Ποτέ άλλοτε ένα χρυσοφόρο επιχειρηματικό ντιλ έχει επιβραβεύσει σε τέτοιο βαθμό τους εργαζόμενους της επιχείρησης που αυτό αφορά! Κι αυτό καθώς 200 στελέχη της Viva Wallet θα λάβουν από 50.000 ευρώ ως και 4 εκατ. ευρώ σε μετρητά και μετοχές, με βάση τη συμφωνία που έκλεισαν ο ιδρυτής και μεγαλομέτοχος της εταιρείας Χάρης Καρώνης και ο συνέταιρος του Μάκης Αντύπας με τους εκπροσώπους της JPMorgan Chase.
Πρόκειται ουσιαστικά για ένα «μπόνους» για τα στελέχη που στήριξαν και βοήθησαν την Viva Wallet στο να εξελιχθεί σε αυτή που είναι σήμερα. Αποτελεί όμως και ένα κίνητρο για το μέλλον και τα μεγάλα σχέδια ανάπτυξης που υπάρχουν τόσο απ’ τους ιδρυτές όσο και απ’ το νέο μέτοχο.
«Αυτή είναι και η πεμπτουσία της συμφωνίας. Οι βασικοί μέτοχοι συνεχίζουν ως έχουν, προσηλωμένοι στο μεγάλο όραμά τους, οι μέτοχοι μειοψηφίας που στήριξαν αυτά τα χρόνια απολαμβάνουν πολλαπλάσιες αποδόσεις, εισέρχεται ένας νέος μέτοχος, ο οποίος πιστεύει στην εταιρεία και μπορεί να τη βοηθήσει, και, τέλος, οι εργαζόμενοι που μόχθησαν επιβραβεύονται λαμβάνοντας και ένα επιπρόσθετο κίνητρο για τη συνέχεια», εξηγούσε στο ΘΕΜΑ ο κ. Καρώνης.
Συγκεκριμένα η Viva Wallet έχει διανέμει 35.000 stock options σε 200 στελέχη της και αυτά θα μετατραπούν στην παρούσα φάση σε μετοχές οι οποίες, με βάση τη συμφωνία, θα αγοραστούν στα 1.280 ευρώ από τους μετόχους. Σε αυτά μάλιστα θα εφαρμοστεί φόρος 15% μετά την σχετική αλλαγή που έκανε η κυβέρνηση, αντί για 50% που ήταν πριν.
Με την ολοκλήρωση της συναλλαγής θα δημιουργηθεί ένα νέο πρόγραμμα (stock options plan) από το οποίο τα στελέχη αυτά θα πάρουν αυτόματα τον ίδιο αριθμό stock option που είχαν πριν. Παράλληλα, νέα στελέχη που θα εισέλθουν στην εταιρεία, θα έχουν πρόσβαση σε 15.000 από τις νέες μετοχές.
«Στόχος μας μάλιστα είναι να μεγαλώσουμε ακόμα περισσότερο τον αριθμό των stock option τα επόμενα χρόνια ώστε να συγκεντρώσουμε τα καλύτερα στελέχη που είναι διαθέσιμα στην αγορά!», λέει ο κ. Καρώνης.
Ο Χάρης Καρώνης
Ο ίδιος πάντως στην τσέπη του λεφτά δεν πρόκειται να βάλει και αυτό ίσως ενισχύει και το προφίλ του αντισυμβατικού που έχει επιδείξει όλα αυτά τα χρόνια ο ίδιος! Ένα προφίλ όμως που ταιριάζει πέρα για πέρα σε ένα “brilliant” μυαλό που μεγάλωσε στα Μυκονιάτικα του Περιστερίου, τελείωσε το δημόσιο 11ο Λύκειο του δήμου, και η πρώτη του επαγγελματική επαφή ήταν ως παιδί κιόλας βοηθώντας τον ηλεκτρολόγο πατέρα του, Αντώνη.
Κλείσιμο
Εχουν περάσει 30 χρόνια από τότε που το «παιδί της Δυτικής Οχθης» αποφοίτησε από το 11ο Λύκειο Περιστερίου εκεί ακολουθώντας μια ενδιαφέρουσα πορεία με αρκετές στροφές και φτάνοντας σήμερα όχι μόνο να θεωρείται ο πατριάρχης των ψηφιακών πορτοφολιών, eWallet, αλλά και ο πρώτος Ελληνας που κατόρθωσε να δημιουργήσει έναν «μονόκερο» (Unicorn) , όπως ονομάζονται οι startups εταιρείες που υπερβαίνουν σε αποτίμηση το 1 δισ. δολάρια. Κάτι βέβαια που καθιστά και τον ίδιο αυτοδημιούργητο δισεκατομμυριούχο.
