Η Ρένη Πιττακή ερμήνευσε 25.000 λέξεις χωρίς σημεία στίξης. Και ήταν συγκλονιστική «Μόλλυ Μπλουμ»
Ο περίφημος «εσωτερικός μονόλογος»-ποταμός της Πηνελόπης/Molly Bloom από τον βλάσφημο-για πολλούς-«Οδυσσέα» του Τζέιμς Τζόυς παρουσιάστηκε την Κυριακή στον Φάρο του ΚΠΙΣΝ. Ήμουν κι εγώ εκεί. Δείτε και ακούστε αποσπάσματα
Μιχάλης Ροδόπουλος
Οι χθεσινές «Παραβάσεις», το Θεατρικό Αναλόγιο του ΚΠΙΣΝ, είχαν να διαχειριστούν πολλά «απρόοπτα δεδομένα», για τους θεατές πάντα. Η ώρα έναρξης ήταν στις 17.00, ενώ βρίσκονταν σε εξέλιξη οι κυκλοφοριακές ρυθμίσεις λόγω του 37ου Μαραθώνιου της Αθήνας. Το μποτιλιάρισμα και οι ιαχές εντείνονταν από το «γειτονικό» Στάδιο Καραϊσκάκη για την νικηφόρα τελικά αναμέτρηση του Ολυμπιακού με τον Ατρόμητο. Και ο Πρόεδρος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας Σι Τζινπίνγκ δεν είχε ακόμη προσγειωθεί στην πρωτεύουσα…
Η Ρένη Πιττακή, η εντελέστερη ίσως Ελληνίδα ηθοποιός της γενιάς της, είχε αναλάβει να επιτύχει – και το κατάφερε- έναν πραγματικό άθλο. Ο σημαντικότερος ίσως εσωτερικός μονόλογος στην ιστορία της λογοτεχνίας, το τελευταίο 18ο κεφάλαιο-ραψωδία από τον εμβληματικό «Οδυσσέα» του Τζέιμς Τζόυς, ένας καταρράκτης λέξεων που αντανακλά τη «ροή της σκέψης» της Πηνελόπης/Μόλλυ Μπλουμ έδωσαν την ευκαιρία στη Ρένη Πιττακή για ένα ακόμη tour de force. Ο «Οδυσσέας», ορόσημο του μοντερνισμού στη λογοτεχνία, διηγείται την περιπλάνηση του σύγχρονου Οδυσσέα, του Λεοπόλδου Μπλουμ, στο Δουβλίνο κατά τη διάρκεια μιας συνηθισμένης ημέρας, της 16ης Ιουνίου 1904.
Κλείσιμο
Με αυτοσυγκέντρωση πρωταθλητή, αφού πρώτα ζήτησε την επιβεβαίωση του ηχολήπτη ότι το μικρόφωνό της είναι σε λειτουργία, διέσχισε τη γεμάτη αίθουσα του Φάρου και πήρε τη θέση της πάνω σε ένα χαμηλό βάθρο, πλάι σε ένα μπομπινόφωνο που αργότερα θα μετέδιδε ηχογραφημένη αυτή την τόσο αναγνωρίσιμη φωνή της σε ένα απόσπασμα του κειμένου.
Καθισμένη ανάμεσα σε δύο υπερυψωμένους φορητούς προβολείς στραμένους προς το κοινό και με τις τεράστιες σελίδες του μονολόγου στα χέρια της, για την επόμενη μία ώρα σύστησε στους ακροατές-θεατές αυτή την αμφιλεγόμενη ηρωίδα του Τζόυς η οποία ονειρεύεται, ποθεί, απογοητεύεται, ελπίζει και –μεταξύ άλλων-καθόλου δεν απορρίπτει τη μοιχεία.
