«Οι Στοιχειωμένοι»: Ένα σύγχρονο ελληνικό μιούζικαλ
26.02.201911:32
Βασισμένο στα αυθεντικά δημοτικά τραγούδια: Το γιοφύρι της Άρτας, Του νεκρού αδελφού και Το στοιχειό της Χάρμαινας - Πέμπτη 28 Φεβρουαρίου και Παρασκευή 1 Μαρτίου 2019
Δύο αριστουργηματικά τραγούδια της δημοτικής παράδοσης, τα αυθεντικά Το γιοφύρι της Άρτας και Το τραγούδι του νεκρού αδελφού καθώς και ένα σύγχρονο λιμπρέτο πιστό στην τεχνοτροπία των δημοτικών τραγουδιών, Το στοιχειό της Χάρμαινας σε ποίηση Σωτήρη Τριβιζά, μεταμορφώνονται για πρώτη φορά στην ιστορία του ελληνικού μουσικού θεάτρου σε σύγχρονο ελληνικό μιούζικαλ από τον Δημήτρη Μαραμή. Η μουσικοθεατρική τριλογία του γνωστού συνθέτη τιτλοφορείται
Οι Στοιχειωμένοι, αποτελεί παραγγελία του ΜΜΑ και ανεβαίνει στην Αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη μόνο για δύο παραστάσεις, την Πέμπτη 28 Φεβρουαρίου και την Παρασκευή 1 Μαρτίου στις 8 το βράδυ, σε σκηνοθεσία Θάνου Παπακωνσταντίνου. Τους ρόλους ερμηνεύουν ταλαντούχοι καλλιτέχνες από τον χώρο του έντεχνου τραγουδιού και του μουσικού θεάτρου: η Αργυρώ Καπαρού (Μάνα), ο Θοδωρής Βουτσικάκης (Κωσταντής), η Βασιλική Καρακώστα (Γυναίκα του Πρωτομάστορα), η πρωτοεμφανιζόμενη Ελένη Δημοπούλου (Αρετή, Λενιώ), ο Βασίλης Δημακόπουλος (Πρωτομάστορας), η Λητώ Μεσσήνη (Πουλί), ο Σταμάτης Πακάκης και ο Νίκος Ζιάζιαρης (Στοιχειά, Μάστοροι και Άνεμοι). Συμμετέχει σύνολο από δεξιοτέχνες μουσικούς που διευθύνει ο Δημήτρης Μαραμής. Στην παράσταση λαμβάνουν επίσης μέρος τελειόφοιτοι της Δραματικής Σχολής του Ωδείου Αθηνών.
Ο Δημήτρης Μαραμής μιλά για το έργο
«[…] Στους Στοιχειωμένους έχουμε να κάνουμε με την προφορική παράδοση, με την ποίηση που σμιλεύτηκε και διαδόθηκε από στόμα σε στόμα μέσα στους χειμώνες της ιστορίας του τόπου μας. Ο τραγικός ποιητής είναι εδώ ο ανώνυμος λαός. Μέσα στα δημοτικά τραγούδια Του γιοφυριού της Άρτας και Του νεκρού αδελφού κρύβονται οι αρχέγονοι μύθοι που γέννησε ο πρωτόγονος ψυχισμός του ανθρώπου στο ξημέρωμα της ιστορίας του. Δεσμοί αίματος, σχέσεις μάνας και κόρης, μάνας και γιου, αδερφής και αδερφού, άντρα και γυναίκας, εραστή και ερωμένης.
Από την άλλη πλευρά, ο άνθρωπος δεν μπορεί ποτέ να αποδεχθεί συναισθηματικά τον θάνατο, δεν αποδέχεται ποτέ το τέλος, κι ας του υπενθυμίζει η λογική πως είναι το μόνο πράγμα που δεν μπορεί να νικήσει. […]
Στους Στοιχειωμένους η συνθετική γλώσσα δομείται σε μια συνεχόμενη κι έντονα χορευτική μουσική, που ποικίλλει από διαφορετικούς κι εναλλασσόμενους ρυθμούς και χαρακτηρίζεται από ακατάπαυστη ροή μελωδικών σχημάτων. Πριν ξεκινήσω τη σύνθεση των Στοιχειωμένων έκανα μια αρκετά μεγάλη έρευνα στη μουσική παράδοση της χώρας μας, αλλά και της ανατολικής Ευρώπης, των Βαλκανίων και της Μεσογείου, συλλέγοντας στοιχεία με τα οποία εμπλούτισα το προσωπικό μου μουσικό ιδίωμα. Έγραψα μουσική με στόχο να υπηρετήσει τη δραματουργία των παραπάνω δημοτικών ποιημάτων. Για την ενορχήστρωση επέλεξα κυρίως ξύλινα και χάλκινα πνευστά, ώστε να βρίσκονται πιο κοντά στον διονυσιακό και παγανιστικό ήχο της υπαίθρου. Όσον αφορά στους οχτώ ερμηνευτές του έργου, οδηγήθηκα σε αυτούς με κριτήριο το γήινο χρώμα της φωνής τους. Μολονότι προέρχονται από διαφορετικούς μουσικούς χώρους, διακρίνονται όλοι για την αμεσότητα και την αυθεντικότητα της ερμηνείας τους […].»
Ο σκηνοθέτης Θάνος Παπακωνσταντίνου και Οι Στοιχειωμένοι
«Σταθερός προσκεκλημένος και αφανής πρωταγωνιστής σχεδόν σε όλα τα δημοτικά τραγούδια είναι ο Χάρος, δηλαδή ο θάνατος. Η περιβολή του είναι μαύρη κι εργαλείο του το δρεπάνι, έρχεται να θερίσει με τους πιο απίθανους τρόπους τη ζωή των θυμάτων του αλλάζοντας διαρκώς μορφές. Πότε με τη μορφή κεραυνού, πότε με τη μορφή του νερού, πότε με τη μορφή της πέτρας, πότε με τη μορφή της ξενιτιάς, πότε σαν έφιππος καβαλάρης. […] Αν τα δημοτικά τραγούδια ήταν μόνο ιστορίες ανθρώπων, εύκολα θα μπορούσαμε να τα κατατάξουμε στο είδος της λογοτεχνίας τρόμου. Η εφευρετικότητα και η αγριότητα των περισσότερων ιστοριών, πλεγμένη πάντα με γνήσιο λυρισμό, είναι ομολογουμένως αριστοτεχνικής σύνθεσης. […] Τα δημοτικά είναι τελετουργικά τραγούδια γραμμένα ως επί το πλείστον για να συνοδεύουν γιορτές και τελετές μέσα στον κύκλο της ζωής των ανθρώπων. Κι ενώ, καταρχήν, οι ιστορίες αυτές φαίνονται να μιλούν μόνο για το θάνατο, στην πραγματικότητα είναι κομμάτια μιας ευρύτερης αφήγησης που πραγματεύεται το θάνατο και την αναγέννηση της φύσης. […]
Οι Στοιχειωμένοι του Δημήτρη Μαραμή αποτελούνται από τρία δημοτικά τραγούδια μελοποιημένα για έναν οκταμελή χορό. Μια βραδιά Αποκριάς, οκτώ νεκροί βγαίνουν απ’ τους τάφους τους για να μας τραγουδήσουν το θάνατό τους, να ζήσουν ξανά, να πεθάνουν ξανά και τραγουδώντας να γιορτάσουν τον αέναο κύκλο θανάτου και αναγέννησης της φύσης. Να γιορτάσουν τη “Μαύρη Γη”.»