«Άλικες σιωπές»: Ένα ιστορικό μυθιστόρημα για μία μεγάλη αγάπη

Οι «Άλικες Σιωπές» είναι ένα ιστορικό μυθιστόρημα που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός και αφηγείται την ιστορία μιας μεγάλης, απαγορευμένης αγάπης. Πρόκειται για το νέο μυθιστόρημα μίας συγγραφέως, της Κλαίρης Θεοδώρου, που έχει ήδη αγαπηθεί πολύ από το ελληνικό κοινό. 

Το protothema.gr συνάντησε την κ. Θεοδώρου και της ζήτησε να μας παρουσιάσει το μυθιστόρημά της: «Δύο άνθρωποι από τελείως διαφορετικό κοινωνικό, πολιτικό και οικογενειακό υπόβαθρο ερωτεύονται παράφορα, κόντρα σε κάθε λογική και στο κατεστημένο. Δύο άνθρωποι που ανήκουν σε κόσμους διαφορετικούς και από μια συγκυρία οι πορείες τους σμίγουν, ενώνουν τις ζωές τους με μια δύναμη σαρωτική και περνούν εντέλει από σαράντα κύματα στην προσπάθειά τους να μη βουλιάξουν. Γνωρίζονται το 1935, ζουν τη Δικτατορία του Μεταξά, τα γεγονότα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, τον Εμφύλιο που επακολουθεί, τον ανταρτοπόλεμο στα βουνά της Πιερίας. Οι ζωές τους σημαδεύονται από σημαίνουσες προσωπικότητες της εποχής, όπως ο ίδιος ο Μεταξάς, ο Νίκος Ζαχαριάδης και ο Άρης Βελουχιώτης, προδίδουν και προδίδονται, θαμπώνονται από ιδέες απατηλές, βλέπουν τα όνειρα τους να γκρεμίζονται, τους δικούς τους ανθρώπους να χάνονται, την πατρίδα τους να βουλιάζει. «Πόσες φορές μηδενίζει το ρολόι της ζωής;», αναρωτιούνται και κατά πόσο είναι στο χέρι μας να φέρουμε τα πάνω κάτω για αυτά που πιστεύουμε και αυτούς που αγαπάμε;». 

Γιατί διαλέξατε τη Θεσσαλονίκη και γιατί τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο;

«Η Θεσσαλονίκη είναι στα μάτια μου μια πόλη μαγική. Πάντα ασκούσε πάνω μου μια έλξη και γοητεία που σε μικρότερη ηλικία την απέδιδα στη θάλασσα, που με ταξίδευε και έφερνε κοντά τον Όλυμπο με τον Λευκό Πύργο, το παλάτι των θεών με τους υπέροχους βυζαντινούς ναούς της. Υπήρχε κάτι στην ατμόσφαιρά της και γι’ αυτό πάντα «ρούφαγα» οποιοδήποτε σχετικό ανάγνωσμα αναφερόταν σε αυτήν και έπεφτε στα χέρια μου. Ίσως όμως η αγάπη μου για αυτήν να οφείλεται και στις πολλές αναμνήσεις από όμορφα παιδικά βιώματα εκεί, αφού η μητέρα μου κατάγεται από τη συμπρωτεύουσα. Ήταν λοιπόν εδώ και καιρό καρφωμένη στο μυαλό μου η συγγραφή μιας ιστορίας που εξελίσσεται στη Θεσσαλονίκη. Όσον αφορά τώρα τη συγκεκριμένη, δύσκολη, χρονική περίοδο, ήταν μάλλον ένα προσωπικό στοίχημα η επιλογή της. Με θύμωνε από μαθήτρια ακόμα η σκέψη ότι δεν διδασκόμασταν τίποτα σχετικό με την περίοδο του Εμφυλίου. Αλλά και πολλά χρόνια αργότερα διδάσκοντας η ίδια πια Ιστορία στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο, ήρθα αντιμέτωπη για άλλη μια φορά με την υποτυπώδη, συνοπτική και επιφανειακή προσέγγιση αυτής της τόσο σκληρής σελίδας της νεότερης ιστορίας μας. Καθότι μάλιστα πιστεύω ακράδαντα πως η Ιστορία επαναλαμβάνεται και πως ο μόνος τρόπος να ξεφύγουμε από τον φαύλο κύκλο της επανάληψης των λαθών είναι να γνωρίσουμε και να κατανοήσουμε σε βάθος το παρελθόν μας, αποφάσισα να ασχοληθώ με την περίοδο αυτή. Ήθελα αρχικά να διασαφηνίσω εγώ η ίδια τι ήταν ακριβώς εκείνο που μετέτρεψε τους συμπατριώτες μου λίγα μόλις χρόνια πριν σε αιμοβόρα κτήνη που δεν δίσταζαν να σκοτώσουν ανθρώπους με τους οποίους είχαν συνυπάρξει και ζήσει μαζί επί χρόνια και στη συνέχεια να ενσωματώσω τη γνώση αυτή σε ένα μυθιστόρημα που θα εντασσόταν σε αυτό το ιστορικό πλαίσιο».

