Όσκαρ 2020: Έγινε της... Κορέας με τα «Παράσιτα»

Το είχα γράψει στο Κυριακάτικο «Πρώτο θέμα» 19 Ιανουαρίου. Πως θα γίνει της Κορέας. Και έγινε! Ποιος το περίμενε! Αυτό κι αν είναι ειδησάρα πρώτης γραμμής. Πρωτοφανές ρεκόρ για τους έξι χιλιάδες «Ακαδημαϊκούς» του American Cinema και ψηφοφόρους των Όσκαρ. Ο σχεδόν «άγνωστος» Νοτιοκορεάτης Μπονγκ Τζουν-χο αγκαλιά με τέσσερα πρωτοκλασάτα αγαλματίδια: ταινίας, σκηνοθεσίας, σεναρίου και καλύτερης ξενόγλωσσσης. Ρεκόρ όλων των Οσκαρικών εποχών. Πρωτοφανές. Ξενόγλωσση (για τους Χολιγουντιανούς) παραγωγή να κερδίζει το Όσκαρ Best Picture. Γι αυτό έγινε της Κορέας. Καταρρίφθηκε και αυτό το ταμπού. Εξαιρετικό. Έτσι πραγματικά υλοποιείται η παγκοσμιοποίηση του θεσμού. Και δεν είναι μόνο αυτό. Αφού το στόρι στα «Παράσιτα» είναι ταξικό. Αφού βραβεύονται οι καταληψίες. Αφού η νοτιοκορεάτικη ταινία είναι συνέχεια του «Joker». Και αφού το άθροισμα των αγαλματίδιων που απέσπασαν και οι δύο αυτές αντισυστημικές ιστορίες καταλήγει στον αριθμό 6!

Αν μάλιστα αντιγράψω μια πρόσφατη δήλωση του σκηνοθέτη και θριαμβευτή αυτής της μεγάλης νύχτας, του Μπονγκ Τζουν-χο, για το περιεχόμενο του «Gisaengcikung» (αυθεντικός τίτλος της ταινίας) τότε περίπου είναι σαν το Χόλιγουντ να υποκλίνεται σε ακραίες μεθόδους αναρχικών και ύπουλων καταληψιών λουσάτων επαύλεων.

«Στη σημερινή καπιταλιστική κοινωνία υπάρχουν αξιώματα και κάστες αόρατες από το κοινό μάτι. Όλες αυτές τις διατηρούμε μεταμφιεσμένες, μακριά από το βλέμμα της κοινωνίας σαν απολιθώματα ενός ένδοξου παρελθόντος. Στην ταινία λοιπόν (εννοεί τα «Παρασίτα») συντελείται υπογείως ταξικός πόλεμος. Η μία τάξη εναντίον της άλλης»!

Πριν από εφτά χρόνια ο ίδιος σκηνοθέτης, σήμερα 51 ετών, κατάφερε να υπογράψει μια επίσης «ταξική» ταινία με τίτλο «Snowpiercer». Εξασφαλίζοντας, παράλληλα, τη συμμετοχή μεγάλων ονομάτων από το Αγγλόφωνο star system. Όπως Κρις Έβανς, Εντ Χάρις, Τίλντα Σουίντον, Τζέιμι Μπελ.

Το τρένο της μεγάλης φυγής
Το «Snowpiercer» είναι προφητικό της κατηγορίας «επιστημονικής φαντασίας». Όπου το 2031, σε μια εποχή παγετώνων με θερμοκρασίες πολικές, ένα «σιδηρόφρακτο» τρένο κινείται ασταμάτητα για τον απλούστατο λόγο πως με το παραμικρό μηχανικό πρόβλημα όλοι και όλα θα παγώσουν

Προσέξτε τώρα σύζευξη οικολογικής ευαισθησίας και ταξικής σύγκρουσης. Επειδή οι επιβάτες της τρίτης θέσης εξοργίζονται από τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης, καταστρώνουν σχέδιο, οργανώνονται, επαναστατούν και εφορμούν εναντίον των επιβατών της πρώτης θέσης με τελικό προορισμό να αποκτήσουν τον ολοκληρωτικό έλεγχο του τρένου. Τουτέστιν την εξουσία!

