Ελένη Κεκροπούλου: «Οι περισσότεροι θέλουν μ' ένα βιβλίο να ξεχνιούνται. Εγώ, θέλω να θυμούνται»

Μεταφράστρια, συγγραφέας, εκδότρια, δημοσιογράφος, “ντεντέκτιβ”, χορωδός, σύζυγος, μητέρα, νοικοκυρά. Οι πολλαπλοί και εξίσου επιτυχημένοι ρόλοι της Ελένης Κεκροπούλου αποτελούν την τρανότερη απόδειξη ότι σ' αυτή την ζωή όλα τα μπορούμε. Αρκεί να τ' αγαπήσουμε βαθιά και να γυρίσουμε την πλάτη σε όσους προσπαθούν να μας πείσουν για το αντίθετο...   

- Θέλω να γυρίσουμε αρκετά χρόνια πίσω. Στο κοριτσάκι, Ελένη που γεννήθηκε και μεγάλωσε στα Τρίκαλα Θεσσαλίας... 

“Το κοριτσάκι Ελένη ήταν μία καλή μαθήτρια, όχι άριστη, όχι πρώτη, γιατί ήμουν αρκετά δειλή και καθόλου ανταγωνιστική. Αυτό που με χαρακτήριζε ήταν η λατρεία μου, μία απίστευτη λατρεία, απέναντι στα βιβλία. Διάβαζα πάρα πολύ. Χριστούγεννα και Πάσχα αντί για κούκλες και παιχνίδια ο πατέρας μου μας αγόραζε και μας πρόσφερε κούτες γεμάτες βιβλία. Οι δυο τρεις βιβλιοπώλες της περιοχής με γνωρίζανε σαν κάλπικη δεκάρα. Κάθε μέρα, μετά το σχολείο, περνούσα από τα δύο μεγάλα βιβλιοπωλεία και μου' λεγε ο βιβλιοπώλης: “Βρε παιδάκι μου, αφού τα είδες εχθές γιατί ξανάρχεσαι σήμερα; Δεν έχουμε άλλα βιβλία!”. 

- Γιατί σας άρεσε να χαζεύετε βιβλία αντί για παιχνίδια;

“Ζούσα σε μια μικρή επαρχιακή πόλη, τα ήθη ήταν πάρα πολύ στενά, το πρόγραμμα ιδιαίτερα προκαθορισμένο, δεν υπήρχε τηλεόραση, ούτε πολλές εναλλακτικές ψυχαγωγίας. Μου άρεσε πάρα πολύ να ακούω ραδιόφωνο και να διαβάζω ατελείωτα. Ίσως ασυναίσθητα ο στενός κλοιός της επαρχίας να με οδηγούσε στην ανακάλυψη και στην αποκάλυψη άλλων κόσμων, άλλων ζωών. Λάτρευα να βυθίζομαι σε υποθέσεις βιβλίων και θεατρικών έργων, αισθανόμουν ότι αυτά τα δύο πράγματα μου άνοιγαν ένα παράθυρο στον έξω κόσμο. Ήταν το όχημά μου, το μέσο της προσωπικής μου διαφυγής από μία πραγματικότητα που ώρες-ώρες ένιωθα να με πνίγει...”    

- Γράφατε και καλά; Υπήρξατε από τα παιδιά που ξεχώριζαν στην Έκθεση;

