«Γιαβόλ!»: Το βιβλίο που γκρεμίζει τον μύθο της «καλής» Γερμανίας
15.02.202321:41
Τα λησμονημένα χρέη, η παλιννόστηση των Ναζί, η οικονομική επιβολή στην Ευρώπη και οι αθέατες όψεις του δωσιλογισμού…
Ο Γιώργος Χαρβαλιάς, γνωστός για τη μακρά και επιτυχή του διαδρομή στον χώρο της δημοσιογραφίας, αποτολμά ένα μεγάλο άλμα. Να εισχωρήσει στα ενδότερα της ιστορικής έρευνας και να επιχειρήσει τη σκιαγράφηση της συμπεριφοράς μιας χώρας, της Γερμανίας, στο διάβα του εικοστού αιώνα και των πρόσφατων δεκαετιών του εικοστού πρώτου. Πρόκειται για ένα βιβλίο εξόχως αποκαλυπτικό, μια «ανεκτίμητη συνεισφορά στην περιγραφή, λεπτομερή εξιστόρηση και θεμελίωση των ελληνικών απαιτήσεων έναντι της Γερμανίας, που απορρέουν από τη δράση της κατοχικής διοίκησης και των δυνάμεων Κατοχής στα μαύρα χρόνια 1941-44», όπως σημειώνει στον πρόλογό του ο Κώστας Καραμανλής.
Ο πολύπειρος δημοσιογράφος, καταρρίπτει με εντυπωσιακή τεκμηρίωση έναν προς ένα τους δημοφιλείς αστικούς μύθους για την «καλή» δημοκρατική Γερμανία, αναδεικνύοντας τον πραγματικό ρόλο της στο διεθνές προσκήνιο και φωτίζοντας αθέατες όψεις του δωσιλογισμού που δεν επέτρεψαν σε διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις να διεκδικήσουν τις οφειλές από την ναζιστική κατοχή.
Ανατρέχοντας στο χθες και στο σήμερα ο Γιώργος Χαρβαλιάς, εκτός από διαπιστώσεις προσφέρει και εξηγήσεις. Ξετυλίγει το αθέατο κουβάρι της διαπλοκής οικονομικών συμφερόντων στις δύο ακτές του Ατλαντικού που επέτρεψαν τον «εξαγνισμό εξπρές» του Ναζιστικού τέρατος με την συνταγή «λήθη χωρίς κάθαρση». Ανασύρει στο προσκήνιο το αρχικό σχέδιο του ευπατρίδη, Χένρυ Μόργκενταου, που ήθελε να μετατρέψει την Γερμανία σε απέραντη φάρμα ώστε να μην μπορέσει ποτέ ξανά να αποκτήσει βαριά βιομηχανία. Και αναλύει πώς τα σχέδια αυτά εμποδίστηκαν από ένα ισχυρό φιλογερμανικό λόμπι στην Ουάσιγκτον και την Γουολ Στρίτ με την επίκληση της «Κόκκινης Αρκούδας» και της σοβιετικής απειλής.
«Ο τρόπος γραφής του είναι γνωστός. Άμεσος, αιχμηρός, χωρίς αναστολές και καθωσπρεπισμούς. Μπορεί κάποιος να συμφωνεί ή να διαφωνεί μαζί του, μπορεί να αρέσκεται ή να ενοχλείται από τα γραπτά του. Κανείς όμως δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι κρύβει τις θέσεις του ή ότι τις καλύπτει με επαμφοτερίζουσες (γλυκανάλατες) διατυπώσεις», επισημαίνει ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής που προλογίζει το βιβλίο, χαρακτηρίζοντας ανεκτίμητη την συνεισφορά του στην περιγραφή, λεπτομερή εξιστόρηση και θεμελίωση των ελληνικών απαιτήσεων έναντι της Γερμανίας.
Στις σελίδες του «Γιαβόλ» που αναμένεται να προκαλέσει πολλές συζητήσεις οι ελληνικές διεκδικήσεις αναλύονται στο ιστορικό τους βάθος αναδεικνύοντας ένα μεγάλο παράδοξο: Ελάχιστα χρόνια μετά την λήξη του πολέμου οι Γερμανοί προσέγγισαν την Ελλάδα χωρίς κανένα σύμπλεγμα ενοχής, σε μία λογική περασμένα-ξεχασμένα. Αποκαμωμένοι από έναν εμφύλιο πόλεμο, άμεση απόρροια της ναζιστικής κατοχής, οι Ελληνες πολιτικοί προσπέρασαν την γερμανική αναίδεια, ψάχνοντας να βρουν τρόπους οικονομικής ανάταξης της χώρας. Συνέχισαν λοιπόν τις δοσοληψίες με τους Γερμανούς στη λογική business as usual. Aυτή την ξαφνική επαναφορά της «κανονικότητας» στις ελληνογερμανικές σχέσεις, πριν καλά-καλά στεγνώσει το αίμα των αθώων που σκοτώθηκαν στην διάρκεια της Κατοχής είναι ένα κεφάλαιο σκοτεινό και δυσάρεστο που έχει επίσης τις εξηγήσεις του. Αλλά στην πράξη δεν οδήγησε ποτέ σε πλήρη εξομάλυνση. Απλά οι εκκρεμότητες μπήκαν κάτω από το χαλί. Κουκουλώθηκαν.
Το «Γιαβόλ» φρεσκάρει σίγουρα τη μνήμη. Με τρόπο ζωντανό, αλλά και εμπεριστατωμένο. Γιατί όπως εξηγεί ο συγγραφέας του, από τη στιγμή που δεν έχει ρυθμιστεί η μεγαλύτερη συμβατική υποχρέωση της Γερμανίας, δηλαδή το Αναγκαστικό Δάνειο, δεν μπορούμε να μιλάμε για «περασμένα-ξεχασμένα». Το ιστορικό φορτίο εξακολουθεί να είναι πολύ βαρύ για λογαριασμό της Γερμανίας κάνοντας το ισοζύγιο ηθικής στις δύο χώρες να γέρνει επικίνδυνα…