Δηλαδή ακόμα και στην απόλυτη οικολογική καταστροφή η σύγκρουση θα συνεχίζεται με μεγαλύτερη αγριότητα. Ο Μπονγκ Τζουν-χο, καταρρίπτει ολοσχερώς την θεωρία του Φράνσις Φουκουγιάμα, διατυπωμένη στο πασίγνωστο πόνημά του «The end of History and the Last Man» (Το τέλος της ιστορίας). Με η χωρίς τον «θείο» Κάρολο Μαρξ η αντιπαράθεση θα πορεύεται εσαεί. Άλλωστε για αυτό το συγκεκριμένο τρένο κινείται συνεχώς και αδιαλείπτως. Αν σταματήσει, θα τελειώσει και η Ιστορία μαζί με τον τελευταίο άνθρωπο. Είναι επίσης βέβαιο πως συντόμως θα γίνει ριμέικ Made in USA.

Kill the rich
Έγινε, λοιπόν της Κορέας. Διότι μια οικογένεια άστεγων, ανεπάγγελτων, άνεργων και παριών, με δόλιο τρόπο καταλαμβάνει πανάκριβη βιλάρα με πισινάρα, ζάπλουτων μεγαλοαστών. Το ακόμα πιο εξωφρενικό είναι πως ήδη αυτή η βιλάρα έχει καταληφθεί από προηγούμενους παρίες οι οποίοι διαβιούν ως ποντίκια στα υπόγεια αυτής της οικίας. Απίστευτο. Και όλα αυτά χωρίς το «δικαίωμα στον τσιμεντόλιθο», χωρίς χημικά και χωρίς βοήθεια από κατασταλτικές δυνάμεις του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη!

Η μία ανατροπή διαδέχεται την άλλη. Αφού κατά γενική ομολογία τα εν λόγω «Παράσιτα» από τη Νότια Κορέα, συγκροτούν με τον Αμερικανό «Joker» ένα πρώτης τάξεως ντουέτο που εκπέμπει στην ίδια κοινωνική συχνότητα!

Όπου στην περίπτωση της Κορέας, περιθωριακοί, «μιάσματα» και «παράσιτα» της κοινωνίας αναδεικνύονται σε δόλιους καταληψίες. Πιο προχωρημένη και ακραία η εκδοχή του Joker Άρθουρ Φλεκ. Η εξέγερση είναι μαζική. Η εξέγερση καταλήγει στο σύνθημα «Kill the Rich» (θάνατος στους πλούσιους).

Χοακίν Φίνιξ: Μου έρχεται εμετός στα γυρίσματα κάθε ταινίας
Η επιτυχία του «Joker» ξεπέρασε κάθε προηγούμενο. Μόνο εν Ελλάδι έκοψε άνω των εννιακοσίων χιλιάδων εισιτηρίων. Ρεκόρ δεκαετίας. Και λόγω αυτής της σαρωτικής επιτυχίας το σίκουελ ενός δεύτερου «Joker» βρίσκεται στα σκαριά. Πάλι με Τοντ Φίλιπς. Και πάλι με Χοακίν Φίνιξ. Άνευ αυτού ούτε Joker ούτε Όσκαρ.

Ο Χοακίν Ράφαελ Μπότομ (το πλήρες όνομά του) σήμερα 46 ετών, γεννημένος στο Πουέρτο Ρίκο από Αμερικανούς γονείς, ύψους μόλις 1.73 και με τραπεζικές καταθέσεις όσες ενός μικρομεσαίου στελέχους τραπεζικού οργανισμού. Κανένα πρόβλημα.

Ο Χοακίν στην εφηβική του ηλικία κυκλοφορούσε φορτωμένος από τη σκιά του αδερφού του Ρίβερ Φίνιξ. Αμφότεροι εξαρτημένοι και εθισμένοι. Ο Ρίβερ απείρως χειρότερα. Γι αυτό «κατέληξε» πάνω στο άνθος των νιάτων του. Μόλις 23. What a waste. Ο Χοακίν ένα ολόκληρο χρόνο χρειάστηκε για να ξεπεράσει, μάλλον για να αποδράσει από το φάντασμα του αδερφού του. Και έκτοτε υιοθέτησε όλα τα χαρακτηριστικά ενός «παρία» του Χόλιγουντ.

