«Ο μεγάλος περίπατος της Άλκης»: Αφιέρωμα στο έργο της Άλκης Ζέη

Το Megaron Plus και οι εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ προσκαλούν τους φίλους τους, την Τρίτη 3 Δεκεμβρίου 2019 στις 7 μ.μ., σε μια βραδιά αφιερωμένη στην Άλκη Ζέη, την αγαπημένη συγγραφέα μικρών και μεγάλων, με αφορμή την κυκλοφορία του νέου παιδικού μυθιστορήματός της «Ένα παιδί από το πουθενά». Στην εκδήλωση θα μιλήσουν: η βυζαντινολόγος-ακαδημαϊκός Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, η συγγραφέας Αγγελική Δαρλάση, ο σκηνοθέτης Βασίλης Παπαβασιλείου, ο ποιητής Τίτος Πατρίκιος, η καθηγήτρια στο Παιδαγωγικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών Βίκυ Πάτσιου, ο δημοσιογράφος Παύλος Τσίμας και η εκπαιδευτικός-συγγραφέας Αντιόπη Φραντζή.

Αποσπάσματα από το νέο βιβλίο της Άλκης Ζέη θα διαβάσουν οι μαθητές Κωνσταντής Αλεξόπουλος, Χρύση Ζούλα και Βασιλική Ρεμούνδου.

Η είσοδος είναι ελεύθερη με δελτία προτεραιότητας. Η διανομή των δελτίων αρχίζει στις 5:30 μ.μ.

Το συγγραφικό έργο της Άλκης Ζέη και η σχέση του με την ιστορία
«Από τα μικρά μου χρόνια ως σήμερα, ας μην πω με ακρίβεια πόσα είναι γιατί θα τρομάξω κι εγώ η ίδια, έζησα έναν πόλεμο, δύο εμφύλιους πολέμους, δύο δικτατορίες και δύο προσφυγιές. Δεν τα έζησα σαν απλός παρατηρητής, αλλά παίρνοντας ενεργό μέρος κάθε φορά κι έτσι και να ήθελα δεν θα μπορούσε το συγγραφικό μου έργο να μην επηρεαστεί από τα γεγονότα αυτά που συγκλόνισαν τον τόπο μας. Άθελά μου η ζωή μου μπλέχτηκε μέσα στην ιστορία κι έγινα κι εγώ ένα κομμάτι της. Το συγγραφικό μου λοιπόν έργο, θέλω δεν θέλω, είναι γεμάτο ιστορία… Αν πέτυχα να κάνω τα παιδιά να την ακούσουν τουλάχιστον, το μέλλον θα δείξει».
Α.Ζ.

Η Άλκη Ζέη…
… γεννήθηκε στην Αθήνα. Ο πατέρας της καταγόταν από την Κρήτη και η μητέρα της από τη Σάμο, όπου πέρασε τα πρώτα παιδικά της χρόνια. Παντρεύτηκε τον θεατρικό συγγραφέα και σκηνοθέτη Γιώργο Σεβαστίκογλου, που πέθανε το 1991. Απέκτησαν δύο παιδιά. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών και στο Κινηματογραφικό Ινστιτούτο της Μόσχας, στο τμήμα σεναριογραφίας.

Από το 1954 έως το 1964 έζησε ως πολιτική πρόσφυγας στη Σοβιετική Ένωση. Το 1964 επιστρέφει οικογενειακώς στην Ελλάδα, για να ξαναφύγουν πάλι όλοι μαζί με τον ερχομό της Χούντας το 1967. Αυτήν τη φορά ο τόπος διαμονής τους είναι η Γαλλία, και συγκεκριμένα το Παρίσι, απ’ όπου επιστρέφουν μετά τη δικτατορία.

