Callas in Concert: Είδα την Κάλλας στα 6 μέτρα και ορκίζομαι, «ζει»!

«Μα, έχω τεράστια περιέργεια πώς θα είναι τελικά;…» έλεγε ο ηλικιωμένος κύριος στη συνομήλικη συνοδό του, καθώς απέφευγαν βιαστικά τις λακκούβες στο υπερπλήρες υπαίθριο πάρκινγκ. Και δεν ήταν ο μόνος που είχε αυτή τη γλυκιά προσμονή για το πολυαναμενόμενο ρεσιτάλ. Η Base Hologram σε συνεργασία με τη Solist invent experiences έφεραν και στην Αθήνα, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής περιοδεία 2019 το «Callas in Concert-The Hologram Tour», για δύο βραδιές (η δεύτερη είναι απόψε, επίσης sold out).

Η πρώτη εντύπωση
Λίγο μετά τις 21.00, όταν άνοιξε η τεράστια βελούδινη αυλαία, με δύο μεγάλες λευκές ανθοσυνθέσεις στις δύο άκρες της σκηνής, αποκάλυψε την ορχήστρα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής μοιρασμένη σε δύο τμήματα, αριστερά και δεξιά, και τον πρώτο βιολονίστα που μπήκε για να ξεκινήσουν το κούρδισμα στα όργανά τους. Η μαέστρος Eimear Noone – με μαύρο κεντητό φράκο και μία ατίθαση ξανθιά αλογοουρά- πήρε τη θέση της στο πόντιουμ. Η Ιρλανδή αρχιμουσικός που έχει πει ότι παραλίγο να ξεσπάσει σε κλάματα όταν είδε πρώτη φορά δίπλα της το ολόγραμμα της Ντίβας, είναι πλέον πολύ έμπειρη ύστερα από τόσα κονσέρτα. Είναι η ίδια που διευθύνει κάθε φορά, την κάθε διαφορετική ορχήστρα στα προγραμματισμένα ανά τον κόσμο «Callas in Concert».

Στα όρια της ψευδαίσθησης
Μετά την πρώτη οβερτούρα από το Il Signor Bruschino του Rossini, είχε φτάσει η ώρα για να εμφανιστεί «Εκείνη». Η πρώτη εμφάνισή της επί σκηνής ήταν σχεδόν σοκαριστική. Στα όρια της ψευδαίσθησης. Υποκλίθηκε μάλιστα στον πρώτο βιολονίστα της ορχήστρας κι εκείνος της ανταπέδωσε. Βεβαίως, δεν εμφανίστηκε ορθόδοξα, περπατώντας από τη κουίντα προς το κέντρο της σκηνής-όπως είχαμε δει στο youtube από εκείνο το πρώτο ρεσιτάλ στο Παρίσι, πέρυσι τον Νοέμβριο- αλλά με έναν μαγικό τρόπο «άναψε» η εικόνα της πλάι στο πόντιουμ. Η συγκλονιστική φωνή της άρχισε με το Je veux vivre από το Roméo et Juliette του Gounod, και οι θεατές κοιτούσαμε σχεδόν υπνωτισμένοι το τρισδιάστατο ολόγραμμά της να ερμηνεύει με απόλυτη φυσικότητα, ρεαλιστικές εκφράσεις και ανθρώπινες κινήσεις την πρώτη άρια της Ιουλιέτας.

Το είδωλο της Ντίβας
Η Μαρία Κάλλας είχε «επιλέξει» όπως συνήθιζε έναν περίτεχνο κώτσο για τα μαλλιά της, εντυπωσιακό περιδέραιο και διαμαντένια σκουλαρίκια που κινούνταν ανεπαίσθητα καθώς τραγουδούσε, λευκή ταφταδένια τουαλέτα με ουρά και ψηλοτάκουνες λευκές γόβες. Τα καλοσχηματισμένα χέρια της, τόσο εκφραστικά, κατέληγαν σε μακριά κόκκινα βαμμένα νύχια. Οι λεπτομέρειες του ήχου ήταν ανατριχιαστικά ακριβείς , όταν έσερνε την ουρά του φουστανιού της στο πάτωμα, όταν περπατούσε με τα τακούνια της πάνω στο παρκέ της σκηνής ακόμη κι όταν έσκισε το επιστολόχαρτο που κρατούσε, ως Λαίδη Μάκβεθ του Verdi. Το είδωλο της Ντίβας ήταν εκεί και κανείς δεν μπορούσε να πάρει τα μάτια από πάνω του. Ακόμη κι αν απήγαγαν επί τόπου κάποιον μουσικό από την υποφωτισμένη ορχήστρα, κανείς δεν θα το πρόσεχε, αν η μελωδία συνεχιζόταν κανονικά.

