«Τα Παράσιτα»: Πόσο ρεαλιστική είναι η απεικόνιση της ταξικής ανισότητας στο βραβευμένο φιλμ;

Η νοτιοκορεατική ταινία «Παράσιτα», η οποία έγινε η πρώτη μη αγγλόφωνη ταινία που βραβεύτηκε με Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας στην πρόσφατη απονομή, υπογραμμίζει το διευρυνόμενο κοινωνικό χάσμα και την έλλειψη οικονομικά εφικτής στέγης στην πρωτεύουσα Σεούλ, σύμφωνα με κοινωνιολόγους, αναλυτές και ακαδημαϊκούς.

Τα «Παράσιτα» του σκηνοθέτη Μπονγκ Τζουν Χο, που κέρδισαν επίσης Όσκαρ Καλύτερης Σκηνοθεσίας, Καλύτερης Ξένης Ταινίας και Πρωτότυπου Σεναρίου, είναι μια μαύρη κωμωδία που σατιρίζει το διερυνόμενο χάσμα ανάμεσα στους φτωχούς και τους πλούσιους.

Το χάσμα αυτό παρουσιάζεται μέσα από τα σπίτια των δύο οικογενειών που πρωταγωνιστούν στην ταινία: το μικρό, άθλιο, ημιυπόγειο σπίτι της μιας και την υπερπολυτελή μεζονέτα της άλλης. «Η έλλειψη οικονομικά ανεκτής στέγης στη Σεούλ είναι ένα σοβαρό πρόβλημα», εξηγεί ο Άντριου Εούντζι Κιμ, ένας καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Κορέας, στη Σεούλ. «Η ταινία περιγράφει το είδος των σπιτιών που αγοράζουν ή νοικιάζουν οι φτωχοί στην Κορέα», λέει ο καθηγητής και προσθέτει ότι κάποιος που έχει μηνιαίες απολαβές στον μέσο εθνικό όρο χρειάζεται 13 χρόνια αποταμιεύσεων για να αγοράσει ένα σπίτι μεσαίας αξίας.

Μια έκθεση των Ηνωμένων Εθνών του 2018 επισημαίνει ότι η Νότια Κορέα, παρότι βρίσκεται στην παγκόσμια κατάταξη ανάμεσα στα πλουσιότερα κράτη, έχει έλλειψεις σε οικονομικά ανεκτά σπίτια, γεγονός που αποτελεί ένα «σημαντικό εμπόδιο» κυρίως για τους νέους, τον γηράσκοντα πληθυσμό και τους εργένηδες. Η αναλογία του ενοικίου προς το εισόδημα για ενοικιαστές κάτω των 35 ετών είναι υψηλή και έχει παραμείνει στο περίπου 50% την τελευταία δεκαετία, γράφει στην έκθεση αυτή η ειδικός των Ηνωμένων Εθνών σε θέματα στέγασης Λεϊλάνι Φαρχά.

Τον Δεκέμβριο, εν μέσω κριτικής, η κυβέρνηση ανακοίνωσε έναν μεγάλο αριθμό νέων κανονισμών για την αγορά ακινήτων, περιλαμβανομένων των αυστηρότερων κανονισμών για τις υποθήκες, για να αντιμετωπίσει την άνοδο των τιμών πώλησης και ενοικίασης των σπιτιών. Η Σεούλ αντιμετωπίζει ελλείψεις στέγης από την περίοδο της ραγδαίας εκβιομηχάνισης της χώρας με την αστικοποίηση που προκάλεσε την άνοδο στις τιμές των ακινήτων, λέει ο Γιου-Μιν Τζου, ένας βοηθός καθηγητή στο KDI (Σχολή Δημόσιας Διοίκησης) της Σεούλ.

Τα υπόγεια διαμερίσματα που αποκαλούνται «banjiha», υπάρχουν στη χώρα εδώ και δεκαετίες. Έπειτα από την κλιμάκωση της έντασης με τη Βόρεια Κορέα, η νοτιοκορεατική κυβέρνηση το 1970 απαίτησε όλες οι πολυκατοικίες με λίγους ορόφους να διαθέτουν υπόγεια που θα χρησίμευαν ως καταφύγια. Η ενοικίαση αυτών των «banjiha» στην αρχή ήταν παράνομη, αλλά καθώς η οικονομία άρχισε να ακμάζει με γοργούς ρυθμούς, τα χρόνια του 80, και μειώθηκε σημαντικά η προσφορά στέγης, η κυβέρνηση νομιμοποίησε την ενοικίαση των υπογείων.

Σήμερα στεγάζουν δεκάδες χιλιάδες κατοίκους της Σεούλ και άλλων περιοχών, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία. Παγκοσμίως, περίπου 1,6 δισεκατομμύριο άνθρωποι ζουν σε ακατάλληλους χώρους με τους περισσότερους να ζουν σε τρώγλες και ανεπίσημους οικισμούς σε πόλεις, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΟΗΕ.

Αυτή ακριβώς η απεικόνιση της αστικής ανισότητας στα «Παράσιτα» είναι, σύμφωνα με τον Τζου, αυτό το στοιχείο που άγγιξε την ευαίσθητη χορδή του παγκόσμιου κινηματογραφικού κοινού. «Η στεγαστική κρίση είναι μια πολύ αποτελεσματική παρουσίαση της διάχυτης κοινωνικο-οικονομικής ανισότητας σχεδόν σε όλες τις μεγαλουπόλεις, τόσο στην ανεπτυγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες χώρες», δήλωσε η Φαρχά στο Ίδρυμα Thomson Reuters.

«Το χάσμα ανάμεσα στους πλούσιους και στους φτωχούς και το αποτέλεσμα αυτού, ο αστικός διαχωρισμός, είναι εμφανή και γίνονται έντονα αισθητά σε όλον τον κόσμο. Επομένως η ταινία είχε μεγάλη ανταπόκριση στο παγκόσμιο κοινό», εκτιμά η ίδια.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