Λογιστικά τουλάχιστον, αφού η αποτίμηση του δημιουργήματός του, της Viva Wallet, ξεπέρασε τα 2 δισ. δολάρια με την εξαγορά του 48,5% από την J.P. Morgan Chase. Γι’ αυτό και σήμερα ο ίδιος προβάλλεται πλέον ως παράδειγμα σε πολλά νέα παιδιά που ετοιμάζονται να ανοίξουν τα φτερά τους ότι όλοι μπορούν να τα καταφέρουν.
«Αν κάτι έχω να πω σε όλα αυτά τα παιδιά που ξεκινούν τις προσπάθειές τους με μια startup, είναι, πρώτον, να συμπεριλάβουν παθιασμένους συνεργάτες, δεύτερον, να μην πουλάνε νωρίς και, τρίτον, να προσέξουν ποιον θα βάλουν ως χρηματοδότη-μέτοχο», συμβουλεύει μέσω του ΘΕΜΑ-τος ο κ. Καρώνης.
Η αφετηρίας αυτής της εντυπωσιακής πορείας για τον ίδιο ξεκινά αρχές της δεκαετίας του ’90, όταν ο ίδιος περνά στο ΤΕΙ Πειραιά. Το πτυχίο του ηλεκτρολόγου δεν το πήρε ποτέ και μάλιστα ακόμα και σήμερα όταν τον ρωτούν συνηθίζει να λέει: «Έπαιζαν πολύ τάβλι στη σχολή και δεν μου άρεσε το τάβλι». Η αλήθεια όμως είναι ότι ήταν ήδη εξοικειωμένος με τις τεχνολογίες των ηλεκτρονικών αφού από μικρός δούλευε με τον πατέρα του.
Το ξεκίνημα
Η πρώτη επαγγελματική του προσπάθεια ήταν μια εταιρεία παραγωγής κινουμένων σχεδίων. Ηταν η εποχή που ο ίδιος είχε κολλήσει με τη δημοφιλή animated σειρά «Beavis & Butt-Head» του MTV. Το εγχείρημα όμως κράτησε μόλις έξι μήνες. Προσελήφθη ως τεχνικός στον τότε δημοφιλή στη νεολαία ραδιοφωνικό σταθμό Jeronymo Groovy. Οσοι τον γνωρίζουν από εκείνη την περίοδο δυσκολεύονται καν να τον αναγνωρίσουν στις φωτογραφίες σήμερα, αφού το μαλλί χαίτη ήταν το χαρακτηριστικό του. Εκεί συνάντησε τον Μάκη Αντύπα Αντύπα, τον άνθρωπο που παραμένει δίπλα του τόσα χρόνια στις επιχειρηματικές προσπάθειες.
Η έλευση του Ιντερνετ στη χώρα ήταν αποκάλυψη και για τους δύο. Ασχολήθηκαν επισταμένα μαθαίνοντας «στου κασίδι το κεφάλι» την καινούρια τεχνολογία. Ο ίδιος υπήρξε ένα από τα τρία αρχικά μέλη της GroovyNet, που είχε συσταθεί τότε από τον Jeronymo Groovy, εκ των πρώτων εταιρειών παροχής Διαδικτύου. Μάλιστα, ως ένα από τα πρώτα στελέχη παρόχων Διαδικτύου, το 1997 συμμετείχε στην Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών για τη δημιουργία και καταγραφή του πλαισίου λειτουργίας του Internet στην Ελλάδα.
Επειτα από αρκετές αναζητήσεις αλλά και τη θητεία του στο στράτευμα, που συνοδεύτηκε και από τον επανασχεδιασμό και την εγκατάσταση του δικτύου στον κόμβο Internet του Ελληνικού Στρατού, το 2000 γεννήθηκε η Realize, εταιρεία που δραστηριοποιούνταν στον χώρο των τηλεπικοινωνιών, του λογισμικού και των ιστοσελίδων και αργότερα εξελίχθηκε στη Viva. Ηταν η εποχή των dot.com, την οποία ήθελε η Realize να γευτεί. Η εταιρεία που ιδρύθηκε αρχικά ως ΕΠΕ από τέσσερις μετόχους γρήγορα κατέστη μονομετοχική, έχοντας ως βασικό μέτοχο τον κ. Καρώνη. «Ασυμφωνία χαρακτήρων», λένε όσοι γνωρίζουν τις τότε διεργασίες. Η Viva (Realize) αρχικά δημιουργούσε συστήματα για τράπεζες, ως ένα software house για πιστωτικά ιδρύματα, και σύντομα επεκτάθηκε σε συμπληρωματικές υπηρεσίες, όπως ταξιδιωτικές πληρωμές, πληρωμές για θεάματα.
