Λιανεμπόριο τροφίμων: Τι αποκαλύπτει έρευνα του ΙΕΛΚΑ
Βελτίωση για τον δείκτη οικονομικού κλίματος λιανεμπορίου τροφίμων
Χειρότερο οικονομικό αποτέλεσμα ως προς την κερδοφορία αναμένει μία στις τρεις επιχειρήσεις του κλάδου λιανεμπορίου-σούπερ μάρκετ και προμηθευτών FMCG ενώ μία στις επτά αναμένει ζημίες, σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ).
Η έρευνα διεξήχθη την περίοδο 25 Ιανουαρίου έως 6 Φεβρουαρίου 2023 με τη χρήση δομημένου ερωτηματολογίου και δείγμα 150 ανώτερα και ανώτατα στελέχη επιχειρήσεων (λιανεμπόριο - αλυσίδες σούπερ μάρκετ και προμηθευτές FMCG) από τη γενική διεύθυνση και τα τμήματα marketing, πωλήσεων, αγορών, οικονομικών, πληροφορική κλπ.
Από τα συμπεράσματα προκύπτει ότι τα στελέχη του κλάδου αναμένουν αύξηση των πωλήσεων (+2,0%) το πρώτο εξάμηνο του 2023 σε σχέση με το αντίστοιχο του 2022, αλλά και συνολικά το 2023 (+2,3%). Επίσης, αναμένουν μείωση του όγκου πωλήσεων (-2,2%) το πρώτο εξάμηνο του 2023 σε σχέση με το αντίστοιχο του 2022, επαναφορά του επίπεδου του οικονομικού κλίματος σε θετικά επίπεδα καθώς και έντονη επίδραση των ανατιμήσεων στη λειτουργία των επιχειρήσεων με εκτίμηση για μακροχρόνιες επιπτώσεις.
Αναλυτικότερα, σε σχέση με τις προσδοκίες για τις πωλήσεις του κλάδου, καταγράφεται μεγάλο ποσοστό ερωτηθέντων (70%) οι οποίοι θεωρούν ότι οι πωλήσεις του κλάδου θα αυξηθούν το επόμενο εξάμηνο, με ένα μικρό ποσοστό (11%) οι οποίοι θεωρούν ότι θα παρουσιάσουν μείωση. Μεσοσταθμικά τα στελέχη που συμμετείχαν στην έρευνα εκτιμούν ότι θα καταγραφεί αύξηση 2% στις πωλήσεις το εξάμηνο Ιανουάριος 2023-Ιούνιος 2023 σε σχέση με το ίδιο εξάμηνο του 2022, ενώ αντίστοιχη είναι και η εκτίμηση συνολικά για το 2023 με τα στελέχη να εκτιμούν αύξηση πωλήσεων της τάξης του 2,3% μεσοσταθμικά. Αντίθετα, τα στελέχη εκτιμούν μείωση του όγκου πωλήσεων (-2,2%) το πρώτο εξάμηνο του 2023 σε σχέση με το αντίστοιχο του 2022. Η διαφορά αυτή αποδίδεται, σύμφωνα με την έρευνα, στις πληθωριστικές πιέσεις και τις αυξήσεις τιμών σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2022.
Μεταξύ των θεμάτων που εξετάστηκαν, διερευνήθηκε και η παρούσα οικονομική κατάσταση των επιχειρήσεων, αλλά και η επίδραση των ανατιμήσεων. Η πλειοψηφία των επιχειρήσεων σε ποσοστό 34% αναμένει καλύτερο οικονομικό αποτέλεσμα ως προς την κερδοφορία της το 2023, ενώ 17% αναμένει χειρότερο οικονομικό αποτέλεσμα. Οι υπόλοιπες επιχειρήσεις του δείγματος, είτε δεν έχουν ακόμα σαφή εικόνα, είτε δεν αναμένουν μεταβολή. Πρακτικά 1 στις 7 επιχειρήσεις του κλάδου του λιανεμπορίου και της βιομηχανίας τροφίμων αναμένει ζημιές το 2023, ενώ λίγο περισσότερες από 1 στις 2 αναμένει κέρδη, αλλά και από αυτές που αναμένουν κέρδη, οι περισσότερες από τις μισές εταιρείες αναμένουν οριακά κέρδη κάτω του 2%. Τον κύριο ρόλο σε αυτή την εξέλιξη έχει παίξει η αύξηση του κόστους, οι ανατιμήσεις και η προσπάθεια συγκράτησης των τιμών.
