Ακτοπλοΐα: Πού και πόσο έπεσαν τα ναύλα - Μειώθηκαν στο Αιγαίο, αλλά όχι σε Ιόνιο και πορθμεία
Οι 7 πιο μεγάλες ακτοπλοϊκές (από τις συνολικά 34) μείωσαν τα ναύλα 15%-20% από την προηγούμενη Δευτέρα στο Αιγαίο, όχι όμως και στις υπόλοιπες γραμμές, ούτε και -πλην μιας εταιρείας- στις συνδέσεις μεταξύ νησιών
Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη
Το θέμα των ακριβών εισιτηρίων της ακτοπλοΐας, το οποίο ανέδειξε το «ΘΕΜΑ», συνεχίζει να απασχολεί το κοινό όσο πλησιάζει ο Αύγουστος, που είναι ο παραδοσιακός μήνας της μεγάλης καλοκαιρινής φυγής. Στο κάλεσμα της κυβέρνησης προς τους ακτοπλόους να προσφέρουν εκπτωτικά πακέτα έχουν ανταποκριθεί μόνο 6+1 εταιρείες έως τώρα. Από τα 22 μέλη του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας (ΣΕΕΝ) προσφορές έχουν ανακοινώσει οι Blue Star και Hellenic Seaways του ομίλου Attica, η Minoan, η Golden Star Ferries και η Fast Ferries.
Επίσης, εκπτωτικά πακέτα δίνει η Seajets, η οποία όμως έχει αποχωρήσει από τον ΣΕΕΝ. Η... συν μία εταιρεία είναι η ΑΝΕΚ, που δραστηριοποιείται σε κοινοπραξία με τον όμιλο Attica σε Ηράκλειο και Χανιά, οπότε ακολουθεί την τιμολογιακή πολιτική του ομίλου.
Πάντως, οι συγκεκριμένες ακτοπλοϊκές εταιρείες κατέχουν το μεγαλύτερο μεταφορικό έργο στις θαλάσσιες γραμμές που συνδέουν λιμάνια της Αττικής, τη Θεσσαλονίκη και τον Βόλο με τις Κυκλάδες, την Κρήτη, τα Δωδεκάνησα, το Βορειοανατολικό Αιγαίο και τις Βόρειες Σποράδες. Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, αντιπροσωπεύουν πάνω από το 60% των ετήσιων εισιτηρίων της ελληνικής ακτοπλοΐας.
Ωστόσο, παραμένει το γεγονός ότι ανταποκρίθηκαν στις εκκλήσεις της κυβέρνησης μόλις επτά εταιρείες σε σύνολο 34, ποσοστό 20%, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της εταιρείας οικονομικών συμβούλων XRTC. Στις 34 εταιρείες συμπεριλαμβάνεται ο όμιλος Attica, στον οποίο υπάγονται η Blue Star Ferries και η Hellenic Seaways, οπότε συνολικά οι εταιρείες είναι 35.
Οι νέες εκπτώσεις, σε ποσοστό από 12,5% έως και 50% κατά περίπτωση και κατά κοινωνική ομάδα, ισχύουν από τις αρχές της περασμένης εβδομάδας αφού περάστηκαν μέσα στο Σαββατοκύριακο στο ηλεκτρονικό σύστημα κρατήσεων της κάθε εταιρείας. Ισχύουν για τα εισιτήρια που εκδίδονται μετά την ανακοίνωση των προσφορών και δεν αφορούν εκείνα για τα οποία έχουν ήδη γίνει κρατήσεις. Δεν έχουν δηλαδή αναδρομική ισχύ.
Στο κάδρο των προσφορών μπήκαν τόσο το σύστημα μητρώου του Market Pass όσο και η έκπτωση στα εισιτήρια Κοινωνικού Τουρισμού για όλους τους προορισμούς σε Κυκλάδες, Σαρωνικό, Δωδεκάνησα, Βόρειο Αιγαίο, Σποράδες και Κρήτη, με αποτέλεσμα οι δικαιούχοι να πληρώνουν μόνο το 5% του συνολικού ναύλου.
Τι λένε οι ακτοπλόοι
Για το κατά πόσο τα νέα εκπτωτικά πακέτα έχουν ως αποτέλεσμα να αυξηθεί η κίνηση, στελέχη ακτοπλοϊκών επιχειρήσεων αναφέρουν: «Δεν μπορεί να γίνει αποτίμηση. Κι αυτό γιατί ούτως ή άλλως η επιβατική κίνηση ανεβαίνει όσο πλησιάζουμε στον Αύγουστο και υπάρχει αύξηση κρατήσεων, όπως κάθε χρόνο. Οπότε δεν μπορούμε να πούμε αν η αύξηση οφείλεται στα νέα εκπτωτικά πακέτα ή στη φυσιολογική ροή των καλοκαιρινών διακοπών του Αυγούστου».
Κλείσιμο
Οσο για την πληρότητα επισημαίνουν: «Με τη σημερινή εικόνα που έχουμε η πληρότητα φτάνει στο 50% στους δημοφιλείς προορισμούς. Αρα, υπάρχουν διαθέσιμα εισιτήρια. Πρόβλημα υπάρχει με τις καμπίνες στα μακρινά ταξίδια, γιατί εκεί η πληρότητα φτάνει στο 100%».
Από την πλευρά του ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης κάνει πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις λέγοντας ότι «τα 3/4 των επιβατών που θα ταξιδέψουν τους δύο μήνες της μεγάλης κίνησης, δηλαδή έως 15 Σεπτεμβρίου, δεν έχουν κλείσει ακόμη τα εισιτήριά τους».
Η Golden Star Ferries
H Golden Star Ferries, ενώ αρχικά ανακοίνωσε έκπτωση 20% με τα συμβατικά της πλοία «Andros Queen» και «Superferry» από και προς Ραφήνα, για το διάστημα από 17 Ιουλίου έως και 10 Σεπτεμβρίου, κάθε Τρίτη, σε ατομικά εισιτήρια (οικονομική & διακεκριμένη θέση καθώς και αεροπορικού τύπου κάθισμα), αυτοκίνητα και δίκυκλα, τελικά η έκπτωση 20% επεκτείνεται για όλες τις ημέρες της εβδομάδας στο πρωινό δρομολόγιό της, στις 07.50, από Ραφήνα για Τήνο και Μύκονο.
Ειδικότερα, η τιμή εισιτηρίου διαμορφώνεται για την οικονομική θέση στα 28 ευρώ για Τήνο και Μύκονο, από 35 και 38 ευρώ αντίστοιχα που ίσχυε πριν.
Ομοίως και για το ταχύπλοό της καθημερινά και μόνο για την αναχώρηση από Ραφήνα, η τιμή διαμορφώνεται στα 35 ευρώ για Τήνο και στα 42 για Μύκονο, από 42 και 55 ευρώ αντίστοιχα που ήταν πριν.
Οι τιμές στα Ι.Χ. και τα δίκυκλα παραμένουν αμετάβλητες και ισχύει η προσφορά μόνο της Τρίτης. Ετσι:
- Τετραμελής οικογένεια ενηλίκων με ένα αυτοκίνητο για Τήνο μετ’ επιστροφής χρειάζεται 358 ευρώ με το πρωινό συμβατικό και 452 ευρώ με το ταχύπλοο, από 414 και 480 ευρώ που ήθελε πριν.
- Ομοίως για Μύκονο χρειάζεται 372 ευρώ με το πρωινό συμβατικό και 552 ευρώ με το ταχύπλοο, από 448 και 604 ευρώ που ήταν πριν.
- Ζευγάρι για Τήνο και Μύκονο μετ’ επιστροφής με το πρωινό συμβατικό θέλει 112 ευρώ, από 140 και 152 ευρώ που ήθελε πριν, και με το ταχύπλοο 154 και 194 ευρώ, από 168 και 220 ευρώ που ήταν πριν.
Ποιοι δεν κάνουν εκπτώσεις
Από το «προσκλητήριο εκπτώσεων» της κυβέρνησης απουσιάζουν εντελώς ακτοπλοϊκές εταιρείες που εξυπηρετούν σημαντικές δρομολογιακές γραμμές, όπως:
- Ολες τις γραμμές του Ιονίου πελάγους από τα λιμάνια της Κυλλήνης και της Πάτρας.
- Ολες τις εσωτερικές γραμμές των Δωδεκανήσων που συνδέουν τα δύο μεγάλα διεθνή αεροδρόμια της Ρόδου και της Κω με όλα τα Δωδεκάνησα που στερούνται αεροδρομίων.
