Πέθανε η γλύπτρια Chryssa

Μια πολύ σημαντική γλύπτρια για την σύγχρονη τέχνη, μια από τις σημαντικότερες ελληνίδες γλύπτριες όλων των εποχών που διέπρεψε στο εξωτερικό, η γνωστή ως Chryssa, γεννημένη Χρύσα Βαρδέα, έφυγε από την ζωή. Η κηδεία της θα γίνει αύριο, Τρίτη 24 Δεκεμβρίου, στις 12:00 στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών.

Η γλύπτρια γεννήθηκε στην Ελλάδα και έζησε στην Αμερική και συγκεκριμένα την Νέα Υόρκη. Γεννήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου του 1933, σε μια φημισμένη μανιάτικη οικογένεια που όμως ζούσε φτωχικά στην Αθήνα – μάλιστα ο πατέρας της πέθανε όταν η Χρύσα ήταν ακόμα μωρό. Αρχικά σπούδασε κοινωνική πρόνοια στην Αθήνα όμως το 1953 με την προτροπή δασκάλων της συνέχισε σπουδές στο Παρίσι στην Ακαδημία Γκραντ Σωμιέρ για ένα χρόνο. Το 1954 συνεχίζει τις σπουδές της στη Σχολή Καλών Τεχνών στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνιας για άλλο ένα χρόνο. Από το 1957, εγκαθίσταται στη Νέα Υόρκη, οπού και δημιουργεί το εργαστήριό της. Εκεί θα επηρεαστεί από την πόλη, το πολύβουο κέντρο και συγκεκριμένα την όψη της Times Square και τα φώτα της.

Η καριέρα της θα απογειωθεί με το που θα τελειώσει τις σπουδές της. Τα γλυπτά της είναι αρκετά ρηξικέλευθα. Μάλιστα στην πρώτη της ατομική έκθεση στην πολύ γνωστή γκαλερί Betty Parsons θα έχει μεγάλη επιτυχία και το μουσείο Γκούγκενχάιμ θα της δώσει μια ατομική έκθεση την ίδια χρονιά. Είναι από τους λίγους Έλληνες καλλιτέχνες -στην ιστορία της μοντέρνας τέχνης- που είχε αυτή την τιμή.

Πολλοί κριτικοί θεωρούν πως η Χρύσα ήταν μια εκ των προάγγελων του μινιμαλισμού. Η χρήση γραμμάτων αλλά και νέον χαρακτηρίζουν, γενικά, τα έργα της. Διόλου “συμπαθητικά” “θηλυκά” ή ντελικάτα τα μεγάλων διαστάσεων γλυπτά της εντυπωσίαζουν. Το 1967 κατασκευάζει το έργο Κλυταιμνήστρα, το οποίο σήμερα βρίσκεται έξω από το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

Το 1992 επέστρεψε για πρώτη φορά στην Αθήνα μετά από τριάντα πέντε χρόνια, δημιουργώντας ένα εργαστήριο στον Νέο Κόσμο, αλλά μετά επέστρεψε ξανά στην Αμερική.

Έχει εκθέσει έργα της σε πάρα πολλά διάσημα μουσεία και γκαλερί στον κόσμο όπως το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης (MoMA) στην Νέα Υόρκη, το Minneapolis' Walker Art Center (1968), το Whitney (1972), το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στο Μόντρεαλ (1974), το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στο Παρίσι(1979), στην Εθνική Πινακοθήκη στην Αθήνα,[4], στα Ινστιτούτα Σύγχρονης Τέχνης της Βοστώνης και του Λονδίνου και έχει συμμετάσχει σε διάφορες εκθέσεις όπως οι Μπιενάλε του Σάο Πάολο (1963,1969) και της Βενετίας (1972). Επίσης έχει γνωρίσει σημαντικές προσωπικότητες της τέχνης που εκείνη την εποχή υπήρχαν στην Νέα Υόρκη.

Το έργο της Mott Street (1983), επηρεασμένο από την Chinatown του Μανχάταν, βρίσκεται στον σταθμό Ευαγγελισμό του Μετρό της Αθήνας. Έργα της έχει χαρίσει, επίσης, στοΜακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και στο εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ).