Τάκης Μαυρωτάς, ο γκουρού της τέχνης
Τάκης Μαυρωτάς, ο γκουρού της τέχνης
Ο βραβευμένος από την Ακαδημία Αθηνών επιμελητής και κριτικός τέχνης μιλάει για τις μεγάλες μορφές του χώρου με τις οποίες είχε την ευτυχία να συνεργαστεί με αφορμή την κυκλοφορία του νέου του βιβλίου
Αν υπάρχει ένας Ελληνας που θεωρείται απόλυτος γνώστης της τέχνης και στήνει τις πιο σημαντικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, αυτός δεν είναι άλλος από τον Τάκη Μαυρωτά. Ο διευθυντής Εικαστικού Προγράμματος του Ιδρύματος Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη, έχει διατελέσει διευθυντής της Πινακοθήκης Πιερίδη και μέλος των Δ.Σ. της Εθνικής Πινακοθήκης, του Ελληνικού Φεστιβάλ, του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών και της Εθνικής Επιτροπής Χορηγιών του υπουργείου Πολιτισμού. Κορυφαία στιγμή της διαδρομής του ήταν το 2023, όταν η Ακαδημία Αθηνών τον τίμησε με το βραβείο της B' Τάξεως των Γραμμάτων και των Καλών Τεχνών. Πριν από λίγες ημέρες κυκλοφόρησε το νέο βιβλίο του «Τάκης Μαυρωτάς - Λέξεις και Τέχνη - 50 Ομιλίες» (εκδ. Μέλισσα) με τις πιο ενδιαφέρουσες ομιλίες που έχει δώσει στις πάνω από 100 εκθέσεις που έχει επιμεληθεί εντός και εκτός συνόρων. Η Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ αναφέρει χαρακτηριστικά στον πρόλογό της: «Πολλοί μίλησαν για την ερωτική μανία, της οποίας “ουδέν σφοδρότερον” (κατά τον Ιουστινιανό). Για τον Τάκη Μαυρωτά σπουδαιότερη είναι όμως η “καλλιτεχνική μανία”, μια ασθένεια από την οποία πάσχει παιδιόθεν. Είναι το πηγαίο ταλέντο του, άσχετο από σπουδές και πτυχία, που τον οδηγεί στη σωστή αξιολόγηση, αυτή την κριτική θεώρηση που αποπνέει σεβασμό για το έργο και αγάπη προς τον καλλιτέχνη».
Ανιψιός του εικαστικού Γιώργου Σικελιώτη, o Μαυρωτάς γαλουχήθηκε από μικρό παιδί στον χώρο κι έχει μια πλούσια διαδρομή η οποία διασταυρώθηκε με εμβληματικούς δημιουργούς. «Ημουν μόλις 30 ετών όταν ο Δημήτρης Μυταράς με επέλεξε να σηκώσω το βάρος της ευθύνης για την επιμέλεια της μεγάλης αναδρομικής του έκθεσης στην Πινακοθήκη Πιερίδη, το 1989. Το έργο του ήταν πολυδιάστατο και τεράστιο σε έκταση. Ο ίδιος διέθετε πολύχρονη εκπαιδευτική πείρα ως καθηγητής και πρύτανης της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών με υψηλές απαιτήσεις από εμένα για το όλο εγχείρημα. Ευτυχώς όλα πήγαν καλύτερα από τις προσδοκίες μας, με αποτέλεσμα η συνεργασία μας να συνεχιστεί για πολλά χρόνια, όπως με τη σπουδαία του έκθεση στη Metropolis Contemporary Art Gallery στη Νέα Υόρκη, το 1991, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις Βρυξέλλες, το 2014, και φυσικά με τη σπουδαία του έκθεση “Ιστορώντας μορφές”, μόλις είχε ανακηρυχθεί μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Είναι μεγάλη η τιμή και η ευθύνη να σε επιλέγει ένας κορυφαίος καλλιτέχνης για την επιμέλεια της έκθεσής του».
Οπως αναφέρει ο ίδιος, ευτύχησε να συνεργαστεί και να αποκτήσει φιλική σχέση με τους Takis, Chryssa, Παρμακέλη, Σόρογκα, Τσόκλη, Ψυχοπαίδη, Αρφαρά, Βαρώτσο, Λάππα, Αδαμάκο, Ξένου, Αθανασιάδη, Λίτη, Σαραντοπούλου, μεταξύ πολλών άλλων σπουδαίων καλλιτεχνών. «Ο Παναγιώτης Τέτσης ήταν 90 ετών, γεμάτος από σοφία και μεστή ζωγραφική εμπειρία όταν μου ζήτησε να παρουσιάσω την τελευταία του δουλειά “Η αποθέωση του τοπίου”, στο Ιδρυμα Θεοχαράκη, και, όπως γράφω στο βιβλίο μου, “ανήκει στη χορεία εκείνων των καλλιτεχνών που συναπαρτίζουν την πνευματική βάση ενός έθνους που συνεχίζει την πολυτάραχη ιστορική πορεία του με το κεφάλι ψηλά”.
Τον Αλέκο Φασιανό τον γνώρισα τη δεκαετία του ’80 στο Παρίσι από τον θείο μου. Ακούραστος, διεισδυτικός, ευρυμαθής, σπουδαίος ζωγράφος και χαράκτης, ανίχνευε τη γαλήνια εικόνα της ζωής αναζητώντας την αλήθεια της. Συνεργαστήκαμε για πολλά χρόνια και θυμάμαι πάντα τα λόγια του: “Με ενδιαφέρει να κάνω αυτό που αισθάνομαι και όχι να κυνηγάω την επιτυχία πίσω από έναν ουτοπιστικό σκοπό. Στη ζωή που ζούμε αναγκαστικά, αφού ζούμε μια φορά, ας έχουμε την ευχαρίστηση ότι αυτό που κάνουμε μας αρέσει και αν πετύχουμε τον σκοπό μας, καλά. Κι αν πάλι αποτύχουμε, τουλάχιστον θα περάσουμε τη ζωή μας έχοντας την ευχαρίστηση ότι κάναμε αυτό που θέλαμε”.
Με τους Δημήτρη Πιερίδη και Βασίλη Θεοχαράκη εργάστηκα και συνεργάστηκα για πολλά χρόνια. Η ευθυκρισία, οι στοχαστικές αξιολογήσεις καλλιτεχνών και γεγονότων, η πολυμέρεια των ενδιαφερόντων τους και η εμμονή τους για την προώθηση του ελληνικού πολιτισμού χαρακτηρίζουν την προσφορά τους.
Θα ήμουν όμως, άδικος να μην αναφερθώ και στην κορυφαία Ελληνίδα Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, με την οποία, στο Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών, επιμελήθηκα περισσότερες από 10 ατομικές ή πολυπρόσωπες θεματικές εκθέσεις, τον Βλάση Φρυσίρα, τον Γιώργο Σικελιώτη, τη Μαριλένα Μαμιδάκη, τον Νάσο Κοκκινέα, τον Αντώνη Παπαδημητρίου με την έκθεση του Τζόρτζιο ντε Κίρικο στο Ιδρυμα Ωνάση στη Νέα Υόρκη, τον καθηγητή Κωνσταντίνο Αρβανιτόπουλο για την έκθεση “35 χρόνια Δημοκρατίας” στο Ζάππειο Μέγαρο, τον Αντώνη Κομνηνό, την καθηγήτρια Αλεξάνδρα Γουλάκη-Βουτυρά και τον Κυριάκο Τσιγκίρογλου, μεταξύ των άλλων.
Και σίγουρα δεν θα ξεχάσω ποτέ τη βαθιά ευγένεια της αείμνηστης Ντόλλης Γουλανδρή, όταν μου εμπιστεύθηκε την έκθεση “Με τον φακό στραμμένο στις Κυκλάδες”, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τα 20 χρόνια λειτουργίας του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης. “Οποτε και με όποιον τρόπο κι αν στραφεί κανείς προς τις Κυκλάδες, που υπήρξαν μια από τις λαμπρότερες κοιτίδες δημιουργίας και πολιτισμικού φωτός στην ιστορία της ανθρωπότητας, δεν μπορεί παρά να συγκινηθεί βαθιά. Και η συγκίνηση είναι μια από τις γενεσιουργές αιτίες της τέχνης”, συνήθιζε να λέει».
Ανιψιός του εικαστικού Γιώργου Σικελιώτη, o Μαυρωτάς γαλουχήθηκε από μικρό παιδί στον χώρο κι έχει μια πλούσια διαδρομή η οποία διασταυρώθηκε με εμβληματικούς δημιουργούς. «Ημουν μόλις 30 ετών όταν ο Δημήτρης Μυταράς με επέλεξε να σηκώσω το βάρος της ευθύνης για την επιμέλεια της μεγάλης αναδρομικής του έκθεσης στην Πινακοθήκη Πιερίδη, το 1989. Το έργο του ήταν πολυδιάστατο και τεράστιο σε έκταση. Ο ίδιος διέθετε πολύχρονη εκπαιδευτική πείρα ως καθηγητής και πρύτανης της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών με υψηλές απαιτήσεις από εμένα για το όλο εγχείρημα. Ευτυχώς όλα πήγαν καλύτερα από τις προσδοκίες μας, με αποτέλεσμα η συνεργασία μας να συνεχιστεί για πολλά χρόνια, όπως με τη σπουδαία του έκθεση στη Metropolis Contemporary Art Gallery στη Νέα Υόρκη, το 1991, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις Βρυξέλλες, το 2014, και φυσικά με τη σπουδαία του έκθεση “Ιστορώντας μορφές”, μόλις είχε ανακηρυχθεί μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Είναι μεγάλη η τιμή και η ευθύνη να σε επιλέγει ένας κορυφαίος καλλιτέχνης για την επιμέλεια της έκθεσής του».
