Κρυπτονομίσματα: Τι πρέπει να γνωρίζετε - Ποιοι κέρδισαν και ποιοι χάνουν

«Καλή τύχη στο να είσαι φτωχός». Με αυτή την αλαζονική φράση, ο δισεκατομμυριούχος CEO της Terraform Labs, Ντο Κουόν, απαντούσε στον σκεπτικισμό επενδυτών και αναλυτών για τα stablecoins που είχε λανσάρει με σκοπό να είναι ισότιμο του δολαρίου "ανεξαρτήτως συνθηκών". Λίγο καιρό αργότερα, ωστόσο, το Luna και το UST θα κατέρρεαν, μηδενίζοντας την αξία τους και θα εξαϋλωναν τα χρήματα όσων είχαν επενδύσει σε αυτά. Ο δε Κουόν, θα κατέληγε καταζητούμενος από την Ιντερπόλ.

Ιστορίες σαν την παραπάνω συμβαίνουν όλο και πιο συχνά το τελευταίο διάστημα. Το bitcoin και τα άλλα κρυπτονομίσματα δημιούργησαν δισεκατομμυριούχους σχεδόν εν μία νυκτί και εκατοντάδες εκατομμύρια φαν οι οποίοι επένδυσαν τα χρήματά τους σε αυτά, ελπίζοντας -ή, καλύτερα, πιστεύοντας- ότι θα συμβεί το ίδιο και σε αυτούς, ότι δηλαδή θα γίνουν ζάμπλουτοι γρήγορα και εύκολα, με τις επενδύσεις τους να αποδίδουν ως και 7000% σε μερικές μέρες μόνο.

Φαινόταν τρελό, αλλά συνέβαινε. Τα κρυπτονομίσματα, μια νέα ψηφιακή μορφή νομισμάτων που δεν εκδίδονται και δεν εποπτεύονται από καμία αρχή και "εξορύσσονται" από μια σειρά πράξεων που κάνουν ηλεκτρονικοί υπολογιστές, εμφανίζονταν σαν το μέλλον των συναλλαγών. "Ψηφιακό χρυσό" το αποκαλούσαν οι κρυπτο-ευαγγελιστές, οι άνθρωποι που επέμεναν ότι θα έρθει η μέρα που το bitcoin θα αντικαταστήσει το πραγματικό χρήμα και τις τράπεζες.

Λίγο οι αναλύσεις που έβλεπαν "ράλι" του bitcoin μέχρι και στα 300.000 δολάρια το νόμισμα, λίγο οι ιστορίες νεόκοπων επιχειρηματιών που μόλις αποφοίτησαν επένδυσαν στα κρυπτονομίσματα και σήμερα ξόδευαν τα δισεκατομμύριά τους σε Lamborghini, επαύλεις και ταξίδια, λίγο το γενικότερα ασταθές οικονομικό περιβάλλον και η προβολή των cryptos ως safe haven asset ("ασφαλές επενδυτικό καταφύγιο", όπως ο χρυσός), λίγο η είσοδος θεσμικών επενδυτών σε αυτά και λίγο οι "εκρήξεις" της τιμής του bitcoin ως και τα 68.000 δολάρια και πολλοί πείθονταν. Και έβαζαν τις οικονομίες τους στα κρυπτονομίσματα.

Οι πολέμιοι των κρυπτονομισμάτων, ακόμα και αν επρόκειτο για προσωπικότητες όπως ο νομπελίστας οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπινί και το πιο πετυχημένο επενδυτικό δίδυμο της ανθρώπινης ιστορίας, Γουόρεν Μπάφετ και Τσάρλι Μάνγκερ, προειδοποιούσαν ότι τα κρυπτονομίσματα θα μηδενίσουν και αντιμετωπίζονταν με χλευασμό από την κοινότητα των cryptos.

Οι επενδυτές και ιδιαίτερα οι retail, θα μάθαιναν με τον δύσκολο τρόπο πως το ρητό "ό,τι λάμπει δεν είναι χρυσός". Σήμερα, τα κρυπτονομίσματα βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση, οι πτωχεύσεις των τιτάνων του οικοσυστήματος πέφτουν "βροχή", οι δισεκατομμυριούχοι που ήταν η "ζωντανή διαφήμιση" των cryptos πτωχεύουν ή γίνονται καταζητούμενοι φυγάδες και 2 τρισεκατομμύρια έχουν εξανεμιστεί. Τα περισσότερα από αυτά, ανήκουν -ή καλύτερα, ανήκαν- σε ανθρώπους που πόνταραν τις οικονομίες μιας ζωής στα κρυπτονομίσματα και σήμερα βρίσκονται σε απόγνωση.

Τι είναι το bitcoin

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Η οποία έγινε στις 22 Mαϊου 2010, όταν ένας άνδρας από τη Φλόριντα των HΠA, ο Λάζλο Χάνιετς, αποφάσισε να... παραγγείλει πίτσα. Παρακάλεσε την αλυσίδα Papa John's να δεχτεί 10.000 bitcoin για να του πάει δύο μεγάλες πίτσες και αυτή δέχτηκε. Και κάπως έτσι, έγινε η πρώτη συναλλαγή στην ιστορία, με bitcoin. Aυτές, ήταν οι πιο ακριβοπληρωμένες πίτσες στην ιστορία της ανθρωπότητας, αφού το σημερινό τους κόστος είναι 165,3 εκατομμύρια δολάρια.

Πού βρήκε όμως τα bitcoin ο Χάνιετς; Η ιστορία λέει ότι τα έλαβε ως «δοκιμή» συναλλαγής από τον Σατόσι Νακαμότο, τον ιδρυτή του bitcoin.  Ένα μυστηριώδες πρόσωπο που κανείς δεν ξέρει ποιος είναι (πρόκειται για ψευδώνυμο) δεν έχει εμφανιστεί ποτέ, πουθενά και εκτιμάται ότι διαθέτει περισσότερα από ένα εκατομμύριο κρυπτονομίσματα, σημερινής αξίας 16,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Πολλά έχουν γραφτεί για τον Νακαμότο. Την ταυτότητά του, την έχουν συνδέσει με επενδυτές, τραπεζίτες, προγραμματιστές, ομάδες επενδυτών, κυβερνήσεις, ακόμα και με τη... CIA.

Όμως ως σήμερα η πραγματική ταυτότητα του ατόμου, των ατόμων ή του οργανισμού που βρίσκεται πίσω από το ψευδώνυμο παραμένει άγνωστη. Όπως και να χει, ο Nakamoto, που στις 31 Oκτωβρίου 2008, δημοσίευσε τη Λευκή Bίβλο του Bitcoin, η οποία περιγράφει λεπτομερώς πώς θα μπορούσε να εφαρμοστεί ένα διαδικτυακό νόμισμα, κρατά στα χέρια του ένα μέρος της οικονομίας του κόσμου. Kαι του μέλλοντός της, αφού αυτός πρότεινε πρώτος τη χρήση ενός αποκεντρωμένου συστήματος συναλλαγών που ασφαλίζεται με κρυπτογραφικούς αλγόριθμους ολόκληρο το σύστημα θα ονομαζόταν αργότερα «blockchain».

