Φτιάχνουμε εμείς τους δρόμους και εισπράττουν οι εργολάβοι!

Δημόσιο και  πολίτες, μέσω των διοδίων, πληρώνουν πάνω από το 50% του κόστους κατασκευής των αυτοκινητοδρόμων, την ώρα που οι εργολάβοι συνεισφέρουν λιγότερο από το 10%!  

Ο υπουργός Υποδομών κ. Δημήτρης Ρέππας παρουσιάζοντας χθες το νέο σχέδιο νόμου για τα δημόσια  έργα δεν άφησε να πέσει κάτω το γάντι για τις συμβάσεις παραχώρησης και τη διαπραγμάτευση με τις κοινοπραξίες.  

Όπως είπε “δεν θέλουμε να αλλάξουμε τις συμβάσεις και να συζητήσουμε από μηδενική βάση γιατί αυτό θα δημιουργούσε προβλήματα στην κατανομή κινδύνων μεταξύ των τεσσάρων πλευρών που συμμετέχουν στα έργα».  

Ωστόσο, με βάση τα στοιχεία που ο ίδιος δημοσιοποίησε, από το συνολικό κόστος των 8,7 δισ., που  έχουν οι πέντε αυτοκινητόδρομοι, 2,3 δισ.. ευρώ συνιστά η χρηματοδοτική  συμβολή του δημοσίου, 2,3 δισ.. τα έσοδα από τα διόδια, 3,3 δισ., τα κεφάλαια τραπεζών και 800 εκ. ευρώ τα ίδια κεφάλαια των ιδιωτών.  

Πρακτικώς δηλαδή πάνω από το 50% της χρηματοδότησης, άσχετα από όσα λέγονται, συνεισφέρει  το ελληνικό δημόσιο μαζί με τα κοινοτικά  κονδύλια που θα πληρώσουν συνολικά 4,6 δισ. ευρώ!  

Όπως επισήμανε  ο κ. Ρέππας εάν τα νούμερα αυτά διαταραχθούν θα κάνουμε ακριβότερα τα έργα. Από τα έργα το δημόσιο προβλέπεται  να εισπράξει μελλοντικά πάνω από 22 δισ. ευρώ.  

«Αυτό μας διευκολύνει  να κάνουμε χειρισμούς αλλά στην ισορροπία σχέσεων που έχουν διασφαλίσει οι όροι των συμβάσεων του 2007» τόνισε ο κ. Ρέππας λέγοντας ότι εάν αλλάξει η ισορροπία μπορεί να υπάρξουν ακόμη και προσφυγές από εργολάβους, στη λογική ότι έχασαν τα έργα επειδή άλλοι ήταν αρχικά οι όροι και αλλιώς διαμορφώνονται σήμερα.         

Όλα αυτά, όταν σήμερα ή το αργότερο αύριο προβλέπεται  να κατατεθεί στο νομοσχέδιο για  τις αστικές συγκοινωνίες η τροπολογία για τα διόδια, με την οποία θα θεωρείται παράβαση του ΚΟΚ η  μη πληρωμή και θα οδηγεί στην παρέμβαση  της αστυνομίας, δημιουργώντας προβλήματα και με την εφορία.  

Ο νέος νόμος  

Από «τεστ» ωριμότητας θα περνούν στο εξής τα δημόσια  έργα ώστε πριν την κύρια διαγωνιστική διαδικασία να έχουν ολοκληρωθεί  οι πρόδρομες εργασίες (απαλλοτριώσεις, περιβαλλοντικές μελέτες κ.α), που έως σήμερα αποτελούν την ρίζα του κακού και προκαλούν μνημειώδεις καθυστερήσεις, εκτίναξη προϋπολογισμών και κακοτεχνίες.

 Για το σκοπό αυτό θα υπάρχουν διαγωνισμοί σε δύο φάσεις κατά τους οποίους ο πρώτος θα αφορά τις πρόδρομες εργασίες και ο δεύτερος το κυρίως έργο.  

Στο νέο νομοσχέδιο για τις αναθέσεις των δημοσίων έργων και μελετών που θέτει  από σήμερα σε δημόσια διαβούλευση  το υπουργείο Υποδομών, ύστερα από  κυοφορία πάνω από ενός έτους, οι ανάδοχοι των έργων θα επιλέγονται με βάση το σύστημα της προσφοράς που προβλέπει τρία κριτήρια: την έκπτωση στο κόστος, στο χρόνο κατασκευής και στην επιμήκυνση και στην συντήρηση του έργου, γεγονός που προβλέπεται να λύσει τα χέρια του δημοσίου καθώς οι εργολάβοι θα «βαθμολογούνται» και με βάση τα χρόνια που εγγυώνται ότι θα επιδιορθώνουν βλάβες ή προβληματικά σημεία των έργων.  

