20ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (2-11/3/2018)

Με άφθονο χιούμορ και γεμάτα τρυφερότητα και ευαισθησία κινηματογραφικά καρέ άνοιξε την Παρασκευή 2 Μαρτίου 2018 η αυλαία του επετειακού 20ού Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης στην κατάμεστη αίθουσα του Ολύμπιον, παρουσία πολιτικών προσώπων, καλλιτεχνών και σημαντικών εκπροσώπων του οπτικοακουστικού χώρου. 

Παρουσιαστές της βραδιάς οι έμπειροι stand up κωμικοί Ανδρέας Πασπάτης και Ήρα Κατσούδα, οι οποίοι με κέφι και πειραχτική διάθεση κράτησαν ζωντανό το ενδιαφέρον του κοινού – άλλωστε όπως δήλωσαν ξεκάθαρα οι ίδιοι γι’ αυτό επιστρατεύτηκαν από τους διοργανωτές – και αστειεύτηκαν με ομιλητές και θεατές.

Στην επετειακή 20ή διοργάνωση του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης δε θα μπορούσε να μη γίνει λόγος για τον ‘πνευματικό του πατέρα’, εμπνευστή και δημιουργό του, Δημήτρη Εϊπίδη, που το ίδρυσε  το 1999 και το διεύθυνε ως το 2016. Στη σκηνή του Ολύμπιον ανέβηκαν η γενική διευθύντρια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης Ελίζ Ζαλαντό και ο διευθυντής του ΦΚΘ Ορέστης Ανδρεαδάκης, ο οποίος σημείωσε χαρακτηριστικά: «Ήταν Μάρτιος του 1999 όταν ένας φωτισμένος κινηματογραφάνθρωπος, γεμάτος ταλέντο, πάθος και πρωτότυπες ιδέες, εγκαινίασε σε αυτή εδώ την αίθουσα μια μικρή εκδήλωση που έγινε, μέσα σε δυο μόλις δεκαετίες, ένα από τα σημαντικότερα φεστιβάλ ντοκιμαντέρ του κόσμου. Το όνομά του είναι Δημήτρης Εϊπίδης». Η κ. Ζαλαντό, από την πλευρά της υπογράμμισε ότι «ο Δημήτρης Εϊπίδης σχεδίασε ένα φεστιβάλ προσανατολισμένο στο μέλλον, ένα φεστιβάλ μοντέρνο και δυναμικό που αγκαλιάζει όλα τα είδη ντοκιμαντέρ, που αναζητά την καλλιτεχνική ποιότητα και τη συνδέει με την ανάπτυξη και την αγορά». Στη συνέχεια, η ίδια και ο κ. Ανδρεαδάκης ευχαρίστησαν όλους τους χορηγούς και υποστηρικτές του 20ού Φεστιβάλ. 

Κάνοντας μία σύντομη παρουσίαση της διοργάνωσης, η κ. Ζαλαντό και ο κ. Ανδρεαδάκης σημείωσαν ότι φέτος το φεστιβάλ γιορτάζει με την Ανιές Βαρντά και την ταινία έναρξης Πρόσωπα & ιστορίες σε σκηνοθεσία της ίδιας και του JR, ένα φιλμ που είναι υποψήφιο για Όσκαρ καλύτερου ντοκιμαντέρ, καθώς και με το φετινό αφιέρωμα στο έργο της Βαρντά, τα αφιερώματα στους ανατρεπτικούς δημιουργούς Βερενά Παραβέλ και Λουσιάν Κάστινγκ Τέιλορ, αλλά και το αφιέρωμα στην εμβληματική χρονιά του 1968. Και επίσης, με τη Σάρα Ντράιβερ που διάλεξε ειδικά για το 20ό φεστιβάλ τα δέκα αγαπημένα της ντοκιμαντέρ, αλλά και το νέο διαγωνιστικό τμήμα με ταινίες τεκμηρίωσης εικονικής πραγματικότητας.

