Νέο εργασιακό: Έως και εβδομάδα 4 ημερών «βγάζουν» οι συμψηφισμοί των υπερωριών με ρεπό

Με επίκεντρο το ελαστικό ωράριο έρχονται μεγάλες  αλλαγές στην αγορά εργασίας με στόχο την ευελιξία , τον εκσυγχρονισμό παλιών αναχρονιστικών πρακτικών του συνδικαλιστικού νόμου και την προσέλκυση επενδύσεων. Όπως ανέφερε χθες ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, με το νομοσχέδιο αυτό, η κυβέρνηση κοιτάζει στα μάτια την πραγματικότητα και φέρνει ύστερα από τέσσερις δεκαετίες τα ευρωπαϊκά δεδομένα για τον Έλληνα εργαζόμενο, ενώ τόνισε ότι με τη διαβούλευση θα διαλυθούν οι μύθοι, «όπως αυτοί που καλλιεργούνται, περί οκταώρου». 

Το νέο εργασιακό νομοσχέδιο, που αποτελεί προτεραιότητα της μεταρρυθμιστικής ατζέντας της κυβέρνησης έχει προγραμματιστεί να τεθεί άμεσα σε δημόσια διαβούλευση . Ωστόσο το πιθανότερο είναι να καθυστερήσει έως ότου υποχωρήσουν τα επιδημιολογικά φαινόμενα και επιτραπεί ευρύτερο άνοιγμα της αγοράς.

Όπως είναι γνωστό, στο τραπέζι βρίσκονται εναλλακτικά σενάρια ώστε να οριστικοποιηθούν οι προϋποθέσεις σύμφωνα με τις οποίες θα μπορούν οι επιχειρήσεις να απασχολούν τους εργαζόμενους έως και 10 ώρες την ημέρα κατά μέγιστο , χωρίς πρόσθετη αμοιβή,  ανάλογα με τις ανάγκες της επιχείρησης. Οι επιπλέον ώρες θα αποθηκεύονται σε «τράπεζα χρόνου» και θα «επιστρέφονται» στους εργαζόμενους εντός έξι μηνών με τη μορφή μειωμένου ωραρίου ή ρεπό ή ημερών άδειας.

Δε  θίγεται ωστόσο η θεμελιώδης αρχής της εβδομάδας των 40 ωρών απασχόλησης.Δηλαδή αν ένας εργαζόμενος δουλέψει επί 10 ώρες ημερησίως για 4 μέρες μια εβδομάδα , κάποια άλλη εβδομάδα θα εργαστεί 32 ώρες ώστε να διατηρηθεί ο μέσος όρος των 40 ωρών εβδομαδιαίως για 5ήμερη απασχόληση. Στην πραγματικότητα , με τον τρόπο αυτόν, οι εργαζόμενοι που θα ενδιαφερθούν, θα μπορούν - είτε με υπερεργασία δύο ωρών την ημέρα, είτε αξιοποιώντας τον συμψηφισμό των υπερωριών τους,  να έχουν εβδομάδα τεσσάρων εργάσιμων ημερών , χωρίς να παραβιάζεται ο κανόνας των 160 ωρών εργασίας το μήνα. 

Για να εφαρμοστεί η λεγόμενη διευθέτηση του χρόνου εργασίας θα απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του εργαζόμενου ενώ «κλειδί» θα αποτελεί σύμφωνα με πληροφορίες η εποχικότητα του κύκλου εργασιών της επιχείρησης.

Δηλαδή η επιχείρηση θα πρέπει να αποδείξει ότι έχει αυξημένο κύκλο εργασιών μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο και ως εκ τούτου έχει ανάγκη να απασχολήσει περισσότερες ώρες τους εργαζόμενους.

Το πράσινο φως για τους συμψηφισμούς των υπερωριών θα δίνει το Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας, μετά από προσφυγή του εργοδότη, αν δεν είναι εφικτό να υπογραφεί επιχειρησιακή σύμβαση που να προβλέπει τη διευθέτηση . Το ΑΣΕ θα εξετάζει τις προϋποθέσεις και θα εγκρίνει ή θα απορρίπτει την αίτηση. Το ελαστικό ωράριο όπως εκτιμούν παράγοντες της αγοράς μπορεί να εφαρμοστεί στη βιομηχανία τροφίμων , την κονσερβοποιία, την υφαντουργία και σε άλλους κλάδους με εποχική δραστηριότητα.

Η σύμφωνη γνώμη του εργαζόμενου για την εφαρμογή του ελαστικού ωραρίου θα δηλώνεται μέσω ατομικής σύμβασης. Υπενθυμίζουμε ότι το μέτρο είχε νομοθετηθεί και πριν από μία δεκαετία με τη διαφορά ότι όριζε ως προϋπόθεση τη σύμφωνη γνώμη του σωματείου της επιχείρησης η του κλάδου. Ωστόσο οι διαπραγματεύσεις με τα σωματεία κατέληγαν σε αδιέξοδο με αποτέλεσμα το μέτρο να μην εφαρμοστεί ποτέ στην πράξη.


