Η Τήνος γιορτάζει το «έτος Χαλεπά»

“Αναντίρρητα, υπάρχει ένας ομφάλιος λώρος που συνδέει την τρέλα, αυτό δηλαδή που οι αρχαίοι ονόμαζαν ιερά νόσο, ιερά μανία με την ιδιοφυΐα. Όπως επίσης υπάρχει και μια μυστική οδός – η βασιλική οδός!- που ενώνει κάποιες μορφές τέχνης με κάποιες παρεκκλίνουσες συμπεριφορές, αυτό δηλαδή που κάπως γενικά και απλουστευτικά ονομάζουμε παράνοια...” . Στις πρώτες γραμμές της εισαγωγής του βιβλίου του “Ιδιοφυία και τρέλα. Βαν Γκογκ, Χαλεπάς”, στη θεωρία περί συνάφειας ιδιοφυΐας και τρέλας ο Μάνος Στεφανίδης δίνει το στίγμα της προσωπικότητας του Γιαννούλη Χαλεπά. Του Τήνιου τραγικού καλλιτέχνη που αποτέλεσε για την νεοελληνική γλυπτική τον πιο αλλόκοτο και δραματικό της μύθο.


Με αφορμή την επέτειο της συμπλήρωσης των 80 χρόνων από τον θάνατο του Χαλεπά (1851-1938), ο Δήμος Τήνου και το Πνευματικό Κέντρο Πανόρμου Τήνου «Γιαννούλης Χαλεπάς», οργανώνουν σειρά εκδηλώσεων οι οποίες έχουν ως στόχο να υπενθυμίσουν το τεράστιο έργο και τη σημαντική καλλιτεχνική προσφορά του τραγικού καλλιτέχνη, αλλά και να τη συνδέσουν με το σύγχρονο καλλιτεχνικό γίγνεσθαι. Συναυλίες, εκθέσεις μαρμαρογλυπτικής, ζωγραφικής άλλα και διαλέξεις για τον Τήνιο κορυφαίο δημιουργός του 20ου αιώνα και έναν από τους σκαπανείς του ευρωπαϊκού μοντερνισμού περιλαμβάνονται στην ατζέντα του Πνευματικού Κέντρου Πανόρμου για το έτος 2018. “Εμείς, ομνύουμε για να ξορκίσουμε το κακό, όπως θα ήθελε ο Οδυσσέας Ελύτης, στον μπάρμπα Γιαννούλη και στο πολυσήμαντο – διαχρονικά επίκαιρο έργο του. Γιατί δεν πρέπει κανείς να ξεχνάει ότι ο Χαλεπάς των κοιμωμένων γυναικών που ονειρεύονται ή του Μέγα Αλεξάνδρου που επιμένουν να φέρουν τον μύθο τους στα κράσπεδα του σήμερα, συγκροτούν τις πιο πειστικές αισθητικές αποδείξεις της συνέχειας του πολιτισμού μας” αναφέρει στο δελτίο τύπου ο πρόεδρος του Πνευματικού Κέντρου Πανόρμου και αντιδήμαρχος Τήνου κ. Εμμανουήλ Σώχος. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις 6 Αυγούστου 2018, στο Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού θα πραγματοποιηθεί η παρουσίαση του βιβλίου «Ιδιοφυΐα και τρέλα- Βαν Γκογκ, Χαλεπάς»  του ιστορικού τέχνης Μάνου Στεφανίδη όπου ο συγγραφέας κάνει αναφορά στη ζωή και το έργο των δύο τραγικών δημιουργών, αναζητώντας συγκλίσεις και αποκλίσεις ενώ σε συνεργασία με τα ΕΛ.ΤΑ. θα εκδοθεί συλλεκτικό γραμματόσημο, αφιερωμένο στα 80 χρόνια από την εκδημία του κορυφαίου Έλληνα γλύπτη. Στο γραμματόσημο παρουσιάζεται το πορτρέτο του Χαλεπά, φιλοτεχνημένο από τον ζωγράφο Πέτρο Ζουμπουλάκη.


