Κινδυνεύει το ευρώ από του Γερμανούς δικαστές; - Τι απαντούν Βενιζέλος, Στουρνάρας, Σκουρής
Οι επιπτώσεις της απόφασης του γερμανικού Συνταγματικού Δικαστηρίου για το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης ΕΚΤ
Βασίλης Δαλιάνης
Για τις συνέπειες της απόφασης του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας για το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, τη σύγκρουση αρμοδιοτήτων με το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και την πορεία της ΕΕ ως προς την ολοκλήρωσή της, συζήτησαν ο κ. Βασίλης Σκουρής πρώην πρόεδρος του Δικαστηρίου της ΕΕ, ο κ. Γιάννης Στουρνάρας διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας και ο κ. Ευάγγελος Βενιζέλος, πρώην Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και υπουργός Οικονομικών.
Κατά τη διάρκεια της διαδικτυακής δημόσιας συζήτησης που διοργάνωσε ο «Κύκλος Ιδεών» σχολιάστηκαν όλες οι παράμετροι οι οποίες ενδέχεται να επηρεάσουν το σύνολο των πολιτικών της ΕΕ μετά την πρωτοφανή απόφαση της Καρλσρούης, με την οποία το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας αμφισβήτησε την αρμοδιότητα του Δικαστηρίου της ΕΕ.
Κλείσιμο
«Η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας δεν προήλθε από παρθενογένεση. Η ρίζα της βρίσκεται στην ετυμηγορία του Δικαστηρίου για τη Συνθήκη του Μάαστριχτ το 1993. Για τη Συνθήκη που ίδρυσε την νομισματική ένωση», υπογράμμισε ο κ. Σκουρής, πρώην πρόεδρος του Δικαστηρίου της ΕΕ. Σύμφωνα με τον ίδιον, η Καρλσρούη έκρινε ότι οι κανόνες της ΕΕ που κατά τη γνώμη της δεν καλύπτουν τις αρμοδιότητες που έχουν μεταβιβαστεί στην ΕΚΤ δεν ισχύουν στη Γερμανία, δηλαδή η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αλλά και το Δικαστήριο της ΕΕ, κινούνται ultra vires, δηλαδή υπερβαίνουν την εντολή που έχουν λάβει από τις Συνθήκες.
Σύμφωνα με τον κ. Σκουρή η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Καρλσρούης ήταν «θλιβερή» και η ζημία που μπορεί να προκληθεί στην ΕΕ είναι πολύ μεγάλη. «Πώς μπορούμε να μιλάμε από εδώ και πέρα για συνεργασία μεταξύ των δικαστηρίων, όταν η Καρλσρούη υποστηρίζει ότι το Δικαστήριο του Λουξεμβούργου χρησιμοποιεί ανεπαρκή μεθοδολογία [...] πώς μπορεί να υποστηρίζει η Καρλσρούη ότι το Δικαστήριο της ΕΕ μεροληπτεί υπέρ της ΕΕ και εναντίων των κρατών - μελών της;» αναρωτήθηκε ο κ. Σκουρής.
'Όπως υπογράμμισε ο πρώην πρόεδρος του Δικαστηρίου της ΕΕ, η διαδικασία επί παραβάσει κατά της Γερμανίας που σχεδιάζει η Κομισιόν (να παραπέμψει δηλαδή τη Γερμανία στο Δικαστήριο της ΕΕ), ίσως είναι μια ευκαιρία για να τοποθετηθούν τα πράγματα στη θέση τους, καθώς η διαιώνιση αυτής της κατάστασης ενδέχεται να προκαλέσει τριγμούς στο δικονομικό οικοδόμημα της ΕΕ.
Προσπαθώντας να ερμηνεύσει τις συνέπειες της απόφασης του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας για την ίδια την ΕΚΤ και την αγορά ομολόγων στη δευτερογενή αγορά, αλλά και για το πρόγραμμα αντιμετώπισης των συνεπειών της πανδημίας, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας Γιάννης Στουρνάρας, υπογράμμισε ότι παρόλο που η απόφαση της Καρλσρούης προκαλεί μεγάλη σύγχυση και ανησυχία, εντούτοις δεν πανικόβαλε τις αγορές. Σύμφωνα με τον ίδιον, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας αμφισβητεί την απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ και τίθεται το ερώτημα ποιο από τα δύο δικαστήρια υπερτερεί. «Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα λογοδοτεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και ελέγχεται από το Δικαστήριο της ΕΕ», υπογράμμισε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας.
Ο κ. Στουρνάρας επικαλέστηκε μάλιστα και τον Αριστοτέλη, σύμφωνα με τον οποίον «ένα νόμισμα βασίζεται στον Νόμο. Η τήρηση του Νόμου δίνει αξία στο νόμισμα», ενώ παρά τη σύγχυση που έχει προκαλέσει η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Καρλσρούης, ο κ. Στουρνάρας εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι αυτή η ετυμηγορία θα οδηγήσει σε αποφάσεις που θα συμβάλουν στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Από την πλευρά του ο κ. Βενιζέλος υπενθύμισε ότι ο πρόεδρος της γερμανικής κάτω βουλής (Bundestag) και πρώην υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, παρόλο που δεν είναι συμπαθής ειδικά στην Ελλάδα, είναι ρεαλιστής και είχε υποστηρίξει, ως νομικός, πολλές φορές ενώπιον του Δικαστηρίου στην Καρλσρούη τα προγράμματα στήριξης της Ελλάδας. Αναφορικά με τις συνέπειες που θα έχει μακροπρόθεσμα η συγκεκριμένη απόφαση, ο κ. Βενιζέλος δήλωσε ότι αισθάνεται αισιόδοξος αλλά με επιφυλάξεις και αστερίσκους