Η παρέμβαση Μητσοτάκη

«Η κυβέρνηση με αυτόν το νόμο κοιτάει στα μάτια την πραγματικότητα στην αγορά εργασίας»,  υπογράμμισε ο κ. Μητσοτάκης , μιλώντας σε τηλεδιάσκεψη της κοινοβουλευτικής ομάδας της ΝΔ. «Ανοίγει τα αυτιά της στην αλήθεια και συνομιλεί με τον υπαρκτό κόσμο της εργασίας και όχι με ένα φάντασμα που έρχεται από το παρελθόν, συνδυάζει τις προοπτικές της ατομικής προκοπής με την ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας προς όφελος όλων. Με λίγα λόγια, δίνει τον πρώτο ρόλο στον εργαζόμενο και στην πρόοδο του τόπου» πρόσθεσε. 

Πρόκειται, όπως είπε, «για τον νέο χάρτη για την εργασία που, ύστερα από σαράντα χρόνια, φέρνει, επιτέλους, και τα ευρωπαϊκά δεδομένα για τον Έλληνα εργαζόμενο, τι προβλέπει, τι προστατεύει, ποιον προστατεύει από καταχρήσεις των εργοδοτών σχετικά με απλήρωτες υπερωρίες ή αδήλωτη εργασία, καθώς στην ψηφιακή του κάρτα θα δηλώνει ο ίδιος το πόσο δούλεψε. Θεσπίζει πρώτη φορά άδεια μετ’ αποδοχών και για τον πατέρα και δίνει γονική άδεια για το ζευγάρι. Κατοχυρώνει -και αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό- για πρώτη φορά το δικαίωμα αποσυνδέσης στην τηλεργασία. Γνωρίζουμε όλοι πολύ καλά ότι συχνά δίνεται άλλοθι υπέρ απασχόλησης και θέτει, επιτέλους, ένα πλαίσιο ασφάλισης, αλλά και ασφάλειας για όσους εργάζονται σε εργασίες delivery και κούριερ».

Και κάτι ακόμα, συνέχισε: «Εξισώνεται, επιτέλους, η αποζημίωση απόλυσης για τους εργατοτεχνίτες με εκείνη των υπολοίπων υπαλλήλων. Ένα πάγιο αίτημα του Κομμουνιστικού Κόμματος πραγματοποιείται από μία κεντροδεξιά κυβέρνηση. Θα τεθεί σύντομα σε δημόσια διαβούλευση, ώστε να διαλυθούν και μύθοι, όπως αυτός που καλλιεργείται περί οκταώρου».

«Λοιπόν, λίγες κουβέντες και καλές. Το οκτάωρο παραμένει κατοχυρωμένο ως έχει. Έκείνο που προστίθεται, είναι το δικαίωμα του εργαζόμενου να ζητήσει ο ίδιος, σε συνεννόηση με τον εργοδότη του, να εργαστεί πιο πολύ για ένα διάστημα, κερδίζοντας σε άδεια, σε μία εποχή που θα το επιλέξει ο ίδιος. Τόσο απλά. Τόσο λειτουργικά» είπε, αναφερόμενος στις καινοτομίες, όπως η προστασία των γυναικών και την προώθηση ισότητας».

Χατζηδάκης: Προστατεύουμε τους εργαζομένους

Κατά την παρέμβασή του ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κωστής Χατζηδάκης αναφερόμενος στο υπό κατάρτιση εργασιακό νομοσχέδιο υπογράμμισε πως "με τις διατάξεις του σχεδίου νόμου για την προστασία της Εργασίας αντιμετωπίζουμε πραγματικά προβλήματα των εργαζομένων, αδικίες ιδιαίτερα για τους νέους και τις γυναίκες και αναχρονιστικές ρυθμίσεις στην αγορά εργασίας. Προστατεύουμε τους εργαζόμενους από καταχρήσεις εργοδοτών όπως είναι οι αδήλωτες υπερωρίες και η μαύρη εργασία, αντιμετωπίζουμε διακρίσεις εις βάρος των γυναικών στην αγορά εργασίας, παρεμβαίνουμε κατά της βίας και σεξουαλικής παρενόχλησης στην εργασία, θεσπίζουμε το δικαίωμα της αποσύνδεσης στην τηλεργασία, λαμβάνουμε μέτρα για την προστασία των απασχολούμενων σε courriers και deliveries, υποστηρίζουμε τη συμφιλίωση της επαγγελματικής με την οικογενειακή ζωή»

Αναφερόμενος στην διευθέτηση του χρόνου εργασίας, ο κ. Χατζηδάκης τόνισε: Όσο για τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας που ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να παρουσιάσει με fake news, θα μπορεί να εφαρμόζεται μόνο με συλλογική συμφωνία (όπως ισχύει σήμερα), ή με αίτηση του εργαζόμενου για συμφιλίωση της προσωπικής με την επαγγελματική του ζωή.

Μπορεί ένας εργαζόμενος να επιλέξει, αντί 8 ώρες την ημέρα επί 5θήμερο, να δουλεύει 10 ώρες την ημέρα επί 4ήμερο και να έχει τριήμερο ανάπαυσης. Με αυτό το μέτρο μπορούμε να πάμε σε 4ήμερη εργασία εφόσον το θέλει ο εργαζόμενος. Θέλουν άραγε, αυτοί που μας κατηγορούν να στερήσουν την τετραήμερη εργασία από τον εργαζόμενο αν την θέλει ο ίδιος;»


Το ψηφιακό ωράριο

Στόχος του υπουργείου είναι η διευθέτηση του χρόνου εργασίας να συνδυαστεί με την εφαρμογή τόσο του ψηφιακού ωραρίου όσο και της ψηφιακής κάρτας εργασίας ώστε να καταγράφονται online οι «κλειδωμένες» υπερωρίες τις οποίες ο εργοδότης οφείλει η να πληρώσει η να συμψηφίσει.

