Φαίδων Παπαμιχαήλ: Ο Ελληνοαμερικανός πίσω από τον George Clooney

Ίσως ο Φαίδων Παπαμιχαήλ, να είναι να είναι τελικά ο λόγος που ώθησε τον ηθοποιό και σκηνοθέτη George Clooney να κάνει το σχόλιο υπέρ των Μαρμάρων... Ο Έλληνας Παπαμιχαήλ συνεργάζεται με τον Αμερικανό ηθοποιό και σκηνοθέτη εδώ και μερικά χρόνια, μιας και είναι ομολογουμένως, ένας από τους πιο περιζήτητους κινηματογραφιστές του Χόλιγουντ.



Το «Monuments to Men» είναι ίσως από τα πιο εμπορικά πετυχημένα πρότζεκτ που έχει στο βιογραφικό του ο Φαίδων Παπαμιχαήλ. Σκηνοθεσία και ηθοποιία από τον George Clooney, ο οποίος είναι και συν-συγγραφέας του σεναρίου και προβλέπεται να πάρει μια γενναία μερίδα από τα 22 εκατομμύρια δολάρια που κέρδισε η ταινία το πρώτο Σαββατοκύριακο που βγήκε στους κινηματογράφους της Αμερικής.

«Έτσι είναι ο Clooney, κάνει πολλά πράγματα ταυτόχρονα» αποκαλύπτει ο Παπαμιχαήλ, ο Έλληνας διευθυντής φωτογραφίας της ταινίας «Μνημείων άνδρες» και ένας από τους πιο αξιόλογους επαγγελματίες του χώρου. Η ταινία έχει ήδη αποσπάσει πολλά θετικά σχόλια - και πως να μην το κάνει όταν έχει εξαιρετική πλοκή: κλεμμένα έργα τέχνης, Ναζί, Αμερικανοί ήρωες και τρελό κυνηγητό. Θυμίζει ταινίες άλλων εποχών. Και η εμπλοκή του Παπαμιχαήλ έχει να κάνει με αυτό: προσαρμόζεται πολύ εύκολα σε μια τεράστια γκάμα διαφορετικών ταινιών, από πολεμική δράση σε ρομαντική κομεντί και από ανεξάρτητο αμερικανικό σινεμά σε ντοκιμαντέρ, και όλα αυτά διαλέγοντας πολύ προσεκτικά τις συνεργασίες του.



Γεννημένος στην Ελλάδα το 1962, από Έλληνα πατέρα και μητέρα Γερμανίδα, θα πάρει τα χρώματα της μητέρας του, τα χαρακτηριστικά του πατέρα του και το ελληνικό του τσαγανό στη δουλειά. Όταν ο Φαίδων είναι έξι ετών, η οικογένεια του μετακομίζει στη Γερμανία. O μικρός Φαίδων θα αγαπήσει τον κινηματογράφο από πολύ μικρός. Θα σπουδάσει Φωτογραφία και Τέχνη και στα είκοσι του, το 1982, αποφοίτα από το Πανεπιστήμιο του Μονάχου. Θα ασχοληθεί αρχικά με το φωτορεπορτάζ και θα μετακομίσει το 1983 στη Νέα Υόρκη όπου θα εμπλακεί δειλά δειλά με την κινηματογραφική φωτογραφία.



Το ταλέντο του θα φανεί αμέσως. Η πρώτη του μικρού μήκους ταινία με τίτλο «Spud» θα του χαρίσει ένα βραβείο στο Φεστιβάλ κινηματογράφου του Κορκ στην Ιρλανδία. Και όντως, δεν του πήρε πολλά χρόνια για να πάρει το βάπτισμα του πυρός στο αμερικανικό σινεμά. Μετά από κάλεσμα του John Cassavetes, εξαδέλφου του και αργότερα συνεργάτη του, θα μετακομίσει στο Los Angeles. Θα συνεχίσει να γυρίζει ντοκιμαντέρ και μικρού μήκους και παράλληλα θα συμμετέχει ως κινηματογραφιστής στην πιο εμπορική ταινία Dance of the Damned, του 1988.



Από το 1990 μέχρι σήμερα ο Παπαμιχαήλ θα μεταπηδά από το Hollywood και τα μεγάλα blockbusters, στις μικρές ανεξάρτητες παραγωγές και σήμερα «μετράει» περίπου σαράντα ταινίες ως διευθυντής φωτογραφίας. Η γκάμα του Παπαμιχαήλ μεγάλη: έχει δουλέψει σε χαριτωμένες ερωτικές κομεντί - μεγάλα blockbuster - όπως το «Ενώ εσύ κοιμόσουν» με την Sandra Bullock, αλλά και σε πραγματικά αριστουργήματα του διεθνούς κινηματογράφου όπως το «Τhe Million Dollar Hotel» του σκηνοθέτη Wim Wenders.



To 2001, θα είναι μια σημαντική χρονιά για αυτόν καθώς θα είναι η πρώτη του συνεργασία με τον Alexander Payne, τον Ελληνοαμερικανό σκηνοθέτη με τον οποίο θα ταιριάξουν πολύ. Η συνεργασία τους στην ταινία «Πλαγίως» θα προταθεί για Όσκαρ και θα τους εκτοξεύσει και τους δύο σε άλλες σφαίρες.



