Έχουν περάσει δεκαπέντε χρόνια από τότε που ένας προκλητικός ψευδο-γκάνγκστερ με φόρμες και χρυσαφικά που υποστήριζε ότι είναι μαύρος παρότι εμφανώς λευκός ταρακουνούσε τα νερά της αγγλικής τηλεόρασης.
Οι συνεντεύξεις του Ali G με πολιτικούς (από τον Ραλφ Νέιντερ ως τον Νιουτ Γκίνγκριτς) και διασημότητες (ο Ντόναλντ Τραμπ, ως επιχειρηματίας τότε) εξέθεταν τις αντιφάσεις των καλεσμένων του και της περσόνας του, σε έναν φόρο τιμής στην κωμική τέχνη της αμηχανίας. Μετά ήρθε η αμερικανική εκδοχή της σειράς, ο Μπόρατ και ο Μπρούνο. Το αποτέλεσμα δεν ήταν πάντα επιτυχημένο και ξέμενε πολλές φορές στο φαρσικό. Τα νέα είναι καλά όμως: η πιο πρόσφατη εκπομπή του Κόεν «Who is America?» (παραγωγή Showtime) είναι δίχως αμφιβολία η πιο καυστική και η πιο ώριμη του Βρετανού κωμικού. Υπάρχουν στιγμές που κυριολεκτικά θα πέσει το σαγόνι σας.
Η ιδέα μπορεί να είναι η ίδια (ο Κόεν μεταμφιεσμένος σε 4 διαφορετικές χαρακτήρες σπρώχνει τα όρια της τέχνης της συνέντευξης), αλλά το μαχαίρι πάει πιο βαθιά. Έχει μπει πολλή σκέψη και προετοιμασία στο «Who is America?». Η ομάδα του Κόεν έφτιαξε σάιτ ή διοργάνωσε ολόκληρες εκδηλώσεις προς υποστήριξη του Ισραήλ για να στηρίξει την ιστορία των χαρακτήρων του, στην περίοδο που προσέγγιζε ανθρώπους για να ζητήσει ακρόαση. Και οκ, αυτό δεν είναι τίποτα δύσκολο ή αξιοθαύμαστο. Περισσότερο εντυπωσιάζει και η επιλογή των προσώπων (από τον Ντικ Τσένι ως τον υπέρμαχο της οπλοκατοχής Φίλιπ βαν Κλιβ), και κυρίως το είδος των απαντήσεων στις οποίες στοχεύει ο Κόεν. Σαφώς και τον ενδιαφέρει η εκάστοτε περσόνα του, αλλά για πρώτη φορά παραμερίζει τόσο όσο, ώστε να αφήσει το μεγαλείο των καλεσμένων του να λάμψει. Ξέρει πολύ καλά πια ότι η πραγματικότητα αποκαλύπτει περισσότερα από την κωμωδία του. Και σοκάρει χωρίς καν προσπάθεια.
Η σκέψη δε συνοδεύει κάποιους από τους καλεσμένους όμως, οι οποίοι συμφώνησαν χωρίς μια στοιχειώδη έρευνα για να διασταυρώσουν ποιος είναι αυτός που τους παίρνει συνέντευξη. Οι περισσότεροι να σημειώσουμε πως είναι Αμερικανοί πολιτικοί, οι οποίοι φυσικά έπεσαν εύκολα στη φάκα και τώρα εξεγείρονται που το συνειδητοποιούν. Η Σάρα Πέιλιν, πρώτη όλων, διαμαρτυρήθηκε πως είναι «ανάμεσα σε πολλές δημόσιες φιγούρες της Αμερικής που έπεσαν θύματα του σατανικού, χειριστικού, αρρώστου “χιούμορ” του Βρετανού “κωμικού” Σάσα Μπάρον Κόεν». Μαζί με την κόρη της είχε πετάξει πέρσι στην άλλη άκρη της Αμερικής για να μιλήσει σε κάποιον που νόμιζε ότι ήταν ανάπηρος βετεράνος πολέμου. Μπορεί τα μέσα με τα οποία ο Κόεν να διασφάλισε και να διοργάνωσε τις συνεντεύξεις να μη γίνουν ποτέ ξεκάθαρα, αλλά το αποτέλεσμα μιλάει μόνο του. Και όπως είπε ο πρώην γερουσιαστής της Φλόριντα Ντέιβιντ Τζόλι: «Οποιοσδήποτε εκλεγμένος πολιτικός πείστηκε να συμμετέχει στη νέα σειρά του Σάσα Μπάρον Κόεν... θα έπρεπε κανονικά να αποκλειστεί δια παντός και να μην ξαναλάβει απόρρητες πληροφορίες». Απλά πράγματα.
