Ισραέλ Γκαλβάν: Το φλαμένκο του πόνου

Φλαμένκο, σαγήνη και πρόκληση είναι το τρίπτυχο της επιτυχίας του διεθνούς φήμης χορευτή Ισραέλ Γκαλβάν, ο οποίος έρχεται στη Στέγη μετά την πολυσυζητημένη του εμφάνιση στο Sadler’s Wells.

Με έντονο το πολιτικό υπόστρωμα, ο Γκαλβάν προσεγγίζει μέσα από τον χορό και τις δεξιοτεχνικές κινήσεις του που υποκαθιστούν την αφήγηση το θέμα του διωγμού των Ρομά κατά τις δεκαετίες του ’30 και του ’40 από τα φασιστικά καθεστώτα εκείνης της περιόδου. Επιχειρεί με όπλο τη σωματικότητα να μιλήσει για τα βασανιστήρια, τον πόνο, την περηφάνια, αλλά και την αίσθηση της ελευθερίας που χαρακτηρίζει απανταχού τους Ρομά.

Το έργο του που θα δούμε στη Στέγη δεν λέγεται τυχαία «Αληθινό» («Le Real») και σκοπό έχει όχι μόνο να καταδείξει τη σκοτεινή όψη μιας τόσο οδυνηρής ιστορίας, αλλά και να ξεσηκώσει με τη δύναμη και την έντασή του.

Εχοντας σαρώσει από πολύ μικρός οποιοδήποτε βραβείο υπάρχει για το φλαμένκο, ο Γκαλβάν θεωρείται από τους κορυφαίους δεξιοτέχνες του είδους, αλλά και πρωτοπόρος ως προς τη διαχείριση των θεμάτων του. Μετά τις παραστάσεις «Arena» (2004) και «La edad de oro» (2005) του απονεμήθηκε το Εθνικό Βραβείο Χορού της Ισπανίας για «την ικανότητά του να παράγει νέες δημιουργίες στην τέχνη του φλαμένκο χωρίς να ξεχνά τις πραγματικές ρίζες του, που το έχουν διατηρήσει μέχρι σήμερα και το έχουν κάνει ένα παγκόσμιο αναγνωρίσιμο είδος».

Οι κριτικοί έχουν επαινέσει με πολλούς τρόπους την ιδιότυπη χορευτική γλώσσα του Γκαλβάν, μιλώντας για δεξιοτεχνία, συνείδηση και βαθιά γνώση της Ιστορίας που χαρακτηρίζει τον διάσημο καλλιτέχνη. Ακόμη και ο Γάλλος φιλόσοφος Ζορζ Ντιντί-Ουμπερμάν είχε πει στον χορευτή: «Ισραέλ, το να χορεύεις στην πραγματικότητα είναι συνώνυμο του να χορεύεις το αδύνατο». Ο Γκαλβάν κατακτά το αδύνατο έχοντας  συνεργούς στο όλο εγχείρημα τις εξαιρετικές χορεύτριες Μπελέν Μαγιά και Ισαμπέλ Μπαγιόν, καθώς και μια έμπειρη μπάντα, ηθοποιούς και άλλους χορευτές.

Η παράσταση ξεχωρίζει για τις έντονες στιγμές της, όπως τον χορό της παγιδευμένης στις χορδές ενός ξεχαρβαλωμένου πιάνου Μάγια, οι οποίες παραπέμπουν στα συρματοπλέγματα των στρατοπέδων συγκέντρωσης. Με αυτό τον τρόπο ο κορυφαίος καλλιτέχνης όχι μόνο ενσαρκώνει χορευτικά και ποιητικά την αίσθηση του πόνου, αλλά και στέλνει ένα έντονο μήνυμα κατά κάθε μορφής ρατσισμού. Επιπλέον, ο Γκαλβάν παραπέμπει στο φασιστικό αλλά και έντονα γοητευτικό καλλιτεχνικό έργο της Ρίφενσταλ «Tiefland», που είναι βασισμένο στο θεατρικό έργο του Γκιμερά «Terra Baixa», που εμφανίζεται παράλληλα με τη δράση.

Σε αυτό βλέπουμε την ίδια τη Ρίφενσταλ να εμφανίζεται ως χορεύτρια του φλαμένκο, ενώ ως κομπάρσους χρησιμοποιεί Τσιγγάνους από κάποιο κοντινό στρατόπεδο συγκέντρωσης - γεγονός συγκλονιστικό αν αναλογιστεί κανείς ότι επιστρέφοντας εκεί οι Τσιγγάνοι θα είδαν τη ζωή τους να τελειώνει με τον πλέον οδυνηρό τρόπο.