Η εικονική πραγματικότητα δεν είναι τέλεια

Λίγη σημασία μάλλον είχε το τεράστιο μεγάφωνο δίπλα στο πόντιουμ που μετέδιδε την ηχογραφημένη φωνή της σε απόλυτο συγχρονισμό με το ολόγραμμα και την ορχήστρα. Οι remastered ερμηνείες της La Divina από τη Warner Classics ακούγονταν σε εξαιρετική απόδοση. Ούτε είχε σημασία η τεράστια έγχρωμη σκιά της που αντανακλούσε μέχρι την οροφή της σκηνής, ούτε τα κόκκινα “χρωματισμένα” χέρια της αρχιμουσικού καθώς διηύθυνε, τις στιγμές που το ολόγραμμα με κόκκινη εσάρπα βρισκόταν στην προοπτική της.
Η κυρία από την πίσω σειρά σιγοτραγουδούσε στα γαλλικά μαζί με την Κάλλας τη Habanera από την Carmen του Bizet, την ώρα που οι ταξιθέτριες σημάδευαν με laser τους ανυπάκουους θεατές που είχαν σηκώσει το κινητό για μια αναμνηστική φωτογραφία της virtual Ντίβας επί σκηνής.
Η αρχιμουσικός Eimear Noone που όπως έχει δηλώσει, έχει απομνημονεύσει κάθε στροφή, κάθε πέρασμα, κάθε παύση για 90 λεπτά μουσικής, είχε τον απόλυτο έλεγχο. Μετρούσε προφανώς ένα δύο τρία κλικ που ακούγονταν ανεπαίσθητα, για να δώσει με την μπαγκέτα της το σήμα στην ορχήστρα να ξεκινήσει. Ήξερε για παράδειγμα, πόσο χρόνο έχει προγραμματιστεί να έχει «Εκείνη» για να υποκλιθεί καταχειροκροτούμενη, και στρεφόταν από το πόντιουμ προς τους θεατές χειροκροτώντας ώστε να τους παροτρύνει να συνεχίσουν.

Virtual Highlights
***«Εκείνη» δάκρυσε όταν ερμήνευσε την άρια της Λαίδης Μάκβεθ Una macchia e qui tutt'ora, από το Macbeth του Verdi.

***Τα εικονικά τραπουλόχαρτα που πέταξε στον αέρα, στην Card Aria από την τρίτη πράξη της Carmen του Bizet, έμειναν για λίγα δευτερόλεπτα αιωρούμενα πριν αρχίσουν να πέφτουν τελετουργικά στο πάτωμα, φορτίζοντας ακόμη περισσότερο το συγκεκριμένο στιγμιότυπο.

***Ενώ ερμήνευε τη διάσημη Ebben! Ne Andro Lontana από τη La Wally του Catalani, μία κυρία από τις πάνω κερκίδες αισθάνθηκε δυσφορία, προκλήθηκε σούσουρο και τη μετέφεραν οι ταξιθέτριες εκτός αίθουσας. «Εκείνη» αγέρωχη συνέχισε να τραγουδά.

***Με ένα «μαγικό» τρόπο, στα πόδια της άρχισαν σιγά σιγά να στοιβάζονται διάσπαρτα λευκά και κόκκινα virtual τριαντάφυλλα, με την άρια της Οφηλίας A vos jeux, mes amis από τη σκηνή της τρέλας του Hamlet του Ambroise Thomas.

***Ως Gioconda του Ponchielli τύλιξε τη μακριά κόκκινη εσάρπα στο κεφάλι της.

***Στο πρώτο της ανκόρ, με το Vissi D’Arte από την Tosca του Puccini, ζήτησε με ένα νεύμα της να κάνουν ησυχία πριν ξεκινήσει και το κοινό υπάκουσε. Μετά το τέλος η μαέστρος κατέβηκε από το πόντιουμ, την πλησίασε, της έτεινε το χέρι της, και «Εκείνη» ανταποκρίθηκε ευχαριστώντας, απλώνοντας το δικό της.

