Επαναπατρίζονται τρεις ελληνικές αρχαιότητες από την Ατλάντα μετά από 16 χρόνια προσπαθειών
22.01.202420:59
Αποδείχτηκε ότι ήταν προϊόντα λαθρανασκαφών που διακινήθηκαν από κυκλώματα αρχαιοκαπήλων και εξήχθησαν παράνομα από την χώρα μας
Τρία πολύτιμα αρχαία αντικείμενα, τα οποία είχαν εξαχθεί παράνομα από την Ελλάδα και φιλοξενούνταν στο Μουσείο Michael Carlos του Πανεπιστημίου του Emory, στην Ατλάντα των ΗΠΑ,επαναπατρίζονται, μετά από μακροχρόνιες και συντονισμένες προσπάθειες 16 ολόκληρων χρόνων, προσθέτοντας μία ακόμη σημαντική νίκη στον αγώνα ενάντια στην αρχαιοκαπηλία.
Ανάμεσα στις αρχαιότητες, οι οποίες παραδόθηκαν επισήμως σήμερα στην Υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, κατά την διάρκεια ειδικής τελετής που πραγματοποιήθηκε στην Ατλάντα, συμπεριλαμβάνονται μία πήλινη μινωική λάρνακα του τύπου του λουτήρα, με διακόσμηση ψαριών στο εσωτερικό και στυλιζαρισμένου χταποδιού στο εξωτερικό που χρονολογείται στον 14ο αι. π.Χ., ένα μαρμάρινο άγαλμα νεαρής γυναικείας μορφής, που στηρίζεται, με τον αριστερό της αγκώνα, σε υψηλό κορμό δένδρου και χρονολογείται στον 2ο αι. π.Χ. από την Ήπειρο και συγκεκριμένα τη Δωδώνη και μια μαρμάρινη ανδρική ιματιοφόρα μορφή καθισμένη σε δίφρο, προερχόμενη από τον ανάγλυφο διάκοσμο αττικού επιτύμβιου ναΐσκου του τρίτου τέταρτου του 4ου αι. π.Χ.
Η Λίνα Μενδώνη στην σημερινή τελετή παράδοσης των ελληνικών αρχαιοτήτων που πραγματοποιήθηκε στην Ατλάντα
Από το 2007 υπήρχαν στοιχεία, από τις αστυνομικές αρχές και από δημοσιεύματα, που υποδείκνυαν πως αντικείμενα ήταν προϊόντα λαθρανασκαφών που διακινήθηκαν από κυκλώματα αρχαιοκαπήλων και εξήχθησαν παράνομα από την χώρα μας πριν καταλήξουν στο Μουσείο Carlos. Για την μινωική λάρνακα, μάλιστα, υπήρχαν, στην διάθεση της αρμόδια Υπηρεσίας του ΥΠΠΟ, φωτογραφίες από το αρχείο Μπεκίνα, καθώς και πραγματογνωμοσύνες ειδικών επιτροπών που είχαν ταυτίσει το αντικείμενο με αυτό που βρίσκεται στο Μουσείο Carlos. Η πρώτη απάντηση του Μουσείου ήταν πως είχε ελέγξει την προέλευση των αντικειμένων, πριν τα αποκτήσει, και δεν είχε προκύψει καμία αμφισβήτηση. Χρειάστηκε λοιπόν να βρεθούν όλα τα αδιάσειστα στοιχεία που ήταν απαραίτητα πριν κατατεθεί τελικά το νέο αίτημα του επαναπατρισμού, το 2021 το οποίο και ικανοποιήθηκε, επισήμως, σήμερα.
«Εκτός από τις πολαρόιντ φωτογραφίες των αντικειμένων αυτών σε προσωρινούς χώρους αποθήκευσης, που διέθεταν οι ελληνικές αρχές, συγκεντρώθηκαν και άλλα αποδεικτικά στοιχεία, όπως οι δικαστικές αποφάσεις των ελληνικών δικαστηρίων, που αποφαίνονταν ότι η μαρμάρινη ανδρική μορφή ήταν προϊόν παράνομης ιδιοποίησης και παράνομης εξαγωγής, στοιχεία από δικογραφίες που τεκμηρίωναν ότι το γυναικείο άγαλμα είχε προέλθει από παράνομη ανασκαφή στην περιοχή της Ηπείρου και έγγραφα και φωτογραφίες που αποδείκνυαν την παράνομη διακίνηση της μινωικής λάρνακας... Εκτός από τις πολαρόιντ φωτογραφίες των αντικειμένων αυτών σε προσωρινούς χώρους αποθήκευσης, που διέθεταν οι ελληνικές αρχές, συγκεντρώθηκαν και άλλα αποδεικτικά στοιχεία, όπως οι δικαστικές αποφάσεις των ελληνικών δικαστηρίων, που αποφαίνονταν ότι η μαρμάρινη ανδρική μορφή ήταν προϊόν παράνομης ιδιοποίησης και παράνομης εξαγωγής, στοιχεία από δικογραφίες που τεκμηρίωναν ότι το γυναικείο άγαλμα είχε προέλθει από παράνομη ανασκαφή στην περιοχή της Ηπείρου και έγγραφα και φωτογραφίες που αποδείκνυαν την παράνομη διακίνηση της μινωικής λάρνακας» εξήγησε η Ελληνίδα Υπουργός Πολιτισμού.
Σημαντική στον μακροχρόνιο αυτό αγώνα στάθηκε η συνδρομή του Πρόξενου της Ελλάδας στην Ατλάντα Θεόδωρου Δημόπουλου αλλά και η συνεργασία του Μουσείου Henry Kim, οι εκπρόσωποι του οποίου τάχθηκαν υπέρ της επιστροφής των αρχαιοτήτων όταν διαπίστωσαν πως τα στοιχεία που διέθετε η ελληνική πλευρά ήταν ακλόνητα. Η στάση αυτή, όπως υπογράμμισε η Λίνα Μενδώνη, έχει ιδιαίτερη βαρύτητα καθώς, δεδομένου ότι προέρχεται από ένα Μουσείο άμεσα συνδεδεμένο με ένα Πανεπιστημιακό Ίδρυμα «ευαισθητοποιεί τους φοιτητές για την παγκόσμια μάστιγα αρπαγής και παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών από κυκλώματα αρχαιοκαπήλων, που προσδοκούν μόνον στο κέρδος, οδηγώντας στην απώλεια αναντικατάστατων και πολύτιμων αρχαιολογικών, ιστορικών και επιστημονικών πληροφοριών και διδάσκει στους νέους επιστήμονες υψηλές αξίες, όπως ο σεβασμός στον πολιτισμό και την πολιτιστική κληρονομιά της κάθε χώρας, αναπόσπαστα στοιχεία της ταυτότητας κάθε λαού».
Για ειλικρινή πρόθεση για τη διάδοση και προστασία του ελληνικού πολιτισμού με τα υψηλότερα ηθικά και ακαδημαϊκά πρότυπα αλλά και για αρχή μιας περαιτέρω συνεργασίας με την Ελλάδα έκανε λόγο ο αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Emory Δρ Ravi Bellamkonda ενώ o διευθυντής τoυ Μουσείου Carlos, Henry Kim, χαρακτήρισε την σημερινή ημέρα ως μια «ιστορική στιγμή» για το πανεπιστήμιο το οποίο εργάζεται για την προβολή του ελληνικού πολιτισμού.