Κομισιόν: Ύφεση 9% στην Ελλάδα το 2020 και ανάκαμψη 6% το 2021
07.07.202011:24
Ελαφρά βελτιωμένες είναι οι θερινές προβλέψεις της Κομισιον για την Ελλάδα, σε σχέση με τις εαρινές - Ακόμη βαθύτερη ύφεση και μεγαλύτερες αποκλίσεις στην ΕΕ
Ελαφρά βελτιωμένες είναι οι θερινές προβλέψεις της Κομισιον για την Ελλάδα που δείχνουν ύφεση 9% του ΑΕΠ το 2020 και ανάκαμψη 6% το 2021. Στις ανοιξιάτικες προβλέψεις που είχαν ανακοινωθεί το Μάιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε εκτιμήσει ότι φέτος στην Ελλάδα η ύφεση θα κυμανθεί στο 9,7%. Στην «ανοιξιάτικη» έκθεση όμως υπήρχε πρόβλεψη για άνοδο του ΑΕΠ το 2021 κατά 7,9% κάτι που ανατρέπεται με τις εαρινες προβλέψεις που περιορίζουν το ίδιο ποσοστό στο 6% του ΑΕΠ. Στην έκθεση της Ε.Ε. που δόθηκε πριν από λίγο στην δημοσιότητα αναφέρεται πως η επίπτωση της κρίσης στην ανεργία θα είναι βραχύβια και τα δημοσιονομικά μέτρα της κυβέρνησης μειώνουν τις επιπτώσεις στην κατανάλωση, όμως τα ρίσκα λόγω της εξάρτησης της χώρας από τον τουρισμό είναι σημαντικά.
Όπως τονίζουν οι αναλυτές της Κομισιόν το ελληνικό ΑΕΠ μειώθηκε κατά 1,6% το πρώτο τρίμηνο του 2020 σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο, αντικατοπτρίζοντας την αρχή των μέτρων περιορισμού στα τέλη Μαρτίου. Ως αιτίες επιδείνωσης του ΑΕΠ αναφέρονται η μείωση των επενδύσεων και η μείωση των εξαγωγών. Στον αντίποδα οι δημόσιες δαπάνες και η ιδιωτική κατανάλωση συνέβαλαν θετικά. Στην οικονομική δραστηριότητα συνέβαλε πρώτα η μείωση των υπηρεσιών, και σε μικρότερο βαθμό η βιομηχανία και ο γεωργικός τομέας, ενώ οι κατασκευές μείωσαν την ύφεση, πιθανώς λόγω της μείωσης του συντελεστή ΦΠΑ του τομέα τον Ιανουάριο.
Αίσθηση προκαλεί η επισήμανση πως η πιο μεγάλη πίεση αναμένεται να φανεί το δεύτερο τρίμηνο του έτους, με έντονη πτώση της εγχώριας ζήτησης και των εξαγωγών. Καθώς τα μέτρα περιορισμού χαλαρώνουν, η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να αρχίσει να ανακάμπτει, «οδηγώντας σε μερική ανάκαμψη της εγχώριας ζήτησης». Ενθαρρυντικό είναι, κατά την Κομισιόν, το γεγονός ότι η ελληνική κυβέρνηση αντέδρασε αμεσα στην κρίση της πανδημίας με ένα πακέτο μέτρων που φτάνει στο 9,5% του ΑΕΠ. Το πακέτο αυτό, σύμφωνα με την έκθεση, μπορεί να στηρίξει σε κάποιο βαθμό την εγχωρια ζητηση. Αναμένεται επίσης να συμβάλει στην αποτροπή των επιπτώσεων της υστέρησης στην αγορά εργασίας καθώς και των εκτεταμένων πτωχεύσεων.
Καταλήγοντας οι συγγραφείς της έκθεσης αναφέρουν πως οι προβλέψεις τους «εξακολουθούν να υπόκεινται σε εξαιρετικό επίπεδο αβεβαιότητας, ιδίως λόγω της μεγάλης έκθεσης της χώρας σε κινδύνους γύρω από τα ταξίδια και των επιπτώσεων στον ελληνικό τουριστικό τομέα».
Ακόμη βαθύτερη ύφεση και μεγαλύτερες αποκλίσεις στην ΕΕ
Η οικονομία της ΕΕ θα βιώσει φέτος βαθιά ύφεση ιστορικών διαστάσεων λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, παρά την ταχεία και ολοκληρωμένη πολιτική αντίδραση τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε επίπεδο κρατών μελών. Η άρση των μέτρων εγκλεισμού προχωρά με πιο σταδιακό ρυθμό από ό,τι αναμενόταν στις εαρινές μας προβλέψεις και συνεπώς ο αντίκτυπος στην οικονομική δραστηριότητα το 2020 θα είναι σημαντικότερος από τον αναμενόμενο.