Τι είναι όμως ακριβώς τα κρυπτονομίσματα; Πρόκειται για ψηφιακά, εικονικά (αφού δεν έχουν φυσική μορφή) νομίσματα, τα οποία χρησιμοποιούν έναν ηλεκτρονικό κατάλογο με ισχυρή κρυπτογράφηση -από την οποία και ονομάστηκαν. Βασίζονται επάνω στην τεχνολογία του blockchain για να εκδοθούν, καταγραφούν, επαλευθούν και διασφαλιστούν τα δεδομένα και οι συναλλαγές, δηλαδή όλη η διαδικασία της κρυπτογράφησης.

Τι είναι το blockchain

Και τι είναι το blockchain; Πρόκειται για ψηφιακή βάση δεδομένων που αποτελείται από blocks (ομαδικές εγγραφές), οι οποίες συνδέονται μεταξύ τους κρυπτογραφικά σε μορφή αλυσίδας. Το blockchain λειτουργεί με τρόπο ώστε να μη χρειάζεται κεντρικός έλεγχος, αλλά και να είναι αδύνατη η αλλαγή των δεδομένων από χρήστες. Ουσιαστικά, το κρυπτονόμισμα βασίζεται σε λογισμικό ανοιχτού κώδικα peer-to-peer και κρυπτογράφηση, ώστε να μπορεί να σταλεί από χρήστη σε χρήστη στο δίκτυο χωρίς την ανάγκη για μεσάζοντες. Όποιες συναλλαγές γίνονται, επαληθεύονται από κόμβους δικτύου μέσω κρυπτογράφησης και καταγράφονται στο δημόσιο περιβάλλον που ονομάζεται blockchain, από μία σειρά υπολογιστών μεγάλης ισχύος που δουλεύουν αποκεντρωμένα.

Διαφορές, ακόμα μεγαλύτερες από το φυσικό χρήμα, υπάρχει και στον τρόπο με τον οποίο εμφανίζονται τα κρυπτονομίσματα. Παρότι υπάρχουν περισσότερα από 19.000 τέτοια, το πρώτο και με μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς (και αξία) είναι το bitcoin. Αυτό, αντί να εκδίδεται από μια κεντρική τράπεζα, όπως συμβαίνει με το ευρώ, το δολάρια και τα άλλα νομίσματα, δημιουργείται από μια διαδικασία που ονομάζεται εξόρυξη (mining).

Η διαδικασία είναι η εξής: Ηλεκτρονικοί υπολογιστές υψηλής ισχύος επιλύουν περίπλοκα υπολογιστικά μαθηματικά προβλήματα (παζλ). Το λογισμικό του bitcoin διασφαλίζει ότι θα χρειάζονται πάντα 10 λεπτά για την επίλυση του παζλ και ότι, μετά από κάθε επίλυση, το παζλ θα γίνεται δυσκολότερο- άρα θα χρειάζεται περισσότερος χρόνος ή/και ισχύς για την επίλυσή του. Κάθε φορά που οι υπολογιστές επιλύουν αυτά τα προβλήματα στο δίκτυο, παράγεται ένα νέο bitcoin. Το concept ήταν ότι ο εξορύκτης θα αμείβεται με το κρυπτονόμισμα για τη συμβολή του στο δίκτυο.

Όμως, σε αντίθεση με τα χρήματα που εκδίδουν οι κεντρικές τράπεζες, υπάρχει συγκεκριμένος αριθμός bitcoin που θα "εξορυχθεί". Αυτός είναι 21 εκατομμύρια, εκ των οποίων τα 18 εκατομμύρια έχουν ήδη παραχθεί. Το σύστημα, έχει υπολογίσει ότι η είσοδος των υπολοίπων 3 εκατομμυρίων bitcoin θα γίνει σε 120 χρόνια, με μια διαδικασία που ονομάζεται halving. Με αυτή, η ανταμοιβή των εξορυκτών για τη συμβολή τους στο δίκτυο μειώνεται στο μισό και έτσι "φρενάρει" ο ρυθμός εισόδου νέων νομισμάτων στο σύστημα.

Φυσικά, επειδή συμβαίνει η παραπάνω διαδικασία αλλά και τα νέα παζλ είναι ολοένα και δυσκολότερα, για την εξόρυξη πλέον χρειάζεται ένας μεγάλος όγκος υπερσύγχρονων, με τις πλέον σύγχρονες κάρτες γραφικών και πανίσχυρους επεξεργαστές, ηλεκτρονικών υπολογιστών, που βρίσκονται σε συνεχή λειτουργία (24 ώρες την ημέρα, 7 μέρες την εβδομάδα). Αυτοί βρίσκονται σε απομακρυσμένα κτίρια, καθώς παράγουν ήχο και θερμότητα και απαιτούν χώρο, ψύξη και ενέργεια. Πολλή ενέργεια. Για να αντιληφθούμε το μέγεθος της υπολογιστικής ισχύος που απαιτείται, οι υπολογιστές αυτοί κάνουν περισσότερους από 160 εκατομμύρια υπολογισμούς ανά δευτερόλεπτο.

Εάν τα παραπάνω σας φάνηκαν... βουνό, η εξήγηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, είναι σαφέστερη: "Το bitcoin είναι ένα περιουσιακό στοιχείο κερδοσκοπικής φύσης. Με άλλα λόγια, μπορείτε να ποντάρετε σε αυτό για να βγάλετε κέρδος, με κίνδυνο όμως να χάσετε τα χρήματα που θα επενδύσετε. Το bitcoin είναι μια δραστηριότητα κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Με άλλα λόγια, μπορείτε να επενδύσετε σε αυτό με σκοπό το κέρδος, κινδυνεύοντας όμως να χάσετε την επένδυσή σας".

Και πού τα βρίσκει κανείς; Οι τρόποι για να αποκτήσει κανείς κρυπτονομίσματα, είναι απλοί. Ο πιο συνηθισμένος -εκτός από τα ΑΤΜ κρυπτονομισμάτων- είναι τα ανταλλακτήρια. Σε κάποιο από τα ελληνικά ανταλλακτήρια, ή στις παγκόσμιες πλατφόρμες, όπως είναι το Binance, ή το Cryptocom, κανείς μπορεί να εγγραφεί, δίνοντας τα στοιχεία της ταυτότητάς του και συνδέοντας τον τραπεζικό του λογαριασμό (κάρτα).

Στη συνέχεια, επιλέγει από την πλατφόρμα το κρυπτονόμισμα που θέλει, κάνει ηλεκτρονική συναλλαγή και το κρυπτονόμισμα αποθηκεύεται σε ένα ηλεκτρονικό "πορτοφόλι" που διαθέτει το ανταλλακτήριο. Για κάθε πράξη, το ανταλλακτήριο χρεώνει προμήθεια με τη μεγαλύτερη, παραδοσιακά, να είναι αυτή που θα χρεωθεί κάποιος εάν θέλει να ρευστοποιήσει το κρυπτονόμισμά του. Σε πολλές περιπτώσεις, η τιμή πώλησης ενός κρυπτονομίσματος είναι (για τον κάτοχο) μικρότερη από αυτή που την ίδια στιγμή θα χρεωθεί για να αγοράσει το ίδιο νόμισμα.

