«Ο Ξεπεσμένος Δερβίσης»: Μια ονειρική μουσική αφήγηση για την αποδοχή του «αλλότριου» και τις ανατροπές της ζωής
08.11.2019
11:04
Μια θεατρική εμπειρία που σε ταξιδεύει στην Αθήνα του Παπαδιαμάντη, μέσα από τον αριστουργηματικό λόγο του συγγραφέα και την ονειρική διάσταση της μουσικής, παρουσιάζεται για δύο μόνο παραστάσεις ακόμη στο Θέατρο Ροές, στις 9 και 10 Νοεμβρίου
Μια θεατρική εμπειρία που σε ταξιδεύει στην Αθήνα του Παπαδιαμάντη, μέσα από τον αριστουργηματικό λόγο του συγγραφέα και την ονειρική διάσταση της μουσικής, παρουσιάζεται για δύο μόνο παραστάσεις ακόμη στο Θέατρο Ροές, στις 9 και 10 Νοεμβρίου.
Ο «Ξεπεσμένος Δερβίσης», το υπέροχο διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη με κεντρική φιγούρα τον «άστεγο, ἀνέστιο, φερέοικο» μουσουλμάνο που βρέθηκε - άγνωστο πώς - στην περιοχή του Θησείου, παίζοντας το νέυ του του και πίνοντας μαστίχα, κρύβει μέσα του ένα αίνιγμα που ο θεατής προσπαθεί μάταια να λύσει. Η «λύση» όμως του αινίγματος ελάχιστη σημασία έχει τελικά, αφού το ευμετάβλητο της ανθρώπινης ύπαρξης είναι η μόνη σταθερά σε αυτόν τον κόσμο που «είναι σφαίρα και γυρίζει».
Μετά την εξαιρετικά επιτυχημένη παρουσίαση του «Ξεπεσμένου Δερβίση» στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής την Άνοιξη του 2018, η Φένια Παπαδόδημα και το Αθηναϊκό Μουσικό Θέατρο επιστρέφουν στο γνωστό αθηναϊκό διήγημα παρουσιάζοντάς το στο Θέατρο Ροές, στις 9 και 10 Νοεμβρίου. Τρεις μουσικοί και μία ηθοποιός «ζωντανεύουν» τον ποιητικό λόγο του Παπαδιαμάντη, ντύνοντάς τον με εκστατική μουσική που «φέρει τον απόηχο των κυκλικών χορών, του κελαηδίσματος των πουλιών αλλά και της σκληρής, παγωμένης και άκαρδης πραγματικότητας την οποία καλούμαστε όλοι να μεταμορφώσουμε».
Με επιρροές από την τζαζ μέχρι τη βυζαντινή και παραδοσιακή μουσική, η ερμηνεία της Φένιας Παπαδόδημα στο τραγούδι και το πιάνο είναι καθηλωτική. Μαζί με τα άλλα τρία μέλη του Αθηναϊκού Μουσικού Θεάτρου που βρίσκονται επί σκηνής (Χάρης Λαμπράκης στο νέυ, Παναγιώτης Κωστόπουλος στα τύμπανα και Γιώργος Παλαμιώτης στο μπάσο) η Παπαδόδημα «συνομιλεί» μέσα από τις νότες με τα visuals της Ερατώ Τζαβάρα και τις ζωγραφιές του Γιώργου Κόρδη, μεταφέροντας τον θεατή σε μία άλλη διάσταση, όπου το παρελθόν και το παρόν γίνονται μάρτυρες μίας κοινής αλήθειας: της αποδοχής του «αλλότριου» και του μεγάλου εσωτερικού «Ναι». Κάτι που δεν είναι ζήτημα πολιτικής άποψης ή θρησκευτικής κατεύθυνσης αλλά ζήτημα καρδιάς.
Ποιος είναι ο ξεπεσμένος δερβίσης
«Ο ξεπεσμένος δερβίσης είναι ένα φάντασμα που κυκλοφορεί ανάμεσα μας. Κομμάτι του εαυτού μας σε μία άλλη διάσταση ζωής που δεν τολμούμε ίσως να βιώσουμε. Είναι η ανωνυμία, η έλλειψη κάθε ταυτότητας και κοινωνικής αναφοράς. Ίσως αυτό που πολύ θα ποθούσαμε να γίνουμε αλλά δεν έχουμε το θάρρος και τη δύναμη να το τολμήσουμε. Είναι ένα αηδονάκι που κελαηδάει χαμένο μέσα στο δάσος, παίζει το νέυ του, χωρίς σκοπό, χωρίς ακροατήριο, χωρίς να περιμένει αναγνώριση. Μόνο για να δοξάσει "τον πλάστη των απάντων". Είναι ακόμη ένας ξένος προς κάθε τι γνώριμο σε μας: γλώσσα, θρησκεία, τρόπος ζωής. Πως να τον χωρέσουμε;» εξηγούν οι συντελεστές της παράστασης για τον κεντρικό χαρακτήρα του διηγήματος.