“Όχι, δεν ήμουν από τα παιδιά που ξεχώριζαν και στην Έκθεση δεν πήρα ποτέ πάνω από δεκαέξι. Μην ξεχνάτε ότι μεγάλωσα την εποχή της επταετίας όπου τα πράγματα ήταν πολύ σκληρά και η κοινωνία έντονα ταξική κάτι που είχε αντίκτυπο και στο σχολείο. Για τους δασκάλους μου, τους περισσότερους από αυτούς, εγώ δεν ήμουν τίποτε παραπάνω από το παιδί του φορτηγατζή (σ.σ. Ο πατέρας της Ελένης Κεκροπούλου ήταν αυτοκινητιστής).  Θυμάμαι, όταν πήγαινα στην δευτέρα γυμνασίου, έγραψα ένα διήγημα, τέσσερα τετράδια μπλε, και το έδωσα στον καθηγητή της Φιλολογίας για να μου πει τη γνώμη του. Το πήρε, το διάβασε και ύστερα από μερικές μέρες το πέταξε στα σκουπίδια λέγοντάς μου: “Τι βλακείες είναι αυτές Κεκροπούλου; Να μην ξαναγράψεις!” Την ίδια εκείνη χρονιά, επειδή είμαι πολύ πείσμων ως άνθρωπος κι επειδή θεωρώ ότι κανείς δεν κρατάει στα χέρια του την απόλυτη αλήθεια, έγραψα ένα διήγημα με τίτλο “Ταξίδι στη Θάσο”, το έστειλα στην Διάπλαση των Παίδων και μετά από μερικούς μήνες ανακοινώθηκε ότι πήρα το πρώτο Πανελλήνιο Βραβείο Λογοτεχνίας...” 

- Ένας δάσκαλος, ένας καθηγητής, μπορεί λοιπόν να παίξει καθοριστικό ρόλο στη ζωή ενός παιδιού... 

“Σαφώς! Στη συνέχεια της ζωής μου, υπήρξε ένας άλλος καθηγητής ο οποίος μου είχε πει: “Παιδί μου, τι είναι αυτά που γράφεις; Εσύ είσαι από άλλο κόσμο, έχεις μεγάλο ταλέντο. Δεν ξέρω τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις, αλλά είμαι βέβαιος ότι θα γίνεις κάτι σημαντικό. Εγώ το κράτησα αυτό και προσπάθησα να τον δικαιώσω. Μετά από τόσα χρόνια στο λογοτεχνικό σύμπαν και εμπειρία τριών παιδιών στα σχολεία μπορώ να πω ότι από αυτό που πάσχει η παιδεία μας δεν είναι τόσο από τα βιβλία όσο από έμψυχο υλικό, από καθηγητές με όραμα και κέφι να μεταδώσουν στα παιδιά μας την γνώση.”   

- Σ΄ εκείνη τη φάση της ζωής σας δεν είπατε “Θα γίνω συγγραφέας”;

“Όχι. Ήταν απλώς η δικαίωση ότι δεν είχε δίκιο εκείνος ο άνθρωπος που μου είπε να μην ξαναγράψω ποτέ. Ότι το δίκιο ήταν με την δική μου πλευρά... Σε όλη μου τη ζωή έδωσα πολλούς αγώνες για να αποδεικνύω στον εαυτό μου ότι αξίζω. Από πολύ μικρή είχα βλέπετε συνειδητοποιήσει ότι ο αγώνας που δίνει ο κάθε άνθρωπος σε αυτή την ζωή είναι μοναχικός και μοναδικός.”

- Κι ο θαυμασμός των άλλων;

“Το θαυμασμό των άλλων μπόρεσα να τον βιώσω αρκετά χρόνια μετά και ύστερα από την συγγραφή των βιβλίων μου στα οποία έβαλα όλες μου τις γνώσεις, όλη μου την εμπειρία, όλο μου τον εαυτό, όλο μου του “είναι” με απόλυτο σεβασμό προς τον αναγνώστη. Είχα πάντα την ανάγκη να μεταδίδω στον άλλον όλα όσα γνωρίζω, όλα όσα μαθαίνω. Γι' αυτό και ο λόγος που γράφω δεν είναι για να περάσει ο άλλος δύο ώρες ευχάριστα στην παραλία. Όλα μου τα βιβλία πέραν της απαραίτητης ερωτικής ή οικογενειακής ιστορίας περιλαμβάνουν κι ένα ιστορικό πλαίσιο για το οποίο κάνω πάρα πολύ μεγάλη έρευνα φέρνοντας στο φως άγνωστα στοιχεία.” 

