Καλώς ήλθε το δολάριο!

Σε κρίσιμο σταυροδρόμι εισέρχεται η εθνική οικονομία, καθώς τη «συγκρατημένη αισιοδοξία» για τη ραγδαία πτώση των τιμών του πετρελαίου διαδέχεται η αμηχανία και η επιφύλαξη για τη μελλοντική πορεία της ισοτιμίας δολαρίου-ευρώ που έχει «σκαλώσει» στο 1,50 με τάσεις περαιτέρω ενίσχυσης.

Στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης δεν κρύβουν την ανακούφισή τους για την «κατρακύλα» των διεθνών τιμών του πετρελαίου (από τα 147,27 δολάρια το βαρέλι που βρισκόταν προ μηνός σε σχεδόν 115 δολάρια σήμερα), καθώς η αποκλιμάκωση αυτή καταγράφεται λίγες μόλις εβδομάδες πριν από την κατάρτιση του προσχεδίου του νέου κρατικού προϋπολογισμού.

Μετριάζονται έτσι κάπως -θεωρητικά τουλάχιστον- οι πιέσεις στη διεθνή και ελληνική οικονομία, αλλά και οι μισθολογικές διεκδικήσεις με τις οποίες θα βρεθεί αντιμέτωπη η κυβέρνηση το αμέσως προσεχές διάστημα. Ελπίδα -«ευχή» μάλλον- των αναλυτών του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών ήταν και είναι να μη διαψευστεί και φέτος η «βασική υπόθεση» για την πορεία της τιμής του πετρελαίου, βάσει της οποίας συντάσσεται κάθε χρόνο ο κρατικός προϋπολογισμός.

Οι επιτελείς της πλατείας Συντάγματος, ωστόσο, γνωρίζουν ότι στην οικονομία τίποτε δεν είναι μονοσήμαντο. Ετσι, και στην περίπτωση του πετρελαίου, δεν είναι σαφές αν «τα χειρότερα πέρασαν». Αν δηλαδή αποδειχτεί τελικώς ότι το «ράλι» που οδήγησε στις ιλιγγιώδεις ανατιμήσεις των καυσίμων ανήκει στο παρελθόν, τίποτε δεν μπορεί να διασφαλίσει ότι η εξέλιξη αυτή δεν θα συνοδευτεί από σημαντική ανατίμηση του αμερικανικού νομίσματος έναντι του ευρώ, δημιουργώντας ένα εντελώς νέο σκηνικό στις αγορές.

Στην πραγματικότητα ίσως είναι η άλλη όψη του ιδίου νομίσματος καθώς, όπως έχει αναγνωρίσει και ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών, κύριος Γιώργος Αλογοσκούφης, ο εισαγόμενος πληθωρισμός θα ήταν κατά πολύ μεγαλύτερος, αν δεν λειτουργούσε ως ανάχωμα το ισχυρό ευρώ.

«Τραμπάλα» το δολάριο

Τι γίνεται λοιπόν αν οι τάσεις δολαρίου και πετρελαίου έχουν όντως αντιστραφεί; Μέχρι σήμερα η «τραμπάλα» που καθόριζε τις εξελίξεις στην ευρωπαϊκή και ελληνική οικονομία ήταν: άνοδος των τιμών του πετρελαίου και των πρώτων υλών (που εκφράζονται σε δολάρια), με ταυτόχρονη εξασθένιση του δολαρίου έναντι του ευρώ.

Καθώς οι Ελληνες πλήρωσαν το «κόστος» του διεθνούς κύματος ανατιμήσεων με ισχυρό ευρώ, ήταν σε πλεονεκτικότερη θέση από τους Αμερικανούς που το πλήρωσαν σε υποτιμημένο δολάριο - και σίγουρα σε πολύ καλύτερη από να το πλήρωναν με συνεχώς «διολισθαίνουσες» δραχμές.

Στον αντίποδα όμως, οι διεθνείς αναλυτές διαπιστώνουν ότι δολάριο, πετρέλαιο και πρώτες ύλες εξακολουθούν να λειτουργούν ως «συγκοινωνούντα δοχεία», και τώρα ακόμη, που παρατηρείται η αντιστροφή των τάσεων στις διεθνείς αγορές.

Αυτός ο «αυτοματισμός» οδήγησε -μόλις σε έναν μήνα- στην κατάσταση που διαμορφώνεται σήμερα, όπου το πετρέλαιο χάνει έως και 21%, ενώ το δολάριο ανεβαίνει (ύστερα από χρόνια) κατά περίπου 6%. Ταυτόχρονα και τα περισσότερα εμπορεύματα και πρώτες ύλες διανύουν πτωτική τροχιά, επιδεικνύοντας συμπεριφορά ανάλογη εκείνης του πετρελαίου. 

Τα ενδεχόμενα

Στο οικονομικό επιτελείο αντιλαμβάνονται πλέον ότι αν το σχήμα αυτό καθορίσει τις εξελίξεις στις διεθνείς αγορές τους επόμενους μήνες, τότε ανατρέπεται το σκηνικό των τελευταίων ετών και διαμορφώνεται μια εντελώς νέα κατάσταση, που δεν επιτρέπει όμως μεγάλα περιθώρια αισιοδοξίας για έξοδο από την οικονομική κρίση που αγγίζει την ευρωπαϊκή και ελληνική οικονομία.

Και τούτο διότι τυχόν περαιτέρω διολίσθηση του ευρώ έναντι του δολαρίου μπορεί να καταστήσει ανταγωνιστικότερα τα ελληνικά προϊόντα στις διεθνείς αγορές, ευνοώντας τις εξαγωγικές επιχειρήσεις και την απασχόληση που συνδέεται με αυτές.

Κάπου εκεί όμως τελειώνουν τα «καλά νέα».

Στον αντίποδα, η ενίσχυση αυτή του δολαρίου μπορεί να μετριάσει σημαντικά τα οφέλη που θα ανέμεναν να έχουν οι ευρωπαϊκές και ελληνικές επιχειρήσεις, αλλά και τα νοικοκυριά, από την όποια πτώση των τιμών του πετρελαίου. 

Αντίστοιχα και το κόστος των πρώτων υλών, των αγροτικών προϊόντων και των τροφίμων, εκφρασμένο σε ευρώ, μπορεί να παραμείνει σε υψηλά επίπεδα και μετά τη διεθνή «επισιτιστική κρίση».

Την ίδια στιγμή οι Αμερικανοί πολίτες και επιχειρήσεις θα απολαμβάνουν πλήρως τις μειώσεις τιμών στις πρώτες ύλες και τα τρόφιμα, εξέλιξη που θα ενισχύσει το διαθέσιμο εισόδημα, την εσωτερική κατανάλωση και την ανάπτυξη.

Επιπλέον η χώρα μας είναι και η ίδια παραγωγός πρώτων υλών -οι εξορυκτικές και μεταλλευτικές βιομηχανίες αποτελούν ισχυρή μερίδα του ΣΕΒ- γεγονός που σημαίνει ότι εάν η ελληνική παραγωγή «δεν πιάσει τιμή», πλήττεται καίρια ο πρωτογενής τομέας της ελληνικής οικονομίας.