Με την ενεργοποίηση της ψηφιακής κάρτας εργασίας θα καταγράφονται με ακρίβεια δευτερολέπτου σε πραγματικό χρόνο οι ώρες εργασίας του μισθωτού και θα διαβιβάζονται αυτόματα με ηλεκτρονικό τρόπο στο σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ». Από την πλευρά του το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας θα μπορεί να διασταυρώνει τα στοιχεία και να επιβάλει πρόστιμα σε περίπτωση πραγματοποίησης υπερωριών που δεν πληρώνονται αλλά και να εντοπίζει την ψευδώς δηλωμένη μερική απασχόληση των εργαζομένων.

Η χρήση της ηλεκτρονικής κάρτας θα ξεκινήσει πιλοτικά από τις τράπεζες, τα σούπερ μάρκετ και άλλες μεγάλες επιχειρήσεις που απασχολούν πάνω από 50 άτομα ενώ σταδιακά θα εφαρμοστεί στο σύνολο της ιδιωτικής οικονομίας.

Με το ίδιο νομοσχέδιο έρχεται αύξηση του πλαφόν των νόμιμων υπερωριών στις 180 ώρες και εξίσωση της εφαρμογής του μέτρου για όλους τους κλάδους . Σήμερα, το ανώτατο όριο είναι 96 ώρες ετησίως σε βιομηχανικές, βιοτεχνικές επιχειρήσεις ,εκμεταλλεύσεις και 120 ώρες για τις υπηρεσίες και το εμπόριο.

Απεργίες με προσωπικό ασφαλείας

Στο πλαίσιο των αλλαγών του συνδικαλιστικού νόμου που έπρεπε μετά από 38 χρόνια να εκσυγχρονιστεί όπως σημειώνει χαρακτηριστικά το Υπουργείο Εργασίας προβλέπεται για πρώτη φορά προσωπικό ασφαλείας κατά τη διάρκεια της απεργίας. Το προσωπικό που θα εξακολουθεί να εργάζεται σε περίπτωση απεργίας στις επιχειρήσεις που η λειτουργία τους είναι κρίσιμη για το κοινωνικό σύνολο ορίζεται σε τουλάχιστον 40%. Η διάταξη αφορά κυρίως τις ΔΕΚΟ, την αποκομιδή σκουπιδιών και τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Αν ο εκπρόσωπος εργοδότη παραλείψει να κάνει όλα όσα πρέπει για να καθοριστεί το προσωπικό στοιχειώδους λειτουργίας θα διώκεται ποινικά.

Επίσης απαγορεύονται οι καταλήψεις χώρων και εισόδων και η άσκηση ψυχολογικής ή σωματικής βίας. Η απαγόρευση αφορά κυρίως τα μπλόκα συνδικαλιστών που εμποδίζουν εργαζόμενους να εισέλθουν στο χώρο εργασίας κατά τη διάρκεια απεργίας. Αν λάβουν χώρα αυτά τα φαινομένα , η απεργία καθίσταται παράνομη. Όσοι μετέχουν σε κατάληψη ή βιαιοπραγούν θα διώκονται ποινικά.

Οι αποφάσεις των σωματείων ,με επίκεντρο την προκήρυξη απεργίας, όπως προβλέπει το σχέδιο νόμου, θα λαμβάνονται με ηλεκτρονική ψηφοφορία κάτι που ήδη εφαρμόστηκε πρόσφατα σε συνδικαλιστικές οργανώσεις ( πχ στην ΟΤΟΕ) λόγω των μέτρων προστασίας για την αποφυγή μετάδοσης του covid 19.

Η ηλεκτρονική ψηφοφορία για την πραγματοποίηση απεργίας θα εφαρμοστεί σε συνδυασμό με την ισχύουσα διάταξη που προβλέπει την παρουσία του 50% των οικονομικά ενεργών μελών της πρωτοβάθμιας συνδικαλιστικής οργάνωσης στη γενική συνέλευση, ώστε να τεκμαίρεται απαρτία και να λαμβάνεται έγκυρη απόφαση για απεργία.

Ακόμη περιορίζονται οι ημέρες άδειας των συνδικαλιστών ενώ μειώνεται ο αριθμός των μελών της διοίκησης που προστατεύονται με βάση τον αριθμό των μελών της οργάνωσης. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι εάν η οργάνωση έχει έως 200 μέλη θα προστατεύονται 5 μέλη της διοίκησης.

Η τηλεργασία και το δικαίωμα στην αποσύνδεση

Από τις σημαντικότερες διατάξεις του νομοσχεδίου θα είναι το νέο θεσμικό πλαίσιο που θα διέπει την τηλεργασία η οποία φαίνεται ότι θα κυριαρχήσει και την μετά covid εποχή.

Οι διατάξεις θα εξασφαλίζουν το δικαίωμα στην αποσύνδεση προκειμένου να τηρείται το ωράριο εργασίας και να προστατεύεται η ιδιωτική ζωή του τηλεργαζόμενου. Απαγορεύεται ρητά η χρήση της κάμερας (web cam) για τον έλεγχο του τηλεργαζομένου και θα προστατεύονται εν γένει τα προσωπικά δεδομένα. Ο εργοδότης είναι υποχρεωμένος να προμηθεύσει τον εξοπλισμό στον τηλεργαζόμενο ή να καλύψει το κόστος χρήσης αυτού καθώς και το κόστος συντήρησης και αποκατάστασης των βλαβών. Διαφορετικά η συμφωνία περί τηλεργασίας κρίνεται άκυρη.