Από πολύ μικρή ασχολήθηκε με το γράψιμο. Στις πρώτες ακόμη τάξεις του Γυμνασίου άρχισε να γράφει κείμενα για το κουκλοθέατρο. Ένας από τους ήρωες που δημιούργησε, ο Κλούβιος, έγινε κατοπινά ο ήρωας του γνωστού κουκλοθέατρου «Μπαρμπα-Μυτούσης», εμπνεύστρια του οποίου ήταν η Ελένη Θεοχάρη-Περάκη. Πρώτο της μυθιστόρημα είναι «Το καπλάνι της βιτρίνας» (1963), που το έχει εμπνευστεί από τα παιδικά της χρόνια στη Σάμο και είναι σχεδόν αυτοβιογραφικό. Ακολουθεί μια σειρά μυθιστορημάτων για παιδιά, και το 1987 κυκλοφορεί το πρώτο της βιβλίο για μεγάλους «Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα». Το 2013 κυκλοφόρησε το αυτοβιογραφικό της βιβλίο «Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο». Τον Νοέμβριο του 2019 κυκλοφορεί το νέο παιδικό μυθιστόρημά της με τίτλο «Ένα παιδί από το πουθενά» στο οποίο με τη φωνή ενός δεκάχρονου αγοριού αφηγείται την περιπέτεια του να μεγαλώνεις σήμερα.

Το 2010 τιμήθηκε με το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου της.
Το 2012 αναγορεύτηκε επίτιμη διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Κύπρου.

Το 2014 αναγορεύτηκε επίτιμη διδάκτωρ του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ενώ το 2015 απέσπασε την ίδια τιμή από το Πανεπιστήμιο Πατρών της Σχολής Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών.
Τον Ιανουάριο του 2015 έλαβε τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος της Τιμής, διάκριση που αποδίδεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας σε διαπρεπείς προσωπικότητες των τεχνών, των επιστημών και των γραμμάτων, ενώ τον Σεπτέμβριο του 2015 τιμήθηκε  από τη Γαλλία με τον τίτλο του Ταξιάρχη του Τάγματος των Τεχνών και των Γραμμάτων (Commandeur de l’Ordre des Arts et des Lettres).

Σταθερή αξία για τη σύγχρονη λογοτεχνία μας,…
… η Άλκη Ζέη μπορεί να γράφει κυρίως για παιδιά, όμως απευθύνεται και στους ενήλικες. Μέσα στα έργα της, η συγγραφέας μετατρέπει προσωπικά της βιώματα σε μυθιστορηματικές καταστάσεις, κρατώντας πάντα την απαραίτητη απόσταση από το αυτοβιογραφικό στοιχείο αλλά επιτρέποντας στους ήρωές της να βλέπουν τα πράγματα με τη δική της θεώρηση.  Ανήκοντας σε μια γενιά της οποίας οι ατομικές φιλοδοξίες υποχώρησαν μπροστά στα συλλογικά οράματα και στα συνταρακτικά γεγονότα που αναγκαστικά ισοπέδωναν την προσωπική ζωή, κι έχοντας συμβαδίσει με την πρόσφατη ιστορία της Ελλάδας, των ανατροπών, των διωγμών, της αγωνίας για το αύριο, της συμμετοχής στους αγώνες για ελευθερία και δημοκρατία, αισθανόταν ανέκαθεν το χρέος να καταγράψει σημαντικές ιστορικές στιγμές για χάρη των νεότερων γενιών· χωρίς ίχνος διδακτισμού αλλά με τη διάθεση να προκαλέσει προβληματισμό πάνω σε πλήθος διαχρονικών αξιών και σύγχρονων θεμάτων που αποτυπώνει στα έργα της με εξαιρετική λογοτεχνικότητα, καλοδουλεμένη πλοκή και διάσπαρτο χιούμορ.

Η Άλκη Ζέη θεωρείται η πιο σημαντική ελληνίδα συγγραφέας παιδικής και εφηβικής λογοτεχνίας. Είναι διεθνώς αναγνωρισμένη, πολυβραβευμένη τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό με τα πιο σημαντικά βραβεία. Τα βιβλία της έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και προτείνονται επίσης για ανάγνωση και για μελέτη στα σχολεία του εξωτερικού. Τα σημερινά παιδιά έχουν πλέον την ευκαιρία να γνωρίσουν κείμενά της και μέσα στα σχολικά τους βιβλία, όπου είναι ανθολογημένα έργα της.

