Το «Αίνιγμα» θα λύνεται μέχρι την Κυριακή στο «BIOS»

Την Κυριακή 16 Φεβρουαρίου ολοκληρώνεται ο κύκλος της παράστασης «Αίνιγμα», στο BIOS BASEMENT. Το έργο του πολυβραβευμένου συγγραφέα Hugh Whitemore, που αφορά στην αληθινή ιστορία του εμβληματικού Βρεττανού μαθηματικού Alan Turing, ανέβηκε για ΠΡΩΤΗ φορά στην Ελλάδα, σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Κομνηνού από τη θεατρική ομάδα 90°C

Ο Alan Turing μόλις το 2019, ανακηρύχτηκε από το BBC ως η πιο εμβληματική προσωπικότητα του 20ου αιώνα, ενώ η προσωπογραφία του θα κοσμεί, στο εξής, το χαρτονόμισμα των 50 βρετανικών λιρών. Πρόκειται για  τον εμβληματικό επιστήμονα που έθεσε τις βάσεις για την ανακάλυψη του ηλεκτρονικού υπολογιστή, αλλά και ο άνθρωπος που θεμελίωσε την ιδέα της τεχνητής νοημοσύνης, εγκαινιάζοντας την Τρίτη Χιλιετία της Ανθρωπότητας. Ήταν, επίσης, ο ιδιοφυής μαθηματικός που κατάφερε να σπάσει τον κώδικα των Ναζί στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, επισπεύδοντας (σύμφωνα με την ομόφωνη διαπίστωση όλων των ιστορικών), το τέλος του πολέμου κατά τουλάχιστον 2 χρόνια, σώζοντας 17 εκατομμύρια ψυχές.Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε πως εάν σήμερα δεν ζούμε κάτω από το ναζιστικό ζυγό, το οφείλουμε στον Alan Turing.

Δεδομένου, όμως, ότι το έργο του Turing στον Πόλεμο ήταν διαβαθμισμένο ως «άκρως απόρρητο», κανείς δεν ήταν σε θέση να γνωρίζει τι του οφειλόταν, όταν ο βρέθηκε στο εδώλιο του κατηγορούμενου για το σπάσιμο ενός άλλου κώδικα - κοινωνικού αυτή τη φορά...Ο Turing καταδικάστηκε για προσβολή της Δημοσίας Αιδούς (Gross Indecency) με νόμο του 1890, βάσει του οποίου το 1952 η ομοφυλοφιλία ήταν ακόμα ποινικό αδίκημα. Ο Turing στο δικαστήριο, υπερασπίστηκε το δικαίωμα του στη διαφορετικότητα και αρνήθηκε κάθε υπεράσπιση. Επέλεξε να υποστεί χημικό ευνουχισμό, έναντι της 2ετούς φυλάκισης που του επιβλήθηκε, κι έπειτα από αυτή την εξευτελιστική για τον ίδιο διαδικασία, βρέθηκε νεκρός στις 7 Ιουνίου του 1954. Ήταν μόλις 41 ετών. Στο κομοδίνο, πλάι του, ένα μισοφαγωμένο μήλο, υπήρχε, επαλειμμένο με υδροκυάνιο. (Τυχαίο, άραγε, το λογότυπο της πολυεθνικής Apple;)

Το 2009, ο Gordon Brown, Πρωθυπουργός της Βρετανίας, ζήτησε δημόσια συγνώμη εκ μέρους της Βρετανικής Κυβέρνησης για την καταδίκη του Turing χαρακτηρίζοντας την «αποτρόπαιο γεγονός».Το 2013, ο Alan Turing έλαβε τη βασιλική χάρη της Βασίλισσας Ελισάβετ.

H παράσταση

Έπειτα από πολύμηνη ιστορική έρευνα πάνω στο πολύπλευρο έργο, την ταραχώδη ζωή και την πολυσύνθετη προσωπικότητα του σπουδαίου μαθηματικού, η Ομάδα 90°C, στηρίζει τη παράσταση της σε δυο άξονες: Το ΘΕΑΤΡΟ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ - ένα σχετικά άγνωστο είδος θεάτρου (ηλικίας περίπου 100 ετών) που αντλεί τη θεματολογία του από την ιστορική πραγματικότητα - και το ΘΕΑΤΡΟ ΜΝΗΜΗΣ, όπως το πρωτογνωρίσαμε από τον «Γυάλινο Κόσμο», του Τέννεσση Ουίλιαμς. Με προσθήκη σπάνιου οπτικοακουστικού υλικού της εποχής, που χαρτογραφεί με ακρίβεια το ιστορικό πλαίσιο, ο Δημήτρης Κομνηνός στήνει μια multimedia παράσταση που φωτίζει άγνωστες πτυχές της προσωπικότητάς του Άλαν Τιούρινγκ, και εστιάζει στον τρόπο με τον οποίο λειτούργησε αυτό το σπουδαίο μυαλό, προκειμένου να φτάσει στις επιστημονικές ανακαλύψεις που άλλαξαν τον ρου της ανθρωπότητας. Ανακαλύψεις που έφεραν τον Άλαν Τιούρινγκ, δίκαια, στη θέση της πιο εμβληματικής προσωπικότητας του 20ου αιώνα (Πηγή: BBC)

