Η καλοκαιρινή Όλγα Βενέτη σε Πάρο και Νάξο

Γνωρίζοντας την Όλγα Βενέτη είναι σαν να μπαίνεις στον κόσμο μιας αυθεντικής τραγουδίστριας: ιδιοσυγκρασία παλιάς κοπής, βγαλμένη, θαρρείς, από τα Παρισινά σύμπαντα-έχει σπουδάσει άλλωστε Γαλλική Φιλολογία-ρομαντισμό που συναντάς στους ονειροπόλους, τρυφερότητα και επιμονή. Όταν αγαπά κάτι το προασπίζεται μέχρι κεραίας, όταν παθιάζεται τα δίνει όλα.

Γαλουχημένη με την παιδεία του κλασικού τραγουδιού, είναι όσο αυστηρή χρειάζεται ώστε οι εμφανίσεις της να είναι άψογες, ανάλογες με τους χώρους όπου έχει εμφανιστεί μέχρι στιγμής, όπως η σκηνή του Μεγάρου Μουσικής ή του Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσός.

Προσωπικά με κέρδισε από την πρώτη στιγμή που τη συνάντησα από κοντά με το τεράστιο χαμόγελο της και την ανοιχτή καρδιά και όταν την είδα στο Μέγαρο, έφυγα τρέχοντας προτού τελειώσει και δει ότι μου ξέφυγε, άθελα, ένα δάκρυ από τη συγκλονιστική της ερμηνεία. Αυτή τη φορά η Όλγα Βενέτη γίνεται πιο καλοκαιρινή και εμφανίζεται στις αέρινες Κυκλάδες-Πάρο και Νάξο-για μια σειρά συναυλιών με ένα εκλεκτό σχήμα.

Είναι χαρακτηριστικός ο τρόπος που η ίδια περιγράφει με περισσή θέρμη τους συνεργάτες της: «Εκτός από τον ενορχηστρωτή Χάρη Ανδρεάδη που έχει το σχήμα της καρδιάς μου σε αυτή τη συναυλία έχω τη χαρά να συνεργάζομαι με δυο πολύ καλούς τραγουδιστές όπως την Άννα Ιωαννίδου και τον Νίκο Σπέρη και ένα σχήμα από από ταλαντούχους μουσικούς που έχουν διαγράψει μεγάλη πορεία στον χώρο. Είμαι πολύ τυχερή» δηλώνει η ίδια και είναι έτοιμη για το καλοκαιρινό ραντεβού με εμβληματικά, αξέχαστα τραγούδια που μιλάνε κατευθείαν στην ψυχή. Λίγο πριν τις συναυλίες μας μίλησε από καρδιάς για όλα σκέφτεται και την απασχολούν.

Πως νιώθεις που θα τραγουδήσεις στην Πάρο, ένα μέρος με το οποίο είσαι συνδεδεμένη και το αγαπάς σε σχέση με τα τραγούδια που θα ερμηνεύσεις;

Τίνα μου γλυκιά και αγαπημένη, σου μιλώ από καρδιάς ως κατάθεση ψυχής. Μπορεί να μην κατάγομαι εγώ από την Πάρο αλλά ο άνδρας μου αλλά την νιώθω σχεδόν σαν τόπο μου και μου δίνει μεγάλη συγκίνηση και πολύ μεγάλη επιθυμία να ερμηνεύω, σε αυτό το νησί, τραγούδια που έχω αγαπήσει και με έχουν σημαδέψει. Η αλήθεια είναι πως αν τα τραγούδια δεν με συγκλονίζουν, δεν μπορώ να τραγουδήσω. Πρέπει να νιώθω το ρίγος, ότι διαπερνούν την ψυχή μου. Πόσο μάλλον στην Πάρο όπου οι άνθρωποι με έχουν καλοδεχτεί με τέτοιο τρόπο-είναι για μένα πολύ συγκινητικό να καταγράφεται σε αυτό τον τόπο αυτή η τόσο σημαντική για μένα στιγμή της χρονιάς. Μακάρι, πάντως, να έχω την ευκαιρία να τραγουδώ και σε άλλα μέρη που τα αγαπώ τόσο όπως την Πάρο.

