«Μαθήματα πολέμου ΙΙΙ – Αθηναίων Δράματα»: Ό,τι πιο επίκαιρο αυτή τη στιγμή στη θεατρική Αθήνα
11.03.202015:35
Τα κείμενα του Ξενοφώντα από τα «Ελληνικά», ταξιδεύουν στο σήμερα, 25 ολόκληρους αιώνες μετά, σε αυτή τη συναρπαστική παράσταση μεικτού θεάτρου που παρουσιάζεται από το «Εθνικό Θέατρο» στο Θέατρο Rex - Σκηνή «Ελένη Παπαδάκη»
Η ιστορία επαναλαμβάνεται αλλά κανείς (νομίζω) δεν το αντιλαμβάνεται την ώρα που συμβαίνει. Είναι τόσο κλισέ η φράση «Η ιστορία επαναλαμβάνεται», αλλά δυστυχώς και τόσο αλήθεια.
Για να πω τη δική μου σχολική ανάμνηση, η ιστορία σαν μάθημα εννοώ, πάντα με απωθούσε. Η αποστήθιση, οι ημερομηνίες, οι γραμμικές αφηγήσεις χωρίς κριτική σκέψη και ανάλυση των γεγονότων με πίεζαν σαν ατελείωτες σελίδες που έπρεπε να καταχωρηθούν στην (προσωρινή) μνήμη μου.
Αυτό που συμβαίνει από τις αρχές Φεβρουαρίου – και θα συνεχιστεί μέχρι τις 12 Απριλίου- στη Σκηνή «Ελένη Παπαδάκη» που εγκαινιάστηκε με τα «Μαθήματα Πολέμου ΙΙΙ», είναι σχεδόν λυτρωτικό για κάθε ενήλικα που ενδιαφέρεται πραγματικά να αφομοιώσει, να κατανοήσει και να κάνει τις αναγωγές του με τα γεγονότα της ιστορίας του Πελοποννησιακού πολέμου. Αλλά και για κάθε μαθητή είναι ιδανική ευκαιρία να σηκωθεί από το θρανίο του και να κάτσει στην πλατεία ενός θεάτρου, για να ανακαλύψει ως συμμέτοχος την παιδευτική δράση της θεατρικής πράξης στον απόλυτο βαθμό.
Μη φοβηθείτε τον ιστορικό καμβά της παράστασης. Είμαστε στα τέλη του 5ου αι. π. Χ.. Οι Αθηναίοι συντρίβονται από τους Σπαρτιάτες στη ναυμαχία στους Αιγός Ποταμούς, εκεί στα σημερινά Δαρδανέλλια, και ο αντίκτυπος είναι καταλυτικός στην Αθήνα. Τα Μακρά Τείχη γκρεμίζονται, η Δημοκρατία κλυδωνίζεται και εγκαθίσταται το σκληρό καθεστώς των Τριάκοντα Τυρράνων.
Πολιτικά πραξικοπήματα, εμφυλιακές διαμάχες, σκηνές εκβιασμού, εναλλάσσονται με πράξεις περηφάνιας και γενναιότητας, ο αμφιλεγόμενος Αλκιβιάδης, ο φιλόδοξος Λύσανδρος από τη Σπάρτη, η δική παρωδία του Θηραμένη, η αγόρευση προδοσίας του Κριτία…. Όλα αυτά «συμβαίνουν» μπροστά στα μάτια του θεατή, μέσα από την τεχνική της δραματοποιημένης αφήγησης και τη συνθήκη μιας σχολικής τάξης επί σκηνής, όπου η δασκάλα (Αλίκη Αλεξανδράκη) και οι μαθητές της (Βασίλης Αθανασόπουλος, Πάρης Αλεξανδρόπουλος, Μάνος Βαβαδάκης, Αντώνης Γιαννακός, Νάντια Κατσούρα, Στάθης Κόικας, Νεφέλη Μαϊστράλη, Βασίλης Παπαδημητρίου, Κατερίνα Πατσιάνη) εναλλάσσονται στους ρόλους, διατρέχοντας τα ιστορικά γεγονότα.