ΓΣΕΕ: Εντατικοποίηση της εργασίας στην πανδημία

Την ίδια ώρα έρευνα της ΓΣΕΕ δείχνει εντατικοποίηση της εργασίας εν μέσω πανδημίας αλλά και αύξηση της παραβατικότητας. Μάλιστα ενώ οι μισοί εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα δηλώνουν πως εργάζονται υπερωριακά, δύο στους πέντε δεν πληρώνονται για αυτές τις υπερωρίες. Ερωτώμενοι για το ενδεχόμενο συμψηφισμού των υπερωριών με άδεια , η πλειοψηφία των εργαζόμενων προτιμά να πληρώνεται τις υπερωρίες.

Συγκεκριμένα , με βάση την έρευνα το 40% των εργαζομένων που εργάζεται υπερωριακά δηλώνει ότι δεν αμείβεται για τις υπερωρίες του. Από αυτούς, το 52% των εργαζομένων που απασχολούνται με πλήρη απασχόληση δηλώνουν ότι δεν αμείβεται για τις υπερωρίες του και αντίστοιχα το 24% των εργαζομένων που απασχολούνται με καθεστώς μερικής απασχόλησης. Επιπλέον το 73% ζητά να πληρώνεται για τις υπερωρίες αντί να λαμβάνει άδεια ή ρεπό.

Οι προβλέψεις του νομοσχεδίου μέσα από 17 ερωτήσεις και απαντήσεις


Τις βασικες αρχές, στόχους και κατευθύνσεις του νομοσχεδίου κωδικοποιεί μέσα από ερωτήσεις και απαντήσεις το υπουργείο Εργασίας:


1.Γιατί προχωράει η κυβέρνηση σε νέο νόμο για την προστασία της εργασίας;

Για να προστατεύσουμε το 8ωρο με τη χρήση σύγχρονων μεθόδων τεχνολογίας.

Για να ενισχύσουμε τους εργαζόμενους που είναι ή ονειρεύονται να γίνουν γονείς και εν γένει τον θεσμό της οικογένειας.

Για να δώσουμε στις επιχειρήσεις τη δυνατότητα να οργανώσουν τη λειτουργία τους όπως απαιτεί η εποχή και να δημιουργήσουν ποιοτικές θέσεις εργασίας.

Για να καταπολεμηθούν τα φαινόμενα σεξουαλικής παρενόχλησης στους χώρους εργασίας και να προστατευθούν τα δικαιώματα των εργαζομένων, ανδρών και γυναικών.

2. Ποια είναι η βασική φιλοσοφία του νομοσχεδίου;

Οι αρχές του νομοσχεδίου είναι:
1.Δεν υπάρχουν εργαζόμενοι χωρίς επιχειρήσεις ούτε και επιχειρήσεις με εργαζομένους «στα κεραμίδια»
2.Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας αλλά όχι εις βάρος των εργαζομένων, ενίσχυση της ανάπτυξης, δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
3.Η νομοθεσία προσαρμόζεται στις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές και, σε κάποιες περιπτώσεις, στις πιο πρωτοπόρες (όπως στην τηλεργασία και στις πλατφόρμες). Το τι ισχύει στις προηγμένες ευρωπαϊκές χώρες είναι βασικός οδηγός αυτού του νομοσχεδίου.

3. Διαβάζουμε ότι με το νομοσχέδιο για τα εργασιακά που ετοιμάζει η κυβέρνηση καταργείται το 8ωρο και πάμε σε 10ωρο. Ισχύει ότι καταργείται το 8ώρο;

Όχι μόνο δεν καταργείται το 8ωρο αλλά αντίθετα θωρακίζεται και μπαίνει τάξη στις συνθήκες αυθαιρεσίας, που παρατηρούνται στους χώρους εργασίας.

Αυτό που γράφτηκε δημιούργησε την εσφαλμένη εντύπωση ότι με βάση το νέο νόμο θα μπορεί ο εργοδότης να επιβάλει τη 10ωρη εργασία στον εργαζόμενο. Το αντίθετο συμβαίνει.

