Observer: Ο Λάνθιμος είναι ένας από τους πιο συναρπαστικούς Ευρωπαίους κινηματογραφιστές

Εκτενές αφιέρωμα στο σκηνοθέτη Γιώργο Λάνθιμο φιλοξενεί ο βρετανικός Observer, μετά και τις υποψηφιότητες που απέσπασε η τελευταία του ταινία «The Favourite» στις Χρυσές Σφαίρες.

«Πήγε σε σχολή κινηματογράφου στην Ελλάδα, περιμένοντας ότι στην καριέρα του θα κάνει διαφημιστικά. Τώρα, είναι ο δημιουργός ενός βραβευμένου δράματος με πρωταγωνίστριες την Ολίβια Κόλμαν, τη Ρέιτσελ Βάις και την Έμα Στόουν», επισημαίνει ο Observer.

Ο δημοσιογράφος Τζόναθαν Ρόμνεϊ, που υπογράφει το δημοσίευμα, αναφέρεται στην πρώτη ταινία του σκηνοθέτη, ένα φιλμ με χαμηλό προϋπολογισμό, το «Κινέττα», πριν από 13 χρόνια. Τότε, όποιος είδε την ταινία «ίσως είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο Λάνθιμος ήταν ο σκηνοθέτης του λιγότερο πιθανόν να. Λιγότερο πιθανόν να είναι μαγνήτης για ηθοποιούς ανώτερου διαμετρήματος όπως της Νικόλ Κίντμαν, του Κόλιν Φάρελ, της Ολίβια Κόλμαν, της Ρέιτσελ Βάις. Λιγότερο πιθανό να είναι ένα από τα ονόματα που ξεκινούν να μιλούν οι άνθρωποι του κινηματογράφου όταν ξεκινούν να περιγράφουν τις συναρπαστικές νέες εξελίξεις στην Ευρώπη. Λιγότερο πιθανό να δημιουργήσει μια κομψή ταινία εποχής, που είναι μια πονηρή προθήκη του Τομ Τζόουνς και του Μπάρι Λίντον. Και λιγότερο πιθανόν να βρεθεί σε μια εντυπωσιακή, απέραντη αίθουσα υποδοχής -πράσινη, χρυσή και επιβλητικά Γεωργιανή- στο ξενοδοχείο Merrion του Δουβλίνου για να συζητήσει το φιλμ, The Favourite», γράφει ο συντάκτης, περιγράφοντας την εντυπωσιακή διαδρομή του σκηνοθέτη.

Μια ταινία γυναικείας επιθυμίας και φιλοδοξίας

Η νέα ταινία του Γιώργου Λάνθιμου τοποθετείται στις αρχές του 1700, κατά την περίοδο της βασίλισσας Άννας. Πρόκειται για ένα παραμύθι που δείχνει το παρασκήνιο της γυναικείας επιθυμίας και φιλοδοξίας, με πρωταγωνίστριες τις Κόλμα, Βάις και Στόουν.

Από την πρεμιέρα του, στο φεστιβάλ Βενετίας τον Σεπτέμβριο, που η Κόλμαν πήρε το βραβείο της καλύτερης ηθοποιού, η ταινία έχει λάβει σειρά διακρίσεων.



«Στην Ελλάδα δεν λες ότι θα γίνω δημιουργός ταινιών»

Ο συντάκτης αναρωτιέται πώς ο Λάνθιμος κατάφερε από την Κινέττα να γυρίσει το Favourite.

«Όταν ξεκινάς στην Ελλάδα, δεν λες πραγματικά ότι θα γίνω δημιουργός ταινιών», παραδέχεται ο Λάνθιμος. Κάτι τέτοιο θεωρούνταν αδιανόητο ακόμη κι όταν γράφτηκε στη σχολή κινηματογράφου, καθώς ήλπιζε να μπορεί να κάνει διαφημίσεις. «Έμοιαζε ότι θα ήταν μια πραγματική δουλειά, αντί να είσαι στο μάρκετινγκ ή κάτι τέτοιο. Σκέφτηκα: δεν πρόκειται να γίνω δημιουργός ταινιών αλλά είναι κάτι πολύ κοντινό», λέει ο σκηνοθέτης.

Όπως σχολιάζει ο δημοσιογράφος, ο Λάνθιμος όχι μόνο κατάφερε να κάνει κάτι κοντινό στον κινηματογράφο, αλλά έχει πρωταγωνιστική θέση στον σύγχρονο χάρτη. Από τον Κυνόδοντα, ο σκηνοθέτης έγινε γνωστός για την άγρια φαντασία του και την επιθετική μορφή σουρεαλισμού. Ακολούθησε ο Αστακός, το 2015, που ήταν η πρώτη αγγλόφωνη ταινία και «Ο θάνατος του ιερού ελαφιού», το 2017

Το Favorite είναι πολύ σκοτεινό, αλλά πολύ κινούμενο και περιγράφει την ιστορία δύο γυναικών που διαγωνίζονται για την προσοχή της Βασίλισσας Άννας, της έμπιστης Σάρας Τσόρτσιλ, Δούκισας του Μάρλμπορο (Ρέιτσελ Βάις) και της ξαδερφής της, Αμπιγκέιλ Χιλ, (Έμα Στόουν).

Πάντως το σενάριο της Ντέμπορα Ντέιβις και του Τόνι ΜακΝαμάρα και ο τρόπος γυρίσματος μεταφέρει την ταινία σε μια τελείως διαφορετική ζώνη παράξενα ποιητικής.

Οι παραγωγοί προσέγγισαν τον Λάνθιμο μετά τον Κυνόδοντα, κυρίως λόγω του ταλέντου του για κλειστοφοβικά σενάρια όπου βάζεις μια μικρή ομάδα ανθρώπων σε κατάσταση θερμοκηπίου και τους παρακολουθείς πώς αντιδρούν».