Κάποια συμβόλαια με τη Eurobank και την Εθνική Τράπεζα τότε αποδείχθηκαν σημαντικά για την ανάπτυξη της εταιρείας. Με τον μετασχηματισμό της σε Α.Ε. το 2005 στην εταιρεία μπήκε και ο μέχρι σήμερα βασικός της μέτοχος Μάκης Αντύπας. Την περίοδο εκείνη η εταιρεία στράφηκε στον χώρο των υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας στις τηλεπικοινωνίες, και ειδικότερα στην αγορά των γραμμών ατελούς χρέωσης, τα γνωστά «0800», που τότε εμφανίζονταν στην αγορά. Αυτό το παράθυρο της δωρεάν επικοινωνίας θεωρήθηκε casus belli για τα μεγαθήρια του ΟΤΕ, της Vodafone και της Wind, που τελικά αλλάζοντας την τιμολογιακή τους πολιτική και ξεκινώντας τα πακέτα δωρεάν ομιλίας «εξαφάνισαν» τη συγκεκριμένη αγορά.
Οι ηλεκτρονικές συναλλαγές
Το επόμενο στοίχημα, όπως το είχε διαβλέψει ο κ. Καρώνης, ήταν οι ηλεκτρονικές συναλλαγές. Μάλιστα παρότι χαρακτηρίζει τον εαυτό του «επιχειρηματικά απαίδευτο», όπως και όλη τη γενιά του, αποδείχθηκε ότι το πλάνο που είχε στον νου του ήταν καλοσχεδιασμένο.
Mε ίδια κεφάλαια ύψους 1,2 εκατ. ευρώ ετησίως, τα οποία προέρχονταν από τις τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες της θυγατρικής Viva Services και συστηματικά επανεπενδύονταν, η εταιρεία του κ. Kαρώνη πόνταρε στην ανάπτυξη των υπηρεσιών ηλεκτρονικών συναλλαγών. Η μεγάλη ευκαιρία ήρθε όταν το 2012 η Τράπεζα της Ελλάδος άρχισε να δίνει άδειες λειτουργίας σε ιδρύματα ηλεκτρονικών πληρωμών.
Εκεί η ομάδα του, με την καθοδήγηση του πρώην στελέχους της Τράπεζας Πειραιώς Βασίλη Τραπεζάνογλου, είδε την ευκαιρία να «βγάλει φτερά» και από τεχνολογική εταιρεία να καταστεί fintech (δηλαδή financial+technology) επιχείρηση. «Αξιοποίησα την ομάδα των ικανών developers που είχα μαζί μου, η οποία εκμεταλλευόμενη και το ευρωπαϊκό κανονιστικό πλαίσιο διεκδίκησε και έλαβε άδεια ιδρύματος πληρωμών», έχει πει χρόνια μετά. Το eWallet της Viva, εξάλλου, ήταν το πρώτο στην ελληνική αγορά δίνοντας και στον ίδιο τον χαρακτηρισμό του «πατριάρχη των eWallets».
Mε τις ηλεκτρονικές πληρωμές να έχουν μόλις απελευθερωθεί σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και στην Eλλάδα να είναι μάλλον άγνωστος τόπος, η Viva βρήκε χώρο να κάνει καριέρα
Το 2013 άλλαξε η επωνυμία της εταιρείας σε Viva Wallet Holding, έχοντας ως θυγατρικές τις Viva Payments και Viva Services. O ίδιος σε δηλώσεις του έχει παρομοιάσει τη Viva με τον λαγό. «Ξεκινά πάντα πρώτος, αλλά δεν τερματίζει ποτέ», έχει πει χαρακτηριστικά, υπονοώντας ότι οι πρωτοβουλίες της εταιρείας ακολουθούνται συχνά από τις τράπεζες και έτσι δημιουργείται κάποιες φορές ισχυρός ανταγωνισμός, με αποτέλεσμα το παιχνίδι να γίνεται άνισο.