Σύμφωνα με τις θερινές οικονομικές προβλέψεις 2020, η οικονομία της ζώνης του ευρώ θα συρρικνωθεί κατά 8,7 % το 2020 και θα σημειώσει θετικό ρυθμό ανάπτυξης 6,1 % το 2021. Η οικονομία της ΕΕ προβλέπεται να συρρικνωθεί κατά 8,3 % το 2020 και να σημειώσει θετικό ρυθμό ανάπτυξης 5,8 % το 2021. Ως εκ τούτου, η συρρίκνωση το 2020 προβλέπεται να είναι σημαντικά μεγαλύτερη από τις εαρινές προβλέψεις του 7,7 % στη ζώνη του ευρώ και του 7,4 % για την ΕΕ στο σύνολό της. Επίσης, η ανάπτυξη το 2021 θα είναι ελαφρώς λιγότερο έντονη σε σχέση με τις εαρινές προβλέψεις.
Ο Βάλντις Ντομπρόβσκις, Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος για μια Οικονομία στην Υπηρεσία των Ανθρώπων, δήλωσε: «Ο οικονομικός αντίκτυπος των μέτρων εγκλεισμού είναι μεγαλύτερος από τον αρχικά αναμενόμενο. Εξακολουθούμε να πλέουμε σε ταραγμένη θάλασσα και αντιμετωπίζουμε πολλούς κινδύνους, συμπεριλαμβανομένου ενός νέου σημαντικού κύματος κρουσμάτων. Αν μη τι άλλο, η πρόβλεψη αυτή μας δίνει μια ανάγλυφη εικόνα των λόγων για τους οποίους χρειαζόμαστε μια συμφωνία για το φιλόδοξο πακέτο ανάκαμψής μας, το NextGenerationEU, ώστε να βοηθήσουμε την οικονομία. Με το βλέμμα στραμμένο στο έτος που διανύουμε και στο επόμενο έτος, μπορούμε να αναμένουμε την ανάκαμψη, αλλά θα πρέπει να επαγρυπνούμε για τους διαφορετικούς ρυθμούς με τους οποίους θα έλθει η ανάκαμψη. Πρέπει να συνεχίσουμε να προστατεύουμε τους εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις και να συντονίσουμε στενά τις πολιτικές μας σε επίπεδο ΕΕ για να βγούμε ισχυρότεροι και ενωμένοι.»
Ο Πάολο Τζεντιλόνι, Ευρωπαίος Επίτροπος Οικονομίας, δήλωσε: «Ο κορωνοϊός έχει ήδη κοστίσει τη ζωή σε μισό εκατομμύριο και πλέον ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, αριθμός που εξακολουθεί να αυξάνεται καθημερινά — σε ορισμένα μέρη του κόσμου με ανησυχητικό ρυθμό. Αυτές οι προβλέψεις δείχνουν τις καταστροφικές οικονομικές επιπτώσεις αυτής της πανδημίας. Η πολιτική απάντηση, σε ολόκληρη την Ευρώπη, συνέβαλε στον μετριασμό των επιπτώσεων για τους πολίτες μας, ωστόσο οι αποκλίσεις, η ανισότητα και η ανασφάλεια αυξάνονται. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι τόσο σημαντικό να επιτευχθεί ταχεία συμφωνία επί του σχεδίου ανάκαμψης που πρότεινε η Επιτροπή, ώστε να εισρεύσει νέα εμπιστοσύνη και νέα χρηματοδότηση στις οικονομίες μας σε αυτή την κρίσιμη στιγμή.»
Η ανάκαμψη αναμένεται να κινηθεί δυναμικά κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2020
Ο αντίκτυπος της πανδημίας στην οικονομική δραστηριότητα ήταν ήδη σημαντικός κατά το πρώτο τρίμηνο του 2020, παρόλο που τα περισσότερα κράτη μέλη άρχισαν να θεσπίζουν μέτρα εγκλεισμού μόλις στα μέσα Μαρτίου. Το δεύτερο τρίμηνο του 2020, όπου η διακοπή των δραστηριοτήτων και τα μέτρα εγκλεισμού είχαν πολύ μεγαλύτερη διάρκεια, η οικονομική παραγωγή αναμένεται να έχει συρρικνωθεί σε σημαντικά μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι κατά το πρώτο τρίμηνο.