Και πώς είναι να είσαι κάτοχος; Μάλλον... αγχωτικό. Είτε θα πρέπει να εμπιστευθείς τα κρυπτονομίσματά σου, το ψηφιακό πορτοφόλι σου, σε μια πλατφόρμα, είτε να τα αποθηκεύσεις ο ίδιος στο δικό σου "πορτοφόλι". Στην πρώτη περίπτωση, υπάρχει ο κίνδυνος να κλείσει το ανταλλακτήριο, όπως έγινε όταν πέθανε ο CEO του μεγαλύτερου ανταλλακτηρίου του Καναδά, QuadrigaCX, παίρνοντας μαζί του για πάντα το password για την πρόσβαση στα κρυπτονομίσματα των πελατών. Ή όπως συμβαίνει τώρα, όπου πτωχεύει ο κολοσσός FTX.

Στη δεύτερη, η αποθήκευση μπορεί να γίνει σε κρυπτογραφημένο σκληρό δίσκο. Όμως, μπορεί να εγγυηθεί κανείς ότι αυτός ο δίσκος δεν θα καταστραφεί από ένα λάθος, ή δεν θα χαθεί; Σε μια ακόμα χειρότερη περίπτωση, μπορεί να συμβεί κάτι σαν αυτό που συνέβη στον Γερμανό επενδυτή Στεφάν Τόμας, ο οποίος ξέχασε τον κωδικό πρόσβασης στον σκληρό δίσκο που έχει 7.002 bitcoin, σημερινής αξίας 118 εκατ. δολαρίων. Από το 2011 προσπαθεί να βρει τρόπο να τον ξεκλειδώσει, του έχουν απομείνει μόνο δύο δοκιμές password ακόμα πριν κλειδώσει για πάντα και λύση δε βρίσκει...

Στη -σπάνια- περίπτωση που τα κρυπτονομίσματα δεν χρησιμοποιούνται ως μέσο αποθήκευσης αξίας, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για αγορές αγαθών. Τόσο στο εξωτερικό, όσο και στην Ελλάδα, υπάρχουν καταστήματα τα οποία δέχονται κρυπτονομίσματα ως μέσο πληρωμής.

Και τώρα, στο πιο "καυτό": Η τιμή τους. Το βασικό κρυπτονόμισμα ξεκίνησε, το 2009, με τιμή 0 δολαρίων και το 2011 ισοφάρισε την αξία του 1 δολαρίου. Η τιμή του όμως χαρακτηρίζεται από έντονη μεταβλητότητα. Ξεπέρασε για πρώτη φορά τα 1.000 δολάρια τον Νοέμβριο του 2013 και η αξία του έχει γνωρίσει έντονες διακυμάνσεις από τότε. Στα μέσα του 2015 η τιμή είχε υποχωρήσει μέχρι και τα 300 δολάρια, ενώ το καλοκαίρι του 2016 βρισκόταν περίπου στα 600-700 δολάρια. Έκανε ιστορικό ρεκόρ σε άνω των 68.000 δολαρίων το Νοέμβριο του 2021, πέφτοντας σήμερα κοντά στα 16.000, με τους αναλυτές να αναμένουν περαιτέρω μείωση στις 13.000 δολάρια ως το τέλος του τρέχοντος έτους...


«Κάτω από το νερό»

Οι περισσότεροι επενδυτές στο bitcoin μπήκαν σε δύο κύματα. Οι πρώτοι, μπήκαν τα Χριστούγεννα του 2017, όταν η τιμή του bitcoin εκτοξεύθηκε στα 16.700 δολάρια, έναντι 754 δολαρίων έναν χρόνο νωρίτερα και οι δεύτεροι, το Νοέμβριο του 2021, όταν στο "monster rally", η τιμή του εκτοξεύθηκε στα 68.000 δολάρια. Και στις δύο περιπτώσεις, η ζημιά έγινε λίγο αργότερα, καθώς η τιμή του κρυπτονομίσματος κατέρρευσε στη συνέχεια. Όπως συμβαίνει σήμερα, που κινείται περίπου στις 16.000 δολάρια.

Σήμερα, η αγορά των κρυπτονομισμάτων βρίσκεται σε μια φάση η οποία ονομάζεται "κρυπτοχειμώνας", είναι δηλαδή στη φάση του κύκλου που κάνει bear market. Αυτό δεν θα ήταν ανησυχητικό, εάν δεν προέκυπτε ότι δεν είναι ακριβώς έτσι. Γιατί έχει ξεκινήσει μια δίχως προηγούμενο κρίση, η οποία τροφοδοτείται από διάσπαρτα και φαινομενικά ασύνδετα μεταξύ τους γεγονότα όπως η εξαϋλωση του stablecoin Luna, η κατάρρευση του 3Arrows Capital και, εσχάτως, το σκάνδαλο της FTX, τα οποία στέλνουν προς χρεοκοπία τις μεγαλύτερες και πιο prestigious επιχειρήσεις του οικοσυστήματος.

Για παράδειγμα, η FTX που σήμερα χρεοκόπησε, ήταν το μεγαλύτερο ανταλλακτήριο του πλανήτη βάσει όγκου συναλλαγών, είχε κεφαλαιοποίηση άνω των 32 δισεκατομμυρίων δολαρίων και ήταν χορηγός στο γήπεδο της ομάδας του ΝΒΑ Miami Heats, το superbowl κ.α.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η πλειοψηφία των επενδυτών στο bitcoin, το οποίο είναι το μεγαλύτερο σε αξία και δημοφιλία κρυπτονόμισμα, βρίσκεται "κάτω από το νερό", δηλαδή βλέπουν το ποσό που επένδυσαν για να γιγαντώσουν, να έχει απομειωθεί. Το κακό είναι ότι, επειδή ακριβώς δεν υπάρχει επίσημος εκδότης, ή εποπτεύουσα αρχή, δεν υπάρχουν και ακριβή στοιχεία για τους επενδυτές.

Βέβαια, αυτό προβαλλόταν ως το μεγάλο αβαντάζ των κρυπτονομισμάτων -ότι δηλαδή είναι μια "επανάσταση" για "απελευθέρωση" από τις κεντρικές τράπεζες και τις φορολογικές αρχές, αφού διασφαλίζεται η ανωνυμία του κατόχου κρυπτονομίσματος- αλλά γύρισε μπούμερανγκ επειδή ακριβώς δεν υπάρχει μια κεντρική τράπεζα για να ελέγξει αυτό που συμβαίνει.

Και έτσι, δεν υπάρχει κανείς να απολογηθεί για τα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια (από τα 2,9 τρισεκατομμύρια που ήταν η συνολική κεφαλαιοποίηση της αγοράς κρυπτονομισμάτων) τα οποία χάθηκαν μόνο σε έναν περίπου μήνα, αυτόν που διανύουμε.

Ποιοί είναι οι χαμένοι και ποιοί οι κερδισμένοι

Ακόμα δυσκολότερη είναι η απάντηση ως προς το πόσοι και ποιοι είναι αυτοί που έχασαν τα παραπάνω 2 τρισεκατομμύρια δολάρια. Με δεδομένο ότι γνωρίζουμε τον αριθμό των διευθύνσεων που κατέχουν κρυπτονομίσματα και των πορτοφολιών, όχι όμως και τους κατόχους τους, θα βασιστούμε σε παλιότερες έρευνες των ανταλλακτηρίων, όπως το Crypto.com (το οποίο υπολόγιζε ότι ως το τέλος του 2022 οι χρήστες κρυπτονομισμάτων θα έφταναν το 1 δισεκατομμύριο φυσικά πρόσωπα) από τις οποίες προκύπτει ότι οι κάτοχοι κρυπτονομισμάτων σε όλο τον πλανήτη είναι περίπου 300 εκατομμύρια (πραγματικοί) άνθρωποι. Εξ αυτών, τουλάχιστον 145 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν επενδύσει σε bitcoin.