Σουλατσάρει αδέσποτος, οργισμένος. Ενίοτε μεθυσμένος. Διαρκώς εναντίον όλων. Και διαρκώς απεριποίητος «όταν τελειώνουν τα γυρίσματα κάθε ημέρας ούτε τα κορδόνια των παπουτσιών μου θέλω να δέσω».

Ο Χοακίν ενδεδυμένος περίπου ως αναρχοαυτόνομος «μόνο με φθαρμένο μπλου τζιν και T shirt». Και πολλά είναι. Ο Χοακίν απρόβλεπτος. Σε όλα. Φανταστείτε τη σχέση του με την Ρούνι Μάρα. «Μα είσαι τόσο μα τόσο τρελή», έλεγαν οι φιλενάδες της. Φανταστείτε, ακόμα, τι τραβάνε παραγωγοί, σκηνοθέτες, τεχνικοί και ηθοποιοί με αυτόν τον απρόβλεπτο τύπο. Αφού όπως ο ίδιος ομολογεί, «μου έρχεται εμετός πριν από τα γυρίσματα κάθε ταινίας. Πολλές φορές κάνω τρελά πράγματα». Μόνο τρελά; Τελευταίως μάλιστα σε μια διαδήλωση υπέρ οικολογίας για την κλιματική αλλαγή, βρέθηκε ανάμεσα στο πλήθος έτοιμος να εκτοξεύσει καδρόνια. Ίσως και τσιμεντόλιθους.

Το κασέ του εντελώς «ανάποδο», αντιστρόφως ανάλογο με τις ερμηνευτικές επιδόσεις του και τις τρεις υποψηφιότητες Όσκαρ που έχει στο τσεπάκι του. Συνήθως λαμβάνει κάτι μεταξύ πεντακοσίων μέχρι εφτακοσίων χιλιάδων. Μόνο μία φορά βρέθηκε με επιταγή 3, 5 εκατομμυρίων δολαρίων.

Για τον Χοακίν σημασία έχει ο χαρακτήρας του «ήρωα» και το περιεχόμενο της ταινίας. Οσο πιο ανατρεπτικός, περίεργος, ιδιαίτερος και αιρετικός είναι ο ρόλος του, τόσο ακόμα πιο ελκυστικός

Αυτό είναι το πλεονέκτημά του. Αυτό είχε αξιοποιήσει ο Αγγλος Ρίντλει Σκοτ στον «Μονομάχο». Όπου ο Χοακίν ταυτίστηκε με τον σατανικό και αιμομίκτη Κόμμοδο. Και έτσι εξασφάλισε την πρώτη υποψηφιότητα Όσκαρ β' ρόλου.

Αυτόν τον ανάποδο χαρακτήρα του Χοακίν Φίνιξ εκμεταλλεύτηκε ο σκηνοθέτης Τζέιμς Μάνγκολντ στο «Walk the Line» με τον Χοακίν ως Τζόνι Κας. Καλύτερος δεν γίνεται. Έτσι εξασφαλίζει δεύτερη υποψηφιότητα. Και όλοι τότε πιστέψαμε πως επιτέλους θα το πάρει, αλλά αντί του Χοακίν το πήρε η «συμβία» του στην ίδια ταινία Ρις Γουίδερσπουν. Που μπροστά του δεν έπιανε μία.

Joker 2
Ακόμα και ο Γούντι Άλεν συνεργάστηκε μαζί του για τον «παράλογο άνθρωπο». Όπου ο Χοακίν υποδύεται ξεπεσμένο καθηγητή αριστερών φρονημάτων, φουσκωμένο από άφθονη κατανάλωση αλκοόλ, λάτρη ιδιαιτέρως νεαρών φοιτητριών και κολλημένο με το παρελθόν. Με αποτέλεσμα να δηλητηριάσει και να σκοτώσει κάποιον άγνωστό του δικαστικό, εκλαμβάνοντας τον φόνο ως πράξη ηθικής κάθαρσης και λαϊκής δικαιοσύνης!