Έγραψαν για την Άλκη Ζέη
«Η Άλκη Ζέη πρέπει, νομίζω, να χαιρετισθεί σαν συγγραφικό φαινόμενο».
Έλλη Αλεξίου

«Χωρίς να χρησιμοποιεί ποτέ λεκτικά και φιλολογικά πυροτεχνήματα, η συγγραφέας συναρπάζει το κοινό της με την απαράμιλλη δύναμη της παρατήρησής της, με τον διακριτικό αλλά υποβλητικό της στοχασμό, με το αβίαστο χιούμορ. Τα βιβλία της είναι από τα πιο μεστά κείμενα που φτάνουν στα χέρια των παιδιών αλλά και των μεγάλων».
Ζωή Βαλάση

«Η Άλκη Ζέη έχει συμβάλει καθοριστικά στην ανανέωση του παιδικού βιβλίου τόσο με την αισθητική όσο και με την κοινωνική και παιδαγωγική αξία των έργων της».
Άντα Κατσίκη-Γκίβαλου

«Η Ζέη αποδεικνύει πως γνωρίζει τους τρόπους να κρατά τους αναγνώστες της δεμένους στην αφηγηματική τεχνική της… είναι ένας αληθινός ταλαντούχος εργάτης της τέχνης του λόγου και τα βιβλία της δικαίως όχι μόνο αγαπιούνται από τα παιδιά και τους μεγάλους, αλλά έχουν ήδη καταγραφεί στα σημαντικά έργα της νεοελληνικής γραμματείας».
Μάνος Κοντολέων

«Η Άλκη κατορθώνει με τη γραπτή της κατάθεση αλλά και τη συνολική διαχρονικώς στάση και κοινωνική τοποθέτησή της να στέκεται αλώβητη από τις συγκυριακές κατρακύλες και τα ζαβολιάρικα σκέρτσα των εποχών της κακοήθειας, του πνευματικού ρατσισμού και της μιζέριας. Σαν να μην την πιάνει τίποτα».
Θωμάς Κοροβίνης

«Η Άλκη Ζέη δεν ξεχνάει ποτέ το παιδί. Δεν ξεχνάει ποτέ να είναι η ίδια παιδί. Τόσο μάλιστα που πολλές είναι οι στιγμές που μας προκαλείται η έκπληξη για το πώς πιάνει την όραση του παιδιού. Γιατί υπάρχει στη συγγραφέα η ταύτιση με την ψυχολογία του παιδιού και όχι ο μιμητισμός της παιδικής συμπεριφοράς... Η λογοτεχνία για το παιδί στην Άλκη Ζέη έχει βρει τον συγγραφέα της».
Γιάννης Νεγρεπόντης

«Στο έργο της Άλκης Ζέη, το ύφος της γραφής ταιριάζει απόλυτα με το ήθος του προσώπου. Εξαιρετικά καλλιεργημένο γούστο που απεχθάνεται τον στόμφο και την επιμελημένη πόζα. Εκφραστική λιτότητα και νοηματική διαύγεια που πηγάζει από μια καλά αφομοιωμένη γνώση. Σωστή κρίση που πατάει ποιο πολύ στη διαίσθηση και στην παρατήρηση και λιγότερο στη λογική των αναλύσεων. Βίωμα της ιστορίας που βαθαίνει την προοπτική της. Απροσποίητη κουβέντα που μεταγγίζεται στη ζωντάνια των διαλόγων της. Χαρά της ζωής που συνδυάζεται με τη χαρά της γραφής και φτάνει αβίαστα στον αναγνώστη. Σπάνια αίσθηση του χιούμορ».
Χριστίνα Ντουνιά

Η εκδήλωση θα μεταδοθεί απευθείας μέσω διαδικτύου από τον ιστότοπο της υπηρεσίας ΔΙΑΥΛΟΣ (diavlos.grnet.gr) του Εθνικού Δικτύου Υποδομών, Τεχνολογίας και Έρευνας Α.Ε.(ΕΔΥΤΕ) και θα είναι ανοικτή σε όλους. Η παρακολούθηση της μετάδοσης θα είναι εφικτή και μέσω της ιστοσελίδας του Μεγάρου (www.megaron.gr)