ΕΦΚΑ: Πώς θα ξεμπλοκάρουν τη σύνταξή τους οι οφειλέτες επαγγελματίες και αγρότες

Ένα χρόνιο πρόβλημα που καθυστερεί την έκδοση των εκκρεμών συντάξεων των ελεύθερων επαγγελματιών και των αγροτών είναι οι οφειλές που έχουν προς τον ΕΦΚΑ.

Υπενθυμίζουμε ότι το όριο του επιτρεπομένου ποσού οφειλών ,προκειμένου να μην μπλοκαριστεί η σύνταξη είναι τα 20.000 ευρώ συμπεριλαμβανομένων τελών και λοιπών επιβαρύνσεων για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολούμενους και στα 6.000 ευρώ για τους αγρότες,.

Στην περίπτωση που η οφειλή είναι μεγαλύτερη των επιτρεπομένων ορίων, τότε ο ασφαλισμένος είναι υποχρεωμένος να καταβάλει εφάπαξ το υπερβάλλον οφειλόμενο ποσό και να ενταχθεί σε ρύθμιση με δόσεις που θα παρακρατούνται από τη σύνταξή του.

Με χθεσινή του εγκύκλιο ο ΕΦΚΑ δίνει διευκρινίσεις για τον τρόπο προσδιορισμού και εξόφλησης των οφειλών προκειμένου να ξεμπλοκαριστούν οι αιτήσεις συνταξιοδότησης των οφειλετών ελεύθερων επαγγελματικών και αγροτών.

Ειδικότερα η εγκύκλιος διευκρινίζει παραθέτοντας παραδείγματα τι προβλέπεται σε περίπτωση που ο οφειλέτες δεν εξοφλήσει εντός της προθεσμίας το υπερβάλλον του ορίου ποσό και πότε απορρίπτεται η αίτηση και πότε δικαιούται να πάρει τη σύνταξή του.

Όριο οφειλών τ. ΟΓΑ και μέθοδος παρακράτησης ποσού οφειλών από τη σύνταξη

Ειδικότερα, για τον τ. ΟΓΑ, η σύνταξη καταβάλλεται από την ημερομηνία που ορίζουν οι διατάξεις του άρθρου 1 του Ν.4554/2018, εφόσον το οφειλόμενο ποσό που προκύπτει μόνο από την υπαγωγή στην ασφάλιση του τέως φορέα, δεν είναι μεγαλύτερο των έξι χιλιάδων (6.000) ευρώ. 

Τυχόν οφειλές από αναγνώριση πλασματικού χρόνου ασφάλισης, σύμφωνα με το διευκρινιστικό έγγραφο, δεν περιλαμβάνονται στο όριο αυτό, αλλά περιλαμβάνονται στο γενικό όριο των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ και η παρακράτηση των οφειλών ανεξάρτητα εάν προέρχονται από μη καταβολή εισφορών ή αναγνώριση πλασματικού χρόνου ασφάλισης, θα πραγματοποιείται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 259 του Ν.4798/2021, ήτοι σε έως εξήντα (60) δόσεις, με ελάχιστο ποσό μηνιαίας δόσης τα πενήντα (50) ευρώ.

Εφόσον ο αιτών δεν εξοφλήσει εντός δύο μηνών από τη γνωστοποίηση της οφειλής το υπερβάλλον ποσό, τότε ως έναρξη καταβολής της σύνταξης ορίζεται η πρώτη μέρα του επόμενου της εξόφλησης του υπερβάλλοντος ποσού μήνα, όπως αυτό είχε προσδιοριστεί κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης.

Συνεπώς:

• Σε περίπτωση κοινοποίησης οφειλής, που το υπερβάλλον ποσό δεν εξοφληθεί εντός της τασσόμενης προθεσμίας και εφόσον το συνταξιοδοτικό αίτημα δεν έχει προλάβει να απορριφθεί, ο υποψήφιος συνταξιούχος θα πρέπει να καταβάλλει μόνο το υπερβάλλον αυτό ποσό, όπως είχε προσδιοριστεί κατά την αίτηση συνταξιοδότησης και όχι το σύνολο της οφειλής, με έναρξη συνταξιοδότησης από την πρώτη μέρα του επόμενου μήνα της εξόφλησής του.

• Σε περίπτωση απόρριψης του αιτήματος λόγω μη εμπρόθεσμης καταβολής του υπερβάλλοντος ποσού, απαιτείται η υποβολή νέας αίτησης συνταξιοδότησης και η οφειλή θα προσδιορίζεται μεν με τιμές της νέας αίτησης και θα κοινοποιείται έγγραφο οφειλής με δίμηνη προθεσμία, αλλά με υποχρέωση για καταβολή μόνο του υπερβάλλοντος ποσού.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 1ο

Έστω ότι ασφαλισμένος υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης τον 5/2020.

