Διαμεσολάβηση και Διαιτησία: Η λύση στην καθυστέρηση της δικαιοσύνης

Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση που διεξάγεται από την Παγκόσμια Τράπεζα η Ελλάδα κατέχει μεταξύ 190 χωρών μόλις την 146η θέση όσον αφορά τον χρόνο και το χρήμα που απαιτείται για την επίλυση μιας εμπορικής διαφοράς σε πρώτο βαθμό. Σύμφωνα επίσης με την ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «The EU Justice Scoreboard» οι απαιτούμενες μέρες για την αμετάκλητη εκδίκαση αστικών υποθέσεων για το έτος 2019 ήταν 1627 ημέρες, δηλαδή πάνω από πέντε χρόνια, χρόνος που κατατάσσει την χώρα μας στις τελευταίες χώρες της ΕΕ αναφορικά με την ταχύτητα απονομής της δικαιοσύνης. Υπάρχουν υποθέσεις για τις οποίες η δικάσιμος που δίνεται σήμερα είναι το 2026, ή ακόμη και το 2027.Είναι επίσης γνωστό ότι μεγάλοι όμιλοι δεν επέλεξαν τη χώρα μας για την πραγματοποίηση επενδύσεων εξ αιτίας αυτής της πραγματικότητας.

            Με αφορμή την δημοσιοποίηση των παραπάνω στοιχείων  η διευθύντρια του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαμεσολάβησης και Διαιτησίας η Μιλένα Αποστολάκη μιλάει για το μεγάλο πρόβλημα της καθυστέρησης στην απονομή της δικαιοσύνης και τα σύγχρονα εργαλεία αντιμετώπισης του. «Είναι μια παράμετρος με αντιαναπτυξιακό αποτύπωμα και αρνητικές επιπτώσεις στην λειτουργία της εθνικής οικονομίας και την προσέλκυση μεγάλων επενδύσεων .Το πρόβλημα απαιτεί αλλαγή υποδείγματος.» σημειώνει η κ. Αποστολάκη. «Δεν αντιμετωπίζεται με ευχολόγια ή συμβατικούς τρόπους. Είναι χαρακτηριστικό ότι την τελευταία εικοσαετία έχουν ψηφιστεί 13 νόμοι για την επιτάχυνση της δικαιοσύνης και τα αποτελέσματα υπήρξαν μηδενικά.
Η διαιτησία και η διαμεσολάβηση που αποτελούν τις κύριες μορφές εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών, είναι η λύση την οποία χώρες όπως η Ιταλία, η Σιγκαπούρη , οι ΗΠΑ ακολούθησαν . Τα αποτελέσματα στο χρόνο και το κόστος τα οποία μια πολυετής δικαστική αντιδικία συνεπάγεται υπήρξαν εντυπωσιακά και τα οφέλη για τις αντίστοιχες οικονομίες των χωρών αυτών αντίστοιχα.»

          Ο ΕΟΔΙΔ (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαμεσολάβησης και Διαιτησίας) είναι Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου με έδρα την Αθήνα που έχει ως αντικείμενο την παροχή στην Ελλάδα και το εξωτερικό υπηρεσιών διαιτησίας, διαμεσολάβησης και εξωδικαστικής εν γένει επίλυσης διαφορών καθώς επίσης και τη διάδοση, προβολή, προώθηση των θεσμών εναλλακτικής επίλυσης διαφορών, με σκοπό την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη επίλυσή τους. Ο ΕΟΔΙΔ λειτουργεί βάσει κανονισμού όπως ακριβώς οι αντίστοιχοι διεθνείς οργανισμοί (ICC, LCIA, AAA) ,η δε εποπτεία των διαδικασιών που διεξάγονται ασκείται αποκλειστικά από τα Συμβούλια Διαιτησίας και Διαμεσολάβησης τα οποία συγκροτούνται βάσει των διατάξεων του Κανονισμού του και στελεχώνονται από επίτιμους ανώτατους δικαστές και ακαδημαϊκούς δασκάλους των Νομικών σχολών της χώρας.

          Όπως εξηγεί η Μ.Αποστολάκη :«Στην πράξη αν στις συμβάσεις που υπογράφονται μεταξύ εμπορικών επιχειρήσεων, ή μεταξύ εμπορικών επιχειρήσεων και ιδιωτών συμπεριληφθεί ρήτρα διαιτησίας ΕΟΔΙΔ σημαίνει τα εξής: Στην περίπτωση που τα μέρη έχουν διαφορές για την εκτέλεση της σύμβασης δεν θα προσφύγουν στα δικαστήρια περιμένοντας συχνά πάνω από μια πενταετία προκειμένου να λύσουν τη διαφορά τους ,αλλά η διαφορά τους θα λυθεί με διαιτησία, χρόνο επίλυσης 4 ή 6 μήνες και προφανώς κόστος οικονομικό αλλά και ψυχικό πολύ μικρότερο από το κόστος που συνεπάγεται μια πολυετής αντιδικία.

           Η διαμεσολάβηση αντίστοιχα αλλάζει νοοτροπίες, επιλύει καθημερινά προβλήματα των πολιτών και αλλάζει τον πολιτισμό της καθημερινότητας μας. Με τη διαμεσολάβηση η διαφορά είναι ενδεχόμενο να λυθεί μέσα σε λίγες μέρες, με μια συμφωνία η οποία είναι εκτελεστή, δηλαδή παράγει ακριβώς τα ίδια αποτελέσματα με μια δικαστική απόφαση. Αν πάλι η συμφωνία δεν καταστεί εφικτή τα μέρη μπορούν να προσφύγουν στη δικαιοσύνη.»

           Ο στόχος είναι μία νέα νομική πραγματικότητα στην Ελλάδα, καθώς διαιτησία και διαμεσολάβηση οδηγούν στην ταχύτερη και λιγότερο δαπανηρή απονομή της δικαιοσύνης.

Αυτά τα πλεονεκτήματα αναδεικνύονται σε ένα σύντομο βίντεο που επεξεργάστηκε ο ΕΟΔΙΔ με την συμμετοχή του Θοδωρή Αθερίδη.



«Είναι σημαντικό να ενημερωθεί η κοινωνία για τη δυνατότητα που έχει να αποφύγει την ταλαιπωρία της διαμάχης σε μια δικαστική αίθουσα, επιλέγοντας να επιλύσει τη διαφορά της με διαμεσολάβηση ή διαιτησία δηλαδή γρήγορα, οικονομικά και πολιτισμένα. Σε αυτή την κατεύθυνση συμπληρώνει η Μ. Αποστολάκη το site του ΕΟΔΙΔ https://www.eodid.org,προσφέρει διαδραστικά πληροφορίες και απαντήσεις γύρω από τον Κανονισμό του, τους διαιτητές και διαμεσολαβητές του την λειτουργία και το σύνολο των υπηρεσιών του.»