Δέος για τις Καρυάτιδες - Αγωνία για την τέταρτη πύλη

Δέος προκαλούν οι εκπληκτικές φωτογραφίες από τις Καρυάτιδες που δημοσιοποιήθηκαν χθες από το υπουργείο Πολιτισμού.

Πλέον έχουν βγει στο «φως» ολόκληρα τα σώματα των επιβλητικών αγαλμάτων τα οποία έχουν ύψος 2,27, φορούν ποδήρη χιτώνα και μακρύ κροσσωτό ιμάτιο και φέρουν κοθόρνους, οι οποίοι είναι διακοσμημένοι με κόκκινο και κίτρινο χρώμα.

Την ίδια ώρα, ο εντοπισμός μιας πιθανής τέταρτης εισόδου στο εσωτερικό του ταφικού μνημείου ήταν η είδηση κρίσιμης σημασίας για τη συνέχεια της ανασκαφής στον Τύμβο Καστά, η οποία πρόεκυψε από τις τελευταίες ανακοινώσεις του υπουργείου Πολιτισμού.

Στη σχετική φωτογραφία φαίνεται καθαρά το άνω μέρος του πλαισίου μιας νέας θύρας, της τέταρτης κατά σειράν από όσες έχουν αποκαλυφθεί έως τώρα εντός του ταφικού μνημείου της Αμφίπολης.

Ωστόσο, από την πρώτη οπτική επαφή με αυτό το νέο ανασκαφικό εύρημα, εντοπίζονται δύο πολύ σημαντικές διαφορές σε σχέση με τις τρεις προηγούμενες εισόδους: Πρώτον, ότι αυτή η καινούργια είσοδος είναι σημαντικά μικρότερη σε πλάτος από εκείνη της πρόσοψης, των Καρυάτιδων και της «ιωνικής πύλης» του τρίτου τοίχου. Δεύτερον, εάν δεν οφείλεται σε μια οπτική ψευδαίσθηση που προκαλείται από τη γωνία λήψης και το σφιχτό καδράρισμα της σχετικής φωτογραφίας, η τέταρτη είσοδος είναι «έκκεντρη» ως προς τις υπόλοιπες, δηλαδή μετατοπισμένη προς τα αριστερά και δεν βρίσκεται στο κέντρο του τέταρτου τοίχου.

Σχετικά με τη διαφορά πλάτους, το δελτίο τύπου του υπουργείου σημειώνει ότι το εύρος του νέου ανοίγματος είναι 96 εκατοστά. Αντιθέτως, η απόσταση ανάμεσα στις Καρυάτιδες αλλά και τις παραστάδες στην είσοδο της πρόσοψης, κάτω από τις Σφίγγες, είναι σχεδόν διπλάσια, δηλαδή 1.68 μέτρα. Οι ακριβείς διαστάσεις της τρίτης εισόδου, εκείνης δηλαδή που βρίσκεται στον τρίτο διαφραγματικό τοίχο και χαρακτηρίζεται από το μαρμάρινο, ιωνικού ρυθμού, περιθύρωμα, δεν έχουν γίνει γνωστές ακόμη. 

Η ύπαρξη ενός τέταρτου ανοίγματος επιβεβαιώνει τη διαίσθηση και τις εκτιμήσεις των αρχαιολόγων περί την κυρία Κατερίνα Περιστέρη ότι ο δρόμος είναι μακρύς ως τον κυρίως ταφικό θάλαμο.



Το πόσο προσεκτικά βαδίζει πλέον η ανασκαφική έρευνα στον Τύμβο Καστά, καθίσταται σαφές από την εξαιρετικά επιφυλακτική διατύπωση: Εφόσον στην παρούσα φάση η ύπαρξη τέταρτου ταφικού θαλάμου εικάζεται και δεν έχει εξακριβωθεί ακόμη, ο τέταρτος τοίχος δεν αναφέρεται ως «διαφραγματικός» όπως οι τρεις προηγούμενοι, αλλά απλώς ως «βόρειος τοίχος του τρίτου χώρου».

Στη δε ενημερωμένη εκδοχή του τεχνικού διαγράμματος που παρουσιάζει σε προοπτική τομή το εσωτερικό του μνημείου, ο αρχιτέκτων κ. Μιχάλης Λεφαντζής έχει προσθέσει αφαιρετικά έναν τέταρτο τοίχο, χωρίς το νέο μαρμάρινο θύρωμα που εντοπίστηκε με χειροκίνητη γεώτρηση.







Παρόλ' αυτά, στη σχεδιαστική αναπαράσταση του τρίτου ταφικού θαλάμου, απεικονίζεται ένα άνοιγμα στο πάνω δεξιό τμήμα του τέταρτου τοίχου, μια «οπή» σαν και εκείνες των προηγούμενων τοίχων -μόνο που αυτή βρίσκεται στην αντίθετη πλευρά από τις προηγούμενες και είναι αξιοσημείωτα μεγαλύτερη.

Σε αυτό το άνοιγμα κοντά στη θολωτή οροφή, το ΥΠΠΟ δεν κάνει καμία αναφορά, μολονότι είναι μάλλον απίθανο η προσθήκη του στο σκίτσο να οφείλεται στη δημιουργική φαντασία του κ. Λεφαντζή. Εξάλλου, από αυτό θα εξαρτηθεί το εάν θα επιβεβαιωθεί η άποψη της επικεφαλής της ανασκαφής κας Περιστέρη ότι ο τάφος της Αμφίπολης δεν έχει συληθεί, όποιες και εάν ήταν οι απόπειρες διείσδυσης των τυμβωρύχων. Ωστόσο έγκυρες πληροφορίες αναφέρουν οτι στην ουσία δεν είναι "οπή" δεν πρόκειται δηλαδή για διαμπερές άνοιγμα, αλλά για πτώση ενός μέρους του τοίχου, πίθανόν απο κάποιο σεισμό.