Ας δούμε τι ισχύει σήμερα: Με βάση τη ρύθμιση που ισχύει στην Ελλάδα εδώ και 30 χρόνια, αλλά και την ευρωπαϊκή οδηγία που εφαρμόζεται σε πολλές χώρες, σε ορισμένες περιόδους του χρόνου όπου υπάρχουν αυξημένες ανάγκες για μια επιχείρηση, οι ώρες εργασίας επιτρέπεται να αυξηθούν κατά 2 και να φτάσουν τις 10 ώρες ημερησίως με αντίστοιχη μείωση σε άλλα διαστήματα ή την παροχή άδειας. Υπάρχει όμως ένα κρίσιμο σημείο: προϋπόθεση για την εφαρμογή της διευθέτησης είναι η ύπαρξη συλλογικής συμφωνίας. Ο νόμος αυτός ίσχυε και επί ΣΥΡΙΖΑ και τέτοιες συμφωνίες υπάρχουν ήδη στην Ελλάδα (αναψυκτικά, κονσερβοποιίες κλπ.)
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 54% των επιχειρήσεων προσφέρουν δυνατότητα ευελιξίας στους χρόνους έναρξης και λήξης της εργασίας, ή συσσώρευση υπερωριών, οι οποίες μπορούν στη συνέχεια να χρησιμοποιηθούν ως άδειες σε όλους τους υπαλλήλους.
Με το νομοσχέδιο δίνεται η δυνατότητα στον εργαζόμενο, αν το θέλει ο ίδιος, να ρυθμίσει με αίτημά του τις ώρες εργασίας με βάση τις ανάγκες του. Θα υπάρχει επομένως η δυνατότητα (όχι η υποχρέωση) του εργαζομένου, εάν το ζητήσει ή εάν συμφωνηθεί κάτι τέτοιο από το Σωματείο του, να δουλεύει για ένα διάστημα ως και 2 ώρες παραπάνω, με αντίστοιχη μείωση του ωραρίου σε άλλες ημέρες (ή με ανάλογες ημέρες άδειας) ώστε σε ορίζοντα 6μήνου ο μέσος όρος εργασίας να είναι 5 ημέρες την εβδομάδα και 8 ώρες την ημέρα. Επομένως μιλάμε για τη δυνατότητα (όχι την υποχρέωση) διευθέτησης του χρόνου εργασίας. Ένα τέτοιο σύστημα ωφελεί τους εργαζόμενους, που επιθυμούν να εργαστούν περισσότερο κάποιες ημέρες, προκειμένου π.χ. να μπορούν να λάβουν άδεια, ή να δουλέψουν λιγότερο άλλες ημέρες, ή τους εργαζόμενους που επιθυμούν να δουλέψουν για 4 ημέρες την εβδομάδα! Χωρίς ούτε να μειώνονται οι αποδοχές τους ούτε να αυξάνεται ο μέσος όρος εργασίας που δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να υπερβεί τις 5 ημέρες την εβδομάδα και 8 ώρες την ημέρα. Διερωτώμαστε, αυτοί που μας κατηγορούν θέλουν άραγε να στερήσουν την τετραήμερη εργασία από τον εργαζόμενο αν την θέλει ο ίδιος;»

4. Δηλαδή θα υπάρχει δυνατότητα 4ημερης εργασίας;

Φυσικά. Οι 5 ημέρες με 8ωρη εργασία θα μπορούν να αντιστοιχούν σε 4 ημέρες με 10ωρη και μια ημέρα ανάπαυσης. Το σύστημα ωφελεί τους εργαζόμενους, που επιθυμούν να εργαστούν περισσότερο κάποιες ημέρες, προκειμένου π.χ. να μπορούν να λάβουν άδεια, ή να δουλέψουν λιγότερο άλλες ημέρες, ή τους εργαζόμενους που επιθυμούν να δουλέψουν για 4 ημέρες την εβδομάδα! Χωρίς ούτε να μειώνονται οι αποδοχές τους ούτε να αυξάνεται ο μέσος όρος εργασίας που δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να υπερβεί τις 5 ημέρες την εβδομάδα και 8 ώρες την ημέρα. Διερωτώμαστε, αυτοί που μας κατηγορούν θέλουν άραγε να στερήσουν την τετραήμερη εργασία από τον εργαζόμενο αν την θέλει ο ίδιος;

5. Στην πράξη όμως, πως θα προστατεύεται το 8ωρο και το 5νθήμερο;

Ας μην κρυβόμαστε: σήμερα το 8ωρο και το 5θήμερο παραβιάζονται. Αυτό το πρόβλημα το γνωρίζουμε όλοι από την καθημερινή εμπειρία μας και επιδεινώνεται όταν η εργασία παρέχεται εξ αποστάσεως, είτε συστηματικώς (τηλεργασία) είτε ευκαιριακώς (π.χ. απαντώντας emails από το κινητό).

Το κλειδί εδώ είναι η ψηφιοποίηση, η οποία έχουμε διαπιστώσει το τελευταίο διάστημα πως λειτουργεί διευκολύνοντας τη σχέση του πολίτη με το κράτος (πιστοποιητικά-egov, πρόγραμμα εμβολιασμών, ηλεκτρονική συνταγογράφηση). Αυτή τη φορά αξιοποιείται από την κυβέρνηση για τη θωράκιση του 8ώρου την καταπολέμηση της «μαύρης εργασίας» και των αδήλωτων υπερωριών.

Για αυτό το λόγο, νομοθετείται η ψηφιακή κάρτα εργασίας, μέσω της οποίας το ΣΕΠΕ θα παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο το ωράριο και την τήρησή του. Η Ελλάδα καινοτομεί καθώς θα γίνει μια από τις πρώτες προηγμένες χώρες που θα εφαρμόσει αυτό το μέτρο, όπως έγινε με το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ.

Πρακτικά πως θα λειτουργεί το σύστημα; Ο εργαζόμενος θα «χτυπά» την κάρτα του όταν ξεκινά και όταν τελειώνει την εργασία του. Η κάρτα θα συνδέεται απ’ ευθείας με online σύστημα του ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ και, με τον τρόπο αυτό, θα καταγράφεται αμέσως και σε πραγματικό χρόνο η απασχόληση του εργαζομένου, η υπέρβαση του νομίμου ωραρίου, οι υπερεργασίες και οι υπερωρίες του, κι έτσι θα επέρχονται άμεσα οι σχετικές συνέπειες (αξιώσεις για επιπλέον αμοιβή από τον εργαζόμενο και κυρώσεις στον εργοδότη, εάν η υπέρβαση του ωραρίου είναι παράνομη). Η εισαγωγή της ψηφιακής κάρτας είναι τελικά η καλύτερη προστασία του εργαζομένου από τις καταχρηστικές συμπεριφορές του εργοδότη και ένα βασικό μέσο για να μη νοθεύεται ο ανταγωνισμός μεταξύ των επιχειρήσεων από εργοδότες που χρησιμοποιούν αθέμιτες πρακτικές. Είναι επανάσταση στην αγορά εργασίας.