- Η σύνδεση της Νότιας Εύβοιας (Κάρυστος) με την Αττική.
- Τα πορθμεία που μεταφέρουν όχι μόνο εποχικούς τουρίστες, αλλά και μεγάλο αριθμό Ελλήνων σε καθημερινή βάση για λόγους εργασίας, τα οποία δεν παρουσιάζουν σημαντική κίνηση όλη τη χρονιά, αλλά έχουν έντονη εποχικότητα τους θερινούς μήνες:
α) Ηγουμενίτσας - Κέρκυρας, που μεταφέρουν όλη τη μεταφορική κίνηση από την ηπειρωτική Ελλάδα στην Κέρκυρα και σε Παξούς - Αντίπαξους,
β) Καβάλας - Θάσου. Η Minoan Lines
Παράλληλα, καμία εταιρεία -πλην της Minoan Lines (δείτε τον σχετικό πίνακα στην επόμενη σελίδα)- δεν έχει ανακοινώσει εκπτώσεις για τις μετακινήσεις μεταξύ των νησιών.
Σχετικά με τους λόγους που ορισμένες εταιρείες δεν προσφέρουν εκπτώσεις, ο κ. Πυθαγόρας Νάγος, σύμβουλος επιχειρήσεων με πολυετή πείρα σε θέματα ακτοπλοΐας και θαλάσσιου τουρισμού, επισημαίνει: «Γενικά, οι ακτοπλοϊκές εταιρείες οι οποίες δεν έχουν μέχρι στιγμής προχωρήσει σε εμπορικές εκπτώσεις το δικαιολογούν επικαλούμενες διάφορους λόγους, οι οποίοι ποικίλλουν ανά εταιρεία:
1) Η πληρότητα που βλέπουν στα συστήματα κρατήσεών τους για το διάστημα Ιουλίου και Αυγούστου, που σε πολλές περιπτώσεις αντιπροσωπεύει μέχρι και το 50% του ετήσιου κύκλου εργασιών, είναι τόσο υψηλή ώστε να μη δικαιολογεί εκπτώσεις.
2) Τα πλοία τους είναι μικρά και γεμίζουν εύκολα.
3) Με βάση τις ζημιογόνες χρήσεις 2020, 2021, 2022 δεν έχουν οικονομικά περιθώρια για εμπορικές εκπτώσεις τη φετινή χρονιά.
4) Στους προορισμούς που εξυπηρετούν ορισμένες ακτοπλοϊκές εταιρείες είτε η πληρότητα των ξενοδοχείων και λοιπών τουριστικών καταλυμάτων είναι πολύ υψηλή, είτε το κόστος διαμονής είναι πολύ υψηλό, με αποτέλεσμα ο κόσμος να μην μπορεί να αντεπεξέλθει. Και αφού δεν υπάρχει διαθεσιμότητα στα καταλύματα, ή/και οι τιμές είναι πολύ υψηλές, οι πολίτες δεν θα ταξιδέψουν, άρα δεν δικαιολογούνται εμπορικές εκπτώσεις στα εισιτήρια».
Σε έναν κλάδο όπως αυτός της ακτοπλοΐας, όπου δραστηριοποιούνται ιδιωτικές εταιρείες σε συνθήκες ελεύθερης οικονομίας, άλλες πολυμετοχικές και άλλες οικογενειακές, κάθε εταιρεία είδε το θέμα της προσφοράς προαιρετικών εκπτώσεων που ζήτησε η κυβέρνηση από τη δική της οπτική γωνία και πάντα σύμφωνα με τις οικονομικές της δυνατότητες ή/και την πληρότητα δρομολογίων της.
«Οι ακτοπλοϊκές εταιρείες πάντα καταστρώνουν τον ετήσιο προϋπολογισμό τους με βάση παραδοχές στη ζήτηση και το μέρος των λειτουργικών εξόδων, με κοστολογικές παραδοχές που οδηγούν σε συγκεκριμένα επιχειρηματικά σενάρια όσον αφορά την ορθή εκτέλεση του ετήσιου προϋπολογισμού τους. Χορήγηση εμπορικών εκπτώσεων την τελευταία στιγμή, χωρίς αυτές να έχουν συμπεριληφθεί και κοστολογηθεί στον ετήσιο προϋπολογισμό, τινάζει το budget στον αέρα, με επιπτώσεις στην κερδοφορία των επιχειρήσεων», λέει ο κ. Νάγος επεξηγώντας δε ότι «σε επίπεδο εντυπώσεων, είναι εμπορικά έως και “επικίνδυνη” η χορήγηση εκπτώσεων μεσούσης της καλοκαιρινής περιόδου, για τον απλό λόγο ότι θα δυσαρεστηθούν όλοι όσοι έχουν ήδη εκδώσει και εξοφλήσει τα εισιτήριά τους, αφού δεν θα μπορέσουν να επωφεληθούν αναδρομικά από το ευεργέτημα των εκπτώσεων».
