Ανάδειξη μεσοβυζαντινών μνημείων σε Κύπρο και Κρήτη

Τέσσερα μεσοβυζαντινά μνημεία, δύο στην Κύπρο και δύο στην Κρήτη, αναδείχθηκαν με τα έργα που έγιναν στο πλαίσιο του προγράμματος Διασυνοριακής Συνεργασίας Ελλάδα-Κύπρος «Ευμάθιος Φιλοκάλης». Στις 21 Μαρτίου θα πραγματοποιηθεί, στο Ρέθυμνο, ημερίδα για την παρουσίαση των αποτελεσμάτων του προγράμματος.

Τα μεσοβυζαντινά μνημεία στην Κύπρο είναι οι ναοί της Αγίας Μαρίνας Καντού και Παναγίας Κοφίνου και οι δύο του 11ου αιώνα. Στην Κρήτη είναι του Αγίου Ευτυχίου στο Χρωμοναστήρι Ρεθύμνου και της Παναγίας στην Πατσώ Αμαρίου, επίσης στο Ρέθυμνο. Η χρηματοδότηση των έργων, που περιελάμβανε ανασκαφές, ολική αποκατάσταση των μνημείων, προληπτική συντήρηση των αποκαλυφθέντων ερειπίων και διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου έγινε κατά 80% από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και 20% από εθνική συμμετοχή.

Ο ναός της Αγίας Μαρίνας στο χωριό Καντού

Κύπρος

Στον ναό της Αγίας Μαρίνας στο χωριό Καντού, κοντά στη Λεμεσό, διακρίνονται τρεις φάσεις, εκ των οποίων η αρχαιότερη έχει χρονολογηθεί με τεχνοτροπικά κριτήρια στα μέσα του 11ου αιώνα, ενώ η νεότερη στον 15ο αιώνα. Από τον ζωγραφικό του διάκοσμο σώζονται μόνο κάποια σπαράγματα στα τύμπανα των βόρειων αψιδωμάτων και στα εσωράχιά τους, τα οποία ανήκουν σε τρεις διαφορετικές φάσεις, που χρονολογούνται γενικά μεταξύ του 12ου και 15ου αιώνα.

Η εκκλησία της Παναγίας Κοφίνου, στην επαρχία Λάρνακας, η οποία είχε κηρυχθεί αρχαίο μνημείο από το 1935, αποτελεί, μαζί με τα ερείπια της Αγίας Μαρίνας και του Αγίου Ηρακλείου στα βορειοδυτικά, τμήμα μίας εκτεταμένης εγκατάστασης των πρωτοβυζαντινών χρόνων. Στον τόπο αυτό, κατά τον αρχιμανδρίτη Κυπριανό, είχε την έδρα του σε απροσδιόριστο χρόνο ο επίσκοπος Ηράκλειος, ένας από τους «αγίους ξένους, όπου εκατώκισαν εις την Νήσον».

Η εκκλησία της Παναγίας της Κοφινού

Κρήτη
Ο ναός του Αγίου Ευτυχίου βρίσκεται στον οικισμό Χρωμοναστήρι του Ρεθύμνου, που αποτελεί έναν από τους πιο ενδιαφέροντες οικισμούς του Νομού εξαιτίας του αρχιτεκτονικού του πλούτου και για το λόγο αυτό κηρύχθηκε ιστορικό διατηρητέο μνημείο στο σύνολό του. Τέλος, ο ναός της Γέννησης της Παναγίας, Πατσώ Αμαρίου, είναι ένα από τα σημαντικότερα μνημεία του Ρεθύμνου. Παρότι σώζεται σε ερειπιώδη κατάσταση, καθώς όλη η ανωδομή του έχει καταρρεύσει σε άγνωστη εποχή, εντυπωσιάζει μέχρι και σήμερα τον επισκέπτη με το μέγεθός του και τον πλούτο του γλυπτού αρχιτεκτονικού διακόσμου του.

Ο ναός του Αγίου Ευτυχίου βρίσκεται στον οικισμό Χρωμοναστήρι του Ρεθύμνου