Πώς θα χαρακτηρίζατε την πρωταγωνίστρια σας Ηλέκτρα; Κρύβει και δικά σας στοιχεία;
«Η Ηλέκτρα είναι μια νέα κοπέλα, ιδιαίτερα ώριμη για την ηλικία της και δυναμική για την εποχή της. Έχει την πυγμή να τα βάλει με τα πάντα και τους πάντες προκειμένου να διεκδικήσει τον έρωτα και τη θέση της στη ζωή, όπως την ονειρεύεται, γνωρίζει να αγαπά δυνατά, ξέρει τόσο να κερδίζει όσο και να χάνει. Παρόλα αυτά, όταν έρχεται αντιμέτωπη με τους μεγαλύτερούς της φόβους, αποφασίζει για να μπορέσει να επιβιώσει και να μην υποκύψει στον απόλυτο ζόφο να φορέσει παρωπίδες, να διαγράψει το οδυνηρό παρελθόν και να προσπαθήσει με νύχια και με δόντια να γραπωθεί από το παρόν. Δεν ξέρω αν είναι δύναμη ή αδυναμία αυτό, με προβλημάτισε αρκετές φορές την ώρα που έγραφα, σίγουρα όμως είναι κάτι που εγώ η ίδια δεν θα μπορούσα να κάνω ποτέ, ό,τι κι αν σήμαινε αυτό για τη ζωή μου στη συνέχεια. Έτσι, ενώ η Ηλέκτρα «κουβαλάει» σίγουρα χαρακτηριστικά μου –και θετικά και αρνητικά- υπάρχουν και σημαντικότατες διαφορές στον τρόπο που θα αντιμετωπίζαμε κάποιες καταστάσεις».

Το Άλικες Σιωπές δεν είναι το πρώτο σας βιβλίο. Τι σας έχει διδάξει η μέχρι τώρα πορεία σας στον χώρο της συγγραφής και των εκδόσεων;
«Είμαι ευγνώμων για την πορεία που έχω μέχρι στιγμής στο χώρο. Βρίσκομαι πλέον σε έναν από τους μεγαλύτερους και σπουδαιότερους Εκδοτικούς Οίκους της χώρας και ζω το απόλυτο όνειρο, αφού αυτό που επιθυμούσα όσο τίποτα από την πρώτη στιγμή που άρχισα να γράφω ήταν να δω αυτό το πολυπόθητο «Ψ» των Εκδόσεων Ψυχογιός στο εξώφυλλο των βιβλίων μου, το «Ψ» που για μένα ήταν ανέκαθεν συνώνυμο της καλής λογοτεχνίας, του ήθους και της ποιότητας. Αυτό που δεν είχα βέβαια φανταστεί πιο πριν ούτε στα πιο τρελά μου όνειρα, ήταν πως στις Εκδόσεις Ψυχογιός θα έβρισκα κυριολεκτικά μια δεύτερη οικογένεια. Είναι καταπληκτική η ομάδα που κρύβεται πίσω από κάθε βιβλίο, είναι εξαιρετική επίσης η κάθε μονάδα αυτής της ομάδας. Από εκεί και έπειτα, έχω την τύχη να γνωρίζω καθημερινά πολύ κόσμο μέσα από τη δραστηριότητα αυτή, τόσο επώνυμους όσο και ανώνυμους και να δημιουργώ σχέσεις που κάνουν τη ζωή μου κυριολεκτικά πιο όμορφη και πιο γεμάτη, ενώ παράλληλα αποτελούν και ένα ισχυρό κίνητρο για μένα, ώστε όχι μόνο να συνεχίζω αυτό που κάνω, αλλά και να προσπαθώ να βελτιώνομαι όλο και περισσότερο».

Έχετε ζήσει και στο εξωτερικό. Πόσο διαφορετική είναι η ζωή στην Ελλάδα;
«Είναι πολύ διαφορετική, ιδίως τα τελευταία χρόνια της κρίσης. Σίγουρα οι συνθήκες είναι πιο ανθρώπινες πλέον στο εξωτερικό, ιδιαίτερα στον εργασιακό τομέα, παρόλα αυτά δεν υπάρχει τίποτα που να μπορεί να αντικαταστήσει το γαλάζιο του ουρανού μας, τη λάμψη του ήλιου μας, το φως, το μπλε της θάλασσας μας, την ψυχή και το χαμόγελο των ανθρώπων μας. Και γι΄ αυτό ακριβώς θέλω και επιλέγω να παραμένω αισιόδοξη. Πιστεύω πως κάποια στιγμή, αργά ή γρήγορα, θα ξαναβρούμε τους ρυθμούς μας και ως κοινωνία και ως χώρα και θα μπορέσουμε να αρχίσουμε να ονειρευόμαστε και να «χτίζουμε» ξανά».

