Νικόλαος Δημητρακόπουλος: Ο άνθρωπος που αναμόρφωσε τη Δικαιοσύνη

Προασπιστής των κυρίαρχων προοδευτικών ηθών, βασικός στυλοβάτης και αναμορφωτής της Δικαιοσύνης, δίκαιος πολεμιστής, κοσμοπολίτης και πολυμαθής, με ελεύθερο και περήφανο σθένος, ο Νικόλαος Π. Δημητρακόπουλος είναι από τους πιο επιφανείς άνδρες που γνώρισε ποτέ η χώρα.

Είχε διακριθεί στη Βουλή ως δεινός ρήτωρ, κάτι που έκανε τον Ελευθέριο Βενιζέλο να ζητήσει τη συνεργασία του και να του αναθέσει το κρίσιμο χαρτοφυλάκιο του υπουργείου Δικαιοσύνης, στο οποίο διέπρεψε επιτυγχάνοντας την αναβάθμιση του δικαστικού σώματος και εξασφαλίζοντας την αποκατάσταση και την εύρυθμη λειτουργία της Δικαιοσύνης σε εποχές απόλυτης ανομίας και κοινωνικής χλαπαταγής. Τα βασικά μέτρα που πήρε ο διορατικός αυτός πολιτικός ξεκινούσαν από την αναβάθμιση των αποδοχών των δικαστών και την αναγνώριση του έργου τους έως την κάθαρση του Σώματος από τα «ανάξια στοιχεία» όπως ο ίδιος τα αποκαλούσε, και την ουσιαστική και αδέκαστο λειτουργία της Δικαιοσύνης. Προετοίμασε δε το μεγάλο σχέδιο των αναθεωρητικών διατάξεων του Συντάγματος, που υλοποιήθηκαν το 1911 θέτοντας τις βάσεις του σύγχρονου ελληνικού κράτος. Ως εκ τούτου ο Δημητρακόπουλος θεωρείται ο πλέον σπουδαίος νομοθέτης μετά τον Μάουερ και ένας γνήσιος οραματιστής που έγινε αποδεκτός από τους πολιτικούς του αντιπάλους. Εκτός από την εξομάλυνση του βίου της υπαίθρου, όπου επικρατούσαν ληστείες, ανομία κ.λπ. -είναι αυτός που απαγόρευσε τη ζωοκλοπή-, προασπίστηκε την ελευθερία του Τύπου αλλά και την προάσπιση των αδυνάτων - ανηλίκων και γυναικών. 


Το 1909 αρνήθηκε υπουργικό αξίωμα επειδή ο ίδιος δεν είχε εκλεγεί από τον λαό και δεν το επέτρεπε στον εαυτό του ενώ έναν χρόνο αργότερα, έχοντας δημιουργήσει δικό του κόμμα κατάφερε να κερδίσει 21 έδρες και να εκλεγεί βουλευτής Αρκαδίας, συμπράττοντας στη συνέχεια με τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Το 1912 αποχώρησε από το Κόμμα των Φιλελευθέρων ύστερα από διαφωνία του με τον Ελευθέριο Βενιζέλο και ίδρυσε το Προοδευτικό Κόμμα καταφέρνοντας μάλιστα στις επόμενες εκλογές ,το 1915, να κατακτήσει επτά έδρες, ενώ το 1920, αν και δεν κατάφερε να κατέβει ως υποψήφιος ο ίδιος για λόγους υγείας, είδε το κόμμα του να αποσπά 14 έδρες.

Πέθανε στη Βιέννη έναν χρόνο αργότερα, σε ηλικία μόλις 57 ετών, αναγκάζοντας εκ των υστέρων ακόμα και τον αιώνιο εχθρό του, τον βασιλέα Γεώργιο Α’, να παραδεχτεί πως ποτέ «δεν συνεργάσθην με τόσο μεγάλο υπουργό». Ως κοσμοπολίτης και πολυμαθής φρόντισε να ενημερωθεί για τα κείμενα περί Δικαιοσύνης σε όλο τον κόσμο, ενώ γνώριζε σε βάθος και την αρχαιοελληνική γραμματεία και τις θέσεις και παρατηρήσεις των Αρχαίων περί στρατηγικής και τακτικής. Στα περίφημα «Πολεμικά Απομνημονεύματα», ένα μνημειώδες έργο που κατάφερε να αποδώσει σε άρτια ελληνικά η Ευγενία Αρβανίτη, σε ειδική φροντισμένη και πολυτελή έκδοση από τον Σύλλογο Καρυτινών της Αθήνας και του Πειραιά «Θεόδωρος Κολοκοτρώνης», και το οποίο μόλις κυκλοφόρησε, βρίσκει κανείς παραπομπές στον Ξενοφώντα και τον Θουκυδίδη, τον Ομηρο και τον Πλούταρχο, τη μυθολογία και τους συμβολισμούς τα οποία μετέρχεται ο συγγραφέας με την ίδια επάρκεια.

Το συγκεκριμένο μνημειώδες έργο με τον τίτλο «Πολεμικά Απομνημονεύματα» περιλαμβάνει ως εκ τούτου πολύτιμα μαθήματα για τη νεότερη γενιά μέσα από τις βιωμένες εμπειρίες του Νικόλαου Δημητρακόπουλου ως έφεδρου υπαξιωματικού στον ατυχή πόλεμο του 1897. Παραθέτοντας αναλυτικά τις λάθος κινήσεις και τις ατυχείς μάχες, προσπαθεί να καταλάβει τα βαθιά αίτια της ήττας. Οπως επισημαίνει χαρακτηριστικά σε κάποια από τις σοφές παρατηρήσεις του, «δεν είναι μόνο η αυστηρότητα και ο φόβος, πάνω στα οποία στηρίζεται η πειθαρχία του στρατιώτη, αλλά την ασφαλέστερη κυρίως βάση της τη στηρίζει στην αγάπη και τον σεβασμό του κατώτερου προς τον ανώτερο. Δυστυχώς όμως σ’ εμάς έγινε κάθε προσπάθεια για να ανοιχτεί η άβυσσος που χωρίζει ψυχικά τους οπλίτες από τους αξιωματικούς και ο πολίτης όταν καλείται στον στρατό να νομίζει ότι οδηγείται σε σφαγείο».

Είναι επομένως ευτυχές ο βαθιά στοχαστικός λόγος του Νικόλαου Π. Δημητρακόπουλου να έρχεται ξανά στο φως χάρη στις πρωτοβουλίες που ανέλαβαν οι συντοπίτες του, οι οποίοι αποφάσισαν να τον τιμήσουν με πολλαπλό τρόπο: όχι μόνο με την παρούσα έκδοση, τα «Πολεμικά Απομνημονεύματα», αλλά και με ειδική εκδήλωση την Κυριακή 29 Σεπτεμβρίου στις 6 το απόγευμα, που οργανώνει ο Σύλλογος των Καρυτινών της Αθήνας και του Πειραιά, κατά την οποία θα γίνει η παρουσίαση της έκδοσης δίπλα στον ανδριάντα του. Επίσης, ενώ το πρωί της Κυριακής, 29 Σεπτεμβρίου, στις 9:00, θα τελεστεί αρχιερατικό μνημόσυνο στον Ι.Ν. Ευαγγελιστρίας στην Καρύταινα.