«Αίνιγμα» 

Το «Αίνιγμα» είναι ένα θεατρικό ντοκιμαντέρ γεμάτο ιστορικές και κοινωνικές αναφορές,. Παίχτηκε για πρώτη φορά, στο Λονδίνο το 1986. Μια εποχή που ο Alan Turing δεν ήταν ακόμα γνωστός.Έπειτα από μια σύντομη και μάλλον άδοξη πορεία στο West End του Λονδίνου, η παράσταση έκανε ντεμπούτο με εκπληκτική επιτυχία στο Broadway της Νέας Υόρκης χαρίζοντας στον πρωταγωνιστή Derek Jacobi, 3 βραβεία Tony.To 1996, το έργο προσαρμόστηκε και γυρίστηκε για την τηλεόραση από το BBC, όπου στο πλάι του Derek Jacobi, πρωταγωνίστησε ο σπουδαίος θεατρικός συγγραφέας Harold Pinter στο ρόλο του Ντίλγουιν Νοξ.

Το 2014, η ιστορία του Alan Turing, γυρίστηκε για τον κινηματογράφο, με τον τίτλο «ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΗΣ ΜΙΜΗΣΗΣ" (The Imitation Game), ταινία που βασίστηκε στην ίδια βιογραφική πηγή με το θεατρικό του Hugh Whitemore (τη βιογραφία «ΑΙΝΙΓΜΑ» του Andrew Hodges - Εκδόσεις ΤΡΑΥΛΟΣ) και απέσπασε, μεταξύ πολλών βραβείων και το Oscar καλύτερου διασκευασμένου σεναρίου, με τον Benedict Cumberbatch, στο ρόλο του Turing.

Σημείωμα σκηνοθέτη 

«Ο Alan Turing ήταν ο μαθηματικός που αποκρυπτογράφησε τους κώδικες επικοινωνίας των Ναζί. Έσωσε τουλάχιστον 17 εκατομμύρια ανθρώπους. Επινόησε τον προγραμματίσιμο υπολογιστή κι έθεσε τα θεμέλια της Τεχνητής Νοημοσύνης. Ο Turing ήταν πραγματιστής φιλόσοφος και θεωρητικός βιολόγος. Ήταν πρωταθλητής - μαραθωνοδρόμος. Ήταν αυτιστικός. Ήταν άθεος. Ήταν ομοφυλόφιλος. Έζησε την ερωτική του ζωή κόντρα στο πουριτανισμό της εποχής του, από τον οποίο καταδικάστηκε σε χημικό ευνουχισμό. Βρέθηκε νεκρός στα 41 του χρόνια. Μισό αιώνα μετά το θάνατό του, η ανθρωπότητα αναγνώρισε το έργο του. Το μελέτησε. Η συγκλονιστική του ιστορία συγκίνησε. Η ζωή του έγινε βιβλία, ιστότοποι, ταινίες και θεατρικά έργα. Το 2019 ανακηρύχθηκε ως η «πιο εμβληματική προσωπικότητα του 20ου αιώνα» (πηγές: BBC/TIME). Είναι τεράστια τιμή που μου δίνεται η ευκαιρία να αφηγηθώ την ιστορία αυτής προσωπικότητας για πρώτη φορά στην Ελλάδα» - Δημήτρης Κομνηνός

Παίζουν οι ηθοποιοί Στέλιος Ψαρουδάκης στο ρόλο του Alan Turing, Ζώγια Σεβαστιανού στο ρόλο της Σάρας Τιούρινγκ, Μελέτης Γεωργιάδης στο ρόλο του Ντίλγουιν Νοξ, James Rodi στο ρόλο του Κρις Μόρκομ, Ειρήνη Βαλατσού στο ρόλο της Τζόαν Κλαρκ, Φοίβος Παπακώστας στο ρόλο του Μάικ Ρος και Πέτρος Λιόντας στο ρόλο του Άρνολντ Μάρεϊ.