500 χρόνια Leonardo Da Vinci: Μία μοναδική περιπλάνηση στο μυαλό της απόλυτης ιδιοφυΐας

Λεονάρντο ντα Βίντσι. Το άκουσμα και μόνο του ονόματός του δεν μπορεί παρά να φέρει στο μυαλό χιλιάδες λέξεις: από την Αναγέννηση, μέχρι τη Μόνα Λίζα, από ζωγράφος, μουσικός, σκηνογράφος, μέχρι μηχανικός, ανατόμος, ζωολόγος, φυσικός. Όμως μία είναι η λέξη που χαρακτηρίζει τον homo universalis: ιδιοφυΐα.

Το ύψους δύο μέτρων νόθο παιδί ενός συμβολαιογράφου από το Βίντσι της Ιταλίας και μίας -μάλλον- υπηρέτριας θεωρείται η αρχέτυπη μορφή του αναγεννησιακού ουμανιστή και επιστήμονα. Ήταν αριστερόχειρας και με έναν βαρύ ψυχισμό λόγω της εγκατάλειψης από τη μητέρα του, αλλά και μια διαδικασία εξιδανίκευσης, στοιχεία τα οποία επηρέασαν την καλλιτεχνική του δράση.

Αν υπήρχε μία μηχανή του χρόνου, σίγουρα θα ήταν πολλοί εκείνοι που θα έμπαιναν στην κάψουλα για να γυρίσουν στα χρόνια του Λεονάρντο και να γνωρίσουν από κοντά το μέγεθος του πολυσχιδούς μυαλού του, που έφερνε εκατομμύρια στροφές το δευτερόλεπτο, όχι μόνο για την Τέχνη και την επιστήμη, αλλά και σε απλά, καθημερινά πράγματα, όπως του να χρησιμοποιεί εσκεμμένα λάθη στις σημειώσεις του, προκειμένου να προστατεύει τις πατέντες του ή να χρησιμοποιεί την ανάστροφη γραφή, κάτι που εξυπηρετούσε παρόμοιους σκοπούς.

Κι αν οι μηχανές του χρόνου μπορεί να υπάρχουν σε ένα παράλληλο σύμπαν, το ρόλο της στο δικό μας παίζει η τριπλή διαδραστική έκθεση «Leonardo Da Vinci: 500 Χρόνια Ιδιοφυΐας», που φιλοξενείται στο εμβληματικό κτίριο του Παλιού Αμαξοστασίου του ΟΣΥ στο Γκάζι, με αφορμή τη συμπλήρωση 500 ετών από τον θάνατό του, στις 2 Μαΐου 1519, στο Αμπουάζ της Γαλλίας.

Φτάνοντας έξω από το κτίριο, μία μεγάλη αφίσα με τον πιο αινιγματικό πίνακα όλων των εποχών, τη Μόνα Λίζα, προετοιμάζει τον επισκέπτη για το μυστηριακό περίπατο στον κόσμο του Λεονάρντο.

Με τρεις καθηλωτικές εκθέσεις ενσωματωμένες στην πιο ολοκληρωμένη έκθεση για τον μεγάλο Αναγεννησιακό δίνει στον επισκέπτη τη δυνατότητα να εξερευνήσει, τόσο το χειροπιαστό κομμάτι της ιδιοφυΐας του, όπως τις μηχανικές του εφευρέσεις, τη ζωή και το έργο του σε μία οπτικοακουστική εμπειρία, αλλά και τα μυστικά του πιο διάσημου έργου τέχνης παγκοσμίως, τη Μόνα Λίζα, η οποία αποτελεί μία έκθεση μόνη της.

Κώδικες... Ντα Βίντσι

Ξεκινώντας την περιπλάνησή του στην έκθεση με τα μυστικά του Ντα Βίντσι, το πρώτο που συναντά είναι οι κώδικές του.

Ο Τριβουλζιανός Κώδικας, που περιέχει μελέτες πάνω στην αρχιτεκτονική και σε θρησκευτικά θέματα, τα Φόλια του Ουίνδσορ, που αποτελούνται από περίπου 234 άδετα φύλλα και περιέχουν 600 σκίτσα με θέματα, όπως ανατομία, γεωγραφία, μέχρι καρικατούρες, ο Κώδικας περί πτήσης των πουλιών, στον οποίο ο Λεονάρντο αναλύει το πέταγμα των πουλιών, τον Κώδικα της Μαδρίτης, του Institute de France, και ο κώδικας του Ασμπερνάμ.