Από τα διαθέσιμα στοιχεία, όπως τα στοιχεία της έρευνας The Ascent, προκύπτει ότι το 74% των κατόχων κρυπτονομισμάτων σήμερα, τα αγόρασαν για πρώτη φορά μέσα στα τελευταία 2 χρόνια.

Πρόκειται για περίπου 107 εκατομμύρια ανθρώπους απ' όλο τον κόσμο, οι οποίοι προσπάθησαν να δοκιμάσουν εντυπωσιακές -και ταχείες- αποδόσεις των κρυπτο-αγορών το 2020 και μεγάλο μέρος του 2021, όμως σήμερα βρίσκονται εγκλωβισμένοι "κάτω από το νερό". Τι σημαίνει αυτό; Ότι, σήμερα, που το bitcoin βρίσκεται περίπου στα 16.00 δολάρια, αυτοί που μπήκαν στην αγορά στο peak του περσινού Νοεμβρίου, έχουν δει την αξία της επένδυσής τους να μειώνεται κατά περισσότερο από 2/3. Κερδισμένοι είναι αυτοί που μπήκαν πριν από τις 15 Δεκεμβρίου 2017, οπότε και η τιμή του bitcoin είχε φτάσει τα 16.721,77 δολάρια. Επίσης κερδισμένοι είναι όσοι αγόρασαν bitcoin μετά την πτώση του Δεκεμβρίου του 2017 μέχρι και τα μέσα Δεκεμβρίου του 2020, όταν η τιμή επίσης ξεπέρασε τις 16.000 δολάρια.

Τι κάνουν λοιπόν οι χαμένοι;

Έχουν δύο επιλογές: Είτε να ρευστοποιήσουν, με ό,τι απώλειες έχουν, είτε να... περιμένουν τη μοίρα τους, ελπίζοντας ότι κάποια στιγμή το bitcoin θα επανέλθει σε επίπεδα- ρεκόρ. Και, καθώς φαίνεται, οι περισσότεροι αναμένουν ένα ράλι για να κλείσουν τις θέσεις τους, σύμφωνα με έκθεση της Morgan Stanley. Σύμφωνα με τη μελέτη, ένα ποσοστό ρεκόρ του αγορασμένου bitcoin, 78%, δεν έχει χρησιμοποιηθεί καθόλου για οποιαδήποτε συναλλαγή το τελευταίο εξάμηνο. Αυτό το φαινόμενο, επισημαίνει η αναλύτρια της Morgan Stanley, Σίνα Σα, έχει αυξητική τάση. Κάτι που σημαίνει ότι οι επενδυτές που αγόρασαν ή δέχτηκαν bitcoin εδώ και περισσότερο από 6 μήνες πριν, διακρατούν τις θέσεις τους με την ελπίδα να ανακάμψουν οι τιμές.

Οι εκτιμήσεις της τράπεζας αναφέρουν το υπολειπόμενο 22% του bitcoin διακρατούν βραχυπρόθεσμοι επενδυτές. Η Morgan Stanley λέει ότι οι όγκοι συναλλαγών πέφτουν σε όλα τα ανταλλακτήρια εκτός από το Binance, το οποίο χαμήλωσε τους δασμούς για BTC trading στο μηδέν τον Ιούλιο με σκοπό να αυξήσει το μερίδιο αγοράς του.

Η απόγνωση πίσω από τα νούμερα

Οι αριθμοί, ωστόσο, δεν λένε πάντα όλη την αλήθεια. Γιατί, πίσω από την απομείωση, κατά 70% σε έναν χρόνο, της αξίας του bitcoin, τον μηδενισμό της αξίας των stablecoins και τις χρεοκοπίες επενδυτικών εταιρειών και ανταλλακτηρίων κρυπτονομισμάτων, κρύβονται δραματικές ιστορίες ανθρώπων οι οποίοι είχαν επενδύσει όλες τους τις οικονομίες, τα δάνειά τους, τα σπίτια τους, το μέλλον τους, τις αποταμιεύσεις των οικογενειών τους στα κρυπτονομίσματα με την ελπίδα να γίνουν πάμπλουτοι και γρήγορα. Kαι, σήμερα, βλέπουν ό,τι επένδυσαν να έχει εξαϋλωθεί. «Kαι τώρα, τι θα κάνουμε;», απορούν, βλέποντας τη φούσκα να σκάει.

Για κάποιους από αυτούς, αύριο δεν υπάρχει. Ή τουλάχιστον, έτσι αποφασίζουν. Σε μια πράξη τρέλας μέσα στην τρέλα της κατάρρευσης των stablecoins, για παράδειγμα, ένας Ταϊβανέζος, ο οποίος είχε υποθηκεύσει όλη του την περιουσία, τη σύνταξή του και είχε δανειστεί περισσότερα από 2 εκατομμύρια δολάρια, αυτοκτόνησε όταν συνειδητοποίησε ότι τα έχασε όλα, για πάντα.

Στην Κίνα, ένα ζευγάρι που είχε επενδύσει 3 εκατομμύρια -εκ των οποίων ένα μεγάλο μέρος δανεικά από τους γονείς τους- σε bitcoin, πήδηξε από μια γέφυρα όταν κατάλαβε ότι τα έχασε. Στην Ινδία, ένας trader bitcoin, για να "γλιτώσει" από τα χρέη που δημιούργησε επενδύοντας σε κρυπτονομίσματα σκότωσε τη σύζυγο και τα δύο του παιδιά και αυτοκτόνησε.

Στη γειτονική μας Τουρκία, όπου τα κρυπτονομίσματα προβλήθηκαν και προβάλλονται ως λύση όσο η λίρα καταρρέει, τον περασμένο Μάρτιο ένας άντρας σκότωσε τη σύζυγο και τα δύο τους παιδιά και αυτοκτόνησε λόγω της ζημιάς που είχε υποστεί από επενδύσεις στο bitcoin. Στην Ινδία ξανά, ένας τραπεζικός υπάλληλος προτίμησε να πιει ποντικοφάρμακο όταν ενημερώθηκε ότι τα 13.600 δολάρια που είχε επενδύσει σε bitcoin χάθηκαν "λόγω τεχνικού λάθους".

Το πρόβλημα είναι τόσο μεγάλο που σε κάποιες χώρες, όπως η Κορέα, οι crypto traders βρίσκονται σε "επαγρύπνηση" για σημάδια από επενδυτές που θα υπονοούν ότι πρόκειται να αυτοκτονήσει. Στο δημοφιλές κοινωνικό δίκτυο Reddit, όπου υπάρχουν και τα περισσότερα φόρα για κρυπτονομίσματα, δημιουργήθηκε ομάδα που παρέχει υποστήριξη σε επενδυτές κρυπτονομισμάτων οι οποίοι σκέφτονται να αυτοκτονήσουν λόγω της ζημιάς που υπέστησαν.