Σε κάθε περίπτωση, για τον επιβάτη είναι πολύ δύσκολο να συγκρίνει τιμές και να επιλέξει ποιο εκπτωτικό πακέτο και ποιας εταιρείας τον συμφέρει να επιλέξει. «Χρειάζεσαι λογιστή για να καταλήξεις ποιο πακέτο σε συμφέρει να αγοράσεις!», επεσήμανε στο «ΘΕΜΑ» στέλεχος ακτοπλοϊκής εταιρείας, από αυτές που έχουν κάνει προσφορές: «Στα δε ταχύπλοα οι τιμές ανεβοκατεβαίνουν ανάλογα με τον ανταγωνισμό». Ο κύκλος των ωφελημένων
Μια πρώτη αποτίμηση των εμπορικών εκπτώσεων στις τιμές των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων είναι ότι οι περισσότερες εκπτώσεις που ανακοινώθηκαν απευθύνονται σε ομάδες 3-5 ατόμων, οικογένειες και δικαιούχους του Κοινωνικού Τουρισμού. Γενικά απευθύνονται σε κοινωνικές ομάδες που αντιμετωπίζουν πιο έντονα τις συνέπειες του πληθωρισμού στην καθημερινότητα τους και το διαθέσιμο εισόδημά τους, δεδομένα που καθορίζουν αν και πού θα κάνουν διακοπές.
Εξαίρεση αποτελεί η έκπτωση 20% του Attica Group που ισχύει για την οικονομική θέση και για αριθμημένα καθίσματα με ένα Ι.Χ. για όλα τα δρομολόγια, τόσο για μετάβαση όσο και για επιστροφή, χωρίς περιορισμούς.
«Οσο περισσότεροι περιορισμοί τίθενται, για παράδειγμα η ισχύς εκπτώσεων μόνο για συγκεκριμένες ημέρες/δρομολόγια/πλοία, μόνο για πολυμελείς οικογένειες κ.λπ. -είχαμε αρκετές τέτοιες κατηγορίες εκπτώσεων-, τόσο πιο πολύ περιορίζεται ο δυνητικός κύκλος των ωφελημένων από το μέτρο αυτό, αφού αποκλείονται άλλες κοινωνικές ομάδες που ίσως βρίσκονται σε καλύτερη εισοδηματική κατάσταση, πιθανόν όμως θα μπορούσαν να ταξιδέψουν ακτοπλοϊκώς περισσότερο από μία φορά το καλοκαίρι, αν είχαν ένα εκπτωτικό κίνητρο», υποστηρίζει ο κ. Νάγος.
Πυθαγόρας Νάγος, σύμβουλος επιχειρήσεων σε θέματα ακτοπλοΐας και θαλάσσιου τουρισμού: «Ορισμένες εταιρείες δεν προσφέρουν εκπτώσεις και το δικαιολογούν επικαλούμενες διάφορους λόγους, όπως η χαμηλή πληρότητα, τα μικρά πλοία, οι ζημιογόνες χρήσεις 2020, 2021, 2022»
Γιατί «ξέχασαν»
Οι ακτοπλοϊκές επιχειρήσεις, σε μια προσπάθεια να δικαιολογήσουν το ότι «ξέχασαν» να μειώσουν τις τιμές των εισιτηρίων σε σχέση με πέρυσι, αν και μειώθηκε η τιμή των καυσίμων έως και 45,5%, επικαλούνται και άλλες παραμέτρους. Ειδικότερα, για τους μεγάλους ακτοπλοϊκούς ομίλους οι λόγοι είναι πιο σύνθετοι. Ο κ. Νάγος εξηγεί:
«Πρώτον, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, με τη σταδιακή επιστροφή της ζήτησης για ταξίδια στην κανονικότητα και τα προ πανδημίας επίπεδα και υπό την πίεση των μετόχων τους για καλύτερα οικονομικά αποτελέσματα, ζήτησαν από τις ακτοπλοϊκές εταιρείες αναθεώρηση των οικονομικών προβλέψεών τους προς το καλύτερο, με ό,τι φυσικά αυτό συνεπάγεται για την ευελιξία των εταιρειών στην εμπορική τους πολιτική. Το ίδιο ακριβώς ζήτησαν και οι μέτοχοι των ακτοπλοϊκών εταιρειών από τις διοικήσεις τους. Οπότε, υπήρξαν πολύπλευρες και πολύ ισχυρές πιέσεις.
