Φεστιβάλ Βενετίας: Μάγεψε τη Μόστρα ο Νταφόε ως ανατρεπτικός «Βαν Γκογκ»

Με το κοκκινο γένι του, το ψάθινο καπέλο και μία βαθιά θλιμμένη έκφραση στο πρόσωπό του, ο Γουίλεμ Νταφόε δεν θα μπορούσε παρά να είναι ένα τέλειο ζωντανό πορτρέτο του εμβληματικού Ολλανδού ζωγράφου, Βίνσεντ Βαν Γκογκ.

Η βιογραφική ταινία «Στο Κατώφλι της Αιωνιότητας»  για τον ζωγράφο που επηρέασε καταλυτικά τα κινήματα του εξπρεσιονισμού, του φωβισμού, αλλά και της αφηρημένης τέχνης, με τον Γουίλεμ Νταφόε στον πρωταγωνιστικό ρόλο έκανε πρεμιέρα τη Δευτέρα στο Φεστιβάλ της Βενετίας, αποσπώντας διθυραμβικές κριτικές και φαίνεται ότι θα κονταροχτυπηθεί με τον «δικό μας» Γιώργο Λάνθιμο και το «Favourite» για τον Χρυσό Λέοντα.

Το όνομα της ταινίας έχει σαφέστατη αναφορά στην ομώνυμη ελαιογραφία του Βαν Γκόγκ (Μάιος 1890) «Γέρος άνδρας σε θλίψη (στο κατώφλι της αιωνιότητας), ο οποίος φιλοξενείται και ανήκει στο Μουσείο Kröller-Müller του Otterlo της Ολλανδίας.

Η ταινία ξεκινά παρουσιάζοντας τον Βαν Γκογκ στο Παρίσι τη δεκαετία του 1880, όταν τα έργα του στην καλύτερη των περιπτώσεων περνούσαν απαρατήρητα, στη χειρότερη χλευάστηκαν ως κακότεχνα. Τον ακολουθεί στον γαλλικό νότο, όπου μπαινοβγαίνει στα ψυχιατρικά άσυλα, και τελειώνει με το θάνατό του, λίγα χρόνια αργότερα, σε ηλικία 37 ετών με μία σφαίρα στην κοιλιά του, αν και στην ταινία δεν φαίνεται να αποδίδεται στην αυτοκτονία η αιτία θανάτου του.

Όπως είπε ο ίδιος ο σκηνοθέτης, Τζούλιαν Σνάμπελ, «δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία για κάτι τέτοιο». «Εκείνο που με ενδιέφερε ήταν να μεταφέρω την αίσθηση, του πώς είναι να περπατάς μέσα στα παπούτσια του Βίνσεντ. Σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται για βιογραφία. Κάτι τέτοιο θα ήταν παράλογο, αφού δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία για τη ζωή του και όσα υπάρχουν, είναι αντικρουόμενα», σημείωσε.

«Έμαθε να ζωγραφίζει για το ρόλο»

Ο σκηνοθέτης, και εικαστικός και ο ίδιος, αναδημιούργησε ορισμένα από τα έργα του σπουδαίου ζωγράφου για τις ανάγκες της ταινίας, ενώ βοήθησε και τον Νταφόε να μάθει πώς να πιάνει το πινέλο.

«Υπάρχει πολλή ζωγραφική στην ταινία. Έπρεπε να γνωρίζω πώς να ζωγραφίσω. Ο Τζούλιαν (Σνάμπελ) είναι σπουδαίος καλλιτέχνης και δάσκαλος και η ευκαιρία να με διδάξει πώς να βλέπω με ένα διαφορετικό τρόπο ήταν κάτι το συναρπαστικό», δήλωσε με τη σειρά του ο Γουίλεμ Νταφόε.

Ο Βαν Γκογκ του Νταφόε είναι ένας βαθιά μοναχικός άνθρωπος που βρίσκει παρηγοριά στη φύση και στη δουλειά του: «Ζωγραφίζω για να σταματήσω να σκέφτομαι», λέει σε ένα σημείο.  Αν και υποφέρει από εκρήξεις θυμού, ο δικός του Βαν Γκογκ, δεν παρουσιάζεται ως τρελός, αλλά ως κάποιος που ταλαιπωρείται ψυχικά.

«Αντιμετώπισα τον Βαν Γκογκ σαν ροκ σταρ»

«Αναγνωρίζει την αξία του πόνου. Πιστεύει ότι η ασθένεια μπορεί να μας γιατρέψει. Το εκτιμά, αλλά είναι πολύ διαφορετικό από την ιδέα που έχουν οι άνθρωποι, που πίστευαν ότι απλά είναι μία τρελή ιδιοφυία», σημειώνει ο Νταφόε.

Όταν ρωτήθηκε από πού άντλησε την έμπνευσή του για τον συγκεκριμένο ρόλο, είπε ότι ήταν τα γράμματα του ζωγράφου που σώζονται που του έδωσαν όσα χρειαζόταν για να τον βρει. «Μου έκανε τεράστια εντύπωση η διαύγεια της σκέψης του. «Βλέπω λουλούδια και αγγέλους που μου εξομολογούνται, μου μιλούν” έλεγε ο Βίνσεντ. Τον αντιμετώπισα σαν πραγματικό ροκ σταρ, γιατί στην πραγματικότητα, αυτό ήταν. Ολα τα λουλούδια μαραίνονται και κάποια στιγμή πεθαίνουν. Εκείνα του Βαν Γκογκ, ποτέ!», ανέφερε ο ηθοποιός.

Μιλώντας για τα γυρίσματα στα λιβάδια το Αρλ και στο άσυλο του Σεν Ρεμί, όπου ο Βαν Γκογκ έγραφε «ότι άκουγε φωνές και τρομερά ουρλιαχτά, όπως τα ζώα στο θηριοτροφείο», τον ανατρίχιασαν. «Ένιωσα τόσο πολύ κοντά του», δήλωσε χαρακητριστικά ο ηθοποιός.

Οι κριτικοί στο Φεστιβάλ της Βενετίας συμφωνούν ότι ο Νταφόε είναι φαβορί για το βραβείο του Καλύτερου Ηθοποιού για την ερμηνεία του. Το «At Eternity’s Gate» είναι μία από τις 21 ταινίες που διεκδικούν τον Χρυσό Λέοντα. Η απονομή θα γίνει στις 8 Σεπτεμβρίου.