Αναφορικά με τους παράγοντες που επηρεάζουν αυξητικά τις τιμές το 2023, τα στελέχη του κλάδου που συμμετείχαν στην έρευνα ανέφεραν ότι το κόστος ενέργειας, οι τιμές των πρώτων υλών και το κόστος μεταφορών είναι οι πιο σημαντικοί με το 100% των ερωτώμενων να αναγνωρίζουν αυτό το κόστος ότι επηρεάζει τις τιμές. Για το σύνολο των ερωτώμενων σχεδόν (97%) ο πόλεμος στην Ουκρανία επιδρά αυξητικά στις τιμές των προϊόντων. Οι υπόλοιπο παράγοντες που καταγράφονται στη μελέτη επιδρούν και αυτοί αυξητικά στις τιμές σύμφωνα με τα στελέχη της αγοράς, αλλά με μικρότερη ένταση από τους προαναφερθέντες παράγοντες. Οι παράγοντες αυτοί κατά σειρά σημαντικότητας είναι οι έμμεσοι φόροι, το εργασιακό κόστος, η νομισματική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα κόστη της πανδημίας, το κόστος δανεισμού, αλλά και οι εκλογές.
Τα στοιχεία αυτά δείχνουν την μεγάλη ένταση των πληθωριστικών πιέσεων και την πολυπλοκότητα αντιμετώπισης του φαινομένου, λόγω των πολλών αρνητικών παραγόντων που επιδρούν στις τιμές. Παρόλα αυτά η πλειοψηφία των επιχειρήσεων του κλάδου του λιανεμπορίου τροφίμων και της βιομηχανίας τροφίμων έχει απορροφήσει μέρος των ανατιμήσεων. Συγκεκριμένα, 9 στις 10 επιχειρήσεις έχουν απορροφήσει έστω ένα μέρος από τις ανατιμήσεις που έχουν λάβει από τους προμηθευτές τους και δεν τις έχουν μεταφέρει στους πελάτες τους. Το ποσοστό της αύξησης που έχει απορροφηθεί μεσοσταθμικά είναι 23%, δηλαδή το 1⁄4 της αύξησης. Το 27% έχει απορροφήσει έως 10%, το 42% έχει απορροφήσει 10-25%, το 20% έχει απορροφήσει 25-50% και το 12% πάνω από 50%.
Επίσης, οι προβλέψεις των στελεχών για την οικονομική κατάσταση της χώρας βελτιώθηκε. Συγκεκριμένα, τον περασμένο Μάιο μόλις το 7% θεωρούσε ότι η οικονομική κατάσταση βελτιώθηκε και η πλειοψηφία σε ποσοστό 87% ότι χειροτέρεψε, τον Ιανουάριο 2023 το 50% θεωρεί ότι η οικονομική κατάσταση χειροτέρεψε και το 29% ότι βελτιώθηκε. Την ίδια στιγμή, το οικονομικό κλίμα παρουσιάζει ακόμα πιο βελτιωμένη εικόνα, η οποία οφείλεται στις συνολικά σε όλες τις εκτιμήσεις των στελεχών (πωλήσεις, τιμές, οικονομικές συνθήκες). Συγκεκριμένα, ο δείκτης καταγράφεται στο 0,39, αρκετά βελτιωμένος σε σχέση με την προηγούμενη μέτρηση.