Δεύτερον, όλα αυτά μείωσαν σημαντικά ή και εκμηδένισαν τη δυνατότητα των ακτοπλοϊκών εταιρειών, που κατά κανόνα είναι ιδιωτικές εταιρείες, να μετακυλίσουν στον τελικό καταναλωτή μέρος των όποιων εξοικονομήσεων είχαν από τη μείωση εξόδων για καύσιμα/λιπαντικά, υπό μορφή εκπτώσεων ή ειδικών ad hoc προσφορών.
Τρίτον, οι πιέσεις στο επίπεδο της πραγματικής οικονομίας στο μέτωπο του πληθωρισμού είχαν αλυσιδωτές αρνητικές συνέπειες στο μισθολογικό κόστος και των πληρωμάτων, όπως και στο κόστος των πρώτων υλών, των τροφοεφοδίων κ.λπ.
Τέταρτον, ειδικότερα για την ελληνική ακτοπλοΐα, η έντονη εποχικότητα, η αδυναμία εξεύρεσης πλέον Ελλήνων ως πληρωμάτων, κυρίως για το ξενοδοχειακό τμήμα, και η επιτακτική ανάγκη της αντικατάστασης του υπέργηρου ακτοπλοϊκού στόλου με σύγχρονα τεχνολογικά προηγμένα πλοία, τα οποία να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις για μειωμένους ή μηδενικούς ρύπους, γεγονός που αναγκάζει τις επιχειρήσεις του κλάδου να επανεξετάσουν το κόστος τους ώστε να δημιουργήσουν τα αναγκαία αποθεματικά για τη χρηματοδότηση της ναυπήγησης νέων πλοίων, κάνουν το παζλ πολύ πιο σύνθετο και πολυεπίπεδο».
Η «πράσινη» μετάβαση
Μέσα στο πλαίσιο αυτό έρχεται έντονα στο προσκήνιο το «πρασίνισμα» της ελληνικής ακτοπλοΐας, που είναι επιτακτική ανάγκη με βάση τους νέους κανονισμούς. Συνολικά, ταξιδεύουν 166 πλοία, εκ των οποίων 116 είναι συμβατικά, 49 ταχύπλοα και ένα οχηματαγωγό Ro-Ro, σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας χρηματοοικονομικών συμβούλων XRTC. Εχουν μέσο όρο ηλικίας τα 30 έτη. Χαρακτηριστικά, το μεγαλύτερο ηλικίας πλοίο της ακτοπλοΐας είναι 51 ετών.
«Ακόμη και αν θέλαμε να αντικαταστήσουμε σε βάθος χρόνου τα ακτοπλοϊκά πλοία με νέα, σύγχρονα, θα χρειαζόταν, κατά τις πιο μετριοπαθείς εκτιμήσεις, ένα χρονικό διάστημα 10-12 ετών. Πρόκειται για τεράστιες επενδύσεις, που εφόσον γίνουν σε ελληνικά ναυπηγεία, θα δημιουργήσουν όχι μόνο χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας στην ελληνική ναυπηγοεπισκευαστική βιομηχανία, μαζί με τους εξωτερικούς προμηθευτές, αλλά και θα γίνουν σοβαρό εξαγώγιμο βιομηχανικό προϊόν της ελληνικής οικονομίας, σαν blueprint για νέα τεχνολογικά προηγμένα πλοία στην παγκόσμια αγορά, για μικρές και μεσαίες θαλάσσιες αποστάσεις, εκεί δηλαδή που χρησιμοποιούνται κυρίως τα ελληνικά ακτοπλοϊκά πλοία», τονίζει ο κ. Νάγος.
