Ιδρωμένα κορμιά ανάμεσα σε σκέψεις που ορθώνονται σαν κραυγές, αγωνία γι αυτό που ζούμε/αναπνέουμε/αγαπάμε/ερωτευόμαστε/μισούμε την ώρα που όλα ξεγράφονται και επαναριοθετούνται, τη στιγμή που η αλήθεια μπορεί να κόβει σαν ξυράφι αλλά διψάει να ακουστεί. Σε κάθε σκηνή της παράστασης «Οξυγόνο» νιώθεις την ανάσα της ελευθερίας, τη μοναδική και οριστική προϋπόθεση για να οριστεί ξανά η ζωή εκεί που η πολιτική ορθώνει τις απαγορεύσεις της, η κοινωνία τα ψέματα της και ο έρωτας τις ανοιχτές πληγές.
Ξεκάθαρα φτιαγμένη ως μια μεταδοτική θρησκευτική λειτουργία της Generation Z, βγαλμένη από τα αλλοτινά 00’ς με τη θέση των πιστών να την παίρνουν οι θεατές και των ιερέων οι ηθοποιοί-χορευτές σε ένα διαρκές αντικαθρέφτισμα. Άλλωστε αυτό που στήνεται πάνω και κάτω από την κεντρική σκηνή της Στέγηςφτιάχνει τους όρους της περφόρμανς από την αρχή θέτοντας το ερώτημα για το χαμένο νόημα της.
Σε αυτό το τρανς κατανυκτικό κλίμα που δημιουργεί η μουσική οι πρωταγωνιστές-μύστες γίνονται άλλοτε χορευτές σε ένα ιερό ρέιβ τελετουργικό, νέοι δερβίσιδες ανάμεσα και πέρα από τα όρια των φύλων, μύστες στα άδυτα του ναού που βρίσκεται στα βάθη ενός κλαμπ, με κορυφαίο σαμάνο τον dj-για την ακρίβεια μια σειρά από djς των Reign of Time- επιβλητικά όρθιοι στον υψηλό θρόνο τους από όπου επιβλέπουν τα πάντα: αυτοί ορίζουν τους κανόνες, όπως παλιά οι ιερείς σε αυτό το νιτσεικό-διονυσιακό τρανς που έχει όλα τα χαρακτηριστικά της αιώνιας επιστροφής. Το παν είναι να αφεθείς στο ρυθμό, αυτός ανοίγει τα μυστικά του κόσμου.
Όλα αυτά σου έρχονται αυτομάτως στο μυαλό όταν μυείσαι σταδιακά στα μυστικά της τελετουργίας του «Οξυγόνου» που έχει όλα τα μεταφυσικά στοιχεία που ξεπερνούν τα όρια του θεάτρου και γίνονται νέα θρησκεία χωρίς, όμως, μια προκαθορισμένη αλήθεια και συγκροτημένη βεβαιότητα. Στον ρόλο του ριζοσπαστικού υποκινητή-σκηνοθέτη ο Γιώργος Κουτλής ξέρει όχι μόνο να αφουγκράζεται τι σκέφτονται οι νέοι, τι θέλει σήμερα το θέατρο και πως στήνονται οι όροι του αλλά έχει μυηθεί στη μεταφυσική συνθήκη που ορίζει τη δημιουργία και την καλλιτεχνική έκφραση στη Ρωσία, ως βάση των μεγάλων μεταφυσικών αφηγήσεων.
Αν οι «Παίχτες» του έδωσαν τα διαπιστευτήρια αυτής της δυναμικής των μεγάλων ερωτημάτων για τον θάνατο και τη ζωή, για το βάθος και το δράμα και το ανατρεπτικό του βλέμμα, όλα αυτά τα μεταστρέφει ιδανικά στο «Οξυγόνο» βγάζοντας το βάθος στην επιφάνεια, εκεί ακριβώς που νιώθεις ότι κόβεται κυριολεκτικά το οξυγόνο και ο θάνατος να ταυτίζεται με τη ζωή.
Συνεργό του σε αυτό το υπέροχο, συγκλονιστικό εγχείρημα που θέτει το ερώτημα της παραστατικότητας του ίδιου του θεάτρου-τι νόημα έχουν πλέον οι παραστάσεις αν δεν βλέπουν το θέατρο ως ζήτημα ζωής και θανάτου;-ο Κουτλής είχε έναν συγγραφέα που έμαθε από νωρίς τι σημαίνει να μην έχει κανείς «Οξυγόνο» από νωρίς: επικηρυγμένος από το ρωσικό κράτος και με τα έργα του απαγορευμένα στη ρωσική επικράτεια ο Ιβάν Βιριπάγιεφ καταδικάστηκε τον Μάιο του 2023 στη Μόσχα με την κατηγορία της «διάδοσης ψευδών ειδήσεων» σε σχέση με τον ρωσικό στρατό. Κατοικεί εδώ και χρόνια στην Πολωνία και έχει πολιτογραφηθεί Πολωνός. Τον ξέρουμε και ως κινηματογραφικό σκηνοθέτη από το «Euphoria» που βραβεύτηκε με τον Χρυσό Λέοντα στο φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας. Συνδυάζοντας το βάθος του Ταρκόφσκι με τη δυναμική του Έμινεμ, τους οποίους έχει δηλώσει ότι θαυμάζει ο Ρώσος συγγραφέας της παράστασης φτιάχνει στα δημιουργικά του σύμπαντα ένα μείγμα καταιγιστικής αγωνίας και υπαρξιακής μέθεξης.