«Δεν ήξερα τίποτα για την εποχή»

Όταν ο Λάνθιμος πήρε στα χέρια του το σενάριο, «δεν γνώριζε τίποτα για την περίοδο που απεικόνιζε». Αυτό που τον ενδιέφερε όμως ήταν η ιστορία και γοητεύτηκε από το γεγονός ότι το δράμα επικεντρωνόταν σε τρεις γυναίκες, κάτι που δεν είχε δει πολύ συχνά.

Η ταινία είναι μια τολμηρή απεικόνιση της γυναικείας εξουσίας, στην οποία οι συναισθηματικοί και σεξουαλικοί δεσμοί των γυναικών κινούν τη ροή της ιστορίας, όσο και τους πολιτικούς ελιγμού των ανδρών.

Η ταινία «εδραιώνει τον Λάνθιμο ως ξεχωριστό σκηνοθέτη ηθοποιών»

Ο Τζόναθαν Ρόμνεϊ θεωρεί ότι μέσω της ταινίας, ο Λάνθιμος καθιερώνεται ως ξεχωριστός σκηνοθέτης ηθοποιών, ενώ τον συνοδεύει η φήμη για μια ασυνήθιστη προσέγγιση στις πρόβες και τις ακροάσεις.

«Νομίζω ότι κάνω πράγματα που είναι πιο συνηθισμένα στο θέατρο, λέει ο Λάνθιμος. Στα γυρίσματα της τελευταίας του ταινίας είχε τρεις εβδομάδες να εφαρμόσει τη μέθοδό του, που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων και φυσικές ασκήσεις.

Η περίεργη φαντασία του Γιώργου Λάνθιμου

Αν και η φαντασία του είναι περίεργη,οι ταινίες που παρακολουθεί δεν φαίνεται να ξεφεύγουν από το κανονικό. Μεγάλωσε με Μπρους Λι και Ιντιάνα Τζόουνς πριν ανακαλύψει τον Ταρκόφσκι και τον Κασσαβέτις. Διάβαζε Κάφκα, Μπέκετ, Καμί, Ντοστογιέφσκι, ενώ ήταν λάτρης της Σάρα Κέιν. Σήμερα, δεν έχει χρόνο να διαβάσει πολλά. «Προσπαθώ εδώ και ένα χρόνο να διαβάσω ξανά τους Αδερφούς Καραμαζόφ - συνεχίζω να φτάνω στα μισά και μετά υπάρχει πολύ δουλειά και το ξεχνάω. Και αρχίζω από την αρχή», λέει.

Γεννημένος στην Αθήνα, ο Λάνθιμος μεγάλωσε με τη μητέρα του μετά τον χωρισμό των γονιών του. Πέθανε όταν αυτός ήταν 17 χρονών, οπότε έπρεπε να φροντίσει τον εαυτό του, αν και είχε μια στενή θεία.

Αρχικά σπούδασε μάρκετινγκ, ενώ έκανε στροφή στις ταινίες, αρχικά στα διαφημιστικά, με τον Ευθύμη Φιλίππου, που γνώρισε στο διαφημιστικό χώρο και που έγινε ο σεναριογράφος με τον οποίο έχει τις περισσότερες συνεργασίες.

Στην αρχή, οι ταινίες του είχαν χαμηλό προϋπολογισμό και έμαθε να δουλεύει χωρίς πολλά ρήματα και παρέμεινε σε αυτήν την αρχή. Μέχρι σήμερα αποφεύγει τον τεχνητό φωτισμό και δεν χρησιμοποιεί μακιγιάς, εκτός από το Favorite, όπου όμως απαιτείτο για τις ανάγκες των ρόλων.

Μετακόμισε στο Λονδίνο το 2011

Ωστόσο, η ανάγκη να κάνει διαφημιστικά για να ζει, σημαίνει ότι η δημιουργία ταινιών «ήταν χόμπι». Η διεθνής προσοχή των έπεισε ότι θα έπρεπε να κάνει μια καινούρια αρχή. Παίρνοντας μια απόφαση που τη χαρακτηρίζει «κάπως αφελή», μετακόμισε στο Λονδίνο το 2011, πριν καν έχει κάτι έτοιμο. «Δεν ήταν τόσο εύκολο όσο νόμιζα».

Πλέον, μένει στο βόρειο Λονδίνο με τη σύζυγό του, την ηθοποιό Αριάν Λαμπέντ. «Γεννήθηκε στην Ελλάδα, αλλά είναι Γαλλίδα και ζούσε στη Γερμανία. Είναι λίγο νομάς», σχολιάζει ο Λάνθιμος.

Το ζευγάρι είναι περίεργο για τις εξελίξεις στο brexit. Ωστόσο, ο Λάνθιμος αναφέρει ότι τα πράγματα γίνονται σκοτεινά σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες.

«Ενώ τo Favorite δείχνει μια πιο προσιτή ή και χαρούμενη πλευρά της δημιουργίας ταινιών, ο Λάνθιμος μπορεί ακόμη να μείνει γνωστός για μεγάλο διάστημα ως κάποιος που ειδικεύεται στο να μεταφέρει τους θεατές σε δύσκολους και περιστασιακά τρομακτικούς τρόπους, ένας δημιουργός που αναφέρεται δίπλα στον Μάικλ Χάνεκε και τον Λαρς φον Τρίερ. Δεν θέλει ποτέ να σοκάρει, επομένει, αλλά όταν χρησιμοποιώ τον όρο «προκλητικός», γνεύει σκεπτικά», λέει ο συντάκτης.

Πηγή: Observer