Έλληνες εικαστικοί «διηγούνται» μέσα από τα έργα τους την Οκτωβριανή Επανάσταση

Ο ...Βλαντίμιρ Ίλιτς Ουλιάνοφ -ο παγκοσμίως γνωστός Λένιν- ο ηγέτης της Οκτωβριανής Επανάστασης δεν ξεπερνούσε σε ύψος τα 165 εκατοστά. Η εικόνα του όμως στην αφίσα που αντικρίζει, εισερχόμενος ο επισκέπτης στο κτίριο της Μονής Λαζαριστών, όπου στεγάζεται το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης -στην αριστερή βεβαίως πλευρά του διαδρόμου- κοντεύει τα ...τρία μέτρα.

Απέναντι από τον ...τρίμετρο "χάρτινο" Λένιν, η μορφή του επαναλαμβάνεται σε ζωγραφικούς πίνακες, φωτογραφίες, σε προθήκες, ως προτομή, γλυπτό, ομοίωμα σε σειρά εκδοχών... (γρανιτένιος, ορειχάλκινος, πλαστικός, μαρμάρινος...) μόνος ή ..."ανιστόρητα" συντροφευμένος από τον Ιωσήφ Βησαριόνοβιτς Τζουγκασβίλι (τον διάδοχο του, γνωστό ως Ιωσήφ Στάλιν), αλλά και τον Αλέξανδρο Κερένσκι, όχι όμως κι απ τον Λεφ Νταβίντοβιτς Μπρονστέιν ή Λέων Τρότσκι. Αυτός ήταν από νωρίς εξορισμένος και διαγραμμένος από το κόμμα αλλά και από "αντικείμενο τέχνης" -στη Σοβιετική Ρωσία- αλλά και σε όλες τις λεγόμενες Βαλκανικές χώρες - δορυφόρους της πρώην ΕΣΣΔ, από όπου και προέρχονται τα περισσότερα έργα (περί τα 40 αντικείμενα και έργα αισθητικής σοσιαλιστικού ρεαλισμού από τη συλλογή Βασίλη Κωνσταντίνου) που "συμπληρώνουν" ιδανικά τη μεγάλη έκθεση "Η μνήμη της Επανάστασης. Σύγχρονοι Έλληνες εικαστικοί- 100 χρόνια από την Οκτωβριανή επανάσταση", που παρουσιάζει από σήμερα ως και τις 22 Ιουλίου 2017 το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, στη Θεσσαλονίκη.

Βασικό "υλικό" για την έκθεση αποτελούν τα 50 και πλέον έργα 31 συγχρόνων Ελλήνων καλλιτεχνών και η ευαίσθητη καλλιτεχνική τους ματιά, τους επιτρέπει να "θρηνούν", να "σαρκάζουν", να οραματίζονται και να ''διηγούνται "εικαστικά" με τα δικά τους σύμβολα (βίντεο, "πειραγμένες" φωτογραφίες, "μπαλωμένες" σημαίες, πολύ κόκκινο, πατερίτσες, θαμπούς καθρέφτες) το "αφήγημα" της Οκτωβριανής Επανάστασης, όπως αυτό εξελίχθηκε διεθνώς και ιδιαίτερα στην Ελλάδα μέχρι σήμερα.

Εκδηλώσεις μνήμης και εικαστικές προσεγγίσεις για τα 100 χρόνια από την Οκτωβριανή Επανάσταση επιχειρούν ήδη μουσεία και καλλιτεχνικοί οργανισμοί σε όλο τον κόσμο τη χρονιά που ήδη διανύουμε. Βασικό εικαστικό "υλικό" για ανάλογες προσεγγίσεις αποτελούν τα έργα των Ρώσων πρωτοπόρων της συλλογής Κωστάκη που ανήκει κατά το μεγαλύτερο μέρος της στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης.

Ήδη, εκθέσεις (με 20 συνολικά έργα σε "δάνειο" από το ΚΜΣΤ) για τη "Δύναμη της Αβαντ-Γκαρντ" λειτουργούν στην Κρακοβία και την πόλη Lodtz της Πολωνίας, μεγάλη έκθεση με τίτλο "Η επανάσταση πέθανε - Ζήτω η επανάσταση" (με 21 έργα Ρωσικής Πρωτοπορίας από το ΚΜΣΤ) εγκαινιάζεται στις 13 Απριλίου στο Zentrum Paul Klee της Βέρνης, ενώ 50 έργα Ρώσων πρωτοπόρων δανείζει το ΚΜΣΤ στο Art Institute of Chicago για τη μεγάλη έκθεση, με τίτλο "REVOLIUTSIIA! DEMONSTRATSIIA!: SOVIET ART PUT TO THE TEST", που θα εγκαινιασθεί τον ερχόμενο Οκτώβριο.

"Πέρα από τον όποιο επετειακό χαρακτήρα, η έκθεση δεν είναι περιγραφική, ούτε φιλοδοξεί να υποκαταστήσει την αυστηρή ιστορική μελέτη, τις διαφορετικές αναγνώσεις, αντικρουόμενες ερμηνείες και αποτιμήσεις των ιστορικών. Αντίθετα, στοχεύει σ' έναν ξεχωριστό προβληματισμό και σε ιστορικούς και πολιτισμικούς συνειρμούς, με τις έννοιες της Επανάστασης και της Ουτοπίας να βρίσκονται στον πυρήνα της", λέει στο Αθηναϊκό Πρακτορείο ο επιμελητής της έκθεσης - ιστορικός της τέχνης και επιμελητής του ΚΜΣΤ Γιάννης Μπόλης.

Η έκθεση διαμορφώνεται ως εξής: Στο ισόγειο και τον πρώτο όροφο αναπτύσσονται τα 50 έργα των 31 Ελλήνων καλλιτεχνών, ενώ "συνομιλούν" εικαστικά -ενίοτε και σαρκαστικά με τα 40 αντικείμενα και έργα της συλλογής Βασίλη Κωνσταντίνου- ενώ στον δεύτερο όροφο κυριαρχούν περί τα 40 έργα Ρωσικής Πρωτοπορίας (της συλλογής Κωστάκη) φιλοτεχνημένα μετά το 1917 (έργα των Καζιμίρ Μαλέβιτς, Ιβάν Κλιούν, Λιουμπόβ Ποπόβα, Κλιμέντ Ρέντκο, Αλεξάντρ Ρότσενκο, Σολομών Νικρίτιν κ.ά).

Τελευταίο έργο της έκθεσης είναι το ασπρόμαυρο πορτρέτο του Σολομών Νικρίτιν με τίτλο "Ανδρας με ψηλό καπέλο". Η μορφή του νέου γραφειοκράτη με τα θολά χαρακτηριστικά προσώπου είναι φιλοτεχνημένη περί το 1930...

Η έκθεση που εγκαινιάζεται απόψε στις 8 μ.μ στις εγκαταστάσεις του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στη Μονή Λαζαριστών και θα είναι ανοιχτή ως και τις 22 Ιουλίου 2017 (Τρίτη-Σάββατο 10:00-18:00- Ξεναγήσεις ανοιχτές για το κοινό, κάθε Σάββατο στις 12:00, με το εισιτήριο εισόδου).