***Το δεύτερο και τελευταίο ανκόρ, πριν υποκλιθεί – αν και οι έντονες επευφημίες ακούστηκαν για την ορχήστρα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής- ήταν με την περίφημη Casta Diva από τη Norma του Bellini. Έγινε απόλυτη ησυχία, ανασήκωσε με θεατρικότητα τη λευκή εσάρπα στον αριστερό της ώμο, σταύρωσε τα χέρια στο στήθος της, έγειρε το κεφάλι της, έκλεισε τα μάτια της και τότε ακούστηκαν οι πρώτες νότες. Μια συγκλονιστική στιγμή.

***Στο φινάλε του ρεσιτάλ, ανάμεσα σε χειροκροτήματα χωρίς όμως τα καθιερωμένα «μπράβο», η Eimear Noone πήγε κοντά της και της προσέφερε ένα αληθινό κόκκινο τριαντάφυλλο, γύρισαν και οι δύο πλάτη στο κοινό και όταν «Εκείνη» ξαναήρθε μπροστά είχε στα χέρια της ένα κόκκινο αλλά virtual τριαντάφυλο. Το αληθινό, αν ήσουν παρατηρητικός, ήταν πεσμένο στο πάτωμα.

Λόγια στο φουαγιέ μετά
«Αυτό ήταν ένα επίτευγμα» Σόνια Θεοδωρίδου- σοπράνο

«Ήταν πραγματικά συγκινητικό. Και λίγο μακάβριο ε;» Θρασύβουλος Γιάτσιος, καλλιτεχνικός δ/ντής «Θέατρον» του Κέντρου Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος»

«Πραγματικό υπερθέαμα. Έχω εντυπωσιαστεί» Μιμή Ντενίση- πρωταγωνίστρια

«Εμείς βλέπαμε από πίσω έναν καθρέφτη αντεστραμμένο. Πώς ήταν το ολόγραμμα από μπροστά; Το ίδιο ανάποδα, αλλά χωρίς όγκο» μουσικός της ορχήστρα της Ε.Λ.Σ.

«Αυτό με το τριαντάφυλλο που της έδωσε… τι ξενέρωτο που ήταν! Δεν μπορούσε να το πετάξει κάπου να μη φαίνεται;» ανώνυμη hipster

«Πάμε γρήγορα. Αρχίζουν όπου να ‘ ναι οι ‘Άγριες Μέλισσες’!» ορκισμένη τηλεθεάτρια

Με «κοίταξε» στα μάτια
Μια φορά διασταυρώθηκαν τα μάτια μας νομίζω. Καθόμουν στην τέταρτη σειρά στο κέντρο, μας χώριζαν περίπου 6 μέτρα, αλλά «Εκείνη» κοιτούσε περισσότερο ψηλά ή στο βάθος της αίθουσας, δεν κατέβαζε το βλέμμα της χαμηλά στο κοινό. Μπορεί να μου φάνηκε λίγο κοντή. Δεν την είχα ξαναδεί βέβαια από τέτοια απόσταση. Μόνο από φωτογραφίες και βίντεο, δίπλα στον Ωνάση ο οποίος ήταν πραγματικά κοντός. Πάντως σε αυτά τα 90 λεπτά χωρίς διάλειμμα υπήρξαν στιγμές που απορροφημένος είχα την αίσθηση ότι «Εκείνη» είχε κανονικό εκτόπισμα, τρισδιάστατο όγκο. Σε ένα τέτοιο υπερθέαμα σύγχρονης ολογραφικής υψηλής τεχνολογίας έχει καθοριστική σημασία από ποια θέση το παρακολουθείς. Γι’ αυτό οι πλαϊνές θέσεις της πλατείας δεν είχαν διατεθεί.

Εμπειρία ζωής
Αν έχετε την ευκαιρία να δείτε το «Callas in Concert-The Hologram Tour» σε κάποιο επόμενο σταθμό της ευρωπαϊκής περιοδείας του, κρατήστε οπωσδήποτε θέσεις αλλά και …αποστάσεις. Αποφύγετε τις πρώτες σειρές. Όσο πιο μακριά βρίσκεσαι από τα είδωλα, τόσο πιο αληθινά δείχνουν. Αλλιώς απομυθοποιούνται. Κι ας είναι ολογράμματα χωρίς ψυχή.