Περπατώντας στο χώρο της έκθεσης, οι μηχανικές εφευρέσεις του Λεονάρντο μαγνητίζουν το βλέμμα του επισκέπτη.

Εβδομήντα πέντε μοντέλα των εφευρέσεών του, αναπαραγωγές σε φυσικό μέγεθος, διαδραστικές μηχανές και περισσότερα από 200 εκθέματα, σχεδιασμένα σε συνεργασία με το Μουσείο Leonardo da Vinci της Ρώμης, αποτελούν ένα μοναδικό ταξίδι στην πολυδαίδαλη σκέψη του μεγάλου Αναγεννησιακού.

Από τις πολεμικές μηχανές, επιθετικές και αμυντικές, όλμους, τανκς, βαρούλκα, φράγματα εκτροπής ποταμών, τρόπους να χύνεται καυτό λάδι στο κεφάλι του εχθρού, μέχρι πτητικές συσκευές, συμπεριλαμβανομένου και του προάγγελου του σημερινού αλεξίπτωτου, του πρώτου ποδηλάτου, του σκάφανδρου και του υποβρυχίου ή το μέσο που θα μπορεί κανείς να περπατά στο νερό διαπιστώνει κανείς το εύρος της διάνοιας του homo universalis που πάντα ήθελε να πηγαίνει ένα βήμα παρακάτω.

Da Vinci Alive

Στο δεύτερο κομμάτι της έκθεσης η τεχνολογία SENSORY4™ προσθέτει τη δική της πινελιά με τη χρήση του ήχου και της εικόνας.

Η ιστορία του Λεονάρντο διασχίζει τις πόλεις, όπου έζησε, τη γενέτειρά του, το Βίντσι, τη Φλωρεντία, όπου μαθήτευσε στο πλευρό του Αντρέα ντελ Βερόκκιο, μέχρι το απόγειο της δημιουργίας του στο Μιλάνο, τη Ρώμη και το Αμπουάζ, όπου πέθανε.

Το «Da Vinci Alive - The Experience» με μία σειρά από προτζέκτορες στους τοίχους, αλλά και το δάπεδο ενός δωματίου μαγεύει τον θεατή.

Η εναλλαγή των εικόνων, οι πίνακες, οι κώδικες, τα σχέδια, τα τοπία σε συνδυασμό με την μυστηριακή μουσική που μοιάζει να αναδύεται από την εποχή της Αναγέννησης συνδυάζονται με έναν εξαίσιο τρόπο, τοποθετώντας τον επισκέπτη στο χώρο και το χρόνο του τότε.

Ο ζωγράφος Λεονάρντο

Ξεχωριστή θέση, φυσικά, στην έκθεση κατέχουν και οι ζωγραφικοί πίνακες του Ντα Βίντσι.

Από τους πιο εμβληματικούς που εκτίθενται στο Παλιό Αμαξοστάσιο είναι ο Ευαγγελισμός, τον οποίο φιλοτέχνησε ενόσω ήταν μαθητευόμενος ακόμη, ο Άγιος Ιερώνυμος, ένας πίνακας που αποτέλεσε έργο μίας από τις πιο δύσκολες περιόδους του Λεονάρντο, το 1482, λίγο προτού φύγει για το Μιλάνο, παλεύοντας με την μελαγχολία, κάτι που φαίνεται και στον τρόπο που τον έχει ζωγραφίσει, τις σκιάσεις και στον τρόπο που έχει αποδώσει τον κάθε μυ. 

Προχωρώντας λίγο παρακάτω, σε ένα δικό του «δωμάτιο» δεσπόζει, ντυμένος με ήχο και εικόνα, ο «Μυστικός Δείπνος».

Σε ένα βίντεο περιγράφεται η ιστορία του συγκεκριμένου πίνακα, που φιλοτεχνήθηκε από τον Ντα Βίντσι περίπου το 1495 – 1498.