Ωστόσο, από τα πρώτα στοιχεία για τον Μάιο και τον Ιούνιο φαίνεται ότι τα χειρότερα είναι μάλλον πίσω μας. Η ανάκαμψη αναμένεται να κινηθεί δυναμικά κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2020, αν και θα παραμείνει ελλιπής και άνιση μεταξύ των κρατών μελών.
Ο κλυδωνισμός στην οικονομία της ΕΕ είναι συμμετρικός ως προς το ότι η πανδημία έχει πλήξει όλα τα κράτη μέλη. Ωστόσο, τόσο η πτώση της παραγωγής το 2020 και οι διαστάσεις της ανάκαμψης του 2021 αναμένεται να διαφέρουν σημαντικά. Οι διαφορές στην κλίμακα των επιπτώσεων της πανδημίας και στις διαστάσεις της ανάκαμψης στα κράτη μέλη προβλέπεται πλέον να είναι ακόμη πιο έντονες από ό,τι αναμενόταν στις εαρινές προβλέψεις.
Οι προοπτικές για τον πληθωρισμό παραμένουν αμετάβλητες
Οι συνολικές προοπτικές για τον πληθωρισμό μεταβλήθηκαν ελάχιστα μετά τις εαρινές προβλέψεις, αν και υπήρξαν σημαντικές αλλαγές στους παράγοντες που διαμορφώνουν τις τιμές.
Ενώ οι τιμές του πετρελαίου και των τροφίμων έχουν αυξηθεί περισσότερο από ό,τι αναμενόταν, η επίδρασή τους αναμένεται να εξισορροπηθεί από τις ασθενέστερες οικονομικές προοπτικές και τις επιπτώσεις των μειώσεων του ΦΠΑ και άλλων μέτρων που λαμβάνονται σε ορισμένα κράτη μέλη.
Ο πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ, όπως μετράται με τον εναρμονισμένο δείκτη τιμών καταναλωτή (ΕνΔΤΚ), εκτιμάται τώρα στο 0,3 % το 2020 και στο 1,1 % το 2021. Στην ΕΕ, ο πληθωρισμός προβλέπεται να φθάσει το 0,6 % το 2020 και το 1,3 % το 2021.
Εξαιρετικά υψηλοί κίνδυνοι
Οι κίνδυνοι που συνδέονται με αυτές τις προβλέψεις είναι εξαιρετικά υψηλοί και αφορούν κυρίως δυσμενέστερες εξελίξεις.
Οι διαστάσεις και η διάρκεια της πανδημίας και, ενδεχομένως, τα απαραίτητα μελλοντικά μέτρα εγκλεισμού, παραμένουν κατ' ουσίαν άγνωστα. Σύμφωνα με τις προβλέψεις, τα μέτρα εγκλεισμού θα συνεχίσουν να χαλαρώνουν και δεν θα υπάρξει «δεύτερο κύμα» κρουσμάτων. Υπάρχουν σημαντικοί κίνδυνοι να πληγεί η αγορά εργασίας πιο μακροπρόθεσμα από ό,τι αναμενόταν και να μετατραπούν οι δυσκολίες ρευστότητας θα μπορούσαν σε προβλήματα φερεγγυότητας για πολλές εταιρείες. Υπάρχουν κίνδυνοι για τη σταθερότητα των χρηματοπιστωτικών αγορών και ο κίνδυνος να μην μπορέσουν τα κράτη μέλη να συντονίσουν επαρκώς τις απαντήσεις πολιτικής που δίνονται σε εθνικό επίπεδο. Η αδυναμία εξασφάλισης συμφωνίας για τη μελλοντική εμπορική σχέση μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε χαμηλότερη ανάπτυξη, ιδίως για το Ηνωμένο Βασίλειο. Γενικότερα, οι προστατευτικές πολιτικές και η υπερβολική απομάκρυνση από τις παγκόσμιες αλυσίδες παραγωγής θα μπορούσαν επίσης να επηρεάσουν αρνητικά το εμπόριο και την παγκόσμια οικονομία.
Η πρόταση της Επιτροπής για σχέδιο ανάκαμψης, με επίκεντρο ένα νέο μέσο, το NextGenerationEU, δεν λαμβάνεται υπόψη στις παρούσες προβλέψεις, δεδομένου ότι δεν έχει ακόμη υπάρξει συμφωνία. Η συμφωνία επί της πρότασης της Επιτροπής συγκαταλέγεται συνεπώς και αυτή στις πιθανότητες θετικών εξελίξεων.
Γενικότερα, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να σημειωθεί ταχύτερη της αναμενόμενης ανάκαμψη, ιδίως εάν η επιδημιολογική κατάσταση επιτρέψει την ταχύτερη από την προβλεπόμενη άρση των περιορισμών που παραμένουν σε ισχύ.