Μάνος Στεφανίδης

Εκδηλώσεις στην Τήνο

Για το έτος Χαλεπά το Πνευματικό Κέντρο Πανόρμου διοργανώνει τις εξής εκδηλώσεις :
1. Συναυλία με την Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ. Σάββατο, 7 Ιουλίου 2018, στις 21.30, στον αύλειο χώρο του Π.Ι.Ι.Ε.Τ.
2. Τριπλή έκθεση του Συλλόγου Καλλιτεχνών Εικαστικών Τεχνών Τήνου, στον Πύργο αιθ. Νικ. Γαΐτη, στο Δημοτικό Σχολείο Υστερνίων, στο Λιμάνι της Τήνου και στο Δήμο Βόλου, με τίτλο «Αναφορά στον Μπάρμπα Γιαννούλη».
3. Έκθεση ζωγραφικής, με προσωπογραφίες, του Πέτρου Ζουμπουλάκη, στον Πύργο.
4. Εκθέσεις μαρμαρογλυπτικής, Τηνίων καλλιτεχνών, στον Πύργο και στους Δήμους Ερμούπολης-Σύρου, Χίου, Ιωαννίνων και Υμηττού-Δάφνης.
5. Παρουσίαση, και βαθύτερη ανάπτυξη του θέματος, στις 6 Αυγούστου, στο Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού, από τον καθηγητή Μάνο Στεφανίδη, του βιβλίου «Ιδιοφυία και τρέλα, Βαν Γκογκ-Χαλεπάς».
6. Παρουσίαση, στις 9 Σεπτεμβρίου, στο Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού, του βιβλίου του συγγραφέα Κώστα Δανούση, « “Ο Χαλεπάς μας”. Ο Γιαννούλης Χαλεπάς και η κοινωνία της Τήνου».
7. Στρογγυλή Τράπεζα, στις 16 Σεπτεμβρίου, στο Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού, με θέμα «Από την Κοιμωμένη στην Αναπαυομένη». Επιμέλεια, Αλεξάνδρα Γουλάκη-Βουτυρά, ιστορικός τέχνης, Καθηγήτρια στο ΑΠΘ.
8. Παρουσίαση στον Πύργο, στις 17 Σεπτεμβρίου του βιβλίου «Τ Διμέτωπα έργα του Γιαννούλη Χαλεπά» και διάλεξη της συγγραφέως, Ευαγγελίας Διαμαντοπούλου, Καθηγήτριας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, με θέμα: «Η περίπτωση της Κοιμωμένης-μύθος, παραμύθι, επιμύθιο».



ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΛΥΠΤΙΚΗΣ-ΧΑΡΑΚΤΙΚΗΣ-ΣΧΕΔΙΟΥ ΚΑΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ:


Διάρκεια: Ιούλιος-Αύγουστος 2018. Συνδιοργάνωση με τον Σύλλογο Καλλιτεχνών Εικαστικών Τεχνών Τήνου (60 μέλη).. Επιμέλεια εκθέσεων: Μάνος Στεφανίδης, Ιστορικός Τέχνης.
Χώροι εκθέσεων: (α) Δημοτικό Σχολείο Υστερνίων Τήνου, και (β) Αίθουσα τέχνης «Νίκος Γαΐτης» στον Πύργο Τήνου. Οι σύγχρονοι Τηνιακοί καλλιτέχνες τιμούν τον μεγάλο δημιουργό, σκύβουν στη ζωή και το έργο του και ανοίγουν ένα νέο διάλογο μαζί του, αναζητώντας τη δική του αλήθεια. Εγκαίνια των εκθέσεων: Κυριακή, 8 Ιουλίου 2018, ώρες 11.00΄ στα Υστέρνια και 12.00΄ στον Πύργο. Στη συνέχεια το κοινό θα ξεναγηθεί στο σπίτι του τραγικού καλλιτέχνη, όπου θα ακολουθήσει μικρή δεξίωση.


2. ΥΠΑΙΘΡΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΓΛΥΠΤΙΚΗΣ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΌ ΛΙΜΑΝΙ ΤΗΣ ΤΗΝΟΥ.:
Η έκθεση θα πραγματοποιηθεί στο εσωτερικό λιμάνι της Τήνου (εξωτερικός χώρος απέναντι από τις τράπεζες) με αφορμή το έτος ΧΑΛΕΠΑ,. Θα εκτεθούν έξι (6) γλυπτικές συνθέσεις Τηνιακών καλλιτεχνών που χαρακτηρίζονται από δυνατές γραμμικές φόρμες, Συνδιοργάνωση με τον Σύλλογο Καλλιτεχνών Εικαστικών Τεχνών Τήνου. Διάρκεια: 20 Ιουνίου – 30 Σεπτεμβρίου 2018.


3. ΕΚΘΕΣΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ ΠΕΤΡΟΥ ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗ:
«Πορτρέτα σε βάθος χρόνου». Έκθεση ζωγραφικής του καταγόμενου από τον Πύργο και βραβευμένου από την Ακαδημία Αθηνών ζωγράφου Πέτρου Ζουμπουλάκη,, που θα περιλαμβάνει 60 προσωπογραφίες ανθρώπων του πνεύματος και της τέχνης που συγκίνησαν τον καλλιτέχνη. Ανάμεσά τους και το πορτρέτο του Γιαννούλη Χαλεπά, που επελέγη για το λογότυπο των πολιτιστικών εκδηλώσεων ΕΤΟΥΣ ΧΑΛΕΠΑ. Ο καλλιτέχνης στον χώρο της έκθεσης θα προβεί σε σκηνογραφική αναπαράσταση του εργαζόμενου Γιαννούλη Χαλεπά. Η έκθεση διοργανώνεται από το Πνευματικό Κέντρο Πανόρμου Τήνου στην κεντρική του αίθουσα στον Πύργο από 1 έως 30 Ιουλίου 2018. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης θα αναπτυχθούν καλλιτεχνικές δράσεις (ξεναγήσεις, συζητήσεις με καλλιτέχνες και το κοινό, κ.λπ.) και θα πραγματοποιηθεί τιμητική εκδήλωση για τον ζωγράφο.


4.. ΕΚΘΕΣΗ ΜΑΡΜΑΡΟΓΛΥΠΤΙΚΗΣ:
Εικοσιπέντε Τηνιακοί μαρμαρογλύπτες εκθέτουν τα έργα τους προς τιμήν του Γιαννούλη Χαλεπά. Ο τραγικός γλύπτης γεννήθηκε και ανδρώθηκε μέσα σε περιβάλλον τεχνιτών του μαρμάρου που σημάδεψε την καλλιτεχνική του πορεία. Η έκθεση διοργανώνεται από το Πνευματικό Κέντρο Πανόρμου Τήνου, στην κεντρική του αίθουσα και θα είναι ανοιχτή κατά τη διάρκεια του Αυγούστου 2018. Επιμέλεια έκθεσης: Μάνος Στεφανίδης, Ιστορικός τέχνης. Η έκθεση θα είναι μία ακόμη απόδειξη ότι η «ΤΗΝΙΑΚΗ ΜΑΡΜΑΡΟΤΕΧΝΙΑ» εξακολουθεί να είναι παρούσα στη ζωή του τόπου και επιβεβαιώνει την εγγραφή της στον κατάλογο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας της Unesco.
Μετά την ολοκλήρωσή της, σε συνεργασία με τις κατά τόπους δημοτικές αρχές, η έκθεση θα μεταφερθεί στην Ερμούπολη ( 2-13 Σεπτέμβριου 2018), τη Χίο (Οκτώβριος 2018), τα Ιωάννινα (Νοέμβριος 2018) και τη Δάφνη Αττικής (Δεκέμβριος 2018).


5. ΕΚΘΕΣΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ-ΓΛΥΠΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΟΥ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟΥ-ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΠΑΝΟΡΜΟΥ ΤΗΝΟΥ.
Οι 40 σπουδαστές του Προπαρασκευαστικού-Επαγγελματικού Σχολείου Πανόρμου Τήνου εκθέτουν τα έργα τους (ζωγραφική, γλυπτική και σχέδιο) στο Πνευματικό Κέντρο Πανόρμου Τήνου κατά τη διάρκεια του Σεπτεμβρίου 2018. Επιμέλεια έκθεσης: Π.Ε.Σ.Κ.Τ.Π..
6.  ΥΠΑΙΘΡΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΓΛΥΠΤΙΚΗΣ ΣΤΟ ΒΡΥΟΚΑΣΤΡΟ ΤΗΝΟΥ.
Ο γλύπτης Φαέθων Γρυπάρης, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, πραγματοποιεί στον χώρο του, στο Βρυόκαστρο Τήνου, υπαίθρια έκθεση έργων του αφιερωμένη στο ΕΤΟΣ ΧΑΛΕΠΑ, με τίτλο «Διάλογος με τη φύση».


Β. ΣΥΝΑΥΛΙΕΣ-ΚΛΑΣΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ.
α). Η Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ το Σάββατο, 7 Ιουλίου 2018, ώρα 21.30΄, στον αύλειο χώρο του Ιερού Ναού της Ευαγγελίστριας Τήνου, θα ερμηνεύσει έργα των συνθετών Ζακ Όφενμπαχ και Αντονίν Ντβόρζακ και τη Συμφωνία «ΧΑΛΕΠΑΣ» του Γιώργου Πλουμπίδη.
β). Η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών κατά τη διάρκεια των μηνών Οκτώβριος - Δεκέμβριος 2018 θα ερμηνεύσει έργα των συνθετών Ζακ Όφενμπαχ και Αντονίν Ντβόρζακ και τη Συμφωνία «ΧΑΛΕΠΑΣ» του Γιώργου Πλουμπίδη στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.


Γ. ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΓΙΑΝΝΟΥΛΗ ΧΑΛΕΠΑ.
Στις 16 Σεπτεμβρίου 2018, ώρα 20.00΄, καλλιτέχνες και άνθρωποι των γραμμάτων και του πνεύματος συνομιλούν για τον Γιαννούλη Χαλεπά στο Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού. Θέμα της συνάντησης: «Από την Κοιμωμένη στην Αναπαυομένη». Επιμέλεια: Αλεξάνδρα Γουλάκη-Bουτυρά, Αρχαιολόγος-Ιστορικός τέχνης, καθηγήτρια ΑΠΘ.


Δ. 30ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗΣ.
Ημερομηνία: 20-23 Σεπτεμβρίου 2018. Τόπος: Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού, Χώρα Τήνου. Συνδιοργάνωση με την Ελληνική Εταιρία Κοινωνικής Παιδιατρικής. Η εκδήλωση είναι αφιερωμένη στο ΧΑΛΕΠΑ. Θέμα: «Τι μας διδάσκει ο Χαλεπάς». Εισηγητής: Ε. Ασλανίδης, ψυχίατρος-ψυχαναλυτής. Επιμέλεια: Ε.Ε.Κ.Π.


Ε. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΩΝ
1. Παρουσίαση στο Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού του βιβλίου «Βαν Γκογκ – Χαλεπάς, ιδιοφυΐα και τρέλα» του συγγραφέα - ιστορικού τέχνης Μάνου Στεφανίδη. Συνδιοργάνωσή με το ΙΤΗΠ.(6 Αυγούστου 2018). Ο κ. Στεφανίδης κάνει αναφορά στη ζωή και το έργο των δύο τραγικών δημιουργών, αναζητώντας συγκλίσεις και αποκλίσεις.

2. Παρουσίαση στο Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού του βιβλίου «Ο ΧΑΛΕΠΑΣ ΜΑΣ», του συγγραφέα - ιστορικού ερευνητή Κώστα Δανούση. Συνδιοργάνωση με την Αδελφότητα των εν Αθήναις Τηνίων (9 Σεπτεμβρίου). Ο συγγραφέας εξετάζει τη στάση της τοπικής κοινωνίας και της τηνιακής διανόησης απέναντι στο μεγάλο καλλιτέχνη.

3. Παρουσίαση στον Πύργο Τήνου του βιβλίου της λέκτορος Τμήματος Επικοινωνίας και Μ.Μ.Ε. του Πανεπιστημίου Αθηνών Ευαγγελίας Διαμαντοπούλου «Η διμέτωπη ταυτότητα του Γιαννούλη Χαλεπά», το οποίο αναφέρεται σε τέσσερα διμέτωπα έργα του καλλιτέχνη. Θα ακολουθήσει διάλεξη της συγγραφέως με θέμα: «Η περίπτωση της Κοιμωμένης – Μύθος, παραμύθι, επιμύθιο» (17 Σεπτεμβρίου 2018,).


