Αναβιώνει ένα από τα παλιότερα δρώμενα της Ζακύνθου, η Γκιόστρα

Το μοναδικό δρώμενο της Γκιόστρας παρουσιάζεται αυτές τις ημέρες στη Ζάκυνθο, από το Σωματείο Giostra Di Zante με τη συνδρομή του δήμου Ζακυνθίων. Φέτος είναι η δεύτερη χρονιά που το δρώμενο λαμβάνει χώρα το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος και όχι την περίοδο του Καρναβαλιού, όπως συνέβαινε τα προηγούμενα χρόνια.

Οι ιππικοί αγώνες της Γκιόστρας ξεκίνησαν το βράδυ της Πέμπτης στο δημαρχείο του νησιού με την έπαρση των σημαιών των χωρών που συμμετέχουν στο δρώμενο και ακολούθως την προκήρυξη της Γκιόστρας στο Πλάτωμα της Κυρίας των Αγγέλων με παρουσίαση και επιδείξεις των αντιπροσωπειών που συμμετέχουν. Φέτος, στη Ζακυνθινή Γκιόστρα συμμετέχουν αντιπροσωπείες από την Σουλμόνα της Ιταλίας και το Σαν Μαρίνο, από το Λύκειο Ελληνίδων Κέρκυρας, το Λύκειο Ελληνίδων Αργοστολίου Κεφαλονιάς και τον Κυθηραϊκό Σύνδεσμο.

Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων έκαναν γνωστό, σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν, ο πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου Γιώργος Αρμένης, ο πρόεδρος του Σωματείου Giostra Di Zante, Διονύσης Φλεμοτόμος και ο χοροδιδάσκαλος Νίκος Αρβανιτάκης.



Οι συνδιοργανωτές τόνισαν την ανάγκη να γίνει η Γκιόστρα, πλέον, θεσμός για τη Ζάκυνθο το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος, αποτελώντας και πόλο έλξης για τους τουρίστες, πέρα από μέσο ανάδειξης του πολιτισμού, ενώ μεταξύ άλλων ανακοινώθηκε η προοπτική αδελφοποίησης του δήμου με το Σαν Μαρίνο, όπως συνέβη και με τον δήμο της Σουλμόνας.

Η Γκιόστρα είναι ένα από τα παλιότερα δρώμενα της Ζακύνθου και η μοναδική που πραγματοποιείται στον ελληνικό χώρο. Πρόκειται για πανάρχαιους έφιππους αγώνες, στους οποίους οι συμμετέχοντες λάβαιναν μέρος, διεκδικώντας το έπαθλο, όπου ήταν ένα αργυρό σπαθί, για τον πρώτο νικητή και ένα ζευγάρι ασημένια σπιρούνια για τον δεύτερο, αλλά και για την τιμή μιας γυναίκας, προς χάριν της οποίας αγωνίζονταν.

Οι μορφές της Γκιόστρας

Η Γκιόστρα της Ζακύνθου είχε δύο μορφές αγωνίσματος. Η πρώτη ήταν αυτή του δαχτυλιδιού. Σ’ αυτήν ο αγωνιζόμενος ιππότης θα έπρεπε να αποσπάσει μικρό κρίκο, ο οποίος ήταν κρεμασμένος από μια ξύλινη κατασκευή. Η δεύτερη ήταν η Γκιόστρα του Mascaron Moro. Σ’ αυτήν ο ιππότης είχε σκοπό να κόψει με τη λόγχη του φτερό, το οποίο βρισκόταν τοποθετημένο στο κεφάλι ενός ανθρώπινου ομοιώματος, μελαψού χρώματος (για το λόγο αυτό λεγόταν και Γκιόστρα του Σαρακηνού).  Ακολουθούσε μεγάλο, συχνά πολυήμερο, γλέντι στο σπίτι του νικητή και το όνομά του γραφόταν σε ειδικό, τιμητικό βιβλίο.


   

Στην Γκιόστρα λάβαιναν μέρος ευγενείς μόνο, που το όνομα της οικογένειάς τους ήταν καταχωρημένο στη Χρυσόβιβλο των Ευγενών (Libro d’ Oro). Την παρακολουθούσε, όμως, πλήθος κόσμου. Χαρακτηριστικά διασώζεται από τους διάφορους ιστορικούς ότι για να την δουν κατέβαιναν στην πόλη ακόμα και οι κάτοικοι των πιο απομακρυσμένων χωριών. Έτσι η εκδήλωση αποκτούσε και λαϊκό χαρακτήρα. Δεν είναι τυχαίο, μάλιστα, που η Γκιόστρα από νωρίς πέρασε στο λόγιο και το λαϊκό θέατρο του νησιού («Ερωτόκριτος», «Ευγένα»), καθώς και στην λογοτεχνία του (Διον. Ρώμας, Ανδρ. Αβούρης κ. ά)
.

Η σημερινή αναβίωση

Η Γκιόστρα της Ζαικύνθου  πραγματοποιείται πάντα το τετραήμερο της Πεντηκοστής. Οι φετινές τετραήμερες εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν από 20 έως και 23 Ιουνίου, με πανευρωπαϊκή και πανεπτανησιακή συμμετοχή. Θα λάβουν μέρος αντιπροσωπείες από την Ιταλία, το σαν Μαρίνο, την Σλοβακία, την Κέρκυρα, την Κεφαλονιά και τα Κύθηρα.