Οπως αναφέρει ο ίδιος, ευτύχησε να συνεργαστεί και να αποκτήσει φιλική σχέση με τους Takis, Chryssa, Παρμακέλη, Σόρογκα, Τσόκλη, Ψυχοπαίδη, Αρφαρά, Βαρώτσο, Λάππα, Αδαμάκο, Ξένου, Αθανασιάδη, Λίτη, Σαραντοπούλου, μεταξύ πολλών άλλων σπουδαίων καλλιτεχνών. «Ο Παναγιώτης Τέτσης ήταν 90 ετών, γεμάτος από σοφία και μεστή ζωγραφική εμπειρία όταν μου ζήτησε να παρουσιάσω την τελευταία του δουλειά “Η αποθέωση του τοπίου”, στο Ιδρυμα Θεοχαράκη, και, όπως γράφω στο βιβλίο μου, “ανήκει στη χορεία εκείνων των καλλιτεχνών που συναπαρτίζουν την πνευματική βάση ενός έθνους που συνεχίζει την πολυτάραχη ιστορική πορεία του με το κεφάλι ψηλά”.
Τον Αλέκο Φασιανό τον γνώρισα τη δεκαετία του ’80 στο Παρίσι από τον θείο μου. Ακούραστος, διεισδυτικός, ευρυμαθής, σπουδαίος ζωγράφος και χαράκτης, ανίχνευε τη γαλήνια εικόνα της ζωής αναζητώντας την αλήθεια της. Συνεργαστήκαμε για πολλά χρόνια και θυμάμαι πάντα τα λόγια του: “Με ενδιαφέρει να κάνω αυτό που αισθάνομαι και όχι να κυνηγάω την επιτυχία πίσω από έναν ουτοπιστικό σκοπό. Στη ζωή που ζούμε αναγκαστικά, αφού ζούμε μια φορά, ας έχουμε την ευχαρίστηση ότι αυτό που κάνουμε μας αρέσει και αν πετύχουμε τον σκοπό μας, καλά. Κι αν πάλι αποτύχουμε, τουλάχιστον θα περάσουμε τη ζωή μας έχοντας την ευχαρίστηση ότι κάναμε αυτό που θέλαμε”.
Με τους Δημήτρη Πιερίδη και Βασίλη Θεοχαράκη εργάστηκα και συνεργάστηκα για πολλά χρόνια. Η ευθυκρισία, οι στοχαστικές αξιολογήσεις καλλιτεχνών και γεγονότων, η πολυμέρεια των ενδιαφερόντων τους και η εμμονή τους για την προώθηση του ελληνικού πολιτισμού χαρακτηρίζουν την προσφορά τους.
Θα ήμουν όμως, άδικος να μην αναφερθώ και στην κορυφαία Ελληνίδα Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, με την οποία, στο Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών, επιμελήθηκα περισσότερες από 10 ατομικές ή πολυπρόσωπες θεματικές εκθέσεις, τον Βλάση Φρυσίρα, τον Γιώργο Σικελιώτη, τη Μαριλένα Μαμιδάκη, τον Νάσο Κοκκινέα, τον Αντώνη Παπαδημητρίου με την έκθεση του Τζόρτζιο ντε Κίρικο στο Ιδρυμα Ωνάση στη Νέα Υόρκη, τον καθηγητή Κωνσταντίνο Αρβανιτόπουλο για την έκθεση “35 χρόνια Δημοκρατίας” στο Ζάππειο Μέγαρο, τον Αντώνη Κομνηνό, την καθηγήτρια Αλεξάνδρα Γουλάκη-Βουτυρά και τον Κυριάκο Τσιγκίρογλου, μεταξύ των άλλων.
Και σίγουρα δεν θα ξεχάσω ποτέ τη βαθιά ευγένεια της αείμνηστης Ντόλλης Γουλανδρή, όταν μου εμπιστεύθηκε την έκθεση “Με τον φακό στραμμένο στις Κυκλάδες”, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τα 20 χρόνια λειτουργίας του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης. “Οποτε και με όποιον τρόπο κι αν στραφεί κανείς προς τις Κυκλάδες, που υπήρξαν μια από τις λαμπρότερες κοιτίδες δημιουργίας και πολιτισμικού φωτός στην ιστορία της ανθρωπότητας, δεν μπορεί παρά να συγκινηθεί βαθιά. Και η συγκίνηση είναι μια από τις γενεσιουργές αιτίες της τέχνης”, συνήθιζε να λέει».
Ακολουθήστε το protothema.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
Ειδήσεις
Δημοφιλή
Σχολιασμένα