«Ναυάγιο» για τις ιχθυοκαλλιέργειες

Στο «κόκκινο» είναι οι δανειακές υποχρεώσεις των επιχειρήσεων ιχθυοκαλλιέργειας στη χώρα μας. Τα επίπεδα τραπεζικού δανεισμού είναι ιδιαίτερα υψηλά, λόγω της σοβαρής έλλειψης ρευστότητας και του κατακερματισμού του κλάδου.

Οι ελληνικές επιχειρήσεις εμφανίζονται διστακτικές σχετικά με την δυναμική είσοδο του Επενδυτικού fund Linnaeus Capital Partners, που ενδιαφέρεται να καταστεί ο κυρίαρχος επενδυτής στον κλάδο με όπλο την μεγάλη ρευστότητα και τα επενδυτικά κεφάλαια που διαθέτει.

Οι ιχθυοκαλλιέργειες, που εξακολουθούν ακόμη και σήμερα να αποτελούν έναν από τους πιο επικερδείς κλάδους της ελληνικής οικονομίας, απασχολώντας περισσότερους από 10.000 εργαζομένους σε απομακρυσμένες από τα αστικά κέντρα περιοχές, «αργοπεθαίνουν». Η συνεχής ανάγκη για περαιτέρω χρηματοδότηση δημιουργεί επιπλέον ζημίες με τα περιθώρια κέρδους να συρρικνώνονται και τον κίνδυνο απαξίωσης στο κατώφλι των επιχειρήσεων.

Από τους ισολογισμούς των βασικών εισηγμένων εταιριών φαίνεται ότι η συνολική δανειακή τους έκθεση κινείται στα 700 εκατομμύρια ευρώ, υπερβαίνοντας τα συνολικά ετήσια έσοδά τους, που αγγίζουν τα 550 εκατομμύρια ευρώ.

Μία ελληνική…κυριαρχία που χάνεται

Οι ιχθυοκαλλιέργειες είναι ένας κλάδος αιχμής, με τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης. Αποτελεί, σε παγκόσμιο επίπεδο τον ταχύτερα αναπτυσσόμενο πρωτογενή τομέα της βιομηχανίας τροφίμων, με μέση παγκόσμια αύξηση 6-8% τα τελευταία 10 χρόνια.

Ωστόσο, χρόνιες παθογένειες –αντίστοιχες με αυτές που κυριάρχησαν στη γενικότερη ελληνική επιχειρηματικότητα- καθήλωσαν τις ιχθυοκαλλιέργειες στην υστέρηση και στο όριο της βιωσιμότητας, με αποτέλεσμα ένας δυναμικός κλάδος για την εξωστρέφεια της και μάλιστα σε μια τόσο κρίσιμη περίοδο για τη χώρα, να μην μπορεί να παίξει το ρόλο του σαν αναπτυξιακή δύναμη με ιδιαίτερα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα.

Η ευρωπαϊκή παραγωγή ιχθυοκαλλιέργειας αν και καταλαμβάνει μόνο το 4% της παγκόσμιας παραγωγής, έχει ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 5% (2000-2008). Ο κλάδος σε μεγάλο βαθμό βασίζεται σε πολλές ανεξάρτητες γεωγραφικές αγορές εξαιτίας της περιορισμένης διάρκειας του προϊόντος που καθιστά τη μεταφορά του σε μακρινούς προορισμούς αδύνατη.

Ο αντίκτυπος της διεθνούς αλλά κυρίως της εγχώριας κρίσης στην Ελλάδα οδήγησε τις εταιρίες σε περιορισμένη κερδοφορία, έλλειψη ρευστότητας και αυξημένες δανειακές ανάγκες τόσο για τη λειτουργία τους όσο και για την αποπληρωμή των δανείων, αντίθετα με άλλες Ευρωπαϊκές εταιρίες που χρησιμοποιούν τα δάνεια για επιπλέον επενδύσεις και ανάπτυξη.
Το βασικό εμπόδιο στην ανάπτυξη των ιχθυοκαλλιεργειών είναι η αδυναμία να ξεπληρώσουν τα δάνεια αξίας 700 εκατ. ευρώ που οφείλουν στις τράπεζες και τα οποία, σύμφωνα με ειδικούς, έχουν πιθανότατα λάβει βάσει ψευδών δηλώσεων στοιχείων. Έτσι, η αναξιοπιστία των τραπεζών προς τις εταιρίες που επικρατεί, δημιουργεί δυσκολία στην έκδοση επιπλέον δανείων επομένως και μεγαλύτερο πρόβλημα ρευστότητας στον κλάδο. Δεδομένου ότι τα έσοδα είναι περιορισμένα και ότι το πρόσημο του κύκλου εργασιών των εταιριών παρότι εμφανίζεται θετικό, στην πραγματικότητα είναι αρνητικό, όταν ληφθούν υπόψη οι οφειλές, η μόνη λύση στο οικονομικό τους πρόβλημα είναι ένας «από μηχανής θεός» για να εγγυηθεί τα δάνειά τους και να προχωρήσει σε εκτεταμένη αναδιάρθρωση.
 
"Αγκάθι" οι φόβοι αφελληνισμού του κλάδου

Οι ισχυροί του κλάδου μπορεί να αναζητούν απεγνωσμένα ρευστότητα, βλέπουν όμως με καλό μάτι μόνο την περιορισμένη και ελεγχόμενη συμμετοχή των ξένων επενδυτών. Θεωρούν ότι σε περίπτωση μεγαλύτερου ποσοστού ή ακόμη και ενοποίησης του κλάδου κάτω από την ομπρέλα ενός ξένου επενδυτή υπάρχει κίνδυνος αφελληνισμού του, καθώς ο επενδυτής θα επιδιώξει τον πλήρη έλεγχο και τη διοίκηση της εταιρίας. Αντί να αντιμετωπίζουν την προοπτική ενοποίησης ως το μέσο για να ξεπεράσουν την παρούσα μη βιώσιμη και υπερχρεωμένη κατάστασή τους και να δημιουργήσουν ένα δυνατό και ανταγωνιστικό παγκόσμιο κόμβο ιχθυοκαλλιεργειών, αρνούνται την οικονομική βοήθεια και επιλέγουν το δρόμο της περεταίρω απαξίωσης.

 Αγώνας δρόμου για το «φιλί της ζωής» στις ελληνικές ιχθυοκαλλιέργειες

Η ελληνική αρχή που είναι υπεύθυνη για την προσέλκυση επενδυτών (Invest in Greece) καταβάλλει προσπάθειες προκειμένου να παρουσιάσει την κρίση ως ευκαιρία και θεωρεί ότι η είσοδος ενός τόσο σημαντικού κεφαλαίου στον τομέα της ιχθυοκαλλιέργειας ως ένα ισχυρό όπλο που μπορεί πραγματικά να βοηθήσει τις επιχειρήσεις να αναπτυχθούν αξιοποιώντας πλήρως το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Ελλάδας. Σε περίπτωση που ο κλάδος συμφωνούσε – κοινή συναινέσει - να συγχωνευτεί, θα αυξάνονταν ταυτόχρονα και οι πιθανότητες δημιουργίας ενός ισχυρού εθνικού brand για τα προϊόντα ιχθυοκαλλιέργειας, το οποίο δεν υφίσταται μέχρι σήμερα, παρά την ελληνική κυριαρχία στον κλάδο διεθνώς, κάτι το οποίο συγκλίνει και με τη στρατηγική της κυβέρνησης για την έξοδο από την κρίση.