Την πρώτη ημέρα, την Πέμπτη έγινε το τελάλημα της Γκιόστρας στο πλάτωμα της ιστορικής εκκλησίας της Κυρίας των Αγγέλων και στη συνέχεια η παρουσίαση των συμμετεχόντων αντιπροσωπειών. Την Παρασκευή 21 Ιουνίου, στις 8 το απόγευμα θα γίνει αναπαράσταση της εκλογής και της ενθρόνισης του Πρωτοπαπά της Ζακύνθου στο ιστορικό κέντρο της πόλης και στη συνέχεια στην πλατεία Σολωμού η κήρυξη των αγώνων και θα παρουσιασθούν επτανησιακοί χοροί. Το Σάββατο 22 Ιουνίου στις 10.30 το πρωί θα πραγματοποιηθεί το τελάλημα της Γκιόστρας στο κέντρο της πόλης και το απόγειμα στις 7 θα ξεκινήσει η πομπή των μικρών ιπποτών από το πλάτωμα των Αγίων Σαράντων, όπου θα καταλήξει στην πλατεία Σολωμού και εκεί θα διεξαχθεί η παιδική Γκιόστρα.



Αποκορύφωμα των εκδηλώσεων θα είναι η μεγάλη Γκιόστρα, η οποία θα πραγματοποιηθεί το απόγευμα της Κυριακής 23 Ιουνίου. Η μεγάλη Γκιόστρα ξεκινά στις 7 το απόγευμα, με παρέλαση, η οποία θα αρχίσει από το ιστορικό Πλάτωμα του Αγίου Παύλου και, αφού διασχίσει το κέντρο της πόλης, θα καταλήξει στην κεντρική πλατεία Διονυσίου Σολωμού, όπου θα διεξαχθεί το αγώνισμα, με τους έφιππους συμμετέχοντες.
 
Στην πομπή συμμετέχουν εκατοντάδες φίλοι του Σωματείου, αλλά και άλλοι ζακυνθινοί ή επισκέπτες του νησιού μας, ντυμένοι με χαρακτηριστικές στολές εποχής, οι οποίες έχουν κατασκευαστεί με μεράκι και ύστερα από ιστορική έρευνα, βασισμένη σε κείμενα ερευνητών, πορτραίτα οικογενειών και κυρίως στους πίνακες των μεγάλων Ζακυνθινών ζωγράφων, που απεικονίζουν λιτανείες της εποχής της Βενετικής περιόδου. Στην πομπή υπάρχουν και όλες οι χαρακτηριστικές σκηνές της τζαντιώτικης ιστορίας. Προηγούνται οι παντιέρες (σημαίες), τα καπίτουλα (λάβαρα) και έπονται η λεντίκα (μεταφερόμενο από ανθρώπους φορείο), η ουρανία (βελούδινο πανί, στηριζόμενο σε κοντάρια, για την μεταφορά επισήμων προσώπων και εικόνων), οι άμαξες, τα μουσικά σχήματα και πολλά άλλα. Σ’ αυτήν συμμετέχουν και όλοι οι πρωταγωνιστές της Γκιόστρας: ο κήρυκας, η κυρία προστάτης, οι γραμματείς, οι κριτές, ο Maestro di Campo (ελλανοδίκης), οι δεσποσύνες, που για χάρη τους θα διεξαχθεί η αναμέτρηση, ο Προβλεπτής Θαλάσσης, ο Πρεβεδούρος (βενετσιάνος διοικητής) κ. ά.  Πρωταγωνιστές στην πομπή είναι οι ιππότες, έφιπποι πάντοτε και συνοδευόμενοι από φίλους και γνωστούς, αλλά και τους ιπποκόμους τους, οι οποίοι κρατούν περήφανα τα οικόσημά τους. 
   
Στην πλατεία Σολωμού γίνεται το αγώνισμα της Γκιόστρας. Προηγείται η εγγραφή των ιπποτών και η ανακοίνωση της συμμετοχής τους στο πλήθος, από τον κήρυκα. Ακολουθεί η εκλογή της εκλεχτής τους, όπου για χάρη της θα αγωνιστούν, η ανάρτηση των οικοσήμων τους και η ορκωμοσία τους, για την τήρηση όλων των ιππικών κανονισμών. Στην συνέχεια, μετά την κήρυξη του Πρεβεδούρου, διεξάγεται το αγώνισμα. Οι έφιπποι αγωνιστές προσπαθούν να πάρουν τον κρίκο και να τον επιδείξουν στην επιτροπή των κριτών. Το πλήθος συμμετέχει και στοιχηματίζει. Επευφημεί τους ανδρείους και αποδοκιμάζει τις αποτυχίες. Τέλος ο νικητής παίρνει το έπαθλο και φεύγει έφιππος, έχοντας πισωκάπουλα στο άλογό του την κοπέλα που για χάρη της πήρε μέρος στην Γκιόστρα. Ακολουθεί ο νικητήριος χορός και οι γιορτές της νίκης.
   
Φέτος, που η Γκιόστρα της Ζακύνθου, συμπίπτει με την γιορτή του Αι – Γιάννη του Λουμπαρδιάρη, όπως λέγεται στο νησί η γιορτή των γενεθλίων του Προδρόμου, οι εκδηλώσεις θα κλείσουν με το άναμμα της «φουγκαρίας» (φωτιάς) από τους εκπροσώπους όλων των συμμετεχόντων χωρών και νησιών και θα ακολουθήσει λαϊκό πανηγύρι στην πλατεία Σολωμού.