Όταν ο άνθρωπος καταλαμβάνεται από τα κτηνώδη ένστικτά του, όταν η βαρβαρότητα ξυπνά μέσα του με λύσσα, κάθε κοινωνική συνύπαρξη ακυρώνεται. Aκόμα κι αν πρόκειται για τον ακρογωνιαίο λίθο της κοινωνίας, τη σχέση μάνας-παιδιού: Η παραπάνω, βαθιά αληθινή και διαχρονική διαπίστωση προκύπτει μέσα από τις «Βάκχες», την τραγωδία του Ευριπίδη που παρουσιάζει το Εθνικό Θέατρο στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, την Παρασκευή και το Σάββατο.
Η σύγκρουση του θεού με τον άνθρωπο, της αρετής με την αγριότητα, της σύνεσης με την πλάνη, του λογικού με το παράλογο πρωταγωνιστούν στο έργο αυτό μέσα από το οποίο ο αρχαίος τραγικός επιχειρεί να φέρει, με ωμό και ενίοτε σοκαριστικό τρόπο, τους συμπολίτες του αντιμέτωπους με τις αρνητικές και επικίνδυνες συμπεριφορές τους.
Στις «Βάκχες», που γράφτηκαν την τρίτη δεκαετία του Πελοποννησιακού Πολέμου, ο βασιλιάς Πενθέας αρνείται να αναγνωρίσει τη θεϊκή υπόσταση του πρώτου εξαδέλφου του, του Διονύσου, ο οποίος έχει καταφθάσει στη Θήβα, και αποφασίζει να στραφεί εναντίον του απαγορεύοντας τη διάδοση της νέας θρησκείας. Η μήνις του Θεού όμως είναι τόσο μεγάλη που οδηγεί, εντέλει, στον αφανισμό του Πενθέα από τα χέρα της ίδιας του της μητέρας.
Είναι η πέμπτη κατά φορά σειρά στην ιστορία του Εθνικού Θεάτρου που ανεβαίνει η μυστικιστική αλλά και πλημμυρισμένη στη βαρβαρότητα αυτή ευριπίδεια τραγωδία την οποία ο κορυφαίος Πολωνό θεωρητικός και κριτικός του θεάτρου Γιαν Κοτ έχει πολύ εύστοχα χαρακτηρίσει ως «την τραγωδία των Ελλήνων, των αρχόντων και των λαών». Ο Θάνος Παπακωνσταντίνου παίρνει τη σκυτάλη από τους Σπύρου Α. Ευαγγελάτο, Γιώργο Σεβαστίκογλου, Γιώργο Θεοδοσιάδη και Σωτήρη Χατζάκη που προσέγγισαν σκηνοθετικά τις «Βάκχες», το 1976, το 1985, το 1990 και το 2005 αντίστοιχα, για λογαριασμό της πρώτης κρατικής θεατρικής σκηνής της χώρας.
«Ο Ευριπίδης γράφει τις Βάκχες στο τέλος του 5ου π.Χ. αι. και της ζωής του. Εκεί ξαναφέρνει στη σκηνή τον θεό Διόνυσο, τον ιδρυτή του είδους. Ο θεός του θεάτρου, της ετερότητας, του διαμελισμού και της συγχώνευσης, της ευδαιμονίας και της καταστροφής, στήνει ένα παιχνίδι που ο Ευριπίδης θέλησε να τελειώσει με ένα διαμελισμένο σώμα που δεν θα μαζέψει κανείς» εξηγεί ο σκηνοθέτης της παράσταση για να αναρωτηθεί αμέσως μετά μεταφέροντας στο σήμερα τα ουσιαστικά μηνύματα του έργου: «Αν αυτό που διαμελίζεται επί σκηνής είναι το άνοιγμα στην ετερότητα, αυτό σημαίνει άραγε ότι έχει πια χαθεί για εμάς η προοπτική, μέσα από μια μύηση, μια πράξη συλλογική, να ανοίξουμε στο Άλλο, το δικό μας και του κόσμου; Τα κομμάτια μας δεν θα συνδεθούν ποτέ ξανά; Είμαστε καταδικασμένοι, όπως ο Πενθέας, να ζούμε περίκλειστοι στην καλά οχυρωμένη ατομικότητά μας, αλλιώς θα διαμελισθούμε; Δεν υπάρχουν πια οι γέφυρες που θα μας ενώσουν τον έναν με τον άλλο, με το Άλλο, με την ετερότητα των αισθημάτων, των ιδεών, των μύχιων σκέψεων μας, με το παράλογο μέσα μας, με το παράλογο του κόσμου; Μόνο μέσα από το δέρμα μας υπάρχει ασφάλεια. Ό,τι βρίσκεται είτε εντελώς έξω από εμάς, είτε εντελώς μέσα μας, θα παραμείνει για πάντα ξένο, απαραβίαστο, ανομολόγητο, άγνωστο, και για τον λόγο αυτό θα αντιμετωπιστεί με τη βία. Η βία είναι η μόνη γλώσσα που μπορούμε να καταλάβουμε; Μια βία κλειστή, αδιαπέραστη και απόλυτη, μια βία που δεν επιδέχεται κανενός είδους μύηση για να την ξεκλειδώσουμε, για να την καταλάβουμε, για να την αντέξουμε. Ο καταιγισμός των εικόνων στο διαδίκτυο, οι φυσικές καταστροφές, οι βόμβες, τα ακρωτηριασμένα σώματα και τα νεκρά παιδιά στα media,οι άψυχες και νεκρές selfie, οι ανεξέλεγκτες ροές δεδομένων, ανθρώπων, προϊόντων - άραγε δεν αντέχουμε πια την πνευματικότητα, την υπερβατικότητα, την ανάταση, επειδή ο μόνος θεός που μπορούμε να καταλάβουμε είναι ο θεός της παλαιάς διαθήκης, ο θεός εκδικητής, ο θεός τιμωρός; Αυτός είναι που μας αξίζει; Ή μήπως το διαμελισμένο σώμα είναι ταυτόχρονα ένα παζλ που μπορεί να συμπληρωθεί, είναι μια κατασκευή που μας δείχνει τα μέλη της, ένα θέαμα; Και εξαρτάται από εμάς, τους θεατές, αν και πώς θα το συναρμολογήσουμε;»
Κλείσιμο
Ένας αξιόλογος θίασος συμμετέχει στην παράσταση, η οποία απευθύνεται σε θεατές άνω των 15 ετών, αποτελούμενους από τους Κωνσταντίνο Αβαρικιώτη (Διόνυσος), Μαριάννα Δημητρίου (Τειρεσίας), Αλεξία Καλτσίκη (Αγαύη), Θέμη Πάνου (Κάδμος), Αργύρη Πανταζάρα (Πενθέας), Γιάννη Κόραβος, Διονύση Πιφέα και Φώτη Στρατηγό (Αγγελιαφόροι).
Με στόχο να φτάσουν τα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα ακόμα και στην πιο απομακρυσμένη περιοχή του Αιγαίου πελάγους, η Κωτσόβολος ταξιδεύει με την Ομάδα Αιγαίου, κάνοντας REACT για έναν Καλύτερο Κόσμο.