Εργάζεστε σε σχολεία. Έχετε σκεφτεί να γράψετε κάτι για παιδιά;
«Σαφέστατα το έχω σκεφτεί, δεν έχω νιώσει ακόμα όμως την ανάγκη αυτή. Και καθότι η συγγραφή είναι για μένα ψυχική ανάγκη που απαιτεί να βγει στο φως, ακολουθώ αυτά που προστάζουν τα μέσα μου και αναμένω το ξύπνημα της επιθυμίας αυτής».

Τα αγαπημένα σας
Βιβλίο: Πολύ δύσκολο να πω μόνο ένα... Θα πω το πρώτο που μου ήρθε στο μυαλό: Εκατό Χρόνια Μοναξιά του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες
Μυρωδιά: Το άρωμα της γαζίας
Ταινία: Το «Brazil» του Terry Gilliam
Δρόμος της Αθήνας: Όλα τα μικρά σοκάκια στα Αναφιώτικα στην Πλάκα
Τραγούδι: Το Hotel California των Eagles
Προορισμός διακοπών: Το ησυχαστήριό μου στην Τζια

Η υπόθεση του βιβλίου:
Θεσσαλονίκη 1935.

Η Ηλέκτρα δεν έπρεπε να ερωτευτεί τον Δημήτρη. Ο Δημήτρης δεν έπρεπε να ερωτευτεί την Ηλέκτρα. Κι όμως, σε πείσμα των διαφορετικών κόσμων από τους οποίους προέρχονται, της αδυσώπητης δικτατορίας που ζυγώνει και του πολέμου που απλώνεται σαν μαύρο σύννεφο, ο έρωτας τους είναι κεραυνοβόλος, απόλυτος και συνάμα σαρωτικός. Σε μια εποχή όπου όλα αλλάζουν και το σκοτάδι έχει κυριαρχήσει στο φως, σε μια κοινωνία που αδερφός προδίδει και σκοτώνει αδερφό, σε μια πραγματικότητα που τα πάντα - ακόμα και η ίδια η σιωπή - καθορίζονται από την πολιτική απόχρωση που τους αποδίδεται, εκείνοι δεν διστάζουν να ακολουθήσουν τον μόνο δρόμο που μπορούν, εκείνον που προστάζει η ψυχή τους. Και μάλιστα με όποιο τίμημα, με κάθε κίνδυνο, με μόνη ελπίδα το όνειρο που κάποιοι τους αρνήθηκαν να ζήσουν. Άνθρωποι διχασμένοι, μεταμορφωμένοι σε σαρκοβόρα θεριά σε έναν κόσμο, μια χώρα, μια πόλη, μια οικογένεια που παραπαίει στη δίνη του πολέμου. Όχι μόνο του μεγάλου, αλλά κι εκείνου του άλλου: του πιο βρόμικου και ανίερου, του πιο σπαρακτικού και άδικου, του εμφυλίου.

Πόσες φορές μηδενίζει το ρολόι της ζωής; Πόσες φορές μπορεί να ξεκινήσει κανείς από την αρχή; Και πόσο “άλικο” μπορεί να είναι το παρελθόν, όταν εισβάλλει απρόσκλητο με τη μορφή τετράγωνων, κατακόκκινων φακέλων στο παρόν ανατρέποντας το μέλλον;

Η συγγραφέας:
Η Κλαίρη Θεοδώρου γεννήθηκε στην Ελλάδα και πέρασε τα πρώτα παιδικά της χρόνια στη Γερμανία. Ζει στην Αθήνα με τον άντρα της και τα τέσσερα σκυλιά τους και λατρεύει τα ταξίδια. Είναι απόφοιτος του Τμήματος Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών και έχει πραγματοποιήσει μεταπτυχιακές σπουδές στη Διδακτική Ξένων Γλωσσών και την Εκπαιδευτική Αξιολόγηση. Επίσης έχει σπουδάσει φωτογραφία κι έχει εργαστεί ως φωτογράφος και συντάκτρια σε ελληνικά περιοδικά. Σήμερα εργάζεται σε σχολεία της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ενώ παράλληλα ασχολείται με την καλλιτεχνική φωτογραφία, συμμετέχοντας σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις. Από τις Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ κυκλοφορούν τα μυθιστορήματά της Η ΑΠΟΙΚΙΑ ΤΗΣ ΛΗΘΗΣ και Η ΑΓΑΠΗ ΠΟΥ ΔΕΝ ΑΚΟΥΣΕΣ.