Πώς επηρεάζει την παγκόσμια οικονομία η ιαπωνική τραγωδία

Η κλιμάκωση της τραγωδίας στην Ιαπωνία, πρωτίστως όμως η απειλή ενός πρωτοφανούς πυρηνικού ολέθρου, η απειλή ενός νέου Τσερνόμπιλ, ήδη έχει απλώσει το ... πέπλο της στην διεθνή οικονομική σκηνή.
Το ερώτημα όλων είναι πως θα επιδράσει η ιαπωνική «απειλή» στην πορεία ανάκαμψης της – εύθραυστης στην παρούσα φάση – παγκόσμιας οικονομίας. Με δεδομένο πως η Ιαπωνία ούτως ή άλλως φαίνεται πλέον να βαδίζει στη χειρότερη φάση ύφεσης της οικονομίας της από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, μετά τα αλλεπάλληλα χτυπήματα του σεισμού, του τσουνάμι και των εκρήξεων στα πυρηνικά της εργοστάσια, το ζητούμενο είναι το πως και έως πόσο θα επηρεάσει η αναγκαστική της ... εσωστρέφεια – για απροσδιόριστο προσώρας χρονικό διάστημα – τις υπόλοιπες οικονομίες, με τις οποίες η Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου διατηρεί σημαντικότατες εμπορικές και οικονομικές σχέσεις.

Οι απόψεις για τις επιπτώσεις μιας τέτοιας εξέλιξης διίστανται. Το αξιομνημόνευτο ακόμα και τώρα, που η πλήρης έκταση της εξέλιξη, είναι πως αρκετοί αναλυτές, ακόμα και των μεγαλύτερων οίκων, εμφανίζονται σχετικά αισιόδοξοι πως η Ιαπωνία θα καταφέρει να εξέλθει της κρίσης σύντομα. Η Moody’s για παράδειγμα εκτιμά πως η κρίση στην Ιαπωνία θα αντιμετωπισθεί χωρίς επιπτώσεις για τους διεθνείς εταίρους της. Η S&P από την πλευρά της ανεβάζει τις εκτιμήσεις της για το οικονομικό κόστος της καταστροφής στην Ιαπωνία στα 1,2 δις δολάρια ημερησίως, ποσό αρκετά χαμηλότερο από τις αρχικές προβλέψεις ακόμα και της ιαπωνικής κυβέρνησης.

Επίσης οι ειδικοί εκτιμούν πως η «καρδιά» της ιαπωνικής βαριάς βιομηχανίας δεν δέχθηκε απευθείας πλήγματα από την καταστροφική μανία της φύσης, ασχέτως εάν οι σημαντικότερες εταιρίες έχουν αναστείλει τη λειτουργία των εργοστασίων τους στα βορειοανατολικά τμήματα της χώρας. Στο Νότο η παραγωγή συνεχίζεται, ενώ και το διαμετακομιστικό εμπόριο συνεχίζεται καθώς μόνον 6 εμπορικά λιμάνια (στο Βορρά) έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας και εξ’ αυτών μόλις ένα είναι καθαρά «βιομηχανικής χρήσης» (για τις αυτοκινητοβιομηχανίες).

Σύμφωνα με τους αναλυτές της Capital Economics τρεις είναι οι παράγοντες που τελικώς θα καθορίσουν τις επιπτώσεις της ιαπωνικής τραγωδίας στην πορεία της παγκόσμιας οικονομίας:

Πόσο γρήγορα θα αποκατασταθούν οι υποδομές στις πληγείσες περιοχές, πόσο γρήγορα θα επιστρέψουν σε λειτουργία οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις που χτυπήθηκαν από το τσουνάμι και το σεισμό και πόσο θα επηρεασθεί η παγκόσμια επιχειρηματική και εμπορική «αλυσίδα» από την απουσία – για πόσο ; - μεγάλων εταιρειών – προμηθευτών πολυεθνικών ομίλων τρίτων χωρών. Πέραν αυτών οι ανάγκες της Ιαπωνίας σε πρώτες ύλες, καύσιμα και γενικότερα ενέργεια κατά τη διάρκεια της τιτάνιας προσπάθειας αποκατάστασης των καταστροφών θα αλλάξουν, ενδεχομένως δραματικά, τις ισορροπίες διεθνώς.

Εταιρίες όπως οι αυτοκινητοβιομηχανίες Toyota Motor, Honda Motor και Nissan,, ή γίγαντες όπως η Sony ή η Tοshiba, πιέζουν με την αναγκαστική ... απουσία τους τις διεθνείς αγορές, όμως και πάλι ο αντίλογος λέει πως η παγκοσμιοποίηση – ήτοι η επέκτασή τους με εγκαταστάσεις παραγωγής σε πάμπολλες χώρες της Ασίας, της Ευρώπης και της αμερικανικής ηπείρου, διασφαλίζει ως ένα βαθμό την ομαλή συνέχιση των εμπορικών σχέσεων Ιαπωνίας – τρίτων χωρών.

Υπάρχει και η παράμετρος των αποζημιώσεων, μια παράμετρος διόλου «ευκαταφρόνητη» για τις μεγάλες αντασφαλιστικές εταιρείες (Munich Re, Axa, , κτλ) που στην πλειονότητά τους εδρεύουν στην Ευρώπη. Οι πρώτες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για άμεσες αποζημιώσεις σε ένα εύρος από 15 έως 35 δις δολάρια. Και πάλι όμως οι εκτιμήσεις για το σύνολο των ζημιών κυμαίνονται από 100 έως 180 δις δολάρια!

Εν κατακλείδι οι άμεσες επιπτώσεις της ιαπωνικής καταστροφής διεθνώς θα είναι σημαντικές μεν, για σύντομο χρονικό διάστημα δε.

Οι περισσότεροι αναλυτές θεωρούν πως μεγαλύτερη «ζημιά» θα προκληθεί σε χρηματοπιστωτικό επίπεδο. Κι αυτό γιατί οι τεράστιες ανάγκες της ιαπωνικής κυβέρνησης σε ρευστό θα την οδηγήσουν σε αύξηση του δανεισμού της και κατ΄επέκταση σε αύξηση των yields των ομολόγων όλων των δυτικών οικονομιών.

Οψόμεθα ...