχεία της φύσης, αναγκάζεται και σπάσει το μαγικό του ραβδί και επιστρέφει ξανά στα κοσμικά λέγοντας: “Με την τέχνη μου μπορώ να μετακινώ βουνά, να ανοίξω τάφους και να αναστήσω νεκρούς. Αλλά δεν μπορώ να αλλάξω τη φύση του ανθρώπου”».

- Αρα είναι στη φύση του ανθρώπου.

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Μονίμως μέσα στην ψυχή μας υπάρχει αυτή η αιώνια πάλη του δίπολου, του Καλού με το Κακό. Κόλαση - Παράδεισος».

- Δεν θα απαλλαγούμε ποτέ από αυτό;

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Είναι θέμα επιλογής. Ποια πλευρά σου θέλεις να καλλιεργήσεις και πού θέλεις να ανήκεις. Ολοι μας έχουμε μέσα μας και τα σκοτάδια μας και όλα αυτά. Το θέμα είναι πόσο διατεθειμένος είσαι να δουλέψεις με τον εαυτό σου, ούτως ώστε αυτά να τα υπερκεράσεις και να πας στη φωτεινή πλευρά. Γιατί, στην τελική, τι νόημα έχει η ζωή μας; Εγώ πιστεύω στο νόημα της αγάπης και στην πορεία προς το φως. Και ήρθαμε σε αυτό τον κόσμο, δεν ξέρω από πού, για να κάνουμε αυτή τη ζωή όσο πιο φωτεινή, όσο πιο χρήσιμη προς τους άλλους και προς το ίδιο το νόημα της ζωής».

- Στα παρασκήνια του θεάτρου δεν γίνεται πόλεμοι;

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Δεν με αφορούν καθόλου. Πραγματικά».

- Τι εμποδίζει έναν Ελληνα ηθοποιό να κάνει καριέρα στο εξωτερικό;

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Η γλώσσα, πρώτα απ’ όλα».

- Πάρα πολλές ξένες, από Γαλλία, Σουηδία, Δανία, Γερμανία, κάνουν καριέρα στις ΗΠΑ.

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Υπάρχει και ένα οικονομικό background που στηρίζει τους καλλιτέχνες που κάνουν το μεγάλο βήμα να περάσουν τον Ατλαντικό. Ο Ελληνας ηθοποιός συνήθως δεν έχει λυμένο το οικονομικό του».

- Ερχονται πολλές ξένες παραγωγές στην Ελλάδα. Δεν είχες κάποια πρόταση;

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Μου έγιναν μια δυο προτάσεις, αλλά οι ανειλημμένες θεατρικές μου υποχρεώσεις δεν μου επέτρεψαν να φύγω από την Αθήνα, τα γυρίσματα έπρεπε να γίνουν στο εξωτερικό. Και πρόσφατα μάλιστα».

Εύα Νάθενα: «Την “Ευτυχία” δεν ήθελε να την κάνει, γιατί είχε και πρόβες και παράσταση θεατρική. Και πήρε το ρίσκο να μην κοιμηθεί για όλο το διάστημα που δούλεψε, για να κάνει την ταινία».

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Ναι, αλλά και η παραγωγή φάνηκε γενναιόδωρη απέναντί μου γιατί έκανε γυρίσματα από τις 7 το βράδυ, που τελείωνα εγώ τη θεατρική μου πρόβα, μέχρι τις 7 το πρωί! Κοιμόμουν τρεις ώρες και πήγαινα ξανά στην πρόβα μου. Ετσι βγήκε η “Ευτυχία”».

- Χωρίς κόπο και μόχθο τίποτα σπουδαίο δεν γίνεται.

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Και για την παραγωγή ήταν θυσία, να πληρώνει νυχτερινά μεροκάματα, όλα αυτά ήταν πολύ μεγάλη τιμή για μένα. Εγώ δεν φοβήθηκα ποτέ την πολλή δουλειά, είναι γεγονός αυτό».

Υστερόγραφο: «Δεν εδέρνει τη Δελχαρώ μας πολύ»

- Επόμενη κινηματογραφική εμφάνιση;

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Εχω κάνει ήδη γυρίσματα σε μια ταινία στο Βερολίνο, σε μια γερμανοελληνική παραγωγή, που τη σκηνοθετεί Ελληνίδα σκηνοθέτις, η Νάνσυ Μπινιαδάκη. Ελληνίδα που ζει στη Γερμανία».

