Νέμεσις: Ιερό της θεάς ανακαλύφθηκε στο αρχαίο θέατρο της Μυτιλήνης

Ένα εντυπωσιακό αρχαιολογικό εύρημα, το Ιερό της Νεμέσεως του 1ου μετά Χριστό αιώνα, έφερε στο φως, η συνεχιζόμενη φετινή αρχαιολογική ανασκαφική έρευνα υπό την επίβλεψη του Προϊσταμένου της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λέσβου, Παύλου Τριανταφυλλίδη.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Στρατή Μπαλάσκα στο stonisi.gr, στη νότια πάροδο του αρχαίου θεάτρου, κάτω από αλλεπάλληλες στρώσεις μεγάλων λιθοπλίνθων που προέρχονται από την νότια πάροδο και τη σκηνή και οι οποίοι αφαιρέθηκαν, αποκαλύφθηκε το Ιερό της Νεμέσεως. Την ταυτότητα του ιερού αποδεικνύει λίθινο έδρανο για την εναπόθεση προσφορών και χοών, καθώς και σημαντικός αριθμός αναθηματικών επιγραφών ιερέων και επιφανών προσώπων.

Όπως δήλωσε ο κ. Τριανταφυλλίδης, «η ύπαρξη ιερού Νεμέσως δεν είναι τυχαία εντός της νότιας παρόδου, καθώς κατά την πρώιμη ρωμαϊκή περίοδο του θεάτρου η κατασκευή της υπόσκαφης αρένας στην ελληνιστική ορχήστρα έδινε τη δυνατότητα διεξαγωγής των περίφημων θεαμάτων των μονομαχιών μεταξύ των gladiatores (μονομάχων), οικογένειες των οποίων ζούσαν στη Μυτιλήνη.  Καθώς ο αγώνας τους όφειλε να επιστέφεται με την απονομή δικαιοσύνης και την αναγόρευση σε νίκη του καλύτερου εξ αυτών μονομάχων η ύπαρξη ιερού της Νεμέσεως ήταν απαραίτητη».

Άγνωστη ανασκαφή

Ας σημειωθεί με αφορμή το σημαντικό εύρημα που αναδεικνύει τη σημασία του αρχαιολογικού χώρου του αρχαίου θεάτρου, ότι συνεχίζεται η διεπιστημονική συνεργασία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λέσβου με τη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πολυτεχνείου του Μπάρι της Ιταλίας στην αρχαιολογική και αρχιτεκτονική - γεωμετρική τεκμηρίωση του αρχαίου θεάτρου της Μυτιλήνης. Η συνεργασία αυτή, επέφερε σημαντικά αποτελέσματα για την έρευνα του σημαντικού αυτού μνημείου της Μυτιλήνης.

Πέραν από τη μελέτη του οικοδομικού υλικού που σώζεται στη θέση του και σποραδικά στο αρχαίο θέατρο, από τους καθηγητές Georgio Rocco και Monica Livadiotti υποδεικνύονται δυο τουλάχιστον φάσεις του θεάτρου στην ελληνιστική (3ος αιώνας προ Χριστού) και ρωμαϊκή περίοδο (1ος αιώνας προ Χριστού).

Στοιχεία για τη θεότητα Νέμεσι

Ελάχιστα γνωρίζουμε για τη Νέμεσι, αυτή την αρχαιότατη θεότητα, που προσδιορίζεται νε διάφορα προσωνύμα. Η ετυμολογία, η ρίζα του ονόματος «νέμω», δήλωνε αρχικά τη δίκαιη διανομή, τη μοιρασιά που γίνεται βάσει νόμιμης εξουσίας. Με τον καιρό απέκτησε τη σημασία της ανάληψης δικαστικής δράσης εκ μέρους της εξουσίας, ώστε να απονεμηθεί δικαιοσύνη. Ως λέξη η «Νέμεσις» έχει αντικειμενική αξία και όχι υποκειμενική. Αναφέρεται στο φορέα της εξουσίας που την ασκεί. Μεταφορικά λέγοντας «Νέμεσι» εννοούμε τη θεία δίκη.

Ήταν η Νύχτα σύμφωνα με τη Θεογονία του Ησίοδου και τον Παυσανία, που δίχως σύντροφο αρσενικό γέννησε την Νέμεσι, για να κρατά σε ισορροπία τις ανθρώπινες υποθέσεις. Στα Διονυσιακά του Νόννου έχουμε μια διαφορετική άποψη, που θέλει την Νέμεσι κόρη του Ωκεανού, ενώ ο Υγίνος την περιγράφει ως δημιούργημα του Ερέβους και της Νύχτας.

Η Νέμεσις ως θεότητα προσωποποιούσε μαζί με άλλες (Θέμιδα, Ειμαρμένη κ.ο.κ.) την έννοια της δικαιοσύνης και αποκαθιστούσε την τάξη (της φύσης, της ανθρώπινης κοινωνίας, του κόσμου), όταν αυτή διασαλευόταν. Τότε τιμωρούσε την υπεροψία και την αλαζονεία των ανθρώπων (την ύβριν). Αν κάποιος αδικεί τους άλλους συνεχώς, και κάποια στιγμή η ίδια η ζωή του θέσει οδυνηρό φρένο στη στρεβλή πορεία του, τότε μιλάμε για «θεία δίκη».

ΠΗΓΗ: stonisi.gr