Αμφίπολη: Γιατί το ψηφιδωτό με την Περσεφόνη αποδεικνύει ότι ο τάφος είναι Μακεδονικός

Η παράσταση της αρπαγής της Περσεφόνης που αποκαλύφθηκε στον τάφο της Αμφίπολης είναι μοναδική ως προς το γεγονός πως είναι ψηφιδωτό τέτοιας υψηλής τέχνης, το οποίο βρίσκεται μέσα σε τύμβο, ως θέμα όμως ταφικού μνημείου συναντάται και αλλού. 

Δύο από τους μακεδονικούς τάφους της Βεργίνας, οι οποίοι μάλιστα και οι δύο ανήκουν σε γυναίκες, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, φέρουν αναπαραστάσεις της αρπαγής της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα, σε τοιχογραφίες, επίσης υψηλής τέχνης. 

Η πρώτη τοιχογραφία, που θεωρείται μοναδικό επίτευγμα της αρχαίας ζωγραφικής τέχνης, εντοπίζεται στον «τάφο Ι» στις Αιγές δίπλα σε εκείνον που αποδίδεται στον Φίλιππο Β'. Πρόκειται για κιβωτιόσχημο τάφο, όπου οι αρχαιολόγοι θεωρούν πως έχει ταφεί η  Νικησίπολη, μια από τις συζύγους του Φιλίππου. Η τοιχογραφία βρίσκεται στο εσωτερικό του τάφου και παρουσιάζει τον Πλούτωνα να αρπάζει την Περσεφόνη πάνω στο άρμα του, ενώ ο καλλιτέχνης στην περίπτωση αυτή απεικόνισε επίσης τη μητέρα της, θεά Δήμητρα και τις τρεις Μοίρες. Προπορεύεται και εδώ ο Ερμής Ψυχοπομπός. 



Η άλλη αναπαράσταση της αρπαγής της Περσεφόνης από τους μακεδονικούς τάφους εντοπίστηκε στον τάφο της Ευριδίκης, μητέρας του Φιλίππου Β' και κοσμεί την πλάτη του μοναδικού θρόνου που ανακαλύφθηκε μέσα σε αυτόν. Στο ερεισίνωτο του θρόνου βλέπουμε το τέθριππο του Πλούτωνα και την Περσεφόνη. Η τοιχογραφία είναι «αμφάς» καθώς βλέπουμε το άρμα από μπροστά, ενώ τα πρόσωπα και τα σώματα των μορφών δεν αποκαλύπτουν κάποια ιδιαίτερη κίνηση. Αντίθετα, εν κινήσει απεικονίζονται τα τέσσερα άλογα, δύο άσπρα και δύο καφέ. 

Αν και το μοναδικό ψηφιδωτό της Αμφίπολης ως αναπαράσταση θυμίζει σαφώς την τοιχογραφία του «τάφου Ι» των Αιγών, εν τούτοις το γεγονός ότι απαντάται σε δύο ταφικά μνημεία που αποδίδονται στην δυναστεία των Τιμενιδών, την καθιστά «κοινό τόπο». Έτσι, η αποκάλυψη από τον τάφο της Αμφίπολης, μπορεί να οδηγήσει στο συμπέρασμα πως ο νεκρός που βρίσκεται εκεί ήθελε, αν μη τι άλλο, να τονίσει τη σχέση του με τη δυναστεία. Κάτι τέτοιο, δεν αποκλείει η σχέση να ήταν είτε συγγενική, είτε ίσως πολιτική, αν και παραμένει μυστήριο ποιος παρήγγειλε το έργο τέχνης και για ποιο σκοπό ακριβώς.