Κοινοποιείται έγγραφο οφειλής, για καταβολή ποσού 10.000 ευρώ επί συνολικής οφειλής ύψους 30.000 ευρώ, με λήξη της δίμηνης προθεσμίας τον 5/2021, στην οποία ο υποψήφιος συνταξιούχος δεν ανταποκρίνεται.

Τον 6/2021 και ενώ το αρχικό αίτημα δεν έχει απορριφθεί, εκδηλώνει την επιθυμία να εξοφλήσει την κοινοποιηθείσα οφειλή. Θα πρέπει να καταβάλλει το ποσό τον 10.000 ευρώ το οποίο εάν εξοφληθεί τον ίδιο μήνα (6/2021), η έναρξη συνταξιοδότησης θα είναι η πρώτη μέρα του επόμενου μήνα της εξόφλησης, ήτοι 01/07/2021.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 2ο

Έστω ότι ασφαλισμένος υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης τον 5/2020.

Κοινοποιείται έγγραφο οφειλής, για καταβολή ποσού 5.000 ευρώ επί συνολικής οφειλής ύψους 25.000 ευρώ, με λήξη της δίμηνης προθεσμίας τον 12/2020, στην οποία ο υποψήφιος συνταξιούχος δεν ανταποκρίνεται και έχει εκδοθεί απορριπτική απόφαση.

Υποβάλλει νέο αίτημα τον 7/2021 και η οφειλή κατά την ημερομηνία αυτή προσδιορίζεται σε 28.000 ευρώ. Θα πρέπει να κοινοποιηθεί έγγραφο οφειλής, με νέα δίμηνη προθεσμία για την καταβολή μόνο του υπερβάλλοντος ποσού, δηλαδή των 8.000 ευρώ.

Διαχρονικό δίκαιο-Εκκρεμείς αιτήσεις

Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τις διευκρινίσεις που δόθηκαν εκκρεμείς νοούνται οι αιτήσεις επί των οποίων δεν έχει εκδοθεί θετική ή απορριπτική απόφαση ή δεν έχουν με βάση τα καταστατικά των πρώην φορέων τεθεί στο αρχείο (πράξη η όποια εξομοιωνόταν με απόρριψη του αιτήματος και επανυπολογισμό της οφειλής).

Συνεπώς, για τον τ. ΟΑΕΕ, ισχύει το αρ. 294410/10.11.2020 έγγραφο, σύμφωνα με το οποίο για αιτήματα που έχουν υποβληθεί από 10.11.2020 και εντεύθεν θα πρέπει να εκδίδεται απορριπτική απόφαση σε περίπτωση μη εμπρόθεσμης καταβολής της οφειλής, ενώ παλαιότερα αιτήματα της ημερομηνίας αυτής θεωρούνται ως απορριφθέντα μετά την πάροδο της δίμηνης προθεσμίας.

Εξόφληση ποσού πέραν του ανωτάτου ορίου οφειλών-έναρξη καταβολής σύνταξης.

Δεδομένου ότι με τις νέες διατάξεις, σε περίπτωση εκπρόθεσμης καταβολής του ποσού οφειλής που υπερβαίνει το ποσό που δύναται να παρακρατηθεί και πριν την απόρριψη του συνταξιοδοτικού αιτήματος, επέρχεται διαφοροποίηση της ημερομηνίας άσκησης του δικαιώματος με την ημερομηνία έναρξης καταβολής της σύνταξης, για υποψήφιους συνταξιούχους που συνεχίζουν την δραστηριότητα τους (απασχολούμενοι συνταξιούχοι), τυχόν οφειλές που προκύπτουν μετά την υποβολή του αιτήματος δεν προσμετρώνται στο όριο οφειλών και ο διανυθείς χρόνος ασφάλισης μετά το αίτημα συνταξιοδότησης, θα προσμετρηθεί στη σύνταξη, βάσει των διατάξεων του άρθρου 20 του ν.4387/2016 όπως ισχύει, μετά την διακοπή του ασκούμενου επαγγέλματος και την υποβολή σχετικής αίτησης.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 3ο:

Έστω ότι ασφαλισμένος υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης τον 5/2020 και συνεχίζει την δραστηριότητα του.