Όσον αφορά στο διεθνές διαγωνιστικό τμήμα του 20ού φεστιβάλ, η κ. Ζαλαντό ανέφερε ότι για την επιλογή των ταινιών πυξίδα ήταν ένα βιβλίο. «Το αριστουργηματικό μυθιστόρημα του Γάλλου Ζορζ Περέκ Ζωή οδηγίες χρήσεως μας βοήθησε να πλοηγηθούμε στον υπέροχο κόσμο των παζλ, των ταξιδιών, του χρόνου, της ματαιότητας, της μνήμης, της ευτυχίας, της ίδιας της ζωής. Οι ιδέες του βιβλίου αυτού βρίσκονται στον πυρήνα των δέκα εξαιρετικών ντοκιμαντέρ του διαγωνιστικού μας τμήματος. Υπάρχουν όμως οδηγίες χρήσεως για την ζωή; Και ποιες είναι αυτές; Μένει να το ανακαλύψετε βλέποντας τις ταινίες μας», επισήμανε ο κ. Ανδρεαδάκης. 

«Ο σημαντικότερος σκοπός του φεστιβάλ είναι, όμως, η υποστήριξη του ελληνικού κινηματογράφου, του ελληνικού ντοκιμαντέρ. 53 ελληνικά ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους και 25 μικρού περιλαμβάνονται στο πρόγραμμά μας», είπε η κ. Ζαλαντό. Από την πλευρά του, ο κ. Ανδρεαδάκης αναφέρθηκε στην Αγορά του φεστιβάλ, «το πιο δυναμικό και αναπτυξιακό τμήμα του θεσμού, με περισσότερους από 250 επαγγελματίες του παγκόσμιου κινηματογράφου που αναμένονται στη Θεσσαλονίκη για να προετοιμάσουν το σινεμά του αύριο», όπως υπογράμμισε σχετικά. 

Κλείνοντας, η κ. Ζαλαντό ανακοίνωσε ένα «πολύ καλό νέο, μια προσθήκη στους χώρους μας. Η Αποθήκη Γ΄, ο χώρος που χτυπά η καρδιά του Φεστιβάλ κάθε Νοέμβρη, θα είναι κομμάτι του Φεστιβάλ για όλο τον χρόνο. Χαιρόμαστε ιδιαίτερα που αυτό θα συμβεί την ίδια χρονιά που το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ κλείνει τα είκοσι χρόνια του».
 
Παίρνοντας το λόγο αμέσως μετά, ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας καλωσόρισε το κοινό στη Θεσσαλονίκη και στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ, «που γιορτάζει φέτος τα 20 του χρόνια, μια πορεία μέσα από την οποία καθιερώθηκε ως διεθνής θεσμός που φωτίζει την πόλη της Θεσσαλονίκης και ολόκληρη την κεντρική Μακεδονία. Κάθε χρόνο αναδεικνύει νέες τάσεις, ταλαντούχους δημιουργούς και συναρπαστικές ανθρώπινες ιστορίες, συγκεντρώνοντας το ενδιαφέρον όλο και περισσότερων  φίλων της τέχνης του ντοκιμαντέρ από Ελλάδα και εξωτερικό. Με μεγάλη χαρά μαθαίνω, μάλιστα, ότι η φετινή διοργάνωση σημειώνει ρεκόρ συμμετοχών από Έλληνες και ξένους κινηματογραφιστές». Στη συνέχεια, ο κ. Τζιτζικώστας έδωσε συγχαρητήρια στη διεύθυνση του Φεστιβάλ για το σημαντικό έργο που επιτελεί, ενώ αναφέρθηκε στην έμπρακτη στήριξη που παρέχει η Περιφέρεια στα δύο Φεστιβάλ –Κινηματογράφου και Ντοκιμαντέρ-, μέσα από τα κοινοτικά προγράμματα. «Κορυφαία προτεραιότητα στην Περιφέρειά μας είναι να συνεχίσει σε αυτόν τον τόπο να παράγεται ποιοτικός πολιτισμός και να ενισχύεται η εξωστρέφεια της Θεσσαλονίκης. Γιατί ο πολιτισμός είναι αναμφίβολα το καλύτερο μέσο για την προβολή της πόλης μας. Ένας ζωντανός δημιουργικός διάλογος με το παρελθόν αλλά και με το μέλλον, που ομορφαίνει τη ζωή μας και μας φέρνει πιο κοντά» κατέληξε ο ίδιος.