6. Τι είναι το δικαίωμα αποσύνδεσης και πώς προστατεύει τους εργαζόμενους και στις νέες συνθήκες τηλεργασίας που έφερε η πανδημία;

Το νομοσχέδιο προστατεύει τον ελεύθερο χρόνο και την ποιότητα ζωής των εργαζόμενων θεσμοθετώντας το δικαίωμα ηλεκτρονικής αποσύνδεσης του απασχολούμενου. Με αυτό τον τρόπο δίνεται έμφαση στην ισορροπία προσωπικής – επαγγελματικής ζωής. Νομοθετείται το δικαίωμα κάθε εργαζόμενου να απέχει πλήρως από την παροχή εργασίας του και την διεκπεραίωση εργασιών με τηλεφωνικό, ηλεκτρονικό ή ψηφιακό τρόπο, εκτός ωραρίου εργασίας και κατά τη διάρκεια των νόμιμων αδειών του. Με τον τρόπο αυτό, προστατεύεται το κατοχυρωμένο 8ωρο, αλλά και η πενθήμερη εργασία.

Στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα γίνεται από τις πρώτες χώρες της ΕΕ και του ΟΟΣΑ, μετά τη Γαλλία και την Ιταλία, που νομοθετεί την αναγνώριση του δικαιώματος αλλά και την υποχρέωση λήψης σχετικών μέτρων. Για παράδειγμα, τη δυνατότητα ρύθμισης του server της επιχείρησης ώστε να μην προωθούνται επαγγελματικά emails σε υπαλλήλους, ή την αυτόματη αποσύνδεση συνδεδεμένου server και αδυναμία επανασύνδεσής του μετά από τη συμπλήρωση του ημερήσιου ωραρίου.

7. Πώς διασφαλίζεται η προστασία των γυναικών και η ενίσχυση της θέσης τους;

Σε μια κοινωνία όπως η ελληνική, με έντονο το δημογραφικό πρόβλημα, επιβάλλεται οι γυναίκες, οι έγκυοι και οι νέες μητέρες να τυγχάνουν της μέγιστης προστασίας κατά της απόλυσης, καθώς στην πράξη είναι αυτές που κινδυνεύουν περισσότερο να απολυθούν.
Το νομοσχέδιο ενισχύει τις προσλήψεις και τις δυνατότητες εξέλιξης των γυναικών, οι οποίες πλήττονται από την ανεργία περισσότερο από τους άνδρες. Με τη σημερινή νομοθεσία, η μητέρα απολαμβάνει προστασία από τη σύλληψη έως και 18 μήνες μετά τη γέννα. Η προστασία αυτή είναι σημαντική αλλά έχει αποδειχθεί στην πράξη ότι αποτελεί αντικίνητρο για την πρόσληψη γυναικών, επειδή οι εργοδότες φοβούνται ότι οι γυναίκες εργαζόμενες θα λείπουν για μακρά χρονικά διαστήματα λόγω της άδειας λοχείας και θα είναι δύσκολη η απόλυσή τους μετά τη γέννηση του τέκνου τους.
Όμως με την καθιέρωση αντίστοιχων αδειών και δικαιωμάτων για τον πατέρα, εκτός από την εξισορρόπηση του ρόλου και των δύο γονέων στην οικογένεια, δίνεται απάντηση στο αντικίνητρο για την πρόσληψη των γυναικών, αφού τόσο η μητέρα, όσο και πατέρας δικαιούνται άδεια αρκετών μηνών που σχετίζεται με τη γέννηση και την ανατροφή του τέκνου τους.

8. Πώς προστατεύεται ο νέος πατέρας;

Το νομοσχέδιο κατοχυρώνει δικαιώματα και για τους άνδρες εργαζόμενους όπως η άδεια πατρότητας. Η οδηγία της ΕΕ προβλέπει άδεια πατρότητας λόγω γέννησης παιδιού διάρκειας 10 εργάσιμων ημερών. Στην Ελλάδα, όχι μόνο ενσωματώνουμε την Οδηγία πριν από το πέρας της προθεσμίας, αλλά αυξάνουμε την άδεια πατρότητας σε 14 εργάσιμες, ανεβαίνοντας στην 5η θέση του ΟΟΣΑ από προτελευταίοι. Παρέχεται επίσης δίμηνη επιδοτούμενη από τον ΟΑΕΔ γονική άδεια στον πατέρα και όχι μόνο στη μητέρα. Έτσι θα έχουν κίνητρο να την παίρνουν και οι δύο γονείς. Επίσης, εκτός από τη μητέρα, προστατεύουμε και τον νέο πατέρα κατά της απόλυσης για 6 μήνες από τη γέννηση του τέκνου.