Χιλιάδες άνθρωποι καταστράφηκαν, αφού επένδυσαν είχαν περιουσίες αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων σε stablecoins ή κρυπτονομίσματα και βρέθηκαν ξαφνικά να έχουν μόνο μερικές εκατοντάδες δολάρια στο λογαριασμό τους λόγω της εξαϋλωσης των νομισμάτων. Ο Αμερικανός Στιβ Τζένσεν, επένδυσε 25.000 δολάρια στην αγορά κρυπτονομισμάτων και σήμερα βρίσκεται να... χρωστά.

Λογικό, αφού ξόδεψε ό,τι είχε και δεν είχε, συν 5.000 δολάρια που είχε δανειστεί από τράπεζα για να τα επενδύσει σε κρυπτονομίσματα. Σήμερα η επένδυσή του αξίζει λιγότερα από 3.000 δολάρια. "Έκανα μέρες να κοιμηθώ",λέει. "Ήξερα πως είναι ρίσκο, όμως είδα τόσους πολλούς ανθρώπους να κάνουν γρήγορα πολλά λεφτά στα κρυπτονομίσματα και πίστεψα πως θα ήταν καλή ιδέα να επενδύσω. Όχι μόνο δεν έχω κέρδη από το κρυπτονόμισμα, αλλά έχω και περισσότερο χρέος στην πιστωτική μου".

Ένας χρήστης του Reddit έγραψε ότι είχε κάνει περιουσία ύψους 4,6 εκατομμυρίων δολαρίων από trading. Αποφάσισε να τα επενδύσει όλα, εκτός από 10.000 δολάρια σε κρυπτονόμισμα. "Από 4,6 εκατομμύρια στα 500 δολάρια, δεν είμαι σίγουρος πώς μπορώ να ανακάμψω. Έχασα τα πάντα". Τέτοιες ιστορίες υπάρχουν πολλές. Στο Reddit, στο ίδιο κοινωνικό δίκτυο που χρήστες φώναζαν ότι κάποια κρυπτονομίσματα θα πετάξουν πιο ψηλά και από τη... Σελήνη σε όρους τιμής, σήμερα υπάρχουν δεκάδες ομάδες αποτροπής της αυτοκτονίας από απελπισμένους επενδυτές που καταστράφηκαν.

Tον κίνδυνο, οι επενδυτές τον γνώριζαν. Άλλωστε, αναλυτές και κεντρικές τράπεζες (ανάμεσά τους και η Τράπεζα της Ελλάδος) προειδοποιούσαν για τους κινδύνους που εμπεριέχει ένα μη ρυθμιζόμενο και εποπτευόμενο ψηφιακό asset με τόσο μεγάλη μεταβλητότητα. Και είναι λογικό να φανταστεί κανείς ότι όταν ένα κρυπτονόμισμα, όπως το bitcoin, μπορεί να ανέβει κατά 2.960% σε μερικές εβδομάδες, όπως έκανε το 2011, μπορεί να έχει και τον ίδιο ρυθμό πτώσης.

Όμως οι ιστορίες των crypto-billionaires, ανθρώπων που έγιναν πλούσιοι επενδύοντας σε κρυπτονομίσματα και η υποψία πως κανείς θα μπορούσε να γίνει πλούσιος εν μία νυκτί, χωρίς κόπο, έδειχναν πολύ ελκυστικές. Kαι, έτσι, κάποιοι πήραν το ρίσκο.

Περίπου 200.000 Έλληνες στο «κρυπτο-παιχνίδι»

Στη χώρα μας, επειδή τα κρυπτονομίσματα δεν υπολογίζονται ως περιουσιακό στοιχείο, επίσημα στοιχεία δεν υπάρχουν. Την εποπτεία της αγοράς έχει αναλάβει η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, η οποία συλλέγει τα διαθέσιμα στοιχεία και χειρίζεται τις σχετικές υποθέσεις. Υπάρχουν όμως ανεξάρτητες έρευνες οι οποίες συμφωνούν ότι οι Έλληνες που έχουν επενδύσει σε κρυπτονομίσματα είναι κατά τι λιγότεροι από 200.000.

Για την ακρίβεια, τα στοιχεία της TripleA -βάσει της προέλευσης των ψηφιακών πορτοφολιών- καταδεικνύουν ότι μέχρι το τέλος του 2021, κρυπτονομίσματα κατείχαν 182.307 Έλληνες, ή το 1,71% του πληθυσμού της χώρας. Η BrokerChooser έχει πιο πρόσφατα και πιο αναλυτικά στοιχεία. Βάσει της τελευταίας της έκθεσης για τη διείσδυση των κρυπτονομισμάτων στον πληθυσμό, η Ελλάδα έρχεται στην 33η θέση παγκοσμίως στην υιοθέτηση και χρήση bitcoin και άλλων κρυπτονομισμάτων, με 194.860 Έλληνες να είναι κάτοχοι cryptos, ή το 1,87% του πληθυσμού.

Στην Ελλάδα λειτουργούν και ανταλλακτήρια αλλά και ΑΤΜ κρυπτονομισμάτων, δηλαδή φυσικές συσκευές, οι οποίες επιτρέπουν την αγορά κρυπτονομισμάτων με μετρητά, με χρεωστική ή πιστωτική κάρτα και, σε ορισμένες περιπτώσεις επιτρέπουν επίσης και την πώληση ψηφιακών νομισμάτων για αλλαγή με πραγματικό χρήμα. Σύμφωνα με την Coinatmradar, στην Ελλάδα λειτουργούν 63 τέτοια ΑΤΜ, με την πλειοψηφία τους να βρίσκεται στην Αθήνα (25) και τη Θεσσαλονίκη (13) και τα υπόλοιπα τα μοιράζονται οι μεγαλύτερες πόλεις και νησιά της χώρας.

Τα νούμερα δείχνουν ότι η Ελλάδα διαθέτει μεν μία υπολογίσιμη crypto-κοινότητα, αλλά απέχει κατά πολύ από τα ποσοστά διείσδυσης που έχουν τα κρυπτονομίσματα σε άλλες χώρες, όπως οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Ουκρανία, η Τουρκία κ.α..

Ιστορίες Ελλήνων που έχασαν περιουσίες ολόκληρες επενδύοντας σε κρυπτονομίσματα υπάρχουν, αλλά είναι αδύνατο να διασταυρωθούν. Είναι όμως θεμιτό να πιστέψουμε πως, εφόσον η πλειοψηφία των Ελλήνων επενδυτών στα cryptos "μπήκε" μετά το 2017 (άλλωστε έως τότε δεν υπήρχαν καν διαθέσιμα στοιχεία για την ύπαρξη ελληνικών πορτοφολιών) και ιδιαίτερα το 2020-2021, έστω και "προσεκτικά" -δηλαδή με μικρά ποσά στην αρχή- οι περισσότεροι συμπατριώτες μας χάνουν περί τα 2/3 της επένδυσής τους.

Το πάθημα δεν έγινε μάθημα ούτε και στην Ελλάδα, η οποία αρέσκεται "παραδοσιακά" στο τζόγο. Τουλάχιστον, το θετικό είναι ότι η τοποθέτηση στα κρυπτονομίσματα δεν έγινε μαζικά από ανθρώπους που δε γνωρίζουν, δεν κατανοούν ούτε τι είναι αυτό που κάνουν, ούτε πώς λειτουργεί η επένδυσή τους, ούτε τους κινδύνους, όπως συνέβη το 1999, όταν έσκασε η φούσκα του Χρηματιστηρίου.

