Μέγαρο Μουσικής Αθηνών: Το εμβληματικό «Άξιον εστί» και η «Αποκάλυψη» σε μια μοναδική συναυλία

Τέσσερις αναγνωρισμένοι έλληνες καλλιτέχνες με διεθνή πορεία, ο ηθοποιός Νίκος Καραθάνος, ο τραγουδιστής Βασίλης Παπακωνσταντίνου, ο βαρύτονος Δημήτρης Πλατανιάς και ο μαέστρος Γιώργος Πέτρου δημιούργησαν μια κορυφαία dream team που θα αναμετρηθεί, την Παρασκευή 12 Οκτωβρίου (8:30 μ.μ.) στην Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης, με ένα από τα έργα-ορόσημα της μεταπολεμικής μας ιστορίας, «Το Άξιον εστί» (1964) του Μίκη Θεοδωράκη σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη.

Σε αυτή την συναυλία που αποτελεί το μουσικό γεγονός του φετινού φθινοπώρου, συμμετέχουν ακόμη οι πολυβραβευμένοι Μουσικοί της Καμεράτας – Ορχήστρας των Φίλων της Μουσικής και η καταξιωμένη Χορωδία των Μουσικών Συνόλων του Δήμου Αθηναίων υπό τον Σταύρο Μπερή.

Ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου


Το ίδιο βράδυ θα ακουστεί επίσης σε μια ιστορική α΄ παγκόσμια εκτέλεση το μοναδικό έργο του μεγάλου συνθέτη που δεν έχει παρουσιαστεί ποτέ: το μνημειώδες συμφωνικό ορατόριο «ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ – Ωδή στον Μπετόβεν» για ορχήστρα εγχόρδων, αφηγητή και χορωδία (1945).

«ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ»
Άρρηκτα συνδεδεμένο με τις σημαντικότερες στιγμές της μεταπολεμικής Ελλάδας, το λαϊκό ορατόριο «Το Άξιον εστί» του Μίκη Θεοδωράκη σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη, που γράφτηκε την περίοδο 1960-1963, αποτελεί έργο-σταθμό για την ελληνική μουσική. Ο συνθέτης επισημαίνει:
«“Το Άξιον εστί” του Ελύτη αποτελεί ένα μνημείο της σύγχρονης ελληνικής τέχνης. Το έργο διατρέχει ολόκληρη την ιστορική περίοδο του ελληνικού έθνους. Από την γένεση “αυτού του κόσμου του μικρού, του μέγα” έως την προφητική ενόραση των δεινών που επισώρευσε επάνω μας η δικτατορία. Τρία είναι τα βασικά του μέρη: Η Γένεσις, Τα Πάθη και το Δοξαστικόν (Άξιον εστί). Ως προς την εσωτερική του διάρθρωση υπάρχουν επίσης τρία διαφορετικά στοιχεία: η Αφήγηση, ο “Ύμνος” και το Χορικό. Για το πρώτο ο ποιητής χρησιμοποιεί τον πεζό λόγο. Για το δεύτερο τον ελεύθερο και για το τρίτο τον μετρικό στίχο. Έτσι στη δική μου δουλειά χρησιμοποίησα αντίστοιχα: τον Αναγνώστη, που διαβάζει το κείμενο, τον Ψάλτη για τους “Ύμνους” και τον Λαϊκό Τραγουδιστή για τα Χορικά. Αλλά τρία επίσης βασικά στοιχεία ολοκληρώνουν τη μουσική δομή του έργου: η μικτή χορωδία, η ορχήστρα και τα λαϊκά όργανα… Με “Το Άξιον εστί” προσπάθησα να διευρύνω τους ορίζοντες της έντεχνης λαϊκής μουσικής».

(Απόσπασμα από το κείμενο του Θεοδωράκη που συνοδεύει την έκδοση του «Άξιον εστί» σε παρτιτούρα).

«ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ – Ωδή στον Μπετόβεν»
Στο πρώτο μέρος της συναυλίας, θα παρουσιαστεί το μοναδικό έργο του μεγάλου συνθέτη που ο ίδιος δεν έχει ακούσει να ερμηνεύεται ποτέ. Πρόκειται για μια σημαντική πρώτη παγκόσμια εκτέλεση από τους Μουσικούς της Καμεράτας – Ορχήστρας των Φίλων της Μουσικής και τον Γιώργο Πέτρου. Η Συμφωνία αρ. 1 γράφτηκε το 1945 για ορχήστρα εγχόρδων, μικτή χορωδία και αφηγητή. Είναι ένα δραματοποιημένο συμφωνικό έργο που εστιάζει στην αναζήτηση του θείου. Έχει τη μορφή θρησκευτικού δράματος, ακριβώς όπως «Το Άξιον εστί» πολλά χρόνια αργότερα. Οι στίχοι είναι του συνθέτη με μια μικρή προσθήκη στίχων του Διονυσίου Σολωμού. Είναι εντυπωσιακό το πώς ο νεαρός Μίκης Θεοδωράκης είχε διαμορφώσει από πολύ νωρίς την δική του προσωπική νεοκλασική μουσική γλώσσα. Όπως αποκαλύπτει η επεξήγηση στον τίτλο του έργου, ο νέος συνθέτης, προφανώς βαθιά επηρεασμένος από το μεγαλείο της μουσικής του Μπετόβεν, χρησιμοποιεί στο έργο του στοιχεία-αναφορές στον Τιτάνα της μουσικής. Με αφορμή την α΄ παγκόσμια παρουσίαση του έργου στο Μέγαρο, ο συνθέτης το μετονόμασε σε «ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ – Ωδή στον Μπετόβεν».

Ο Γιώργος Πέτρου


Το πρόγραμμα της βραδιάς με μια ματιά

Α΄ ΜΕΡΟΣ
«ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ – Ωδή στον Μπετόβεν»
Για ορχήστρα εγχόρδων, αφηγητή και χορωδία
(α΄ παγκόσμια εκτέλεση)

Αφηγητής: Νίκος Καραθάνος

Β΄ ΜΕΡΟΣ
«ΤΟ ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ»
Μίκη Θεοδωράκη – Οδυσσέα Ελύτη
Λαϊκό ορατόριο για βαρύτονο, λαϊκό τραγουδιστή, αφηγητή, λαϊκή ορχήστρα,
συμφωνική ορχήστρα και χορωδία

Ψάλτης: Δημήτρης Πλατανιάς
Τραγουδιστής: Βασίλης Παπακωνσταντίνου
Αφηγητής: Νίκος Καραθάνος

Χορωδία των Μουσικών Συνόλων του Δήμου Αθηναίων
Διεύθυνση: Σταύρος Μπερής

Οι Μουσικοί της Καμεράτας – Ορχήστρας των Φίλων της Μουσικής
Μουσική διεύθυνση: Γιώργος Πέτρου

Tιμές εισιτηρίων
9 € (φοιτητές, νέοι έως 25 ετών, άνεργοι, ΑΜΕΑ, 65+, πολύτεκνοι) ● 12 € ● 18 € ● 25 € ● 28 € ● 30 € ● 35 € (διακεκριμένη ζώνη)