Ο Παπαμιχαήλ, θα συνεχίσει με το «Walk the Line», μια ακόμα ταινία που θα εξυμνήσουν οι κριτικοί - εκτός από τις ερμηνείες των Joaquin Phoenix και Reese Witherspoon (η δεύτερη πήρε Όσκαρ για την ερμηνεία της) και για την φωτογραφία της, και ο Παπαμιχαήλ θα κερδίσει το βραβείο κινηματογραφίας στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Πολωνίας. Αξιομνημόνευτο και το «The Pursuit of Happiness» με τον Will Smith, ο οποίος καθήλωσε με την ερμηνεία του.

Το 2008 θα είναι η χρονιά του Oliver Stone και της ταινίας «W» και το 2010 θα ξανασυνεργαστεί με τον Alexander Payne και τον George Clooney στην ταινία «Οι Απόγονοι» - ίσως την πρώτη ταινία που ο Clooney συγκινεί επί οθόνης με μια ανθρώπινη και τσαλακωμένη εικόνα. Με τον Clooney που ήδη έχει αρχίσει να σκηνοθετεί και ο ίδιος, θα ταιριάξουν τα χνώτα τους και θα καταλήξουν να συνεργαστούν στην ταινία «Αι αιδοί του Μαρτίου» όπου Clooney και Ryan Gosling πρωταγωνιστούν σε ένα βρώμικο παιχνίδι εξουσίας.

Ο Παπαμιχαήλ σε πρόσφατη συνέντευξη του στην Huffington Post περιγράφει την συνεργασία του με Clooney και Payne: «Κάνω διάφορες ταινίες αλλά με τον George και τον Alexander έχουμε την ίδια ηλικία περίπου, είμαστε της ίδιας γενιάς. Οι ταινίες που μας έχουν επηρεάσει είναι οι ίδιες». Περιγράφοντας το δέσιμο με τους δύο συναδέλφους του εξηγεί «Με τον Alexander βλέπαμε μαζί ταινίες του Akiro Kurosawa, ιταλικο νέο-ρεαλισμό, έτσι μεγαλώσαμε. Αυτή είναι η γλώσσα μας. Μπορεί να δοκιμάζουμε διαφορετικά στυλ, αλλά κάποια απλώς δεν μας βγαίνει να τα κάνουμε. Μπορεί να δω μια ταινία όπως ας πούμε το «Spring Breakers» και να πω ναι θα ήθελα να κάνω κάτι τέτοιο. Αλλά είναι όπως με τους ζωγράφους. Κάποιοι είναι ρεαλιστές, κάποιοι κυβιστές και κάποιοι αφαιρετικοί. Κάθε ταινία έχει την δική της γλώσσα. Αλλά μάλλον εμείς έχουμε τα ίδια γούστα».

Οι δύο σκηνοθέτες έχουν ακόμα κάτι κοινό με τον Παπαμιχαήλ. Ευθύτητα και ένα μινιμαλιστικό όραμα. «Δεν κάνουμε πολλές ώρες γύρισμα. Ο George ξέρει ακριβώς τι θέλει. Τα πλατό του είναι πολύ απλά και αρκετά μικρά, μεταδίδουν αμέσως μια οικειότητα. Δεν υπάρχουν πολλές και πολύπλοκες λήψεις, το γυρίζουμε μια ή δυο φορές και μου λέει “έχω αυτό που χρειάζομαι”».

Αυτές τις μέρες ο Παπαμιχαήλ απολαμβάνει την εμπορική επιτυχία του «Μνημείων άνδρες», τον σάλο με τις δηλώσεις Clooney και Murray, αλλά κυρίως... ετοιμάζεται για την πιο σημαντική αναμέτρηση της ζωής του. Είναι για πρώτη φορά υποψήφιος για Όσκαρ με την ασπρόμαυρη ταινία «Νεμπράσκα» του Alexander Payne, την τρίτη τους συνεργασία και ομολογουμένως ένα μικρό σινεφίλ αριστούργημα, για το οποίο ένα από τα πρώτα σχόλια που ακούει κανείς είναι το πόσο μαγευτική φωτογραφία έχει. Ενθουσιασμένος ο Παπαμιχαήλ δήλωσε ότι «είμαι χαρούμενος γιατί το Νεμπράσκα είναι μια μικρή ταινία και είναι πολύ πιο δύσκολο να πάρει κανείς υποψηφιότητα με μια τόσο μικρή ταινία. Αν δούλευα με τον Scorsese ίσως, κάνει εντυπωσιακές ταινίες με έμφαση στην φωτογραφία, αλλά ο Payne εστιάζει στους χαρακτήρες. Και για αυτό το λόγο αυτή η υποψηφιότητα είναι πιο σημαντική. Και ο Alexander είναι περήφανος. Εγώ απολαμβάνω τη διαδρομή. Και επίσης θα αγοράσουμε επιτέλους και καινούργια κουστούμια!» αστειεύτηκε.

Και η Ελλάδα; O Παπαμιχαήλ μοιράζει τον χρόνο του μεταξύ Λος Άντζελες και Λεωνιδίου. «Θέλω να βρίσκομαι πιο πολύ καιρό στην Ελλάδα. Εκεί είναι οι γονείς μου και το σπίτι μου. Στο Λος Άντζελες έρχομαι για τη δουλειά μου σαν επισκέπτης. Εννοείται ότι αργότερα θα μείνω μόνιμα στο Λεωνίδιο. Δεν υπάρχει περίπτωση να ζήσω την δύση της ζωής μου στις Η.Π.Α» είχε πει σε παλαιότερη συνέντευξη του. Ίσως το καλοκαίρι που μας έρχεται, να εμπνευστεί μια ταινία που θα γυριστεί στην Ελλάδα...