ΟΙ ΙΣΧΥΡΟΙ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΥΠΟΣΧΟΝΤΑΙ ΟΤΙ "ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΦΟΥΣΚΑ"
Οι (διάσημοι) εχθροί των cryptos

Στους φαν των κρυπτονομισμάτων και τους κρυπτο-ευαγγελιστές, οι οποίοι ισχυρίζονται ότι τα ψηφιακά νομίσματα είναι το μέλλον, καθώς θα μονοπωλήσουν τις ανθρώπινες συναλλαγές, παραγκωνίζοντας τις κεντρικές τράπεζες, αντιτίθεται μια μεγάλη μερίδα ανθρώπων που είναι κάτι παραπάνω από σεβαστοί στον κόσμο του χρήματος και της οικονομίας. Κάποιοι από αυτούς, χρησιμοποιούν ιδιαίτερα σκληρή γλώσσα, μιλώντας ανοιχτά για φούσκα που θα καταστρέψει εκατομμύρια ανθρώπους και απάτες.

Νουριέλ Ρουμπινί

Τα πιο σκληρά λόγια τα έχει πει (πολλάκις) ο διάσημος οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπινί. Σε συνεντεύξεις του σε ειδησεογραφικά πρακτορεία, σε διαλέξεις του σε φημισμένα πανεπιστήμια, σε άρθρα του, έχει χρησιμοποιήσει τόσο βαριά φρασεολογία που έγινε "κόκκινο πανί" για τους κρυπτο-φαν. Η πιο διάσημή του φράση είναι πως "το bitcoin είναι το οικονομικό ισόδυναμο των ανθρώπινων περιττωμάτων", μια "αυτο-φουσκωνόμενη φούσκα" και κατέληγε περιπαικτικά λέγοντας ότι "οι Flintstones είχαν καλύτερο νομισματικό σύστημα από το bitcoin".

Ο καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης έχει εξηγήσει πως είναι... προσβολή να αποκαλούμε νόμισμα το bitcoin. "Το bitcoin δεν είναι νόμισμα. Δεν είναι μονάδα μέτρησης, δεν είναι μετρήσιμο μέσο πληρωμής και δεν είναι ένα σταθερό μέσο αποθήκευσης αξίας. Δεν είναι καν asset". Και, στη διάρκεια ράλλυ της τιμής των κρυπτονομισμάτων, προβλέποντας την κατάρρευσή τους, εξήγησε πως "ανεβαίνει επειδή υπάρχει τεράστιο ποσοστό χειραγώγησης, απάτες τύπου "φούσκωσέ το και παράτα το", κοροϊδία, trading ξεπλύματος, μπροστινοί. Πιστεύω ότι είναι μια φούσκα".

Γουόρεν Μπάφετ

Για όσους δέχονται τα κρυπτονομίσματα ως επένδυση, καλό θα είναι να ακούσουν τον διασημότερο επενδυτή όλων των εποχών και το δεξί του χέρι. Ο λόγος για τον επικεφαλής του επενδυτικού κολοσσού Berkshire Hathaway, Γουόρεν Μπάφετ και του αντιπροέδρου του, Τσάρλι Μάνγκερ. Με τους δύο θρύλους των επενδύσεων να ασχολούνται με αυτές από τα παιδικά τους χρόνια και να έχουν ξεπεράσει τα 90 χρόνια ζωής και επιτυχιών, πολλοί αναρωτήθηκαν ποια είναι η άποψή τους. Ο "μάντης της Όμαχα", Γουόρεν Μπάφετ έχει ευχηθεί να μην υπήρχαν ποτέ κρυπτονομίσματα καθώς «σε ό,τι αφορά τα κρυπτονομίσματα, γενικά, μπορώ να πω σχεδόν με σιγουριά ότι θα έχουν πολύ κακό τέλος».

Τσάρλι Μάνγκερ

Αρκετά σκληρότερα λόγια έχει χρησιμοποιήσει ο 97χρονος -επίσης δισεκατομμυριούχος- Μάνγκερ, ο οποίος έχει ξεκαθαρίσει ότι... μισεί (ναι, μισεί) το bitcoin και πως το θεωρεί επικίνδυνο ως "ποντικοφάρμακο". Ο ίδιος έχει επίσης πει ότι "νομίζω πως θα έλεγα με μετριοπάθεια ότι όλη η... καταραμένη εξέλιξη (σ.σ. των κρυπτονομισμάτων) είναι αηδιαστική και αντίθετη με τα συμφέροντα του πολιτισμού". "Δεν βλέπω καλά ένα νόμισμα που είναι τόσο χρήσιμο σε απαγωγείς και εκβιαστές κ.α., ούτε μου αρέσει να ανακατεύω τα επιπλέον δισεκατομμύρια των δισεκατομμυρίων δολάριά σας με κάποιον που μόνο εφηύρε ένα νέο οικονομικό προϊόν από αέρα κοπανιστό".

"Γουόρεν Μπάφετ της Ινδίας" αποκαλείται στην αχανή χώρα του ο διάσημος δισεκατομμυριούχος επενδυτής Ρακές Τζουντζουνγουάλα. Αυτός, ζητά απαγόρευση των κρυπτονομισμάτων και έχει δηλώσει απερίφραστα πως δεν θα αγοράσει ποτέ, καθώς τα θεωρεί "κερδοσκοπία της ανώτατης μορφής. Δεν θέλω να συμμετέχω σε κάθε πάρτυ της πόλης. Νομίζω ότι το hangover είναι πολύ χειρότερο (σ.σ. από το πάρτυ)".

Μπιλ Γκέιτς

Ο συνιδρυτής της Microsoft, Μπιλ Γκέιτς, έχει παραλληλίσει τα κρυπτονομίσματα με τα... βιολογικά όπλα, λέγοντας ότι ευνοούν τις εγκληματικές δραστηριότητες και έχει προτείνει στην ανθρωπότητα "να τα ξεφορτωθούμε", ενώ ο διάσημος μεγαλοεπενδυτής και δισεκατομμυριούχος Μάρκ Κιούμπαν λέει το bitcoin του μοιάζει περισσότερο με τζόγο. Αν τζογάρεις, πιθανότατα θα χάσεις.

Τζάνετ Γέλεν

Ακόμα πιο βαρύνουσα είναι η άποψη της υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ και πρώην επικεφαλής της Federal Reserve Bank, Τζάνετ Γέλεν. Η τραπεζίτης, έχει προκαλέσει μέχρι και selloff στα κρυπτονομίσματα, με τις τοποθετήσεις, καθώς φαίνεται ότι δεν είναι τόσο... φαν. Τα έχει χαρακτηρίσει "υπερβολικά ανεπαρκή τρόπο διεξαγωγής συναλλαγών", προειδοποιώντας για τη χρήση του σε έκνομες δραστηριότητες, ενώ καμπανάκι έχει χτυπήσει κυρίως για τους retail επενδυτές: “Είναι ένα υψηλά κερδοσκοπικό asset και νομίζω πως γνωρίζετε ότι ο κόσμος θα έπρεπε να είναι ενήμερος πως μπορεί να έχει ακραία μεταβλητότητα και όντως ανησυχώ για πιθανές απώλειες από τις οποίες μπορούν να υποφέρουν οι επενδυτές”, ήταν τα λόγια της Yellen σε συνέδριο των New York Times. Αργότερα, το συνέδεσε με εκβιαστές, παιδεραστές, χάκερ και κάθε λογής κακόβουλους που βρίσκουν "άσυλο" σε αυτό.