Με ελάχιστα σκηνικά στοιχεία (Θάλεια Μέλισσα) τραπέζια καρέκλες και βιβλία, ασπρόμαυρα σύγχρονα κοστούμια (Βασιλική Σύρμα), τη μουσική του Σταύρου Λάντσια (ερμηνεύει ζωντανά επί σκηνής, εναλλάξ με τον Ορέστη Πετράκη) που καθοδηγεί και υποβάλλει τη θεατρική σύμβαση, μια βιντεοθόνη στο φόντο που αναπαράγει χρηστικούς χάρτες της εποχής ή και μικρά σύμβολα μέσα από τη live κάμερα: ο Γιωργής Τσουρής, ο νικητής του φετινού «Βραβείου Χορν», έχει συντονίσει σκηνοθετικά μια σκηνική σύνθεση χωρισμένη σε δύο μέρη, «Τα του Πολέμου Δράματα» και «Τα της Πολιτείας Δράματα», που τρέχει τόσο καθαρά στις εναλλαγές της και το φινάλε έρχεται πολύ γρήγορα, μαζί με την παλινόρθωση της δημοκρατίας στην αρχαία Αθήνα.
Ο λόγος που είναι και η αρχή αυτής της μοναδικής θεατρικής εμπειρίας, έχει τη σφραγίδα του Γιάννη Λιγνάδη, στη μετάφραση και τη δραματουργική επεξεργασία πάνω σε κείμενα του Ξενοφώντα και του Θουκυδίδη.
Ο λόγος ακούγεται κάποιες στιγμές στο αρχαίο πρωτότυπο, χτυπώντας ακόμη πιο δυνατά στη συλλογική μας μνήμη, αλλά ενταγμένος απόλυτα μέσα στη σκηνική δράση. Έχοντας την εμπειρία από τη σύνθεση των κειμένων του Θουκυδίδη στα «Μαθήματα Πολέμου Ι» και τα «Μαθήματα Πολέμου ΙΙ: Σικελικά Δράματα» που προηγήθηκαν το 2018 και το 2019 αντίστοιχα στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, ο γνωστός μεταφραστής και εκπαιδευτικός, αδελφός του καλλιτεχνικού διευθυντή του «Εθνικού Θεάτρου» Δημήτρη Λιγνάδη, αποκωδικοποιεί τον ιστορικό λόγο, ολοκληρώνοντας ιδανικά αυτή τη σκηνική τριλογία για τον Πελοποννησιακό Πόλεμο. Η ιστορική σύμβουλος Νίκη Μακρή είναι εκείνη που λίγο πριν την έναρξη της παράστασης, με απλά λόγια επιδιώκει συνοπτικά να βάλει τα κομβικά άκρα της ιστορίας σε αυτό το ταξίδι μας πίσω στα τέλη του 5ου αιώνα π.Χ.
Συμπέρασμα : Τα «Μαθήματα πολέμου ΙΙΙ – Αθηναίων Δράματα», χωρίς διδακτισμό και στόμφο, είναι ίσως τα πιο αποδοτικά μαθήματα ζωής και επιβίωσης στη σύγχρονη παγκόσμια συγκυρία, γι’ αυτό και πιο επίκαιρα από ποτέ.
Θυμηθείτε ότι τα «Μαθήματα πολέμου ΙΙΙ – Αθηναίων Δράματα», μία συμπαραγωγή με το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και τον θεατρικό - εκπαιδευτικό οργανισμό Dramaticus, παρουσιάζονται και σε πρωινές παραστάσεις για σχολεία. Πληροφορίες και ομαδικές κρατήσεις (άνω των 20 ατόμων): τηλ. 210 7001468