Ο λυρισμός και η χυδαιότητα, η αθυροστομία και η ευαισθησία έφταναν στα άκρα, καθώς η Μόλλυ Μπλουμ ταξίδευε στις μνήμες της χωρίς χρονική αλληλουχία, ενώ υποτίθεται ήταν ξαπλωμένη στο συζυγικό κρεβάτι. Οι περίφημες 8 γιγάντιες προτάσεις του μονολόγου που έχουν γραφτεί χωρίς σημεία στίξης -49 σελίδες χωρίς ούτε μία τελεία!- ακούστηκαν με πυρετώδη ρυθμό, διαβαθμισμένη ένταση και ατόφιο συναίσθημα, ενώ ήταν θεαματική η τέχνη και η τεχνική της Ρένης Πιττακή ακόμη και στις δραματικές παύσεις που μεσολαβούσαν.
«…κι ύστερα τον κάρφωσα με τα μάτια μου για να μου κάνει πάλι την πρόταση ναι κι ύστερα μου ζήτησε αν θα ήθελα ναι να πω ναι το άνθος μου των βουνών και στην αρχή τον αγκάλιασα ναι και τον τράβηξα κάτω πάνω μου έτσι που μπορούσε να νιώσει τα στήθια μου όλο άρωμα ναι κι η καρδιά του πήγαινε να σπάσει και ναι είπα ναι θέλω Ναι» ήταν η καταληκτική φράση του μονολόγου, ο οποίος ξεκινά επίσης με ένα «Ναι», ταυτισμένο με τη «ψυχολογία του θηλυκού» κατά τον Τζόυς.
Η μετάφραση που ακούστηκε ήταν του Σωκράτη Καψάσκη, ευγενική παραχώρηση των εκδόσεων «Κέδρος» που κυκλοφορούν στα ελληνικά τον «Οδυσσέα» του Τζέιμς Τζόυς.
Ο σκηνοθέτης Δημήτρης Καραντζάς
Ο ευρηματικός πάντα Δημήτρης Καραντζάς έδωσε τη δική του «λοξή ματιά» στη «διαδικασία της ανάγνωσης ως μια πλήρη θεατρική πράξη» έχοντας τη σκηνοθετική επιμέλεια και ο Γιώργος Πούλιος ήταν υπεύθυνος για το υποβλητικό ηχητικό περιβάλλον της performance. Ανάμεσα στους θεατές που χειροκρότησαν με θέρμη ήταν και η Μαρία Σκουλά, η οποία είχε ερμηνεύσει τον ίδιο μονόλογο, το καλοκαίρι του 2018, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών.
Ακούστε δύο ηχογραφημένα αποσπάσματα (1 & 2) από τον «Μονόλογο της Μόλλυ Μπλουμ» όπως τον ερμήνευσε η Ρένη Πιττακή.
Δείτε σε βίντεο την έναρξη και το φινάλε της μοναδικής performance.
INFO Οι Παραβάσεις, το Θεατρικό Αναλόγιο του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, που επέστρεψαν για τρίτη χρονιά στον Φάρο του ΚΠΙΣΝ, αυτή τη φορά με επίκεντρο τη γυναίκα, συνεχίζονται ως εξής:
Κυριακή 8 Δεκεμβρίου «Τα Κύματα» της Βιρτζίνια Γούλφ Ερμηνεύουν οι: Λυδία Φωτοπούλου, Χρήστος Λούλης
Κυριακή 26 Ιανουαρίου «Η Πιανίστρια» της Ελφρίντε Γέλινεκ Ερμηνεύουν οι: Μαρία Σκουλά, Ορφέας Αυγουστίδης
Κυριακή 23 Φεβρουαρίου Ποιήματα (στο πρωτότυπο και μεταφρασμένα) της Σαπφώς Ερμηνεύουν οι: Γιώργος Γάλλος, Θεοδώρα Τζήμου
Κυριακή 23 Μαρτίου «4.48 Ψύχωση» της Σάρα Κέιν Ερμηνεύουν οι: Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Γιάννης Κλίνης
Κυριακή 12 Απριλίου Ο «Γυάλινος Κώδων» της Σύλβια Πλαθ Ερμηνεύουν οι: Αλεξία Καλτσίκη, Μιχάλης Σαράντης