Η διάταξη αυτή αφορά έργα άνω των 5 εκατ. ευρώ καθώς για τα μικρότερα το κύριο κριτήριο θα είναι η χαμηλότερη οικονομική προσφορά.   

Για να αποτραπούν φαινόμενα κακοδιαχείρισης μπαίνει  αυστηρή παρακολούθηση από την  Ανεξάρτητη Αρχή Προστασίας Ελέγχου (σ.σ  θα συνεργάζεται με την Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων που έχει επιβάλει η Τρόικα) στις τεχνικές εταιρείες που έχουν υποβάλλει εκπτώσεις άνω του 12%.  

Θα απορρίπτονται  επίσης ανακεφαλαιωτικοί πίνακες που  εκτινάσσουν το κόστος των έργων  εάν μέσα σε ένα τρίμηνο δεν  έχει αποφανθεί η αρμόδια υπηρεσία ενώ θα μπορούν να συντάσσονται και  αρνητικοί λογαριασμοί εάν διαπιστωθεί ότι οι πληρωμές δεν είναι συμβατές με τα έργα που έχουν γίνει.   

«Προνόμια»  πολεοδομίας αποκτά ο υπουργός   

Αξιοσημείωτες είναι επιπλέον δύο διατάξεις. Η  πρώτη προβλέπει ότι για τις απευθείας αναθέσεις μικρών συμβάσεων κυρίως για έργα χαμηλού προϋπολογισμού (έως 30.000 ευρώ για μελέτες και 15.000 για έργο) που εκτελούν οι ΟΤΑ, η επιλογή του μελετητή δεν θα γίνεται από το δήμο αλλά μετά από κλήρωση μεταξύ των ενδιαφερομένων εφόσον συντρέχουν λόγοι για επείγουσα ανάθεση.  

Η δεύτερη αφορά ορισμένες «ενδιαφέρουσες» πολεοδομικές ρυθμίσεις. Το σχέδιο νόμου απαλλάσσει την κοινοπραξία της Νέας Οδού (κατασκευάζει το Αντίρριο –Γιάννενα και αναβαθμίζει το τμήμα από Μεταμόρφωση έως Σκάρφεια) από τα πρόστιμα των 22 εκ. ευρώ που έχει επιβάλλει η πολεοδομία Καπανδριτίου για σωρεία αυθαίρετων κατασκευών στο σταθμό διοδίων των Αφιδνών αλλά και σε άλλες κτιριακές εγκαταστάσεις.  

Με την διάταξη  της παραγράφου 10 της αιτιολογικής έκθεσης προβλέπεται ότι η  έγκριση των μελετών εφαρμογής  σταθμών διοδίων, Σταθμός Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών και Κέντρων Διοίκησης Αυτοκινητοδρόμων (π.χ Αφίδνες) επέχει θέσει οικοδομικής άδειας των εγκαταστάσεων με αποτέλεσμα οι κατασκευές αυτές να θεωρούνται νόμιμες.  

Φυσικά για  το θέμα έχει επιχειρηματολογήσει κατά καιρούς και η αρμόδια πολεοδομία επισημαίνοντας ότι τα έργα αυτά δεν ακολούθησαν νομότυπη διαδικασία αδειοδοτήσεων από αρχαιολογία, δασαρχεία κ.α  

Το νομοσχέδιο για τα δημόσια έργα κοστολογεί τις ενστάσεις-ψωμοτύρι των κατασκευαστικών επιβάλλοντας παράβολο που θα επιστρέφεται όταν γίνονται αποδεκτές και δίνει επίσης «προνόμια» πολεοδομίας στον υπουργό Υποδομών. Ο τελευταίος θα μπορεί στο εξής κατά παρέκκλιση να εκδίδει οικοδομικές άδειες για έργα της ΕΡΓΑ-ΟΣΕ ΑΕ προκειμένου να επιταχύνει διαδικασίες κρίσιμων σιδηροδρομικών έργων.      

Σπάνε οι μελέτες σε 4 κατηγορίες  

Στον τομέα  των μελετών καταργείται το πλαφόν του 20% στην έκπτωση και κατηγοριοποιούνται οι μελέτες σε τέσσερις ειδικές κατηγορίες που είναι τα κτιριακά, λιμενικά, συγκοινωνιακά και υδραυλικά έργα, με στόχο να συμπράττουν πολλά μελετητικά γραφεία μαζί. Οι μελέτες κατά την εκπόνησή τους θα παρακολουθούνται από επαγγελματία μελετητή ώστε να αποφευχθούν τα παρατράγουδα των ελλείψεων και κακοτεχνιών ενώ ο μελετητής του κάθε έργου θα συμμετέχει και στην ομάδα κατασκευής προκειμένου να βοηθήσει να ξεπεραστούν τυχόν προβλήματα κατά την πορεία υλοποίησης ενός έργου.