Ο «Ξεπεσμένος Δερβίσης» θεωρείται από πολλούς το καλύτερο αθηναϊκό διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Δημοσιεύτηκε το 1896 και μέσα από αυτό, ο συγγραφέας εκφράζει τη συμπάθειά του προς έναν «ξένο», έναν αλλόθρησκο και «ανέστιο» άνδρα, του οποίου το παρελθόν και το μέλλον αποτελούν μυστήριο. Με τη συγκινητική του αφήγηση, που ακολουθεί τον Δερβίση κατά τη διάρκεια της «πεπρωμένης νύχτας», όταν εξορίζεται από το καφενείο όπου διανυκτερεύει και καταλήγει, μετά από περιπλάνηση στη βροχή, σε μια παγωμένη σήραγγα, ο συγγραφέας μάς υπενθυμίζει πόσα μας ενώνουν με τους ξένους, τους ανέστιους, τους αδυναμους, που βρέθηκαν σε αυτή τη θέση από ένα καπρίτσιο της τύχης.
Σε έναν κόσμο γεμάτο συνεχείς ανατροπές, που θυμίζει «σφαίρα που γυρίζει», ο ήρωας παραδίνεται σε αυτήν την αέναη κίνηση (που θυμίζει τον εκστατικό χορό των περιστρεφόμενων Δερβίσηδων) με αγάπη και στωικότητα. Και γι' αυτό αξίζει τον σεβασμό όλων μας.
Συντελεστές:
Ζωγραφιές: Γιώργος Κόρδης
Visuals: Ερατώ Τζαβάρα
Ο «Ξεπεσμένος Δερβίσης», το υπέροχο διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη με κεντρική φιγούρα τον «άστεγο, ἀνέστιο, φερέοικο» μουσουλμάνο που βρέθηκε - άγνωστο πώς - στην περιοχή του Θησείου, παίζοντας το νέυ του του και πίνοντας μαστίχα, κρύβει μέσα του ένα αίνιγμα που ο θεατής προσπαθεί μάταια να λύσει. Η «λύση» όμως του αινίγματος ελάχιστη σημασία έχει τελικά, αφού το ευμετάβλητο της ανθρώπινης ύπαρξης είναι η μόνη σταθερά σε αυτόν τον κόσμο που «είναι σφαίρα και γυρίζει».
Μετά την εξαιρετικά επιτυχημένη παρουσίαση του «Ξεπεσμένου Δερβίση» στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής την Άνοιξη του 2018, η Φένια Παπαδόδημα και το Αθηναϊκό Μουσικό Θέατρο επιστρέφουν στο γνωστό αθηναϊκό διήγημα παρουσιάζοντάς το στο Θέατρο Ροές, στις 9 και 10 Νοεμβρίου. Τρεις μουσικοί και μία ηθοποιός «ζωντανεύουν» τον ποιητικό λόγο του Παπαδιαμάντη, ντύνοντάς τον με εκστατική μουσική που «φέρει τον απόηχο των κυκλικών χορών, του κελαηδίσματος των πουλιών αλλά και της σκληρής, παγωμένης και άκαρδης πραγματικότητας την οποία καλούμαστε όλοι να μεταμορφώσουμε».
Με επιρροές από την τζαζ μέχρι τη βυζαντινή και παραδοσιακή μουσική, η ερμηνεία της Φένιας Παπαδόδημα στο τραγούδι και το πιάνο είναι καθηλωτική. Μαζί με τα άλλα τρία μέλη του Αθηναϊκού Μουσικού Θεάτρου που βρίσκονται επί σκηνής (Χάρης Λαμπράκης στο νέυ, Παναγιώτης Κωστόπουλος στα τύμπανα και Γιώργος Παλαμιώτης στο μπάσο) η Παπαδόδημα «συνομιλεί» μέσα από τις νότες με τα visuals της Ερατώ Τζαβάρα και τις ζωγραφιές του Γιώργου Κόρδη, μεταφέροντας τον θεατή σε μία άλλη διάσταση, όπου το παρελθόν και το παρόν γίνονται μάρτυρες μίας κοινής αλήθειας: της αποδοχής του «αλλότριου» και του μεγάλου εσωτερικού «Ναι». Κάτι που δεν είναι ζήτημα πολιτικής άποψης ή θρησκευτικής κατεύθυνσης αλλά ζήτημα καρδιάς.
Ποιος είναι ο ξεπεσμένος δερβίσης
«Ο ξεπεσμένος δερβίσης είναι ένα φάντασμα που κυκλοφορεί ανάμεσα μας. Κομμάτι του εαυτού μας σε μία άλλη διάσταση ζωής που δεν τολμούμε ίσως να βιώσουμε. Είναι η ανωνυμία, η έλλειψη κάθε ταυτότητας και κοινωνικής αναφοράς. Ίσως αυτό που πολύ θα ποθούσαμε να γίνουμε αλλά δεν έχουμε το θάρρος και τη δύναμη να το τολμήσουμε. Είναι ένα αηδονάκι που κελαηδάει χαμένο μέσα στο δάσος, παίζει το νέυ του, χωρίς σκοπό, χωρίς ακροατήριο, χωρίς να περιμένει αναγνώριση. Μόνο για να δοξάσει "τον πλάστη των απάντων". Είναι ακόμη ένας ξένος προς κάθε τι γνώριμο σε μας: γλώσσα, θρησκεία, τρόπος ζωής. Πως να τον χωρέσουμε;» εξηγούν οι συντελεστές της παράστασης για τον κεντρικό χαρακτήρα του διηγήματος.