Ποιος είμαι εγώ που ερωτεύομαι σε ένα σύμπαν που καταρρέει και πως μπορεί να είμαι ελεύθερος όταν δονούμαι διαρκώς από την αγωνία μιας ταυτότητας που δεν ξέρει που να βρει τη βάση της; Δεν είναι τυχαίο ότι η παράσταση στήνεται ως μια αντίστροφη Βίβλος, ένα θρησκευτικό ορόσημο όπου οι θρησκευτικές εντολές γίνονται η αφορμή για την εξέταση όλων των μεγάλων αρχών που καταρρίπτει η ίδια η ζωή ξεκινώντας με το «Ου Φονεύσεις» και καταλήγοντας στο ένα και μοναδικό ερώτημα: «Τι είναι για σένα οξυγόνο;». Μόνο που οι ιερείς αντί να απαντούν χορεύουν: άλλωστε αν οι νέοι είχαν ένα μάντρα, αυτό θα ήταν ένα ατελείωτο κομμάτι rave μουσικής.
Κλείσιμο
«Γράφω για μια γενιά μορφωμένων νέων που δεν πολυπηγαίνει στο θέατρο» δήλωνε το 2003 ο Βιριπάγεφ εφευρίσκοντας τότε μια νέα θεατρική γλώσσα, το νέο δημιουργικό θέατρο στη Ρωσία. Το «Οξυγόνο» έγινε ακριβώς το μανιφέστο αυτού του είδους αλλά και της γενιάς της νέας χιλιετίας για όλους όσοι αναρωτήθηκαν πως μπορεί να στήνεται το θέατρο τη νέα εποχή καταργώντας τη σχέση παθητικού θεατή-περφόρμερ. Άλλοτε πάλι πήρε τη μορφή του θεάτρου-ντοκουμέντο για τους νέους που βασανίζονται από τα ψέματα της κοινωνίας και της πολιτικής: μόνο που εδώ κυριαρχεί το αίσθημα του ανήκειν, της κοινότητας και όχι η ατομική/προσωπική επικράτηση μιας και μόνο αλήθειας, η επιβολή του ενός ηθοποιού πάνω στη σκηνή.
Σημασία έχει το εμείς και ο Κουτλής ως μέρος μιας ανοιχτής ομάδας το διακηρύσσει από σκηνής σκηνοθετικά με τον πιο ωραία πυρακτωμένο τρόπο γράφοντας το δικό του δημιουργικό μανιφέστο για τη σκηνοθεσία στις μέρες μας. Και όλοι είναι ταυτόχρονα και ισοδύναμα μέρη αυτού του αριστουργηματικού και άκρως δημοκρατικού τελετουργικού δράματος που είναι, ωστόσο, γεμάτο αλλόκοτο χιούμορ: εκτός από τον ευρηματικό Γιώργο Κουτλή στη σκηνοθεσία, υπέροχοι είναι οι DJs Reign of Time στα decks και live video art, ο Βασίλης Μαγουλιώτης στη δραματουργία και τη διασκευή, ο Αλέξανδρος Σταυρόπουλος ως υπεύθυνος για τη χορογραφία, η Άλκηστις Πολυχρόν για την κίνηση ο Κωνσταντίνος Σκουρλέτης για το σκηνικό, για το βίντεο οι Uncharted Limbo Collective, τα κοστούμια οι Εύα Γουλάκου και Δήμος Κλιμενώφ και για τους φωτισμούς η Ελίζα Αλεξανδροπούλου.
Το ταξίδι με το αυτοκίνητο δεν (πρέπει να) είναι μια απλή μετάβαση από σημείο σε σημείο. Είναι η τέχνη της εξερεύνησης, της προσμονής, της περιπέτειας αλλά και της ποιοτικής διαβίωσης μέσα σε αυτό. Για όλους αυτούς τους λόγους το ταξίδι με ένα DS είναι από μόνο του μια εμπειρία που δεν θέλεις να τελειώσει.
Έχοντας μια ιστορία που ξεκινά πριν από ακριβώς 7 δεκαετίες, τα Tsakiris Chips, ένα κορυφαίο και εμβληματικό brand στην Ελλάδα, συνεχίζει μέχρι σήμερα να καινοτομεί διατηρώντας την υψηλή ποιότητα και την ίδια απολαυστική γεύση.