Επειδή είπες ότι θες να τραγουδάς κομμάτια που μιλάνε στην ψυχή σου και έχω δει ότι στη σκηνή τα δίνεις όλα-όπως έγινε στο Μέγαρο-μήπως αυτό συμβαίνει επειδή δεν μπορείς να κάνεις αλλιώς; Δεν μπορείς αν δεν τα δώσεις όλα;

Έχει μάλλον να κάνει με τον τρόπο αντίδρασης και λειτουργίας. Ακόμα και στην πρόβα πάω λες και πρόκειται για παράσταση. Ο μαέστρος μου λέει: «Όλγα μην τα δίνεις όλα!» αλλά ξέρει πως όταν με συγκινεί το τραγούδι, νιώθω συνεπαρμένη: είναι σαν το τσουνάμι. Γιατί μπορεί να είμαι τυχερή που έχω μια δουλειά, όπου απασχολούμαι τα πρωινά και μου δίνει ένα μισθό, αλλά πάντα φεύγω τρέχοντας για να βρεθώ στην πρόβα. Νιώθω σαν να πετάω. Έχω ζήσει πολλές συγκινήσεις μέχρι σήμερα, αλλά κάθε φορά είναι σαν η πρώτη φορά: μου έχει δοθεί η ευκαιρία δουλεύοντας για την Εθνική Λυρική Σκηνή, να εμφανιστώ τα καλοκαίρια στο πλαίσιο του Φεστιβάλ, να χαρώ σημαντικές στιγμές με την αγαπημένη μου μαέστρο την Παλαμίδη, η οποία πρώτη με μύησε στο κλασικό τραγούδι ή μαζί με τον καθηγητή μου τον Ζερβάνο, εκείνη τη χρυσή δεκαετία. Μετά συνέχισα στο κλασικό, πάντα τραγούδι, με μια διακοπή λίγων χρόνων οπότε γέννησα το γιο μου, αλλά το τραγούδι παραμένει η εμμονή μου. Ο τίτλος του φετινού κύκλου με τις συναυλίες δεν είναι επομένως τυχαίος: μου ήρθε ξαφνικά μια νύχτα-νομίζω ήταν τρεις τα ξημερώματα: «Τραγουδώντας Ζω». Χωρίς υπερβολές μετά την οικογένεια μου και μετά τον Βασίλη μου, τον μοναχογιό μου, ζω σκεπτόμενη ότι μπορώ να τραγουδήσω. Αν μου στερήσει κάποιος τη φωνή, νομίζω ότι θα πάθω κατάθλιψη. Τραγουδώντας κυριολεκτικά ΖΩ, Ονειρεύομαι, είναι για μένα το οξυγόνο, το νερό, ο αέρας μου.

Δύσκολα συναντάει κανείς μια ερμηνεύτρια με κλασική παιδεία όπως εσύ που μπορεί να πει τραγούδια κάπως πιο ανάλαφρα ή πιο ελεύθερα όπως του Χατζιδάκι, τον οποίο ξέρω πόσο τον αγαπάς ή της Έντιθ Πιαφ-είναι κάτι που το βλέπουμε σπάνια. Γιατί όμως;

Πιστεύω ότι η ωραία και η καλή μουσική δεν χωράει σε κατηγορίες. Απλώς υπάρχουν τραγούδια που σου προκαλούν ρίγη και σε κάνουν να θες να τα ερμηνεύσεις και άλλα όχι. Είναι πολύ βασικό πάντως να υπάρχει ερμηνεία. Το ευτυχές για μένα είναι ότι δεν συνέχισα το κλασικό τραγούδι γιατί από ένα σημείο και ύστερα απαιτεί αυτοπειθαρχία, θυσία και περιορισμούς. Προτίμησα, αντ' αυτού, να κάνω οικογένεια.

Μήπως απαιτεί και έναν εγωισμό που είναι κόντρα στον χαρακτήρα σου και τον απεχθάνεσαι;

Ότι το απεχθάνομαι είναι αλήθεια στο βαθμό που μου αρέσουν τα πιο αυθόρμητα πράγματα και αναζητώ την επαφή με τον κόσμο. Όσο πιο πολύ κόσμο βλέπω, τόσο δύναμη παίρνω για να τραγουδήσω. Βλέπω όλα αυτά τα πρόσωπα και αυτομάτως γεμίζω, παίρνω ζεστασιά-αυτό σου δίνει το κοινό με την παρουσία του, τα μάτια του που βλέπεις ξαφνικά να ανοίγουν όταν συγκινούνται από κάποια ερμηνεία. Δεν μπορώ να πιστέψω ότι είσαι ευαίσθητος άνθρωπος και τραγουδάς και αυτό να μην είναι πρώτιστης σημασίας για σένα. Αυτό είναι που με κάνει να παρασύρομαι. Γι αυτό και αποφάσισα από το κλασικό τραγούδι-που ωστόσο συνιστά αδιαμφισβήτητο κομμάτι της παιδείας μου-να μπορέσω να ερμηνεύσω πρωτίστως κομμάτια που μιλάνε στην καρδιά μου.