Συγκρούσεις
Γι’ αυτό και δεν λείπουν οι φορές που θα έρθει σε ευθεία σύγκρουση μαζί τους μέσα από καταγγελίες στην Επιτροπή Ανταγωνισμού και μηνύσεις σε τραπεζικά στελέχη. Χαρακτηριστικά, εξάλλου, είναι τα λόγια τραπεζικού στελέχους με το οποίο συνομίλησε το «protothema.gr» αποκαλύπτοντας πως «κάθε φορά που μιλούσαμε στο τηλέφωνο ήταν συνδεδεμένο και το νομικό τμήμα της τράπεζας!». Αλλωστε, όσοι τον γνωρίζουν μιλούν για έναν άνθρωπο που δεν κάνει υποχωρήσεις απέναντι σε αυτό που ο ίδιος θεωρεί σωστό. Και ο εκρηκτικός του χαρακτήρας πολλές φορές τον έκανε να χάνει στις εντυπώσεις. Κι ας έχει ρίξει τους τόνους τα τελευταία χρόνια, περίοδο που πολλοί συνδέουν με το γεγονός ότι έκανε οικογένεια.
Για την πορεία τόσο του ίδιου όσο και της Viva κομβικής σημασίας χρονιά ήταν το 2014. Τότε ο κ. Καρώνης ψάχνοντας κεφάλαια για να χρηματοδοτήσει το όνειρό του, που ήταν να γίνει η Viva παγκόσμιος παίκτης στο e-payment, έβρισκε παντού κλειστές πόρτες. Κανείς δεν μπορούσε να αντιληφθεί το όνειρό του. Τι ήθελε να κάνει. Αντιθέτως με τους τραπεζίτες, οι πρώτοι Ελληνες επενδυτές που πίστεψαν στο επιχειρηματικό του όραμα ήταν η οικογένεια της κυρίας Μαριάννας Λάτση. Βρήκε ευήκοα ώτα στη διοικητική ομάδα του Latsco Family Office, συμφερόντων της κυρίας Λάτση και των παιδιών της, Πάρι Κασιδόκωστα, Εριέττας Κούρκουλου-Λάτση και Φίλιππου Κούρκουλου-Λάτση.
Ολοι τους πίστεψαν στο επιχειρηματικό σχέδιο του κ. Καρώνη και με μια διορατική, όπως αποδείχθηκε, επενδυτική κίνηση προς μια ελληνική εταιρεία fintech που πραγματοποιήθηκε το 2015 και το 2016, συνολικού ύψους 6 εκατ. ευρώ, έδωσαν στη Viva τη δυνατότητα να επιταχύνει την αναπτυξιακή της πορεία και να κάνει το άλμα της προς την Ευρώπη. «H Viva αποτελεί παράδειγμα καινοτόμου επιχειρηματικότητας, εξωστρέφειας και δυναμισμού», είχε τονίσει τότε ο κ. Kασιδόκωστας-Λάτσης. «Σε αυτή τη διαδρομή μάς έχουν βοηθήσει πάρα πολύ η Μαριάννα Λάτση, η οικογένειά της, αλλά και τα στελέχη του γραφείου της. Μας πίστεψαν από την αρχή και μας στήριξαν σε κάθε απόφαση. Η ίδια η Μαριάννα Λάτση ενδιαφερόταν και είχαμε συναντηθεί πολλές φορές χτίζοντας σχέσεις.
Γιατί πάνω απ’ όλα αυτό είναι. Δεν ξέρω αν θα ακουστεί παράλογο, όμως τους θεωρώ οικογένεια. Και φυσικά θα συνεχίσουμε να επενδύουμε μαζί», δηλώνει ο κ. Καρώνης, επιβεβαιώνοντας τις πληροφορίες του «ΘΕΜΑτος» ότι οι σχέσεις του Latsco Family Office τόσο σε επίπεδο ιδιοκτητών όσο και σε επίπεδο στελεχών (Δημήτρης Αφεντούλης, CEO, και Νίκος Βουτηχτής, CIO), που συμμετέχουν στο διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας υπήρξαν διαχρονικά εξαιρετικές, συμβάλλοντας μάλιστα καθοριστικά στην ολοκλήρωση αυτής της σημαντικής συναλλαγής. Πέρυσι τρεις σημαντικοί επενδυτές στον χώρο της τεχνολογίας και του fintech παρείχαν 80 εκατ. ευρώ στη Viva Wallet με τη μορφή μετατρέψιμου ομολογιακού δανείου.
Πρόκειται για την Tencent, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) και την αμερικανική Breyer Capital. Πλέον η Viva είχε αποκτήσει την προσοχή της διεθνούς επενδυτικής κοινότητας. Και, όπως αποδείχθηκε, ήταν ο προάγγελος της επαφής με την J.P. Morgan.