Στη συνέχεια, στη σκηνή του Ολύμπιον ανέβηκαν ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης, πλαισιωμένος από τον αντιδήμαρχο Τουριστικής Ανάπτυξης και Διεθνών Σχέσεων του Δήμου Θεσσαλονίκης –και μέλος του Δ.Σ. του ΦΚΘ- Σπύρο Πέγκα και την Αντιδήμαρχο Πολιτισμού και Τεχνών Έλλη Χρυσίδου. «Προσπαθούμε να στηρίξουμε το Φεστιβάλ Κινηματογράφου και Ντοκιμαντέρ με κάθε τρόπο, παρόλα τα πενιχρά μας μέσα. Πριν από 20 χρόνια όταν ο Δημήτρης Εϊπίδης ξεκίνησε αυτό το φεστιβάλ, το ντοκιμαντέρ είχε μία εικόνα για τον περισσότερο κόσμο του φιλμ που δείχνει ωραία τοπία και άγρια ζώα. Σήμερα πια το ντοκιμαντέρ είναι ο άνθρωπος, απεικόνιση ανθρώπινων καταστάσεων. Το ντοκιμαντέρ απεικονίζει αλήθειες. Ως Δήμος Θεσσαλονίκης πιστεύουμε ότι το Φεστιβάλ πρέπει να είναι η πόλη», τόνισε ο κ. Μπουτάρης. Ο κ. Πέγκας από την πλευρά του επισήμανε μεταξύ άλλων ότι «το φεστιβάλ συνεχίζει να προσελκύει κόσμο και να παραμένει ένα ανοιχτό παράθυρο», ενώ η κ. Χρυσίδου ανέφερε ότι «η πόλη έχει τη δυνατότητα να παράγει πράγματα».

Στη συνέχεια της τελετής έναρξης, προβλήθηκε ένα όμορφο, γεμάτο ευαισθησία βιντεοσκοπημένο μήνυμα που έστειλε στο κοινό του 20ού Φεστιβάλ η ελληνικής καταγωγής θρυλική γαλλίδα σκηνοθέτιδα Ανιές Βαρντά, η οποία δεν μπόρεσε να παρευρεθεί στη φετινή διοργάνωση. «Πολύ λυπάμαι που δεν μπορώ να σας μιλήσω στα ελληνικά. Αν και ο πατέρας μου γεννήθηκε στην Ελλάδα και μάλιστα στη Θεσσαλονίκη, ποτέ δε μας έφερε εκεί και ποτέ δε μας έμαθε ελληνικά. Είμαι ενθουσιασμένη, όμως, που είμαι μαζί σας -ίσως όχι με τη φυσική μου παρουσία-, αλλά με τις ταινίες μου. Την πιο πρόσφατη Πρόσωπα & ιστορίες που θα παρακολουθήσετε απόψε, την έκανα μαζί με τον καλλιτέχνη JR». Αναφερόμενη στο θέμα της ταινίας, η Βαρντά διηγήθηκε το πώς μαζί με τον JR και το «μαγικό του φορτηγάκι» όπως είπε, γνώρισαν ένα μεγάλο μέρος της γαλλικής επαρχίας και τους ανθρώπους της μαζί με τις ιστορίες τους. «Ανθρώπους διαφορετικούς, κάθε είδους, ανθρώπους χωρίς εξουσία. Είχαμε μόνο την επιθυμία να τους κάνουμε κατανοητούς, να τους προσεγγίσουμε. Η ιδέα ήταν άνθρωποι διαφορετικοί να μοιραστούν κάτι με καλή πρόθεση και εμπιστοσύνη. Κάναμε διάλογο μαζί τους. Τους φωτογραφίσαμε και δημιουργήσαμε ένα συνδετικό κρίκο ανάμεσα σε αυτούς και σε εσάς, τους θεατές» εξήγησε η καταξιωμένη σκηνοθέτιδα.

Αμέσως μετά, το κοινό του 20ού Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης απόλαυσε το ντοκιμαντέρ Πρόσωπα & ιστορίες, το οποίο θα κυκλοφορήσει προσεχώς στις ελληνικές αίθουσες από την One from the Heart.