Ρίχνοντας μια κρυφή ματιά σε αυτά που θα ερμηνεύσεις το καλοκαίρι είδα εμβληματικά κομμάτια όπως το “Δι’ευχών», “Μ’αγαπούσες θυμάμαι μια φορά», «Θα διώξω τα σύννεφα ή το “La foule και σκέφτηκα πως ελάχιστοι θα τολμούσαν να εντάξουν στο πρόγραμμά τους τόσο υψηλών απαιτήσεων τραγούδια και μάλιστα το ένα μετά το άλλο...

Με τιμά αυτό που λες. Βέβαια, όπως λέει και ο αγαπημένος μου μαέστρος Χάρης Ανδρεάδης, η επιτυχία φαίνεται πάντα στο χειροκρότημα. Και είμαι τυχερή που σε αυτό το νέο μου εγχείρημα στάθηκε στο πλευρό μου αυτός, ο γνωστός σε όλους πετυχημένος ενορχηστρωτής ο οποίος με την πάροδο πολλών δεκαετιών έχει υπάρξει πρωτοπόρος και μπροστάρης όχι μόνο για τη δουλειά του αλλά και για αυτό τον ξεχωριστό συνδυασμό φαντασίας και γνώσης που ενσωμάτωνε σε αυτήν με τέτοιο μοναδικό τρόπο. Είχα, λοιπόν, την ευτυχία να τον γνωρίσω από έναν πολύ καλό μου φίλο και φύλακα άγγελο, τον Γιάννη τον Σμυρναίο ο οποίος είναι «μάγος» του ήχου και να συζητήσουμε πολύ για το ρεπερτόριο. Και εκείνος όταν πρωτοάκουσε τα κομμάτια που έχω διαλέξει, εξανέστη που θέλω να τα τραγουδήσω όλα μαζί. Αλλά είναι η πρώτη φορά που θέλω να κάνω αυτό το εγχείρημα πραγματικότητα και αυτό γιατί κάθε τραγούδι έχει ιδιαίτερη βαρύτητα και σημασία για μένα. Επιτυχία επομένως θεωρώ το να μπορέσουμε μαζί με το κοινό να νιώσουμε αυτό το βάθος των τραγουδιών, να συγκινηθούμε και να συνδεθούμε αυτοί κάτω από τη σκηνή και εγώ πάνω. Για μένα κάθε συναυλία είναι συν-ουσια κοινού και ερμηνευτή. Αν δεν συμβεί αυτό, δεν γίνεται τίποτα.

Σε έχω δει να δακρύζεις επί σκηνής: υπάρχουν, αλήθεια, τραγούδια που τα λες επειδή συνδέονται με συγκεκριμένη ιστορία με προσωπικά σου πράγματα και πρόσωπα;

Όλα τα τραγούδια που λέω κατ' αρχάς έχουν διαγράψει μια σημαντική πορεία και έχουν συνδεθεί με σπουδαίες ερμηνείες. Υπάρχει ωστόσο ένα που θα μου επιτραπεί να το ξεχωρίσω-Θα σ’ αγαπώ Σ Αγαπω σε στίχους Καλαμίτση και Χατζηνάσιου. Ίσως γιατί αυτοί οι στίχοι κάτι μου προκαλούν βαθιά συγκίνηση γιατί είναι πολύ σημαντικό να μπορείς να τους αφιερώνεις σε κάποιον και να έχει νόημα: «Θα σε αγαπώ όσο κανείς δεν αγαπάει, θα σε αγαπώ όσο ο νους σου δεν χωράει». Για μένα αυτός ο άνθρωπος είναι ο γιος μου.