Ο «Ξεπεσμένος Δερβίσης» θεωρείται από πολλούς το καλύτερο αθηναϊκό διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Δημοσιεύτηκε το 1896 και μέσα από αυτό, ο συγγραφέας εκφράζει τη συμπάθειά του προς έναν «ξένο», έναν αλλόθρησκο και «ανέστιο» άνδρα, του οποίου το παρελθόν και το μέλλον αποτελούν μυστήριο. Με τη συγκινητική του αφήγηση, που ακολουθεί τον Δερβίση κατά τη διάρκεια της «πεπρωμένης νύχτας», όταν εξορίζεται από το καφενείο όπου διανυκτερεύει και καταλήγει, μετά από περιπλάνηση στη βροχή, σε μια παγωμένη σήραγγα, ο συγγραφέας μάς υπενθυμίζει πόσα μας ενώνουν με τους ξένους, τους ανέστιους, τους αδυναμους, που βρέθηκαν σε αυτή τη θέση από ένα καπρίτσιο της τύχης.
Σε έναν κόσμο γεμάτο συνεχείς ανατροπές, που θυμίζει «σφαίρα που γυρίζει», ο ήρωας παραδίνεται σε αυτήν την αέναη κίνηση (που θυμίζει τον εκστατικό χορό των περιστρεφόμενων Δερβίσηδων) με αγάπη και στωικότητα. Και γι' αυτό αξίζει τον σεβασμό όλων μας.
Συντελεστές:
Ζωγραφιές: Γιώργος Κόρδης
Visuals: Ερατώ Τζαβάρα
Φωτισμοί: Στέβη Κουτσοθανάση
Μουσική Διεύθυνση: Γιώργος Παλαμιώτης
Βοηθός Σκηνοθέτη: Θάλεια Γρίβα
Ηχητικά τοπία: Χρήστος Νταούλας & Γιώργος Γαργάλας
Μουσική: Φένια Παπαδόδημα
Φωτογραφίες: AlexKat
Παραγωγή: MARINA
Παίζουν:
Χάρης Λαμπράκης-Νέυ, Παναγιώτης Κωστόπουλος - τύμπανα, Γιώργος Παλαμιώτης - μπάσο, Φένια Παπαδόδημα, πιάνο-φωνή.
Info:
Τοποθεσία: Θέατρο Ροές, Ιάκχου 16, Γκάζι-Μετρό Κεραμεικός
Ημερομηνία: Σάββατο και Κυριακή 9 και 10 Νοεμβρίου στις 22:00
Διάρκεια 70'.
Τιμές εισιτηρίων: Γενική Είσοδος: 12 ευρώ - προπώληση: 10 ευρώ.
Φοιτητές/Άνεργοι/ΑμεΑ 10 ευρώ - προπώληση: 8 ευρώ
Προπώληση: Στο ταμείο του θεάτρου, σε καταστήματα Wind, Reload, Seven Spots, στη Τεχνόπολητου Δ. Αθηναίων και στα βιβλιοπωλεία Ευριπίδης.
Τηλεφωνικά στο 11876 και ηλεκτρονικά στο viva.gr
Κρατήσεις θέσεων στο 2103474312.
Μουσική Διεύθυνση: Γιώργος Παλαμιώτης
Βοηθός Σκηνοθέτη: Θάλεια Γρίβα
Ηχητικά τοπία: Χρήστος Νταούλας & Γιώργος Γαργάλας
Μουσική: Φένια Παπαδόδημα
Φωτογραφίες: AlexKat
Παραγωγή: MARINA
Παίζουν:
Χάρης Λαμπράκης-Νέυ, Παναγιώτης Κωστόπουλος - τύμπανα, Γιώργος Παλαμιώτης - μπάσο, Φένια Παπαδόδημα, πιάνο-φωνή.
Info:
Τοποθεσία: Θέατρο Ροές, Ιάκχου 16, Γκάζι-Μετρό Κεραμεικός
Ημερομηνία: Σάββατο και Κυριακή 9 και 10 Νοεμβρίου στις 22:00
Διάρκεια 70'.
Τιμές εισιτηρίων: Γενική Είσοδος: 12 ευρώ - προπώληση: 10 ευρώ.
Φοιτητές/Άνεργοι/ΑμεΑ 10 ευρώ - προπώληση: 8 ευρώ
Προπώληση: Στο ταμείο του θεάτρου, σε καταστήματα Wind, Reload, Seven Spots, στη Τεχνόπολητου Δ. Αθηναίων και στα βιβλιοπωλεία Ευριπίδης.
Τηλεφωνικά στο 11876 και ηλεκτρονικά στο viva.gr
Κρατήσεις θέσεων στο 2103474312.
Ακολουθήστε το protothema.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr