Typhoon Project: 13 εκατ. ευρώ για περιβαλλοντικές μελέτες και δράσεις
01.05.202407:30
Με ναυαρχίδα το πλοίο «Τυφώνας», το κοινωφελές ίδρυμα καθαρίζει από το 2019 τις ελληνικές θάλασσες και ακτές, ενώ τώρα αναλαμβάνει μια νέα σειρά δράσεων στον Σαρωνικό Κόλπο, τον οποίο «υιοθετεί» ως «εθνική πειραματική περιοχή» με έρευνες για τη χημική ρύπανση, τα απορρίμματα και την υποβάθμιση της βιοποικιλότητας
Σε πρωταγωνιστή της επικαιρότητας αναδείχθηκε τις προηγούμενες ημέρες το Κοινωφελές Ιδρυμα Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης - και υπήρξαν πολλοί λόγοι γι’ αυτό: πρώτα απ’ όλα, η έντονη παρουσία του ιδρύματος με πολλαπλές παρεμβάσεις στη διεθνή διάσκεψη «Our Ocean Conference», όπου έγιναν επίσης οι ανακοινώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη για μια δέσμη κρατικών πρωτοβουλιών που αποσκοπούν στην προστασία του περιβάλλοντος από τα πλαστικά κ.λπ. Ακόμη, η επίσκεψη του πρωθυπουργού στο πλοίο «Typhoon», αλλά και η σημαντική βράβευση του ιδρύματος για τον καθαρισμό των ακτών της Μαγνησίας από τόνους πλαστικών αποβλήτων. Αλλωστε πρόκειται για έναν κοινωφελή φορέα ο οποίος έχει αναπτύξει πρωτοποριακή δράση, σχεδόν από της ιδρύσεώς του, στην πολύπλευρη προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος στην Ελλάδα, ιδιαίτερα με το «Πρόγραμμα Τυφώνας» (ή Typhoon Project).
Στο φετινό «Our Ocean Conference», έναν σημαντικό θεσμό που διανύει την 9η χρονιά ύπαρξής του και φέτος διοργανώθηκε στην Ελλάδα, συμμετείχαν εκπρόσωποι περισσότερων από 119 χώρες και παρουσιάστηκαν 469 νέα εγχειρήματα για τους ωκεανούς της Γης και την προστασία τους, ύψους άνω των 11,3 δισ. δολαρίων.
Στο πλαίσιο της διάσκεψης, το Κοινωφελές Ιδρυμα Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης δεσμεύτηκε να διαθέσει 13 εκατ. ευρώ στη διάρκεια των επόμενων πέντε χρόνων, χρηματοδοτώντας προγράμματα προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες δεσμεύσεις που έγιναν τελευταία από ιδιωτικό μη κερδοσκοπικό φορέα - είναι χαρακτηριστικό ότι π.χ. η Γαλλία, ως κράτος, παρουσίασε δεσμεύσεις μόλις 2 εκατ. ευρώ. Το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης (10 εκατ. ευρώ) θα διοχετευτεί στη θαλάσσια απορρύπανση.
Για την «υιοθέτηση» του Σαρωνικού Κόλπου, το Ιδρυμα Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης διαθέτει 1,5 εκατ. ευρώ υλοποιώντας ένα σύνθετο πρόγραμμα ποικίλων δράσεων. Ο Σαρωνικός έχει συμβολική σημασία για την Ελλάδα και μεγάλο ιστορικό, πολιτιστικό και οικονομικό ενδιαφέρον λόγω του Πειραιά, της Σαλαμίνας, των νησιών κ.λπ. Ωστόσο, τα τελευταία 50 χρόνια η ρύπανση έχει αυξηθεί δραματικά και πλέον ο Βόρειος Σαρωνικός αποτελεί την πιο υποβαθμισμένη θαλάσσια περιοχή σε ολόκληρη την Ελλάδα.
Με την «υιοθέτηση» του Σαρωνικού Κόλπου ως «εθνική πειραματική περιοχή», με τη νέα πρωτοβουλία του Ιδρύματος Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης θα διερευνηθεί διεξοδικά το ανθρωπογενές αποτύπωμα στην περιοχή μέσω επιστημονικής μελέτης της χημικής ρύπανσης, των απορριμμάτων και της υποβάθμισης της βιοποικιλότητας. Επιπλέον, θα δημιουργηθεί ένα εκτενές αρχείο όλων των διαθέσιμων δεδομένων, το οποίο θα βοηθήσει στον σχεδιασμό πολιτικών και στρατηγικών για την αποκατάσταση του περιβάλλοντος του Σαρωνικού. Επιπλέον 1,5 εκατ. ευρώ θα διατεθεί από το Ιδρυμα Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης ώστε να συνεχιστεί, για ακόμη πέντε χρόνια, το «Fishing for Litter», ένα πρόγραμμα καθαρισμού των βυθών με τη συμμετοχή της αλιευτικής κοινότητας.
Οπως εξήγησε η πρόεδρος του ιδρύματος Εύη Λαζού-Λασκαρίδη, «χάρη στο Project Typhoon, τη ναυαρχίδα των δράσεών μας, έχουμε κατακτήσει την εις βάθος κατανόηση της θαλάσσιας ρύπανσης στο ελληνικό αρχιπέλαγος. Το “Πρόγραμμα Τυφώνας” είναι μοναδικό στον χώρο της Μεσογείου και έχει αποσπάσει πλήθος βραβείων. Βεβαίως, ο βασικός παράγοντας είναι το σκάφος “Typhoon”. Ενα πλοίο μήκους 72 μέτρων, το οποίο συνεισφέρει στον καθαρισμό των ακτών ανά την Ελλάδα. Με πλήρωμα 35 ατόμων και έναν στολίσκο 5 ταχύπλοων λέμβων, ο “Τυφώνας” επιχειρεί 365 ημέρες τον χρόνο προσεγγίζοντας ακτές σε όλη τη χώρα οι οποίες είναι απροσπέλαστες διά ξηράς. Σε αριθμούς, το πλήρωμα του “Typhoon” έχει επισκεφτεί 116 νησιά, καθώς και τις περισσότερες δυσπρόσιτες ακτές του κεντρικού κορμού της χώρας μας. Καθαρίσαμε 3.348 ακτές, οι οποίες αντιστοιχούν σχεδόν σε 15.000 τ.χλμ. Συλλέξαμε 15,5 εκατομμύρια αντικείμενα και απομακρύναμε στερεά θαλάσσια απορρίμματα βάρους 624 τόνων και πολλαπλάσιου όγκου - συγκεκριμένα 33.300 κ.μ.»
Η Εύη Λαζού-Λασκαρίδη ανακοίνωσε στη διεθνή διάσκεψη «Our Ocean Conference» τις παρεμβάσεις του Κοινωφελούς Ιδρύματος Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης
Η άβολη αλήθεια για τη θαλάσσια ρύπανση
Η κυρία Λαζού-Λασκαρίδη εκπροσώπησε το Ιδρυμα Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης σε εξειδικευμένα πάνελ συζητήσεων του 9ου «Our Ocean Conference», εισφέροντας δεδομένα και τεχνογνωσία από την πενταετή, μέχρι στιγμής, εμπειρία του Typhoon Project και συμβάλλοντας στον προβληματισμό γύρω από ζητήματα όπως «Οι γέφυρες ανάμεσα στην επιστήμη και τη χάραξη πολιτικών προστασίας του θαλάσσιου φυσικού πλούτου» ή «Η τεχνολογία για καλό σκοπό: Πώς η καινοτομία και τα Ανοιχτά Δεδομένα (Open Data) μπορούν να κάνουν τη διαφορά για την προστασία του ωκεάνειου περιβάλλοντος». Μάλιστα, η συγκεκριμένη παράλληλη εκδήλωση διοργανώθηκε από το Κοινωφελές Ιδρυμα Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης σε συνεργασία με τον εξαιρετικά δραστήριο διεθνή οργανισμό Global Fishing Watch. Δεδομένου ότι η Ελλάδα διαθέτει ένα από τα πλουσιότερα σε βιοποικιλότητα θαλάσσια περιβάλλοντα στον κόσμο, υπάρχει η δέσμευση της προστασίας του 30% των εθνικών υδάτινων εκτάσεών της έως το 2030, συμμετέχοντας στο High Ambition Coalition for Nature and People, ως μέρος της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής Βιοποικιλότητας. Αυτό θα επιτευχθεί με τη συνέργεια ανάμεσα στο ελληνικό κράτος και το Global Fishing Watch, ενώ το Κοινωφελές Ιδρυμα Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης θα συμβάλει στην υλοποίηση του προγράμματος παρέχοντας τεχνολογικά και εποπτικά μέσα παρακολούθησης, αλλά και με οικονομική στήριξη.
Γενικότερα, όπως τόνισε στις ομιλίες της η κυρία Λαζού, «τα πλαστικά είναι μακράν ο υπ’ αριθμόν 1 παράγοντας μόλυνσης του περιβάλλοντος στις ελληνικές ακτές και τις θάλασσες. Δεδομένα από όλα τα προγράμματά μας δείχνουν ότι το θαλάσσιο περιβάλλον στην Ελλάδα, όπως και σε ολόκληρο τον κόσμο, βρίσκεται σε τροχιά ταχείας επιβάρυνσης και επιδείνωσης. Αυτό είναι αποτέλεσμα του κακού συστήματος διαχείρισης των αποβλήτων στις σύγχρονες κοινωνίες, της αυξημένης κατανάλωσης, της έκρηξης στα πλαστικά μιας χρήσης, αλλά και της ανθρώπινης αδιαφορίας για τη φύση».
Εξαγγελία Μητσοτάκη
Το «9ο Our Ocean Conference» και οι παράπλευρες, πλην θεματικά συναφείς, εκδηλώσεις φιλοξενήθηκαν στην Αθήνα μεταξύ 15-17 Απριλίου. Παρέστη πλήθος διακεκριμένων προσωπικοτήτων από την Ελλάδα και το εξωτερικό, προερχομένων από τους κλάδους της πολιτικής, της επιστήμης, των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων για το περιβάλλον, την Ορθόδοξη Εκκλησία διά του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου κ.ά. Από ελληνικής πλευράς, την έναρξη των εργασιών κήρυξε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, ενώ σε επιμέρους συζητήσεις μετείχαν οι υπουργοί Γιώργος Γεραπετρίτης (Εξωτερικών), Θεόδωρος Σκυλακάκης (Περιβάλλοντος και Ενέργειας), Χρήστος Στυλιανίδης (Ναυτιλίας), η πρώην επίτροπος Ναυτιλίας και Αλιείας της Ε.Ε. Μαρία Δαμανάκη κ.ά.
Ανάμεσα στις υψηλού κύρους παρουσίες από τον διεθνή χώρο που ήρθαν στην Αθήνα ειδικά για το Our Ocean Conference συγκαταλέγονται πρωθυπουργοί νησιωτικών χωρών (Σεϊχέλες, Μικρονησία, Νησιά Κουκ, Κάπο Βέρντε κ.ά.), ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για τους ωκεανούς Πίτερ Τόμσον, ο επίτροπος της Ε.Ε. για το Περιβάλλον, τους Ωκεανούς και την Αλιεία Βιργκίνιους Σινκεβίτσιους, ο πρώην Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι, η αναπληρώτρια υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζένιφερ Λίτλτζον κ.ά.
Από το βήμα του «9ου Our Ocean Conference» ο Ελληνας πρωθυπουργός επισήμανε ότι «η λύση για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και των ωκεανών, σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, είναι πολύ σαφής: να επιτευχθεί δραστική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τις επόμενες δύο δεκαετίες. Η Ελλάδα κάνει αυτό που της αναλογεί. Οι εκπομπές μας έχουν μειωθεί κατά 43% από το 2005 - και αυτή είναι η μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Επίσης, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα έχει μειωθεί κατά σχεδόν 90%».
Πέραν αυτών, ο πρωθυπουργός ανέπτυξε εν τάχει τη στρατηγική της κυβέρνησης για πιο καθαρές θάλασσες ως εξής: «Θα δημιουργήσουμε δύο επιπλέον μεγάλα θαλάσσια εθνικά πάρκα, ένα στο Ιόνιο και ένα στο Αιγαίο, αυξάνοντας το μέγεθος των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών μας κατά 80% και καλύπτοντας περίπου το 1/3 των χωρικών θαλάσσιων υδάτων μας. Θα απαγορεύσουμε την αλιεία με μηχανότρατες στα εθνικά θαλάσσια πάρκα μας έως το 2026 και σε όλες τις θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές έως το 2030. Εως το 2026 θα δημιουργήσουμε ένα υπερσύγχρονο σύστημα επιτήρησης, με μη επανδρωμένα αεροσκάφη, δορυφόρους και Τεχνητή Νοημοσύνη, προκειμένου να περιπολούμε αποτελεσματικά αυτές τις περιοχές. Και θα απομακρύνουμε τα πλαστικά απορρίμματα στα ύδατα κατά 50% και τα μικροπλαστικά κατά 30% έως το 2030 σε σχέση με το 2019.
Συνολικά, κατά την προετοιμασία της γι’ αυτή τη διάσκεψη, η Ελλάδα έχει προσδιορίσει 21 δράσεις, με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση ύψους 780 εκατ. ευρώ, συνεισφέροντας σημαντικά, πιστεύω, στην υγεία του ωκεανού μας στο μέλλον». Ο κ. Μητσοτάκης δημοσιοποίησε επίσης, για πρώτη φορά, την απόφαση της κυβέρνησης να θεσπίσει ειδικό Ταμείο Απανθρακοποίησης, ένα «mega project», όπως χαρακτηρίζεται, το οποίο έχει στόχο την αλλαγή του μείγματος παραγωγής ενέργειας στα ελληνικά νησιά, αντικαθιστώντας τις παραδοσιακές και επιβαρυντικές για το φυσικό περιβάλλον μορφές με Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Οπως τόνισε, «η ελληνική κυβέρνηση έχει εξασφαλίσει χρηματοδότηση για το Ταμείο Απανθρακοποίησης από κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ενωσης».
Προηγουμένως, ο πρωθυπουργός είχε υποδεχτεί στο Μέγαρο Μαξίμου εκπροσώπους φορέων απ’ όλο τον κόσμο οι οποίοι δραστηριοποιούνται στην προστασία των ωκεανών και της θαλάσσιας βιοποικιλότητας. Επίσης, επισκέφτηκε στον όρμο του Φαλήρου το αντιρρυπαντικό πλοίο «Typhoon», συνομίλησε με τους επικεφαλής του project και το πλήρωμα, από τους οποίους και ενημερώθηκε αναλυτικά για το μέχρι στιγμής έργο του και τις μελλοντικές δράσεις του. Ο «Τυφώνας», άλλωστε, συνεχίζει κανονικά τις αντιρρυπαντικές εξορμήσεις του, έχοντας ήδη ξεκινήσει τον επαναληπτικό γύρο του, τη δεύτερη σάρωση για στερεά απόβλητα ανά τις ακτές της ελληνικής επικράτειας.
Η Μαγνησία τιμά τον «Τυφώνα»
Επί επτά μήνες και χωρίς διακοπή, το σκάφος «Typhoon» του Κοινωφελούς Ιδρύματος Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης καθάριζε τις ακτές της Μαγνησίας. Το συγκεκριμένο εγχείρημα απορρύπανσης του θαλάσσιου περιβάλλοντος ήταν απολύτως απαραίτητο -αλλά και εξίσου δύσκολο- μετά τις πλημμύρες και τις εκτεταμένες καταστροφές που προξένησε το σφοδρό κύμα κακοκαιρίας «Daniel» τον περσινό Σεπτέμβριο.
Η απορρυπαντική επιχείρηση στη Μαγνησία ήταν και η μεγαλύτερη που έχει πραγματοποιήσει ποτέ ο «Τυφώνας» από το 2019, όταν και αποκτήθηκε από το Ιδρυμα Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης. Συγκεκριμένα, σε χρονικό διάστημα 178 ημερών, το 35μελές πλήρωμα του «Typhoon», με εργασία σε δύο βάρδιες, κατόρθωσε να καθαρίσει πλήρως 122 παραλίες της Μαγνησίας. Το σκάφος διέτρεξε 31.082 μέτρα ακτογραμμής καλύπτοντας 282.126 τ.μ. και απομάκρυνε περίπου 52 τόνους απορριμμάτων, ως επί το πλείστον μικρού μεγέθους θραύσματα πλαστικών, φελιζόλ, πλαστικά οικοδομικά υλικά, πλαστικά μπουκάλια, σακούλες, συσκευασίες κ.ο.κ. Επίσης, ό,τι ήταν δυνατόν να επαναχρησιμοποιηθεί, όπως τα ξύλα, η ομάδα του Typhoon Project το επέστρεψε στους κατοίκους της περιοχής μετά τη φάση της περισυλλογής.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η τοπική κοινωνία, τόσο μέσω των αυτοδιοικητικών οργάνων όσο και απευθείας των κατοίκων, όχι μόνο παρακολούθησε την εξέλιξη του εγχειρήματος, αλλά και στήριξε ενεργά τις προσπάθειες του «Τυφώνα». Χαρακτηριστικό παράδειγμα η συμμετοχή εθελοντών, μεταξύ των οποίων και 1.087 μαθητές από διάφορα σχολεία της Μαγνησίας.
Ως δείγμα ευγνωμοσύνης για την ανακούφιση του θαλάσσιου περιβάλλοντος της Μαγνησίας από τόνους πλαστικών απορριμμάτων, τοπικοί φορείς διοργάνωσαν εκδήλωση βράβευσης του «Τυφώνα» και του Κοινωφελούς Ιδρύματος Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης, η οποία μάλιστα πραγματοποιήθηκε στο κατάστρωμα του «Typhoon», παρουσία του μητροπολίτη Δημητριάδος και Αλμυρού Ιγνατίου, της υφυπουργού Παιδείας Ζέττας Μακρή, του περιφερειάρχη Θεσσαλίας Δημήτρη Κουρέτα κ.ά. Αποδεχόμενη την τιμητική διάκριση εκ μέρους όλων των συνεργατών του Project Typhoon, η πρόεδρος του Ιδρύματος Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης επεσήμανε ότι «η δράση στη Μαγνησία ήταν από τις δυσκολότερες αποστολές του “Τυφώνα” λόγω της μεγάλης επιβάρυνσης των ακτών και της ανάμειξης των σκουπιδιών με λάσπη, ξύλα και μπάζα. Ετσι, η προσπάθεια απομάκρυνσης των μικρών πλαστικών κομματιών ήταν ιδιαίτερα δυσχερής και κοπιαστική. Το καθήκον μας, όμως, ήταν να τη φέρουμε εις πέρας και να αποδώσουμε τις ακτές εντελώς καθαρές και πάλι, πρώτα απ’ όλα στους κατοίκους της Μαγνησίας, αλλά και σε κάθε επισκέπτη αυτής της πανέμορφης γωνιάς της πατρίδας μας».