Φαίνεται να έχεις μεγάλη σύνδεση μαζί του. Είναι ευαίσθητος σαν τη μητέρα του;

Δεν θα πω ευτυχώς επειδή οι καιροί είναι δύσκολοι. Είναι δύσκολο να είναι κανείς ευαίσθητος-μοιάζει με μειονέκτημα. Αν το έχουμε κοιτάμε να το κρύψουμε, να ατσαλωθούμε. Προσωπικά έχω χάσει πολύ από αυτό αλλά όπως λέω και στον γιο μου η ευαισθησία πρέπει να υπάρχει για καλό και κακό γιατί αφορά τα πάντα: δεν είναι κάτι επιλεκτικό αλλά καθολικό, ουσιαστικά πρόκειται για τις δυο όψεις του ίδιου νομίσματος. Το μόνο που με πληγώνει είναι ότι δεν έχω μάθει να παίρνω τα καλά και να μην πληγώνομαι όταν κάποιος δεν αντιλαμβάνεται πως σκέφτομαι. Αλλά δεν θέλω να φοβάμαι. Θέλω μόνο να έχω δέος και σεβασμό.

Τι είναι όμως αυτό που κάνει τους ανθρώπους αν όχι αναίσθητους να μη θέλουν να τα δώσουν όλα;

Έχω υπάρξει τυχερή στις συνεργασίες και τα σχήματα και πραγματικά δεν θέλω να χρεώσω οτιδήποτε σε κανέναν. Θέλω να πιστεύω ότι ισχύει η σωκρατική φράση «Ουδείς εκών κακός». Δεν νομίζω ότι υπάρχει πρόθεση στις λάθος κινήσεις και για αυτό επιμένω στο καλό. Ειδικά με τη μουσική θεωρώ ότι μπορούν να απαλυνθούν οι ασχήμιες, να φτιάξουν οι γραμμές. Σκέψου να έχεις διαφωνήσει ή τσακωθεί με κάποιον και να ακούς μια πολύ ωραία μελωδία. Τα ξεχνάς όλα. Είναι η ευεργετική επενέργεια του ήχου και του φωτός, που ο αγαπημένος μου Σμυρναίος επιμένει, πως πρέπει να είναι καλά. Και συμφωνώ απόλυτα μαζί του. Τον ευχαριστώ κιόλας γι αυτό, αν και ξέρω ότι δεν το θέλει.

Έχεις μια ανάγκη να ευχαριστείς τους ανθρώπους σου δημόσια και ιδιωτικά, να τους φροντίζεις..

Δεν μπορώ να κάνω αλλιώς παρότι έχω χαρακτηριστεί έως και γραφική από κάποιους που δεν το αντέχουν. Ίσως επειδή νιώθουν υποχρεωμένοι να ανταποδώσουν. Εν πάση περιπτώσει τα προσπερνάω αυτά γιατί δεν είναι σημαντικά. Κατ' ουσίαν από την αρχή που ξεκίνησα τις συναυλίες έχω συνεργαστεί με εξαιρετικούς μουσικούς. Ειδικά ο Χάρης Ανδρεάδης μου προκαλεί τέτοια ασφάλεια, είναι τόσο γλυκός και πράος και είμαι τυχερή που με οδηγεί σε νέα μονοπάτια. Με τη δική του καθοδήγηση και χωρίς πολλές φιοριτούρες γιατί δεν του αρέσουν οι υπερβολές δημιουργεί μεγάλες προσδοκίες. Ανυπομονώ γι αυτές τις δυο συναυλίες.

Θέλω να σου πω ότι εκτός από το μουσικό κομμάτι είναι πολύ έντονο και το θεατρικό κομμάτι στην ερμηνεία σου. Δεν φαίνεται να τραγουδάς μόνο αλλά να παίζεις-είχες μήπως σκεφτεί κάποια στιγμή να γίνεις ηθοποιός;

Νομίζω ότι υπερβάλλεις. Να σου πω βέβαια ότι αγαπώ πάρα πολύ τη Ρένα Βλαχοπούλου και αυτό γιατί είναι αληθινή. Νομίζω ότι αυτό βγαίνει σε κάθε είδους ερμηνεία. Αν το τραγούδι δεν αγκαλιάζεται από όλους, χάνει τη δύναμή του. Γι αυτό νομίζω ότι φθίνει και η δισκογραφία: επειδή δεν υπάρχουν στιχουργοί και έχουν εξαφανιστεί οι δίσκοι. Υπάρχουν κάποια κατευθυνόμενα ίσως ρεύματα και όλοι όσοι αγωνίζονται να κάνουν πράγματα σε αυτό το χώρο δεν τους δίνεται εύκολα το βήμα. Ίσως δικαιολογημένα λόγω της κρίσης που σοβεί στον χώρο. Ίσως γιατί κάποιοι το έχουν αποδείξει με το έργο τους και δεν υπάρχει περιθώριο για άλλους. Όπως και να έχει, ο χώρος της μουσικής και του τραγουδιού διάγει κρίση.