9. Ποιες νέες άδειες θεσπίζονται;

Θεσπίζονται γονική άδεια διάρκειας τεσσάρων μηνών και για τους δύο γονείς, με επιδότηση από τον ΟΑΕΔ για τους δύο μήνες (έως τώρα η εν λόγω άδεια ήταν άνευ αποδοχών), άδεια φροντιστή για εργαζόμενους με συγγενείς που έχουν ανάγκη σημαντικής φροντίδας, δικαίωμα απουσίας λόγω ανωτέρας βίας, δικαίωμα ευέλικτων ρυθμίσεων εργασίας για γονείς παιδιών έως 12 ετών (τηλεργασία, ευέλικτο ωράριο εργασίας ή μερική απασχόληση). Πρόκειται για ρυθμίσεις που συμβάλλουν στην ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών, αίρουν αντικίνητρα για προσλήψεις γυναικών, συμβάλλουν στη συμφιλίωση προσωπικής – οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής.

10. Πώς αποκαθίσταται μια χρόνια αδικία εις βάρος των εργατοτεχνιτών;

Δίνουμε τέλος σε μία μεγάλη αδικία. Τερματίζουμε το απαράδεκτο καθεστώς που ήθελε οι αποζημιώσεις των εργατοτεχνιτών να είναι πολύ κατώτερες από τις αποζημιώσεις των υπαλλήλων. Με το νομοσχέδιο ικανοποιείται ένα πάγιο και δίκαιο αίτημα και εξισώνονται οι αποζημιώσεις απόλυσης των εργατοτεχνιτών, που μέχρι σήμερα υπολογίζονταν σε λίγα μεροκάματα, με εκείνες των υπαλλήλων, που ισοδυναμούν με μισθούς έως και 12 μηνών.

11. Τι όφελος θα έχει ο εργαζόμενος από την αύξηση των υπερωριών;

Το νομοσχέδιο στοχεύει να λύσει ζητήματα που έχουν προκύψει από τις καταιγιστικές αλλαγές που έχουν συντελεστεί στο χώρο της απασχόλησης. Ένα από αυτά είναι η κατοχύρωση των υπερωριών, βασικός μοχλός αύξησης των αποδοχών και της παραγωγικότητας, καθώς και η καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας. Η υπερωριακή απασχόληση, που σήμερα δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 96 ώρες τον χρόνο στη βιομηχανία και τις 120 ώρες στους λοιπούς κλάδους, εναρμονίζεται με τον μέσο ευρωπαϊκό όρο και μπορεί να φτάσει μέχρι και τις 150 ώρες. Με δεδομένο ότι θα γίνεται ακριβής καταγραφή της απασχόλησης μέσω της ηλεκτρονικής κάρτας εργασίας, διασφαλίζεται ότι οι υπερωρίες θα αμείβονται. Άλλωστε, η ηλεκτρονική κάρτα εργασίας θα αποκαλύπτει την πραγματική υπερωριακή απασχόληση, η οποία μέχρι τώρα έμενε κρυφή, αδήλωτη και απλήρωτη. Σκοπός του νόμου είναι οι επιχειρηματικές ανάγκες που επιβάλλουν τις υπερωρίες να μπορούν να γίνονται. Ως αντίβαρο, όμως, αυτές θα παρακολουθούνται, θα αμείβονται και, σε περίπτωση παράνομης υπέρβασης των ορίων των υπερωριών, οι εργοδότες θα είναι υποχρεωμένοι να καταβάλλουν σημαντικές προσαυξήσεις στα ωρομίσθια των εργαζομένων τους.

12. Τι θα ισχύει με τις Κυριακές;

Ενώ συνεχίζει να υφίσταται το καθεστώς αργίας την Κυριακή, ευθυγραμμιζόμενη με τις πρακτικές που εφαρμόζονται από χώρες του ΟΟΣΑ και της ΕΕ, η Ελλάδα ορίζει κάποιες εξαιρέσεις στον γενικό κανόνα. Άλλωστε, χάρη σε αυτές τις εξαιρέσεις καθίσταται εφικτή η εξυπηρέτηση των καταναλωτών σε εστιατόρια, καφέ και άλλες υπηρεσίες εστίασης -και όχι μόνο- τις Κυριακές. Στις εξαιρέσεις αυτές, προστίθενται κάποιοι επιπρόσθετοι κλάδοι, όπως αποθήκες, logistics, κέντρα δεδομένων, αλλά και εξωσχολικές δράσεις, μηχανογράφηση, εξετάσεις έκδοσης διπλωμάτων. Η εργασία την Κυριακή αμείβεται με προσαύξηση 75%, ενώ παρέχεται δικαίωμα να δοθεί αναπληρωματική ημέρα ανάπαυσης την αμέσως επόμενη εβδομάδα. Ας σημειώσουμε εδώ ότι ιδιαίτερα στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου (Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία) δεν υπάρχουν καθόλου αντίστοιχες με τις δικές μας απαγορεύσεις για τις Κυριακές.