- Η πρώτη της ταινία;

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Η δεύτερη. Η πρώτη της “Η επιφάνεια των πραγμάτων” έχει πάρει βραβείο στο Διεθνές Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Η ταινία λέγεται “Μaysoon” και είναι το όνομα μιας νέας Αιγύπτιας, η οποία ήταν ακτιβίστρια της Αραβικής Ανοιξης. Ανεπιθύμητη πια στη χώρα της, ζει στη Γερμανία και εργάζεται εκεί και με έναν Γερμανό έχει δύο παιδιά. Κάποια στιγμή ο άνδρας της την εγκαταλείπει για μια άλλη γυναίκα. Η ταινία λοιπόν παρακολουθεί την πορεία αυτής της γυναίκας σε μια ξένη χώρα χωρίς διαβατήριο -που της το στερεί η αιγυπτιακή πρεσβεία για να την αναγκάσει να επιστρέψει- χωρίς δουλειά, χωρίς σύζυγο. Εγώ λοιπόν παίζω μια Ελληνίδα η οποία γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια και με τον Νάσερ αναγκάστηκε η οικογένεια να επιστρέψει στην Ελλάδα, και μετά η ζωή την έριξε μετανάστρια στη Γερμανία και ζει στο Βερολίνο. Εγώ παίζω στην ταινία στα γερμανικά κατεξοχήν».

- Ξέρεις γερμανικά;

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Είναι μια γλώσσα που δεν γνωρίζω, αλλά την είχα μάθει το 2002, όταν κάναμε με τον Χρήστο Παληγιαννόπουλο το “Ασθενείς και Οδοιπόροι”, που διαδραματιζόταν στην Κατοχή. Εκεί είχαμε έναν Γερμανό ηθοποιό, τον Μπέρναρντ Μπέτερμαν. Κι επειδή είχα πάρα πολλές σκηνές στα γερμανικά, τότε μελέτησα μόνη μου, με μέθοδο άνευ διδασκάλου».

- Και έμαθες γερμανικά.

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Δεν τα μιλάω, αλλά καταλαβαίνω τι λέω και τι ακούω. Η δουλειά που είχα κάνει τότε φάνηκε χρήσιμη τώρα. Λέω και κάποιες φράσεις στα αραβικά. Εκανα μαθήματα με coach, τραγουδάω και ένα αραβικό τραγούδι. Και επειδή διευθύνω ένα beauty salon εκεί έμαθα να κάνω χένα, χαλάουα, να πλέκω με το βελονάκι...».

- Απ’ όλους τους ρόλους που έχεις παίξει, σε εκφράζει κανένας; Ή είναι όλα ξένα και τα υποδύεσαι απλώς;

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Ποτέ δεν ταυτίζεσαι 100%. Εδώ στην Εύα είχα πει ότι το ιδίωμα της γλώσσας που μιλάνε οι χαρακτήρες του Παπαδιαμάντη, λόγω καταγωγής το έχω».

- Από που κατάγεσαι;

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Από τη Δόξα Διδυμοτείχου. Το ξέρω αυτό το ιδίωμα από τα παιδικά μου χρόνια. Μάλιστα στο θέατρο το έβαλα σε μια παράσταση πριν χρόνια».

- Οι διάλογοι στην ταινία δεν έχουν σχέση με τον Παπαδιαμάντη, έτσι;

Εύα Νάθενα: «Οι διάλογοι είναι copy-paste από τον Παπαδιαμάντη. Γιατί είναι σχεδόν σημερινοί. Και μάλιστα, κάποια στιγμή πήγαμε να αλλάξουμε μία μόνο λέξη και άλλαζε όλο το νόημα της σκηνής και της φράσης. Οπότε αποφασίσαμε να μην αλλάξουμε σχεδόν καθόλου τα λόγια της ομιλούσας γλώσσας. Δηλαδή, λέει η κόρη της: “Εγώ μάνα θα παντρευτώ”. “Ναι, σύρε και εσύ να βρεις τη φυλακή σου”. “Γιατί μάνα, καλός είναι ο Νταντής, νοικοκύρης και δουλευταράς, δεν εδέρνει τη Δελχαρώ μας πολύ”. Βγάλαμε το “πολύ”!».

- Τη δέρνει λίγο, δηλαδή.

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: «Ναι, αλλά αυτό είναι το πλαίσιο της εποχής. Για ένα κορίτσι που θέλει να παντρευτεί, ποιος είναι ο καλός άνδρας; Αυτός που δεν δέρνει πολύ τη γυναίκα του. Αυτό ήταν το πλαίσιο μέσα στο οποίο έπρεπε να κινηθούμε. Δηλαδή σου βάζει αυτό το κάδρο και λες “κάνε τώρα μια ταινία σε αυτό το πλαίσιο”».

Και για να τελειώνω αυτή την υπέροχη συζήτηση, θα πω ότι σαν την Καρυοφυλλιά σπάνια έχω συναντήσει, μόνο στο εξωτερικό. Και καθώς έφευγε την πλησίασα και της είπα ψιθυριστά: «Αν η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη ήξερε πολύ καλά αγγλικά και ήταν στο Χόλιγουντ, θα έπαιζε σε σπουδαίες ταινίες, μεγάλες ερμηνείες. Το πιστεύω και θα το γράψω»!

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: William Faithful, Μαριλένα Αναστασιάδου