Η Αντιγόνη του Ανούιγ, έδωσε μαθήματα θάρρους στο Μέγαρο Μουσικής

Κατάμεστο ήταν εχθές το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών από θεατρόφιλους που τίμησαν με την παρουσία τους την μεγάλη επιστροφή της Comedie Francaise στην Ελλάδα, εξήντα χρόνια μετά τη μια και μοναδική φορά που επισκέφθηκε ο θίασος τη χώρα μας, η οποία παρουσίασε το εμβληματικό έργο του Ζαν Ανούιγ «Αντιγόνη», με υπότιτλους σε μετάφραση Μάριου Πλωρίτη.

Το έργο είναι για τους Γάλλους μια ιστορική παράσταση καθώς παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Theatre de l'Atelier στο Παρίσι στις 4 Φεβρουαρίου του 1944, στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Η Γαλλίδα αυτή Αντιγόνη, θεωρείται ότι αντιπροσώπευε την γαλλική αντίσταση.

Βασικά πρόσωπα και πλοκή παραμένουν ίδια όπως και στην τραγωδία του Σοφοκλή. Η νεαρή πριγκίπισσα Αντιγόνη, αντιστέκεται στον Κρέοντα και προσπαθεί να θάψει τον αδερφό της Πολυνίκη παρά την αυστηρή απαγόρευση δια νόμου από τον Βασιλιά και πεθερό της.

Στο πρόσωπο της Αντιγόνης το έργο διαπραγματεύεται την ηθική, την εντιμότητα, την ανάγκη για ελευθερία και το ιδανικό του να είσαι Άνθρωπος. Εδώ η Αντιγόνη οδηγείται μόνη της στον θάνατο της, κυρίως γιατί δεν μπορεί να αρνηθεί τον ίδιο της τον πόθο, τον θάνατο, όντας έρμαιο της μοίρας της ως κόρη του Οιδίποδα. Η επιμονή της στο να τηρήσει τον πόθο της να μην ζήσει μια ζωή μέτρια και καλουπωμένη, την οδηγεί στον θάνατο, παρότι ο Κρέοντας της αποδομεί την επιλογή της.

Ιδανικά και επαναστατική διάθεση, ακριβώς όπως αρμόζει στα είκοσι χρόνια της Αντιγόνης, που αρνείται να αποδεχτεί την κυνικότητα της καθημερινότητας, τον συμβιβασμό και την ηθική έκπτωση, σκιαγραφούν τον χαρακτήρας της καθώς παραμένει ιδεαλίστρια, ρομαντική και αντιηρωική μέχρι τέλους, αποδεικνύοντας την σπανιότητα της ομορφιάς της. Μιας ομορφιάς που όπως σημειώνει η αδερφή της Ισμήνη στο έργο «Εσύ μπορεί να μην είσαι όμορφη όπως εμείς, αλλά είσαι όμορφη με ένα τρόπο που σταματάει τα παιδιά στους δρόμους, με ένα τρόπο που αναστατώνει, που τρομάζει».

Ο Κρέοντας του Ανούιγ, είναι στην ουσία ο καθημερινός, εγκλωβισμένος και παραδομένος στις συμβάσεις άνθρωπος, που δεν μπορεί να βγει από την λίστα των πρέπει του. 'Έχει πει πολλά «ναι» και είναι δέσμιος τους για πάντα, κάτι που του υπογραμμίζει συνεχώς η Αντιγόνη. Σκληρός, κυνικός αλλά με κατανόηση προς την Αντιγόνη, ο Κρέοντας δεν θέλει να την καταδικάσει, αλλά η Αντιγόνη θα τον ωθήσει εκεί με την τόλμη και την επιθετικότητα της. «Είσαι σαν μάγειρας, ένας ξοφλημένος» του φωνάζει.

Ακόμα και ο Αίμωνας ο ίδιος του ο γιος, θα προσπαθήσει να τον μεταπείσει λέγοντας του «Κάνε κάτι έστω και τώρα για να σε θαυμάσω και πάλι» αλλά ο Κρέοντας με πλήρη γνώση των πράξεων και της θέσης του θα παραδεχτεί το -ανομολόγητο για κάθε γονέα- ότι η αποκαθήλωση του γονιού μέσα από τα μάτια του παιδιού του, είναι ο δρόμος προς την ωριμότητα και την ανδροσύνη.

Ο Χορός στην εκδοχή του Ανούιγ είναι μόνο ένα άτομο, μια γυναίκα που φωνάζει επί σκηνής, σαν την ίδια την συνείδηση, με λόγο καυστικό, καθημερινό, φορές «αλήτικο» και ενίοτε χιουμοριστικό.

Μια παράσταση που ενθουσίασε το γαλλικό κοινό, αυτή η Αντιγόνη είναι μια πολύ δυνατή σκηνοθετική προσπάθεια από τον Μαρκ Πακέν, ο οποίος δημιούργησε  μια λιτή σκηνή, με τρεις πόρτες (οι τρεις πύλες της Θήβας) που έκλειναν με εκκωφαντικό θόρυβο και τέσσερις απλές καρέκλες καφενείου.

Σε γενικές γραμμές οι ερμηνείες ήταν πάρα πολύ μεστές και γεμάτες ενέργεια -ειδικά η Αντιγόνη που υποδύεται η Francoise Gillard ήταν εκθαμβωτική- αν εξαιρέσει κανείς την ένταση φωνής σε κάποια σημεία του έργου, που έτειναν προς την υπερβολή και αποσυντόνιζαν τον θεατή.

Η Αντιγόνη παίζεται και σήμερα Κυριακή 27 Απριλίου στο Μέγαρο Μουσικής και πραγματικά είναι μια παράσταση που δεν πρέπει να χάσετε.