- Όπως η “Αγγέλικα”, η μυθιστορηματική βιογραφία της μητέρας του Διονύσιου Σολωμού...

“Ακριβώς. Η “Αγγέλικα” θα μπορούσε να είναι από μόνη της μια πραγματεία κι όχι ένα μυθιστόρημα. Πρόκειται για μία εκδοχή της ιστορίας η οποία κρύφτηκε, θάφτηκε κάτω από το χαλί. Οι περισσότεροι θέλουν με ένα βιβλίο να ξεχνιούνται. Εγώ ωστόσο, θέλω να θυμούνται... ”

- Πως κάνετε την έρευνα για κάθε σας βιβλίο; Λειτουργείτε κάπως και ως δημοσιογράφος;

“Ναι. Ως δημοσιογράφος και περισσότερο ακόμη ως ντεντέκτιβ. Ξεκινάω από μία λέξη, από μία πληροφορία που ανακαλύπτω σε κάποιο βιβλίο κι από ένα μικρό παραθυράκι ανακαλύπτω κόσμους ολόκληρους, άλλοτε συνειδητά παραποιημένους κι άλλοτε ασυνείδητα εγκαταλελειμμένους. Ωστόσο σήμερα δεν είναι μόνο οι βιβλιοθήκες και τα παλαιοπωλεία που μου δίνουν το απαραίτητο υλικό. Είναι και το internet το οποίο λατρεύω και το οποίο δεν είναι... οι βίοι των διαφόρων διασήμων αλλά ένα παράθυρο σε όλα τα πανεπιστήμια του κόσμου”.     

Έχετε εργαστεί επί σειρά ετών και ως μεταφράστρια. Πόσες γλώσσες μιλάτε; 

“Πέντε. Αγγλικά, Γαλλικά, Ιταλικά, Ισπανικά, Πορτογαλικά και τώρα μαθαίνω και Τουρκικά καθώς το κομμάτι που μελετάω πάρα πολύ είναι η Οθωμανική περίοδος.”

- Ετοιμάζετε κάτι σχετικό;

“Το Σημάδι του Κάιν”, το τελευταίο μου βιβλίο, εμπεριέχει ένα μεγάλο κομμάτι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ενώ το “Σαν τα κυνηγημένα αγρίμια” βασίζεται ολοκληρωτικά στην Οθωμανική  και στην Βενετική ιστορία και κατάκτηση. Είναι συγκλονιστικό το πως οι Τούρκοι προσπαθούν να μειώσουν την ελληνική επιρροή στην ιστορία τους κι αυτό το βλέπω ιδιαίτερα τώρα που γράφω το νέο μου βιβλίο με τίτλο: “Αναστασία, η Ρωμιά Σουλτάνα”. Είναι η ιστορία ενός κοριτσιού από την Τήνο που το πήραν πειρατές και το πούλησαν στο χαρέμι του Αχμέτ του πρώτου τον οποίο και παντρεύτηκε. Όχι μόνο έχω μπει μέσα στα βενετικά αρχεία αλλά έχω δει τον διπλωματικό πόλεμο που γινόταν την εποχή εκείνη στην Κωνσταντινούπολη, το πως οι καθολικοί προσπάθησαν το 1600 να ρίξουν τους ορθόδοξους στον Καθολικισμό, τον αγώνα που έκανε ο Κύριλλος Λούκαρις για να επιβιώσει, τα χρήματα που εξασφάλιζε το χαρέμι μέσα από το Πατριαρχείο, τις ίντριγκες, τις δολοπλοκίες, τους σκοτωμούς... Οι Τούρκοι μέσα από τα σήριαλ τους παραποιούν την ιστορία σε έσχατο βαθμό κι εμείς έχουμε την υποχρέωση να τα αναθεωρήσουμε και να πούμε την αλήθεια. Για παράδειγμα, κατά πολλούς και μεγάλους ιστορικούς η μητέρα του Αχμέτ του πρώτου ήταν Ελληνίδα ενώ κατά τους Τούρκους ήταν Βόσνια. Κανείς ωστόσο από αυτούς δεν μας έχει εξηγήσει μέχρι σήμερα πως μία Βόσνια είχε το όνομα Ελένη...”