ΟΙ «ΦΑΛΑΙΝΕΣ» ΚΑΙ ΠΩΣ ΧΕΙΡΑΓΩΓΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΤΙΜΕΣ

Μήπως κάποιος «παίζει» με τα λεφτά των επενδυτών;


Με πρώτο και καλύτερο τον Ρουμπινί, πολλοί είναι αυτοί που καταγγέλλουν ότι συγκεκριμένοι μεγαλοεπενδυτές, χειραγωγούν τις τιμές των κρυπτονομισμάτων για να βγάλουν υπερκέρδη και στη συνέχεια τα παρατούν, ρευστοποιώντας τις θέσεις τους και αφήνοντας τους μικροεπενδυτές με τεράστιες ζημιές και απελπισία. Μπορεί να συμβαίνει κάτι τέτοιο;

Έλον Μασκ

Ας δούμε το παράδειγμα του πλουσιότερου ανθρώπου του κόσμου. Ο δισεκατομμυριούχος ιδιοκτήτης της Tesla, της SpaceX και της BoringCompany, Έλον Μασκ, είναι το χαρακτηριστικότερο, ίσως παράδειγμα, καθώς έχει πολλές φορές αποδείξει ότι έχει τη δυνατότητα να χειραγωγήσει την αγορά κρυπτονομισμάτων, ακόμα και μόνο τουιτάροντας μια... λέξη. Το ακόμα πιο περίεργο είναι ότι ο ίδιος κάθε φορά μπορεί να δικαιολογεί αυτή τη χειραγώγηση λέγοντας ότι αστειευόταν, ή ότι έκανε λάθος.

Υπερβολές; Σκεφτείτε, για παράδειγμα, ότι η Tesla επένδυσε 1,5 δισεκατομμύριο δολάρια στο bitcoin, κατόπιν ανακοίνωσε ότι θα δέχεται το κρυπτονόμισμα ως πληρωμή για τα προϊόντα της, προκαλώντας ενθουσιασμό (και άνοδο της τιμής του κρυπτονομίσματος), αλλά στη συνέχεια ακύρωσε την απόφασή της. Η λεπτομέρεια είναι ότι, λίγο πριν προκαλέσει selloff με την υπαναχώρησή της, είχε ρευστοποιήσει το μεγαλύτερο μέρος των θέσεών της, γράφοντας όμως μεγάλη κερδοφορία από τη σύντομη επένδυσή της.

Ο ίδιος ο Μασκ, έστρεψε την προσοχή των retail επενδυτών σε ένα memecoin, το dogecoin (κρυπτονόμισμα με σήμα τον σκύλο Shiba Inu), το οποίο είχε δημιουργηθεί το 2013 ως αστείο, για να σατιρίσει τα κρυπτονομίσματα. Αφού το αποκάλεσε "κρυπτονόμισμα του λαού", με μια σειρά από tweets, προκάλεσε τους μικροεπενδυτές να το στείλουν "στο φεγγάρι", προκαλώντας ένα ράλλυ άνω του 6000%. Αυτό, βέβαια, μέχρι να εμφανιστεί σε τηλεοπτικό σταθμό και να πει ότι «το dogecoin είναι μια βαβούρα» προκαλώντας selloff.

Όμως η χειραγώγηση μπορεί να γίνει και με άλλο τρόπο. Με την κίνηση μιας "φάλαινας". Ως "φάλαινα", ορίζεται ένας επενδυτής σε κρυπτονομίσματα, ο οποίος έχει τόσο μεγάλο όγκο νομισμάτων, που με μια κίνηση μόνο (όπως πχ μια πώληση) μπορεί να επηρεάσει την αγορά όπως η φάλαινα προκαλεί κυματισμό με την ουρά της. Το πώς μπορεί να γίνει αυτό, το δείχνει παλιότερη (του 2017) έρευνα της Αμερικανικής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς για το ράλλυ του bitcoin και τη βουτιά του, από τα 20.000, στα 3.000 δολάρια.

Τότε, η SEC, είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το 95% του spot trading των ημερών για το συγκεκριμένο κρυπτονόμισμα ήταν ψεύτικο. H έρευνα βρήκε ότι μόλις 273 εκατ. δολάρια από τον ημερήσιο διακινούμενο όγκο του bitcoin ήταν αληθινές συναλλαγές. Οι πανεπιστημιακοί που συμμετείχαν στην έρευνα, συμπέραναν ότι η έκρηξη της τιμής του κρυπτονομίσματος το 2017 αποδίδεται σε «έναν μεγάλο παίκτη», ο οποίος ωστόσο δεν αποκαλύφθηκε ποτέ.

Oι καθηγητές, έφτασαν σε αυτό το συμπέρασμα αναλύοντας το ιστορικο συναλλαγών μεταξύ του bitcoin και του tether, ένα άλλο ψηφιακό νόμισμα, γνωστό ως stablecoin, το οποίο έχει αξία διαπραγμάτευσης συνδεδεμένη με το δολάριο. O Ρουμπινί αναφέρθηκε και σε αυτό, τονίζοντας ότι το Tether είναι ένα stablecoin που παράγεται από το τίποτα, δεν έχουμε κανένα στοιχείο ποιος το στηρίζει και κάθε δεύτερη μέρα εκδίδει ένα δισεκατομμύριο δολάρια που κατευθύνεται στην αγορά bitcoin.


Η ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΟΥΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΚΡΙΣΗ
Τα cryptos καίνε ρεύμα όσο... 10 φορές η Ελλάδα

Σε εποχή ενεργειακής κρίσης, που όλοι "κόβουν" από την κατανάλωση και που αναζητούν την πιο φιλική πηγή στο περιβάλλον πηγή ενέργειας, τα κρυπτονομίσματα μοιάζουν να μην είναι τόσο επαναστατικά όσο προβάλλονται. Μελέτη του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ διαπιστώνει ότι η "εξόρυξη" κρυπτονομισμάτων απαιτεί ετησίως 127 TWH (τεραβατώρες, ή καλύτερα, τρισεκατομμύρια βατ), ίση με το 0,28% της συνολικής παγκόσμιας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας.

Και για να έχουμε ένα δείκτη σύγκρισης, είναι πολύ μεγαλύτερη από τις 52,191 GWh (γιγαβατώρες, ή δισεκατομμύρια βατ) που χρησιμοποιεί ετησίως η Ελλάδα και ίση με όση καταναλώνει το Πακιστάν των 120 εκατομμυρίων κατοίκων. Η ίδια μελέτη διαπιστώνει ότι ο ηλεκτρισμός που χρησιμοποιείται για bitcoins παράγει περίπου 22 μεγατόνους διοξειδίου του άνθρακα ετησίως.

Αυτό, μπορεί να αποδειχθεί τεράστιο ντεζαβαντάζ για τα κρυπτονομίσματα, με δεδομένο ότι οι αυξημένες τιμές του ρεύματος έχουν ήδη βγάλει εκτός αγοράς αρκετούς miners οι οποίοι καταναλώνουν περισσότερα απ' όσα θα βγάλουν πουλώντας το bitcoin που θα έχουν εξορύξει. Ο Ρουμπινί έχει προβλέψει ότι η αξία του κρυπτονομίσματος θα έπεφτε στο μηδέν, εάν του επιβαλλόταν φόρος άνθρακα.