Κοινοποιείται έγγραφο οφειλής- για το χρονικό διάστημα ασφάλισης έως τον 5/2020- με υποχρέωση καταβολής ποσού 10.000 ευρώ επί συνολικής οφειλής ύψους 30.000 ευρώ και λήξη της δίμηνης προθεσμίας τον 5/2021, την οποία καταβάλει τον 6/2021, ενώ το αίτημα δεν έχει ακόμη απορριφθεί. Η έναρξη καταβολής της σύνταξης θα είναι η 01/07/2021 και ο χρόνος καθώς και τυχόν οφειλές από τον 6/2020 έως την διακοπή του επαγγέλματος θα αναζητηθούν όταν γίνει διακοπή και ζητηθεί η αξιοποίηση του χρόνου αυτού.

Σε αντίθεση, για τον τ. ΟΓΑ επειδή δεν γίνεται αντίστοιχη αξιοποίηση, ως διακοπή της ασφάλισης θα πρέπει να λογίζεται η τελευταία μέρα του προηγούμενου μήνα της άσκησης του δικαιώματος και όχι της καταβολής της σύναξης.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 4ο:

Ασφαλισμένος του τ. ΟΓΑ υποβάλλει αίτημα για σύνταξη τον 4/2020. Κοινοποιείται οφειλή την οποία πληρώνει μετά την πάροδο του διμήνου τον 7/2021, πριν την απόρριψη του αιτήματος. Η έναρξη καταβολής της σύνταξης θα είναι από 01/08/2021, αλλά ο χρόνος ασφάλισης θα είναι έως τον 4/2020.

Ευνόητο είναι ότι, εφόσον στις προαναφερθείσες περιπτώσεις, το συνταξιοδοτικό αίτημα έχει απορριφθεί, μετά την πάροδο της δίμηνης προθεσμίας, απαιτείται η υποβολή νέου αιτήματος με χρόνο ασφάλισης άρα και υποχρέωσης για καταβολή εισφορών έως και το μήνα υποβολής του νέου αιτήματος.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 5ο:

Έστω ότι ο ασφαλισμένος του 3ου παραδείγματος, που συνεχίζει απασχολούμενος, υποβάλλει νέο αίτημα συνταξιοδότησης τον 6/2021, δεδομένου ότι το αρχικό αίτημα του έχει απορριφθεί. Θα πρέπει η οφειλή του να υπολογιστεί με τις τιμές της νέας αίτησης (6/2021), αφού συμπεριληφθεί και το χρονικό διάστημα από την αρχική έως την δεύτερη αίτηση συνταξιοδότησης, δηλαδή από 6/2020 έως και 6/2021 και να κοινοποιηθεί νέο έγγραφο για καταβολή του υπερβάλλοντος ποσού με νέα δίμηνη προθεσμία. Ευνόητο είναι πως η έναρξης συνταξιοδότησης θα είναι από 01/07/2021, εφόσον καταβληθεί εμπρόθεσμα το ποσό οφειλής που υπερβαίνει το όριο παρακράτησης και ο χρόνος καθώς και τυχόν οφειλές από τον 7/2021 έως την διακοπή του επαγγέλματος, θα αναζητηθούν όταν γίνει διακοπή και ζητηθεί η αξιοποίηση του χρόνου αυτού.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 6ο:

Έστω ότι ο ασφαλισμένος του 4ου παραδείγματος, υποβάλλει νέο αίτημα συνταξιοδότησης τον 6/2021, δεδομένου ότι το αρχικό αίτημα του έχει απορριφθεί.

Θα πρέπει η οφειλή του να υπολογιστεί με τις τιμές της νέας αίτησης (6/2021), αφού συμπεριληφθεί και το χρονικό διάστημα από την αρχική έως την δεύτερη αίτηση συνταξιοδότησης, δηλαδή από 5/2020 έως και 6/2021 και να κοινοποιηθεί νέο έγγραφο για καταβολή του υπερβάλλοντος ποσού με νέα δίμηνη προθεσμία. Ευνόητο είναι πως η έναρξης συνταξιοδότησης θα είναι από 01/07/2021, εφόσον καταβληθεί εμπρόθεσμα το ποσό οφειλής που υπερβαίνει το όριο παρακράτησης και ο χρόνος ασφάλισης του θα είναι έως τον 6/2021.

Προηγούμενη ρύθμιση οφειλών

Τέλος, σε περίπτωση που ο αιτών, ως ασφαλισμένος, είχε ρυθμίσει την οφειλή του σε δόσεις και τις κατέβαλε κανονικά μέχρι την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης, το ύψος των οφειλών του καθορίζεται βάσει του εναπομείναντος ποσού της ρυθμισμένης οφειλής και δεν επανυπολογίζεται με τις τιμές της αίτησης συνταξιοδότησης.