Ποιος νομίζει όμως ότι φταίει; Μήπως εκτός από τι δισκογραφικές λείπουν τα μεγάλα μεγέθη, συνθέτες ή στιχουργοί;

Προφανώς οι μεγάλοι συνθέτες σε μέγεθος και σε ηλικία αναγκάζονται να αποσυρθούν προφανώς γιατί δεν τους πάει αυτός ο εκμοντερνισμός. Από την άλλη, τα πράγματα δεν είναι μόνο τραγούδι με την έννοια ότι δεν ακούς απλώς μια τραγουδίστρια αλλά πηγαίνεις να τη δεις. Αυτό μπορεί να δημιουργεί ένα πακέτο που κάποιοι αποκαλούν show με ο,τι και αν συνεπάγεται αυτό. Γι αυτό και υπάρχουν φωνές που απλώς αρνούνται να υπαχθούν το πακέτο. Χωρίς πολλά λόγια γιατί δεν θέλω να αναλωθώ σε τέτοιου είδους συζητήσεις γιατί είναι προφανές ότι η κρίση πηγάζει, σε αρκετά μεγάλο βαθμό, από την ανάγκη για ευκολίες.

Στο παρελθόν υπήρχε η μελοποιημένη ποίηση με παράδειγμα σπουδαίους ποιητές-στιχουργούς όπως ο Μάνος Ελευθερίου που μόλις τον αποχαιρετίσαμε. Γιατί σήμερα δεν υπάρχει, νομίζεις, ένα υψηλό παράδειγμα που να μιλάει στον κόσμο όπως ήταν τα βασισμένα στην ποίηση λαϊκά άσματα;

Νομίζω ότι υπάρχει μια έκπτωση τόσο στις αρχές όσο και στις επιλογές. Οι άνθρωποι μοιάζουμε να είμαστε αποσυντονισμένοι: δεν ξέρουμε τι θέλουμε να ακούσουμε, τι μας ευφραίνει ουσιαστικά. Είμαστε τόσο απορροφημένοι από τα προβλήματα που ενσκήπτουν διαρκώς που την ευχαρίστηση την έχουμε παρακάμψει ή την έχουμε αφήσει στο τέλος. Είμαστε τόσο κουρασμένοι που δεν μπορούμε να εκτιμήσουμε το καλό.

Εσύ όμως φαίνεται ότι αρνείσαι να κάνεις εκπτώσεις για να επιβιώσεις σε αυτό το κύκλωμα;

Δεν κατεβάζω τον πήχη όχι από σνομπισμό αλλά επειδή δεν μπορώ να λειτουργήσω αλλιώς. Ίσως γι αυτό προτιμώ να κάνω το πρωί μια δουλειά που μου δίνει μεν ένα μισθό αλλά δεν συνάδει με τις βαθιές μου μουσικές αναζητήσεις-δεν ταιριάζει με τη μουσική καριέρα. Έτυχε να μην έχω στην αρχή την αποφασιστικότητα που με ωθεί στα πράγματα τώρα. Πέραν τούτου όμως αυτό που ουσιαστικά με νοιάζει είναι να είμαι ειλικρινής με εμένα και τον γιο μου-και το τίμημα ότι δεν κάνω ακριβώς, σε μέγεθος, αυτά που θα ήθελα είναι μικρό αφού μπορώ και υπηρετώ το τραγούδι με όση αγάπη και συγκίνηση μπορώ να έχω μέσα στην καρδιά μου.

Info: Όλγα Βενέτη/Τραγουδώντας....Ζω
28 Ιουλίου στον Αρχαιολογικό χώρο «Υρια» της Νάξου και στις
4 Αυγούστου στο Μοναστήρι, στον Άγιο Ιωάννη της Πάρου.
Ώρα έναρξης: 21:00