Η γήινη υπόσταση των μαθητών, ο μη παραγκωνισμένος Ιούδας, η μεγαλύτερη σε μέγεθος συγκριτικά με τις υπόλοιπες φιγούρες του Χριστού -που σχηματίζει ένα ισοσκελές τρίγωνο-, η απουσία του φωτοστέφανου και ο ευφάνταστος τρόπος που το αντικαθιστά, είναι μερικά από τα στοιχεία που παρουσιάζονται στο ολιγόλεπτο βίντεο για το μεγαλειώδες αυτό έργο που φυλάσσεται στην τραπεζαρία του μοναστηριού Σάντα Μαρία ντε λα Γκράτσιε στο Μιλάνο.

Από την έκθεση δεν θα μπορούσε να λείπει ο Βιτρούβιος Άνθρωπος, το διάσημο σκίτσο - επιτομή της ανατομίας και τον αναλογιών, στις οποίες είχε εμβαθύνει ο καλλιτέχνης.

Οι δύο εικόνες του ανθρώπινου σώματος ζωγραφισμένες η μία σε κύκλο και η άλλη σε τετράγωνο, αποτυπώνουν την πρόσμιξη ανάμεσα στην τέχνη και την επιστήμη που χαρακτηρίζει το έργο του Ντα Βίντσι.

Τα «Μυστικά της Μόνα Λίζα»

Από μία έκθεση αφιερωμένη στον Λεονάρντο δεν θα μπορούσε να απουσιάζει η «Μόνα Λίζα», ο αριστουργηματικός πίνακας που έχει γεννήσει ίσως ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια του κόσμου της Τέχνης, που έχει αφήσει πολλούς κριτικούς και όχι μόνο με απορίες και αινίγματα.

Το τρίτο μέρος της έκθεσης φιλοξενεί τα άπαντα της «Τζοκόντα» μέσα από μία λεπτομερή επιστημονική ανάλυση και παρουσίαση του πιο διάσημου έργου τέχνης στον κόσμο από τον Γάλλο αρχαιολόγο και κινηματογραφιστή Πασκάλ Κοτ.

Ο Κοτ φωτογράφισε με μια πολυφασματική κάμερα πολύ υψηλής ανάλυσης τον αυθεντικό πίνακα και διαπίστωσε πως η Μόνα Λίζα δεν είναι ένα, αλλά δύο πορτρέτα, μία ανακάλυψη που έμελλε να ταράξει τα νερά των ιστορικών και εμπειρογνωμόνων τέχνης σε παγκόσμιο επίπεδο και να δημιουργήσει έναν ακόμη θρύλο γύρω από το όνομά της. 

Μικρά και μεγάλα κάδρα με διάφορες χρωματικές αποτυπώσεις δίνουν μία άλλη διάσταση στο έργο, αναλύοντας σπιθαμή προς σπιθαμή το κάθε σημείο του. Από τον ουρανό, που κατά αρκετούς ισχυρισμούς ίσως αντιπροσωπεύει τον Θεό, ενώ άλλοι επισημαίνουν ότι είναι απλώς φόντο, μέχρι τα φρύδια της Μόνα Λίζα, που, σύμφωνα με θεωρίες, δεν υπήρχαν, αλλά που ωστόσο έγιναν διάφανα με την πάροδο των χρόνων.

Όσον για το αν η Λίζα Γκεραρντίνι ήταν πραγματικά το μοντέλο του πίνακα κσι τις αρκετές επιφυλάξεις έχουν εκφραστεί σχετικά με τον ισχυρισμό του Κοτ πως δεν ήταν εκείνη η γυναίκα που μειδιά ή δεν μειδιά,  δεν παύει αυτή η προσωπογραφία να προκαλεί δέος σε όποιον στέκεται απέναντί της, με τα μάτια της να «ακολουθούν» κάθε του βήμα...

Δείτε φωτογραφίες από την έκθεση:

Info:

Διάρκεια έκθεσης: 30 Νοεμβρίου 2018 - 30 Μαρτίου 2019

Ωράριο Λειτουργίας: 9.00 - 23.00 καθημερινά (τελευταία είσοδος: 21.00)

Τιμές εισιτηρίων: Από 15 ευρώ.
Παρέχονται εκπτωτικά οικογενειακά πακέτα εισιτηρίων, καθώς και η δυνατότητα ξενάγησης
Ειδικές τιμές για γκρουπ άνω των 20 ατόμων
Η είσοδος στην έκθεση επιτρέπεται σε παιδιά άνω των 4 ετών

Παλιό Αμαξοστάσιο ΟΣΥ: Πειραιώς και Ερμού, Γκάζι