13. Πώς προστατεύονται οι εργαζόμενοι στις πλατφόρμες;

Με το νομοσχέδιο αναγνωρίζονται δύο τρόποι συνεργασίας των παρόχων υπηρεσιών με τις πλατφόρμες: συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας ή ανεξάρτητων υπηρεσιών/ έργου και τίθενται τα νομοθετικά κριτήρια, για να γίνει η διάκριση αυτή σωστά. Πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι με τη ρύθμιση που εισάγουμε και οι απασχολούμενοι με συμβάσεις ανεξαρτήτων υπηρεσιών/ έργου αποκτούν δικαιώματα ανάλογα με αυτά των εργαζομένων, καθώς προβλέπονται συνδικαλιστικά δικαιώματα για τα φυσικά πρόσωπα που συνδέονται με τις εν λόγω πλατφόρμες, οι οποίοι θα μπορούν να συστήνουν συνδικαλιστικές οργανώσεις, να διαπραγματεύονται και να καταρτίζουν συλλογικές συμβάσεις καθώς και να απεργούν. Με αυτό τον τρόπο, προστατεύονται τα δικαιώματα των απασχολουμένων σε πλατφόρμες ανεξάρτητα από τον ειδικότερο τύπο σύμβασης, με τον οποίο συνδέονται με την πλατφόρμα.

14. Γιατί θεσπίζεται η υποχρεωτική εγγραφή συνδικαλιστικών και εργοδοτικών οργανώσεων σε ηλεκτρονικό μητρώο και η ψήφος εξ αποστάσεως στα συνδικάτα;

Για λόγους διαφάνειας, εξυγίανσης του συνδικαλιστικού κινήματος και ενίσχυσης της αντιπροσωπευτικότητάς του με διευκόλυνση της συμμετοχής των εργαζομένων (με δικλείδες διαφάνειας και μυστικότητας) στις συνεδριάσεις και τις ψηφοφορίες. Σκοπός της διάταξης είναι να μην αμφισβητείται η τήρηση του νόμου σε κάθε συνδικαλιστική ενέργεια. Ας θυμηθούμε τους ξυλοδαρμούς στο περυσινό συνέδριο της ΓΣΕΕ. Οι ρυθμίσεις που εισάγουμε εξυπηρετούν την ίδια την αξιοπιστία του συνδικαλιστικού κινήματος.

15. Τι αλλάζει με τις απεργίες στις ΔΕΚΟ;

Το δικαίωμα στην απεργία ήταν και παραμένει προφανώς σεβαστό. Η διάταξη που εισάγουμε για το προσωπικό που διασφαλίζει την ελάχιστη εγγυημένη λειτουργία προστατεύει τα δικαιώματα των πολιτών ως προς την παροχή ενός μίνιμουμ (33%) επιπέδου υπηρεσιών σε κρίσιμους κλάδους κατά τη διάρκεια απεργιακών κινητοποιήσεων. Σημειώνουμε ότι τέτοιες ρυθμίσεις υπάρχουν σε χώρες όπως η Γαλλία, το Βέλγιο, ο Καναδάς, η Αυστραλία κλπ. Διευκρινίζεται ότι η ρύθμιση αυτή δεν αλλάζει το καθεστώς σε σχέση με το προσωπικό ασφαλείας και δεν αναφέρεται στο πλήθος των εργαζομένων που καλούνται να παράσχουν τις υπηρεσίες τους αλλά στο επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών. Για παράδειγμα στο μετρό, κατά τις ημέρες της απεργίας θα πρέπει να κυκλοφορεί το ένα τρίτο των συρμών, ανεξαρτήτως του αριθμού προσωπικού που πρέπει να απασχολείται, για να επιτευχθεί αυτό το αποτέλεσμα.

16. Ποια είναι τα οφέλη για τις επιχειρήσεις;
Μειώνεται η γραφειοκρατία και οι πολλαπλές δηλώσεις στις διάφορες υπηρεσίες μέσω της αναβάθμισης του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ. Ωφελημένοι είναι επίσης όλοι οι τίμιοι εργοδότες που δηλώνουν κανονικά τις υπερωρίες γιατί με την ψηφιακή κάρτα εργασίας εξαλείφεται ένα αθέμιτο πλεονέκτημα που είχαν μέχρι τώρα όσοι κινούνταν κάτω από το τραπέζι. Με την προσαρμογή επίσης της αγοράς εργασίας στα ευρωπαϊκά δεδομένα ενισχύεται η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας που είναι προϋπόθεση για ανάπτυξη και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Επομένως το νομοσχέδιο δεν αφορά μόνο τις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους αλλά και τους ανέργους που μπορούν να έχουν καλύτερες προοπτικές.

17.Ποιες είναι οι ρυθμίσεις για την προστασία από τη βία και την παρενόχληση στην εργασία;

Με το νομοσχέδιο κυρώνουμε την σχετική Σύμβαση της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας για την εξάλειψη της βίας και της παρενόχλησης στην εργασία. Θεσπίζουμε υποχρεώσεις του εργοδότη και πρόληψη και αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων, δυνατότητα αποχώρησης του θύματος από την εργασία για εύλογο χρόνο, εάν αντιμετωπίζει κίνδυνο ζωής ή υγείας, απαγόρευση οποιασδήποτε δυσμενούς μεταχείρισης, λύσης της σχέση εργασίας κλπ του καταγγέλλοντος ή μάρτυρα και αντιστροφή του βάρους της απόδειξης: ο καταγγελλόμενος καλείται να αποδείξει ότι δεν συνέτρεξαν οι σχετικές περιστάσεις.



Ειδήσεις σήμερα: 
Κίνημα Αλλαγής: Στη Βουλή οι καθυστερήσεις επέκτασης του μετρό στον Πειραιά

Νέο εργασιακό νομοσχέδιο: Σημείο τριβής οι υπερωρίες - Αντιδρούν τα συνδικάτα