- Έχετε τελειώσει Νομική. Γιατί δεν γίνατε δικηγόρος;
 
“Γιατί όταν τέλειωσα παντρεύτηκα αμέσως, έμεινα έγκυος και ήθελα να μεγαλώσω τα παιδιά μου εγώ! Τα ήθελα όλα. Και καριέρα και οικογένεια. Δεν ήθελα να μου μεγαλώνει τα παιδιά η μαμά μου ή η πεθερά μου γιατί ήμουν αντίθετη με την νοοτροπία τους κι επίσης πιστεύω ότι κάθε γενιά πρέπει να μεγαλώνει η ίδια τα παιδιά της. Έτσι, τις στιγμές που τα παιδιά μου έπαιζαν εγώ ήμουν στην γραφομηχανή ή στο κομπιούτερ και έγραφα. Το πρώτο μου βιβλίο ήταν η “Λασκαρίνα-Μπουμπουλίνα”, ένα βιβλίο επί παραγγελία καθώς μου το ζήτησαν οι εκδόσεις Λιβάνη. Αυτή η οικογένεια με έσπρωξε στο δρόμο της συγγραφής και τους οφείλω πολλά, ιδιαίτερα στην Γιώτα την Λιβάνη.”   

- Ωστόσο, το δεύτερο βιβλίο σας, την “Αγγέλικα” το γράψατε 16 χρόνια μετά. Γιατί μετά από τόσο μεγάλο διάστημα;

“Γιατί θεώρησα ότι για να έχει μία ουσία αυτό που θα γράψω έπρεπε να γεμίσω τις μπαταρίες μου με εμπειρίες. Παρά τις θετικές κριτικές που είχε λάβει τότε η Μπουμπουλίνα μου, εγώ δεν ήμουν ευχαριστημένη από τον εαυτό μου. Ήθελα κάτι περισσότερο κι αυτό είναι το μόνιμο πρόβλημα που έχω. Θέλω πάντα κάτι περισσότερο από τον εαυτό μου...” 
         
- Στην ζωή σας επιλέξατε να έχετε πάρα πολλούς ρόλους. Υπήρξατε εξίσου καλή σε όλους; Μπορεί μια γυναίκα να τα καταφέρνει παντού καλά;  

“Σαφώς και μπορεί. Είναι πολύ κουραστικό αλλά δεν είναι αδύνατο. Εγώ για παράδειγμα πέρα από μητέρα, σύζυγος, νοικοκυρά, μεταφράστρια, συγγραφέας και εκδότρια ήμουν για πάρα πολλά χρόνια και χορωδός και μάλιστα καλή χορωδός. Και παρά τις τόσες υποχρεώσεις τα κατάφερνα αρκετά καλά σε όλα όσα αγάπησα και που συνεχίζω να αγαπώ. Η μέρα μου ξεκινάει εδώ και πάρα πολλά χρόνια στις 6 το πρωί και τελειώνει αργά τα μεσάνυχτα...” 
   
- Διαβάζει ο Έλληνας;

“Δυστυχώς ο Έλληνας δεν πολυδιαβάζει και ακόμη πιο δυστυχώς το σχολείο που έχουμε δεν του επιτρέπει να αγαπήσει το διάβασμα. Οι δάσκαλοι και οι καθηγητές έχουν πολύ μεγάλη ευθύνη για το ότι τα νέα παιδιά δεν διαβάζουν τόσο όσο θα έπρεπε και κυρίως αυτά που θα έπρεπε...”  
     
Info: Τα βιβλία της Ελένης Κεκροπούλου κυκλοφορούν από τις εκδόσεις ΩΚΕΑΝΟΣ
• Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, η Καπετάνισσα
• Αγγέλικα η Μαντενούτα
• Σαν τα Κυνηγημένα Αγρίμια 
• Σκέψου εμένα
• Το σημάδι του Κάιν