ΟΙ ΑΠΑΤΕΣ, ΟΙ ΧΑΚΕΡΣ, ΤΑ ΘΥΜΑΤΑ
Πόσο ασφαλή είναι τα κρυπτονομίσματα;

Εάν υπάρχει ένα μεγάλο ντεζαβαντάζ για τα κρυπτονομίσματα, πέρα από την ακραία μεταβλητότητα της τιμής τους, αυτή είναι η ασφάλεια που παρέχουν. Παρότι η τεχνολογία του blockchain είναι δομημένη με τέτοιο τρόπο που κάνει πρακτικά αδύνατη την παραβίασή της από κακόβουλους χρήστες, στην περίπτωση των cryptos, οι ληστές είναι πάντοτε ένα βήμα μπροστά. Αυτό άλλωστε, το καταδεικνύει η εκρηκτική αύξηση του ποσού που κλάπηκε σε κρυπτονομίσματα το 2021 (12 δις δολάρια), έναντι του 2020 (οπότε και ήταν 1,5 δις το σχετικό ποσό). Τη φετινή χροονιά, αναμένεται να είναι διπλάσια τα περιστατικά.

Στην έρευνα της εταιρείας κυβερνοασφαλείας Kaspersky «Cyberthreats to Financial Organizations το 2022», οι αναλυτές λένε πως οι στοχευμένες επιθέσεις σε κρυπτονομίσματα αυξάνονται, καθώς το κρυπτονόμισμα είναι ένα ψηφιακό περιουσιακό στοιχείο και όλες οι συναλλαγές πραγματοποιούνται στο διαδίκτυο, προσφέρει ανωνυμία στους χρήστες. Οι ειδικοί της Kaspersky εξηγούν ότι κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτος η βιομηχανία των κρυπτονομισμάτων δέχεται επιθέσεις από κρατικά χρηματοδοτούμενες ομάδες, ενώ οι εγκληματίες του κυβερνοχώρου θα επιχειρήσουν να βγουν κερδισμένοι από όσους επενδύουν σε αυτά κατασκευάζοντας rogue wallets με backdoors.

Squid Game

Σε κεντρικό επίπεδο, οι πιο συνηθισμένες απάτες γίνονται με την τακτική "pump and dump" (φούσκωσέ το κι άφησέ το) ή "τράβηγμα χαλιού". Όπως έγινε στην περίπτωση του SQUID, μια ομάδα δημιουργεί ένα κρυπτονόμισμα, συνήθως βασισμένο σε κάτι "διάσημο", όπως ήταν το παιχνίδι "Squid Game", με σκοπό να τραβήξει όσο το δυνατό περισσότερους επενδυτές.

Όταν η ομάδα φτάσει την τιμή του κρυπτονομίσματος στο ανώτατο σημείο, απλά τραβάει όλα τα χρήματα και εξαφανίζεται. Με το κρυπτονόμισμα να φτάνει την αξία του σε μερικά μόλις λεπτά στο 0, η τεχνική αυτή ονομάζεται "τράβηγμα χαλιού", μιας και οι επενδυτές... χάνουν τη γη κάτω από τα πόδια τους.

Σε άλλες περιπτώσεις, όπως στην περίπτωση του μεγαλύτερου καναδέζικου ανταλλακτηρίου κρυπτονομισμάτων, τα στελέχη μιας επιχείρησης, απλά κατακρατούν τα χρήματα των επενδυτών. Ή τα παίρνουν και εξαφανίζονται. Όπως έκανε η CEO της εταιρείας κρυπτονομισμάτων OneCoin, Ρούγια Ιγκνάτοβα, η οποία έπεισε περίπου 3 εκατομμύρια υψηλότατου επιπέδου επενδυτές (επιχειρηματίες, μέλη βασιλικών οικογενειών κ.α.) από περισσότερες από 100 χώρες να επενδύσουν ποσό αρκετών δισεκατομμυρίων δολαρίων στο νέο της κρυπτονόμισμα.

Με δεδομένο όμως ότι νόμισμα δεν υπήρχε, η Ιγκνάτοβα μετέτρεψε τα ποσά σε bitcoin και εξαφανίστηκε. Σήμερα, καταζητείται από το FBI. Σε αυτά, προσθέστε και το απλούστερο. Την επίθεση χάκερ στον υπολογιστή, ή το κινητό του θύματος (ή σε κάποια βάση δεδομένων) και την κλοπή των αποθηκευμένων κρυπτονομισμάτων του...

Στην Ελλάδα, όπου, σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Κέντρου Κυβερνοασφαλείας οι επιθέσεις ransomware έχουν κοστίσει "εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ", τα κρυπτονομίσματα συνήθως χρησιμοποιούνται για να πληρωθούν "λύτρα" σε χάκερς που εκβιάζουν επιχειρήσεις ή ιδιώτες.

Στην πρώτη περίπτωση, χάκερς κλειδώνουν τα υπολογιστικά συστήματα εταιρειών (όπως έκαναν σε μεγάλο όμιλο τροφίμων ο οποίος αναγκάστηκε να πληρώσει λύτρα ύψους 75.000 ευρώ σε κρυπτονόμισμα για να καταφέρει να εκδώσει τιμολόγια), ενώ σε ιδιώτες, αποσπούν προσωπικά στοιχεία και εκβιάζουν με διασυρμό το θύμα. Περιπτώσεις υπάρχουν αρκετές, αλλά λίγες βλέπουν το φως της δημοσιότητας.

Όπως η περίπτωση της ηλεκτρονικής απάτης με απόσπαση κρυπτονομισμάτων αξίας 445.000 ευρώ από Έλληνα ιδιοκτήτη εταιρείας διαχείρισης ακινήτων, ή επιχειρηματία από την Πάτρα, ο οποίος έδωσε σε υποτιθέμενη επενδυτική 70.000 ευρώ για να τοποθετήσει σε cryptos και απλά τα έχασε.

Επιπλέον, όπως έχει τονίσει η ΥΠΟΙΚ των ΗΠΑ, Τζάνετ Γιέλεν, τα κρυπτονομίσματα συνδέονται με την αθέμιτη χρηματοδότηση, καθώς η αρχιτεκτονική peer-to-peer του δικτύου παρακάμπτει τις τράπεζες, τις νομισματικές και άλλες αρχές, καθιστώντας τα δημοφιλή στους εκβιαστές (όχι τυχαία όλα τα ransomware απαιτούν πληρωμή σε bitcoin), τους χάκερ, τους εμπόρους παιδικής πορνογραφίας και τους κάθε λογής παρανόμους που συναλλάσσονται (και) στο dark web.

Ειδήσεις σήμερα:

«Κάναμε μασάζ στον πατέρα Αντώνιο όπως κάθε παιδί στον πατέρα του», λέει τρόφιμος της Κιβωτού

Άρση της βουλευτικής ασυλίας Πάτση ζητά ο εισαγγελέας Εφετών - Στη Βουλή ο φάκελος

Μήνυμα Δένδια για τη συμφωνία Ελλάδας-Αιγύπτου: Η Μεσόγειος δεν αποτελεί εμπόδιο μεταξύ Ευρώπης, Ασίας και Αφρικής