«Η αλήθεια είναι ότι η J.P. Morgan μάς παρακολουθούσε εδώ και δυόμισι χρόνια περίπου και στο παρά ένα δεν συμμετείχε σε εκείνο το ομολογιακό», αποκαλύπτει ο κ. Καρώνης. Το μέγα ερώτημα, πάντως, είναι πώς ο μεγαλύτερος παγκοσμίως χρηματοπιστωτικός οργανισμός με δραστηριότητα σε όλο τον πλανήτη, με συνεργασίες με τεχνολογικούς κολοσσούς, που διακινεί ημερησίως 10 τρισ. δολάρια, επέλεξε μια μικρή ελληνική τεχνολογική εταιρεία για να αποκτήσει το 48,5% των μετοχών της αντί 1 δισ. δολαρίων ανεβάζοντας την αξία της στα 2 δισ. δολάρια.
Η απάντηση που δίνεται από τα στελέχη της J.P. Morgan είναι ότι θεωρούν ότι η τεχνολογική πλατφόρμα που έχει αναπτύξει η Viva Wallet είναι η καλύτερη στην Ευρώπη! Η λύση Tap on Phone είναι εξαιρετική και χάρη σε αυτήν κάθε είδους φορητό ψηφιακό μέσο όπως smartphone, tablet κ.λπ. μπορεί να μετατραπεί σε συσκευή πληρωμών POS. Παράλληλα η Viva εκδίδει πιστωτικές κάρτες για τις μικρές εταιρείες και δημιουργεί τοπικούς τραπεζικούς λογαριασμούς. Και όλα αυτά γίνονται από την ίδια εταιρεία και γι’ αυτό η μετακίνηση των χρημάτων μπορεί να γίνει πάρα πολύ γρήγορα, γεγονός που ενδιαφέρει πάρα πολύ την J.P. Morgan.
Εξονυχιστικοί έλεγχοι
Η διαδικασία ελέγχου της Viva Wallet μόνο απλή δεν ήταν. «Χρειάστηκαν εννέα ολόκληροι μήνες για να γίνει το due diligence», παραδέχεται ο κ. Καρώνης. «Συνολικά 384 άνθρωποι της J.P. Morgan είχαν αυτό το διάστημα πρόσβαση σε όλα τα ιδρύματά μας και συνολικά απαντήσαμε σε πάνω από 2.600 ερωτήσεις με στοιχεία»!
Τελικά η συμφωνία επετεύχθη και είναι άκρως εντυπωσιακή. Προφανώς, χρυσώνει τους μετόχους της μειοψηφίας και παράλληλα παρέχει σημαντικά οικονομικά οφέλη στους 200 εργαζομένους, ώστε να έχουν κίνητρο να μείνουν και να δουλέψουν για τη συμφωνία. Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει, οι τρεις μέτοχοι μειοψηφίας θα λάβουν περίπου 810 εκατ. δολάρια, δηλαδή περίπου 720 εκατ. ευρώ. Αποτιμημένες σε δολάρια οι μετοχικές θέσεις των τριών μετόχων μειοψηφίας έχουν ως εξής: για το μεν λονδρέζικο fund Hedosophia, που εισήλθε μετοχικά μόλις προ διετίας, το παραχωρούμενο 24,5% της Viva Wallet τιμολογείται στην περιοχή των 430 εκατ. δολαρίων.
Για το Latsco Family Office, στο χαρτοφυλάκιο του οποίου εντάσσεται το 13,5% της Viva, η αξία πώλησης υπολογίζεται στα 220 εκατ. δολάρια, ενώ το Deca Investments, που ελέγχει σχεδόν το 10,5%, θα αποκτήσει 150-160 εκατ. δολάρια. Πέραν τούτων, η J.P. Morgan θα διαθέσει κάπου 90 εκατ. δολάρια προκειμένου να αποκτήσει τις μετατρέψιμες ομολογίες της Viva και ακόμα θα δώσει 100 εκατ. δολάρια στους 200 εργαζομένους της Viva σε stock option και μετοχές.
Θα έχει επίσης καθοριστική συμμετοχή στην επικείμενη κεφαλαιακή αύξηση, με αποτέλεσμα το συνολικό κόστος της επένδυσης να φτάνει στα 1,15 δισ. δολάρια. Αν και ο κ. Καρώνης λέει ότι θα εξακολουθήσει να διατηρεί το 51,5%, παράγοντες της αγοράς θεωρούν ότι στο μέλλον η εικόνα ίσως να διαφοροποιηθεί. Και η αλήθεια είναι ότι η J.P. Morgan έχει μεγάλα σχέδια για τη Viva Wallet.