Αυτά τα χαρακτηριστικά ήταν που αναγνώρισε και υποκλίθηκε ο Πολ Τόμας Άντερσον στο «Master» ίσως την δεύτερη καλύτερη, μετά το «Joker», ερμηνεία του Χοακίν Φινιξ. Πάλι υποψήφιος, πάλι χωρίς Οσκαρ. Μια του κλέφτη δυο του κλέφτη.

Πολύ σωστά ο Τοντ Φιλπς σκηνοθέτης της εν λόγω ανατρεπτικής ταινία έχει πει: «Η σύλληψη της ιδέας για τον Αρθουρ Φλεκ στο Joker ήρθε ταυτόχρονα με το όνομα του Χοακίν Φίνιξ». Χωρίς Χοακίν μια τρύπα στο νερό!

Τζούντι Γκάρλαντ
Η Ρένε Ζελβέγκερ ως Τζούντι Γκάρλαντ. Μια περσόνα που εκτινάχθηκε ως παιδί θαύμα. Που στη συνέχεια αναλώθηκε. Που συντόμως «εξαφανίστηκε». Και που σε ηλικία μόλις 47 ετών «εγκατέλειψε». Καταραμένη, αλλοπαρμένη και ψωνισμένη με την εικόνα της. Εντελώς άχρηστη στην Αμερική, όμως περιζήτητη στο Λονδίνο. Έλα όμως που έχει αρχίσει να «ίπταται» πέραν του κόσμου τούτου. Έλα όμως που κολυμπούσε στο αλκοόλ και τις ουσίες. Έλα όμως που αργά αλλά σταθερά «αυτοκτονούσε».

Η Ρενέ Ζελβέγκερ εντελώς ταυτισμένη με την περίπτωση της Τζούντι Γκάρλαντ. Το ίδιο «φορτωμένη». Το ίδιο περίπου «εξαφανισμένη». Και το ίδιο, όπως η ίδια πιστεύει, «υποτιμημένη». Η Ζελβέγκερ ως θύμα του συστήματος. Έτσι το βλέπει. Ως εκ τούτου εξαιρετική Τζούντι Γκάρλαντ. Κύλισε ο τέντζερης και βρήκε το καπάκι.

Τελικώς η σούμα πάει κάπως έτσι: 4 Όσκαρ για τα «Παράσιτα», 3 στο «1917», από δύο Οσκαρ σε «Joker» «Κόντρα σε όλα» (κακώς), «Κάποτε στο Χόλιγουντ» και από ένα στις ταινίες «Βόμβα», «Τζούντι», «Ιστορία γάμου» και «Τζότζο».

Αναμενόμενα τα περισσότερα Όσκαρ λοιπόν. Άντε και του χρόνου με ακόμα πιο εκκωφαντικές εκπλήξεις. Ποιος ξέρει. Ίσως ο δικός μας George Lanthimos θριαμβεύσει!

Η λίστα με τα σημαντικότερα βραβεία

Καλύτερης ταινίας
«Παράσιτα» (Parasite)

Καλύτερου Α΄ ανδρικού ρόλου
Χοακίν Φίνιξ (Joker)

Καλύτερου Α΄ γυναικείου ρόλου
Ρενέ Ζελβέγκερ (Judy)

Καλύτερης σκηνοθεσίας
Μπονγκ Τζουν Χο (Parasite)

Καλύτερου Β΄ ανδρικού ρόλου
Μπραντ Πιτ (Once Upon a Time in Hollywood)

Καλύτερου Β΄ γυναικείου ρόλου
Λόρα Ντερν (Marriage Story)

Καλύτερου πρωτότυπου σεναρίου
Μπονγκ Τζουν Χο (Parasite)

Καλύτερου προσαρμοσμένου σεναρίου
Τάικα Ουατίτι (Jojo Rabbit)

Καλύτερης ταινίας animation
Toy Story 4

Καλύτερου ντοκιμαντέρ
American Factory

Καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας
Parasite

Καλύτερου πρωτότυπου τραγουδιού
«(I'm Gonna) Love Me Again» (Rocketman)