Στο πιο αδιανόητο κλιπάκι του πρώτου επεισοδίου, ο χαρακτήρας Στρατηγός Έραν Μοράντ από το Ισραήλ πηγαίνει στο Κογκρέσο με σκοπό να προωθήσει ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τη χρήση όπλων από παιδιά 3 έως 16 χρονών. Και βρίσκει γερουσιαστές, οι οποίοι γυρνάνε με μεγάλη άνεση στην κάμερα και δηλώνουν την υποστήριξή τους. Ο πιο γελοίος όλων είναι ο Φίλιπ βαν Κλιβ, ο οποίος αφού μιλάει για το πόσο αποτελεσματικοί στρατιώτες είναι τα παιδιά γιατί «δεν έχουν αναπτύξει ακόμα συνείδηση», συμμετέχει σε βίντεο όπου κρατά διάφορα όπλα με παιδικά κουκλάκια κολλημένα στις κάνες τους, και τραγουδά «στοχεύετε στο κεφάλι και όχι τα πόδια».
Στο δεύτερο επεισόδιο, το πάει ακόμα παραπέρα. Καταφέρνει έναν πρώην εκπρόσωπο της πολιτείας της Τζόρτζια, τον Τζέισον Σπένσερ, να κατεβάσει κυριολεκτικά τα βρακιά του γιατί έτσι, και καλά, θα μπορέσει να αποκρούσει τον ISIS (με τη δικαιολογία ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερη απειλή για έναν τρομοκράτη από την ομοφυλοφιλία). Όλο το απόσπασμα είναι απλά αδιανόητο, με τον Σπένσερ είτε να χρησιμοποιεί σέλφι στικ παριστάνοντας τον Κινέζο τουρίστα (αποκαλύπτοντας όλο το ρατσιστικό του μεγαλείο) είτε να φωνάζει τη λέξη “νέγρος” για να τραβήξει την προσοχή σε περίπτωση ανάγκης.
Εννοείται πως ήδη έχουν αρχίσει οι απειλές για μηνύσεις κατά του καναλιού και του ίδου του Κόεν, και στην πορεία θα προκύψουν και άλλες καθώς θα εξελίσσεται η σειρά. Η αλήθεια είναι πως αυτό που κάνει ο κωμικός είναι επικίνδυνο. Όπως όταν πηγαίνει, μεταμφιεσμένος ως φιλελεύθερος μετα-χίπυ σε ένα μικρό χωριό στην Αριζόνα, το Kingman, και προσπαθεί να πείσει τους ντόπιους να μετατρέψουν το εμπορικό τους κέντρο σε... τζαμί. Λευκοί όλοι οι συμμετέχοντες, διαμαρτύρονται και δηλώνουν χωρίς δισταγμό πως είναι κατά των Μουσουλμάνων και «είναι τυχεροί και όσοι μαύροι μένουν εδώ», γιατί «ούτε αυτοί είναι ευπρόσδεκτοι εδώ, αλλά τους ανεχόμαστε». «Τώρα καταλαβαίνω γιατί μας ανάγκασες να μη φέρουμε τα όπλα μας εδώ μέσα», λέει ένας ντόπιος. «Γιατί αν είναι να πεις αυτές τις αηδίες μπροστά σε μας, τους κατοίκους της Αριζόνα, κάποιος θα πάθει κακό». Αχ, ας έρθει ο Σάσα Μπάρον Κόεν στην Ελλάδα.