ΣΤ. ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΜΑΘΗΤΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ ΧΑΛΕΠΑ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ.
Διάρκεια: Αρχή έτους 2018, μέχρι τη λήξη της σχολικής χρονιάς. Θέμα: «Η ζωή και το έργο του Γιαννούλη Χαλεπά». Μετέχουν τα 5 Δημοτικά Σχολεία της Τήνου. Διδάσκουν δάσκαλοι των εικαστικών τεχνών και ιστορικός τέχνης. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει επισκέψεις στα Μουσεία της Τήνου και στο σπίτι-Μουσείο Χαλεπά. Οι εργασίες των μαθητών βραβεύονται ανά Σχολείο και οι μετέχοντες μαθητές παραλαμβάνουν δίπλωμα συμμετοχής στο ΕΤΟΣ ΧΑΛΕΠΑ. Η εκδήλωση απονομής των βραβείων στα σχολεία και του αναμνηστικού στα παιδιά θα πραγματοποιηθεί στο Πνευματικό Κέντρο του ΠΙΙΕΤ (Χώρα, 8 Ιουνίου 2018, ώρες 09.30΄ - 11.30΄).


Ζ. ΕΚΔΟΣΗ ΓΡΑΜΜΑΤΟΣΗΜΟΥ ΧΑΛΕΠΑ.
Σε συνεργασία με τα ΕΛ.ΤΑ. θα εκδοθεί συλλεκτικό γραμματόσημο, αφιερωμένο στα 80 χρόνια από την εκδημία (1938-2018 ) του κορυφαίου Έλληνα γλύπτη στη νεώτερη ελληνική ιστορία., Στο γραμματόσημο παρουσιάζεται το πορτρέτο του Χαλεπά, φιλοτεχνημένο από τον ζωγράφο Πέτρο Ζουμπουλάκη.


Η. ΕΚΔΟΣΗ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟΥ ΛΕΥΚΩΜΑΤΟΣ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟ ΣΤΟ ΧΑΛΕΠΑ.
Το Πνευματικό Κέντρο Πανόρμου Τήνου θα εκδώσει καλλιτεχνικό λεύκωμα αφιερωμένο στη ζωή και το έργο του ΧΑΛΕΠΑ. Κείμενο-επιμέλεια έκδοσης: Αλεξάνδρα Γουλάκη-Βουτυρά, Αρχαιολόγος-Ιστορικός τέχνης, καθηγήτρια ΑΠΘ. Θα περιέχει εικόνες και σχέδια από τη ζωή και το έργο του καλλιτέχνη.


Θ. «ΑΝΑΦΟΡΑ» ΣΤΟΝ ΓΙΑΝΝΟΥΛΗ.

Αναφορά σε πτυχές της ζωής και του έργου του Γιαννούλη Χαλεπά, στον αύλειο χώρο του σπιτιού – Μουσείου Χαλεπά από τον ιστορικό τέχνης και πρώην καθηγητή των ΤΕΙ Αθηνών Ηλία Νομπιλάκη.

Ι. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΩΝ ΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ ΣΤΑ ΕΠΙΧΡΙΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΤΟΙΧΩΝ ΤΟΥ ΣΠΙΤΙΟΥ-ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΧΑΛΕΠΑ.

Η εκτίμηση των αποτελεσμάτων της έρευνας-μελέτης αποκάλυψης των καλλιτεχνικών γραφημάτων στο σπίτι-Μουσείο Χαλεπά, του Ερευνητικού Τμήματος των Τ.Ε.Ι. Αθηνών, έχει ανατεθεί στην Υπηρεσία Νεώτερων Μνημείων του Υπ. Πολιτισμού. Κατά τη διάρκεια του έτους ΧΑΛΕΠΑ (τελευταίο τρίμηνο 2018) η μελέτη θα παρουσιαστεί στο κοινό.


 Ο αντιδήμαρχος Τήνου, Εμμανουήλ Σώχος με τον  ιστορικό τέχνης Μάνο  Στεφανίδη